Na terenie powiatu kaliskiego w miejscowości Trojanów znajduje się prywatne Arboretum, którego właścicielami są państwo Marzenia i Jacek Bąkowscy. W tym ogrodzie Maja Popielarska przygotowywała swoje programy z cyklu „Maja w ogrodzie” (odcinek 471 i 521), aby pokazać widzom ogromną kolekcję drzew, krzewów a przede wszystkim traw ozdobnych i bylin. Również prasa krajowa i zagraniczna publikowała wywiady z właścicielami i opisywała to miejsce. Znajdziemy tutaj 400 kolorowych liliowców, irysów, marcinków, ponad 150 odmian funkii, ponad 400 odmian traw ozdobnych (miskanty prawie 200 odmian, rozplenice, prosa i inne). Jak się dowiadujemy sama kolekcja bylin składa się z  ponad 3000 odmian. Właściciele tego wyjątkowego miejsca w 1998 roku założyli prywatną kolekcję botaniczną. Kiedy umówiłyśmy się na spotkanie było piękne, październikowe popołudnie i dominowały jesienne kolory roślin. Dom państwa Bąkowskich stoi na wzniesieniu. Prowadzi do niego kręta, kilkusetmetrowa droga przypominająca wąwóz. Przy furtce rosną 4-metrowe miskanty chińskie odmiany Goliat. Dalej widzimy rozplenicę japońską, za którą szerokie łany tworzą miskanty chińskie odmiany Gracillimus i Zebrinus. Okazuje się, że państwo Bąkowscy 16 lat temu  kupili 8 hektarów ziemi na której chcieli coś ciekawego stworzyć. Na początku miał to być tradycyjny ogród, ale pani Marzena zaczęła sadzić różne roślinki. Spodobało jej się to bardzo. Obserwowała je i wyciągała często zaskakujące wnioski i dosadzała kolejne rośliny. A kolekcja powiększała się bardziej. Właściciele mieli również pomysł, aby założyć park w którym będą rosły ciekawe gatunki drzew. Uznano jednak, że 8 hektarów to za mało. Namiastka tego pomysłu została jednak zrealizowana, ponieważ rosną tutaj tulipanowce, magnolie, ambrowce i metasekwoje. Arboretum tworzą dwa sąsiadujące ogrody o dużej różnicy poziomu. Jeden położony jest nad rzeką i dwoma stawami z kolekcją roślin cienio i wilgociolubnych. Drugi położony jest wyżej na skarpie. Widzimy tam kolekcję drzew, krzewów, traw ozdobnych i wysokich, kwitnących bylin. Patrząc na stronę południową zauważymy kolekcję roślin iglastych, która stanowi najstarszą część ogrodu. Za budynkiem natomiast można podziwiać szczepione modrzewie, kasztany jadalne oraz kolekcję hortensji. W sezonie pięknie w tym miejscu prezentuje się aleja 400 liliowców oraz różne gatunki jodeł.  Pani Marzena podkreśla, że trawy w ruchu są takim elementem łagodzącym i wyciszającym. Zaznacza, że trawy gwarantują bardzo ciekawą kolorystykę. A w okresie zimy mogą wyglądać przecudnie. Na potwierdzenie tego pokazuje nam piękne zdjęcia ze stycznia 2014 roku, kiedy ogród przysypał śnieg a następnie spadł deszcz. Temperatura obniżyła się poniżej zera. Jak mówi pani Marzena ogród zamienił się krainę cudownych brylantów. A państwo Bąkowscy zrobili w tym okresie bardzo dużo zdjęć obrazujących taki stan rzeczy.

Trawy stały się bardzo modnym akcentem w naszych ogrodach. Dobrze zaaranżowane stanowią tło dla innych roślin podkreślając ich urok. Można je posadzić w różnych miejscach i wyglądają atrakcyjnie. Mogą rosnąć pojedynczo lub w skupiskach. Trawy stanowią ogromne bogactwo kolorów i faktur. Mogą mieć różne rozmiary i pokrój. Zwiedzając ogród pani Marzena pokazała nam różne rośliny, często unikatowe -  opowiadając przy tym o każdej interesujące historie. Ciekawie w Arboretum prezentują się miskanty. Spośród 300 zanotowanych na świecie gatunków i odmian aż 200 z nich występuje w ogrodzie państwa Bąkowskich. Jest to na pewno największa ich kolekcja w Polsce. Kwiatostany miskantów pięknie wyglądają w ogrodzie jak i w suchych bukietach. W zależności od odmiany liście traw  są w różnych odcieniach zieleni, ale mogą mieć też barwę srebrzystobiałą, różową, karminową lub szarawą. Pokazała nam swój ulubiony gatunek trawy. Jest to molinia inaczej trzęślica, która w zależności od odmiany ma bardzo różny pokrój - prosty, fontannowy lub rozłożysty. W sezonie bardzo zmienna kolorystycznie - od butelkowej zieleni poprzez żółcie aż do kremów, brązów i pomarańczy. Trawa ta ma długie i cienkie ażurowe kwiatostany. Może kwitnąć od lipca do października. Czasami jeden egzemplarz rozłożystej molinii potrafi zmienić scenerię danego miejsca. Państwo Bąkowscy współpracują z różnymi artystami, architektami krajobrazu, którzy organizują w tym ogrodzie różne spotkania. W Trojanowie odbywają się plenery artystyczne, spotkania dla ludzi „z branży”. Znani artyści jak Magda Wasiczek, Joanna Stoga w jej ogrodzie robią cudne fotografie artystyczne, które zdobywają nagrody na prestiżowych konkursach, wystawach w kraju i poza granicami. Bogata kolekcja ponad 10 000 fotografii, uzupełnianych systematycznie w zależności od fazy rozwojowej rośliny i pory roku robi wrażenie. Państwo Bąkowscy cenią sobie to, że Arboretum w Wojsławicach, które jest oddziałem Wrocławskiego Ogrodu Botanicznego zaprosiło ich do współpracy i zaproponowało założenie swojego  klombu z trawami i liliowcami. W planach na przyszłość właściciele mają organizację dni otwartych w swoim Arboretum. Na razie pani Marzena chętnie udziela wskazówek zainteresowanym osobom, które przyjeżdżają kupić sadzonki traw i bylin. Pani Marzena, która z wykształcenia jest prawnikiem a z zamiłowania ogrodnikiem, podkreśla, że Arboretum to jej drugie „życie”. O swej pasji potrafi opowiadać niezwykle barwnie przez wiele godzin. Czas który spędziłyśmy w jej towarzystwie był niesamowity. Pełen opowieści i wyjątkowej atmosfery. Jeśli macie Państwo ochotę, aby zobaczyć ogromną kolekcję roślin znajdujących się w Arboretum w Trojanowie  - zapraszamy do obejrzenia stron internetowych. Ten ogród  robi wrażenie i  jest na pewno perełką powiatu kaliskiego! 

Według normy PN-EN 12566 „Małe oczyszczalnie ścieków dla obliczeniowej liczby mieszkańców (OLM) do 50” przydomowa oczyszczalnia ścieków jest instalacją oczyszczającą ścieki bytowo-gospodarcze do deklarowanej jakości, obsługująca do 50 OLM (Obliczeniowej Liczby Mieszkańców). Urządzenie to pozwala na redukcję zanieczyszczeń zawartych w ściekach do pożądanych wartości z jednego lub kilku gospodarstw, a następnie odprowadzenie ich w stanie oczyszczonym do odbiornika, którym może być: grunt, rzeka lub rów melioracyjny.

Technologia oczyszczania ścieków polega na biochemicznym rozkładzie zanieczyszczeń organicznych zawartych w ściekach. Wyróżnia się 5 typów oczyszczalni: drenaż rozsączający do gruntu, filtry piaskowe, filtry gruntowo-roślinne, złoże biologiczne, zbiornik z osadem czynnym. Przy wyborze odpowiedniej technologii oczyszczania należy mieć na uwadze: warunki wodne i gruntowe lokalizacji oczyszczalni, powierzchnia działki jaką dysponujemy, wymagania ochrony środowiska, koszt montażu oraz koszt eksploatacji.

Przydomowe oczyszczalnie ścieków należy budować na terenach o zabudowie rozproszonej, nieobjętych zbiorczą siecią kanalizacyjną. W sytuacji, gdy budowa zbiorczej sieci kanalizacyjnej jest technicznie bądź ekonomicznie nieuzasadniona – wówczas posesje mogą być wyposażone w przydomowe oczyszczalnie ścieków lub zbiorniki bezodpływowe (tzw. szamba). Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (DzU z 2005 r. nr 236, poz. 2008 ze zm.) właściciele nieruchomości mają obowiązek przyłączenia się do sieci kanalizacyjnej. Odstępstwem jest jedynie sytuacja, gdy posesja posiada przydomową oczyszczalnie ścieków spełniającą wszystkie wymagane prawem normy. W związku z powyższym, przydomowa oczyszczalnia ścieków jest doskonałą alternatywą dla szamba, które dodatkowo należy systematycznie wywozić (co ok. 2 tygodnie). Wywóz osadów z osadnika gnilnego POŚ odbywa się tylko raz  w roku.

Uwarunkowania prawne:

Lokalizacja przydomowej oczyszczalni ścieków musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W sytuacji gdy nie ma takiego planu jej usytuowanie zależne jest od lokalnych przepisów z zakresu bezpieczeństwa i ochrony środowiska.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 3 oraz art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207 poz. 2016 z późn. zm.), budowa przydomowej oczyszczalni ścieków o przepustowości nie przekraczającej 7,5 m³/d nie wymaga pozwolenia na budowę, wymaga ona jedynie zgłoszenia właściwemu organowi, którym w tym przypadku jest starosta. W zgłoszeniu należy określić: rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Należy również dołączyć oświadczenie o posiadanym prawie do dysonowania działką na cele budowlane. Jeśli starosta w ciągu 30 dni od złożenia pełnej dokumentacji nie zgłosi sprzeciwu na drodze decyzji, wtedy można przystąpić do budowy oczyszczalni – nie później jednak niż w ciągu 2 lat od daty określonej we wniosku jako termin jej rozpoczęcia. W sytuacji, gdy przepustowość przydomowej oczyszczani ścieków przekracza 7,5 m³/d, wówczas wymagane jest wykonanie dokumentacji projektowej w oparciu o przepisy powyższej ustawy z dnia 7 lipca 1994r., oraz uzyskanie pozwolenia na budowę.

Według ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo Wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ) pozwolenie wodnoprawne do budowy przydomowej oczyszczalni ścieków nie jest wymagane, jeśli ilość odprowadzanych ścieków bytowo-gospodarczych do wód lub ziemi stanowiących własność właściciela nie przekracza 5 m³/d (tzw. zwykłe korzystanie z wód). Konieczność uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do wód lub ziemi istnieje, gdy ilość odprowadzanych ścieków jest większa od 5 m³/d lub gdy ścieki są wprowadzane do ziemi bądź wód będących cudzą własnością. W takim przypadku należy również uzyskać pozwolenie na wykonanie wylotu urządzeń kanalizacyjnych służących do wprowadzania ścieków do wód.  Pozwolenie wodnoprawne wydawane jest w starostwie powiatowym.

Przydomowa oczyszczalnia ścieków musi spełniać wymagania określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U z 2014 r. poz. 1800). Potwierdzeniem spełnienia wymagań jest deklaracja zgodności wyrobu z Europejską Normą EN 12566-3 oraz oznaczenie europejskim znakiem bezpieczeństwa CE.

Właściciel nieruchomości jest zobowiązany do dokonania zgłoszenia faktu wybudowania przydomowej oczyszczalni ścieków w urzędzie gminy na 30 dni przed rozpoczęciem jej eksploatacji. Do eksploatacji można przystąpić, jeśli organ właściwy w ciągu 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji (art. 152-153, art. 378 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.). Gminy prowadzą ewidencję przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli częstości i sposobu pozbywania się komunalnych osadów ściekowych. W przypadku przydomowych oczyszczalni, które wymagają pozwolenia wodnoprawnego, zamiar rozpoczęcia eksploatacji wymaga zgłoszenia w starostwie powiatowym na co najmniej 30 dni przed planowanym rozpoczęciem użytkowania.

Uwarunkowania budowlane:

Warunki lokalizacji przydomowej oczyszczalni ścieków określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poszczególne elementy oczyszczalni powinny znajdować się w odpowiednich wymaganych odległościach nie tylko na ternie własnej działki ale również w stosunku do działek sąsiednich.

Osadnik gnilny powinien być umieszczony w takim miejscu aby, ścieki odprowadzane z budynku przebywały jak najkrótszą drogę, gdyż ciepłe ścieki znacznie szybciej ulegają procesowi rozkładu niż chłodniejsze. Przepływowe, szczelne osadniki podziemne, stanowiące część przydomowej oczyszczalni ścieków bytowo-gospodarczych, służące do wstępnego ich oczyszczenia, mogą być sytuowane w bezpośrednim sąsiedztwie budynków jednorodzinnych, pod warunkiem wyprowadzenia ich odpowietrzenia przez instalację kanalizacyjną co najmniej 0,6 m powyżej górnej krawędzi okien i drzwi zewnętrznych. Jeśli ten warunek nie może być spełniony, osadnik musi być oddalony od budynku co najmniej 5 m. Dodatkowo należy pamiętać, iż osadnik musi być oddalony minimum 15 m od najbliższej studni i zbiornika wodnego, co najmniej 2 m od granicy działki i drogi, 0,8 m od kabli elektrycznych oraz 1,5 m od rur z gazem i wodą.

Najbardziej wymagająca pod względem powierzchni jest przydomowa oczyszczalnia ścieków z drenażem rozsączającym. Długość drenażu rozsączającego zależy od przepuszczalności gruntu oraz liczby mieszkańców domu, dla którego budowana jest oczyszczalnia. W celu uzyskania wymaganej długości równolegle układa się więc kilka ciągów drenarskich zachowując między nimi minimum 1,5 metrowy odstęp. Ważne jest również zachowanie wymaganej odległości pomiędzy drenażem rozsączającym a najwyższym rocznym poziomem wód gruntowych – wynoszącej minimum 1,5 m. Drenaż powinien być usytuowany w odległości co najmniej: 2 m od granicy działki, 30 m od studni lub zbiornika wodnego (nawet na sąsiedniej działce) , 3 m od drzew i dużych krzewów oraz w bezpiecznej odległości od rur z gazem i wodą – co najmniej 1,5 m i kabli elektrycznych- minimum 0,8 m.

Rys. 1. Wymagane minimalne odległości pomiędzy przydomową oczyszczalnią ścieków z drenażem rozsączającym a poszczególnymi elementami zabudowy terenu.

Dofinansowanie budowy POŚ:

Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków może zostać dofinansowana z dwóch źródeł.

Pierwsze źródło to dotacje na budowę POŚ uzyskiwane z gminy bądź funduszy Unii Europejskiej. Dotacje te można pozyskać z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub funduszy z Unii Europejskiej – m.in. z programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Informacje na temat możliwości dofinansowania budowy przydomowej oczyszczalni ścieków należy więc pozyskiwać w urzędzie gminy.

Drugim źródłem pomocy są preferencyjne kredyty i pożyczki na budowę POŚ pozyskiwane z banków, instytucji rządowych i pozarządowych. Należą do nich m.in. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Bank Ochrony Środowiska oraz Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej.

Literatura:

[1].         Norma PN-EN 12566 „Małe oczyszczalnie ścieków dla obliczeniowej liczby mieszkańców (OLM)   do 50”

[2].         Ustawa z  dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (DzU z 2005 r. nr 236, poz. 2008 ze zm.)

[3].         Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207 poz. 2016 z późn. zm.)

[4].         Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo Wodne (Dz. U. z 2001 r. Nr 115, poz. 1229 )

[5].         Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U z 2014 r. poz. 1800)

[6].         Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.).

[7].         Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

[8].         Świgoń Z., Prawne i techniczne aspekty budowy przydomowej oczyszczalni (cz. 1)., Rynek Instalacyjny 1-2/2008

[9].         Sterniccy A i M., Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków- 7 ważnych zasad, które musisz poznać przed budową, Murator

[10].     Strona internetowa - http://oczyszczalnie.e26.eu/przepisy-budowlane.php

[11].     Strona internetowa- http://zbudujmydom.pl/index.php?page=rozmieszczenie-elementow-oczyszczalni-sciekow-na-dzialce

W Polsce spożycie mięsa króliczego jest bardzo niskie wynosi 0,5 kg na osobę rocznie a szkoda że tak mało bo mięso królicze posiada mało tłuszczu, charakteryzuje się  niską zawartością cholesterolu  bogate jest w witaminy i mikroelementy. Króliki są zwierzętami nieuciążliwymi w hodowli, nie wymagające dużych nakładów finansowych.

Rasy królików można podzielić na mięsne, mięsno -futerkowe, futerkowe i wełniste jak również można podzielić wg wielkości i wówczas dzielimy je na:

1/ rasy duże powyżej 5,5 kg np.: Belgijski Olbrzym Biały lub Szary, Olbrzym Srokacz, Baran Francuski.

2/rasy średnie od 3,5-5,5kg np.: Niebieski Wiedeński, Sznycel Wielki, Francuski Srebrzysty.

3/rasy małej poniżej 3,5 kg np.: Holenderski, Podpalany.

Na mięso preferowane są króliki ras średnich dlatego, że  zwierzęta wcześnie dojrzewają są bardziej plenne. Króliki ras średnich posiadają wydajność rzeźną około 60 %. Ubojowa masa ciała  to 2,5-3,0 kg i w zależności od intensywności żywienia osiągają  w 3-4 miesiące.

Spośród ras należących do typu użytkowego mięsnego popierana jest tylko jedna rasa- baran francuski z ras typu mięsno-futerkowego jest 5 ras- biała polska średnia, niebieska wiedeńska, biała wiedeńska, szynszyl, srebrzysta francuska z ras futerkowych- rasa czarna podpalana, wełnistych – angorska biała.

Utrzymywanie królików -najlepsze wyniki daje chów królików w klatkach drewnianych na wolnym powietrzu. Klatka musi być sucha, czysta, widna, szczelna  lecz z dobrym dostępem powietrza. W celu zapewnienia odpływu moczu daje się podwójną podłogę. Dolna podłoga powinna być szczelna i lekko pochylona, górna podłoga zbita z listewek znajdującej się w odległości 1,5 cm jedna od drugiej.

Klatki można ustawiać w widnych pomieszczeniach jak również na wolnym powietrzu pod zadaszeniem. W zimie należy zapewnić dużą ilość ściółki optymalna temperatura w pomieszczeniach dla królików to 18 o C i dostęp do światła przez  okres 14-16 godzin na dobę.

Króliki można żywić paszami gospodarskimi a mianowicie ziarna zbóż-jęczmień, pszenica, owies, kukurydza, otręby, nasiona roślin strączkowych po uprzednim namoczeniu, czerstwe pieczywo, pasze objętościowe -siano ,susze z motylkowych roślin, okopowe -marchew, buraki pastewne  i cukrowe oraz zielonki. Podając zwierzętom pasze gospodarskie należy pamiętać o dodatku mieszanek witaminowo -mineralnych. Króliki można żywić granulatem pełnoporcjowym z zakupu.

Rozmnażanie królików nie jest w zasadzie związane z porą roku, lecz może mieć miejsce w okresach wybranych dowolnie przez hodowcę, w miesiącach jesiennych wykazują one jednak wyraźny spadek aktywności płciowej. Na ogół przyjmuje się, że między wykotem a następnym pokryciem samicy powinno upłynąć nie mniej niż 4-6 tygodni.

Użytkowanie rozpłodowe samicy wynosi 1,5- 3 lat, a samca 3-4 lat w zależności od intensywności użytkowania. Młode samice przeznaczone do rozpłodu rozsadza się do klatek pojedynczo nie później niż 1 miesiąc przed zamierzonym terminem krycia. U królicy ciąża trwa od 29  do 31 dni, niekiedy przeciąga się do pełnych 5 tygodni. Liczba młodych w miocie bywa u królików  bardzo rozmaita, co zależy od rasy, najczęściej jednak samica rodzi 6-8 królicząt.

Króliki rodzą się nagie i ślepe. Są one w pierwszych dniach życia tak niedołężne, że wywleczone przez matkę z gniazda giną, jeśli hodowca nie udzieli im w porę skutecznej pomocy. Króliczęta powinny zostać przy matce 5-7 tygodni. Wzrost królicząt poszczególnych ras nie jest jednakowy. Na ogół szybciej kończą wzrost osobniki ras drobnych, dłużej natomiast rosną króliki olbrzymy (np.: barany francuskie).

W chowie królików należy pamiętać o dezynfekcji klatek, sprzętu oraz szczepieniu przeciwko chorobą wirusowym.

Myksomatoza - to choroba królików podlegająca obowiązkowi zwalczania z urzędu. Polega ona na zapaleniu spojówek, wyciek z oczu, obrzęk uszu, głowy, kończyn, podbrzusza i zewnętrznych narządów rodnych. Królików  chorych nie leczy się, natomiast króliki zdrowe szczepi się zapobiegawczo. Należy zabezpieczyć klatki i pomieszczenia przed komarami w okresie lipiec - październik.

Kokcydioza - to choroba pasożytnicza wywołana przez pierwotniaki. Króliki są senne, mają matową sierść, nie mają apetytu. Zakażenie następuje przez przewód pokarmowy.

Pomór królików - to choroba wirusowa zwalczana z urzędu, chorych królików nie leczy się. Zapobieganie to szczepienie wszystkich królików w momencie odsadzenia od samic i ponownie szczepić po 6 miesiącach jeśli zostają do dalszej hodowli.

Przydomowa hodowla królików jest dodatkowym źródłem dochodu. Chów tradycyjny drobnotowarowy nabierze większego znaczenia wraz z rozwojem przetwórstwa na poziomie gospodarstw oraz sprzedaży bezpośredniej, dla której to stwarzane są powoli mniej rygorystyczne warunki prawne.

Literatura:

1/Zootechnika-Państwowe Wydawnictwo

Rolnicze i Leśne Warszawa 1974 r

Opracowała : Anna Malinowska ZD-Pleszew

Na krajowym rynku mleka odczuwalna jest tendencja spadkowa cen skupu mleka. Od kwietnia po zniesieniu kwotowania produkcji mleka ceny skupu mleka systematycznie spadają o kilka procent miesięcznie. Od początku roku do końca września 2015 r. ceny mleka spadły o 17,8% w porównaniu z analogicznym okresem 2014 roku. We wrześniu 2015 r. średnia cena skupu mleka w kraju kształtowała się na poziomie 108,79 zł/hl, nieznacznie wzrosła w stosunku do średniej ceny z lipca 2015 r. – 108,47 zł/hl o 0,3%. Porównując poziom cen z września 2015 r. do września 2014 r., gdzie dostawcy otrzymywali 124,68 złotych za hektolitr mleka dostarczonego do skupu, cena spadła o około 14,12%.

Najwyższe ceny skupu mleka w lipcu 2015 r. uzyskali producenci z województwa podlaskiego, lubuskiego i opolskiego. Najniższe natomiast ceny skupu mleka były w województwie świętokrzyskim, łódzkim i kujawsko-pomorskim. 

Graficzne przedstawienie ceny skupu mleka bez VAT w III kwartale 2015 r. wg województw z tabeli powyżej
Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Graficzne przedstawienie różnic cen skupu mleka między VII a IX 2015 r. w zł i %/hl
Obliczenia własne

Analizując ceny z początku i końca III kwartału 2015 r. zauważa się, że największe spadki cen skupu odnotowano w województwach: łódzkim – 0,98%, świętokrzyskim – 0,95%, śląskim – 0,67%. Natomiast największy wzrost cen skupu mleka z początku i końca III kwartału br. wystąpił w województwach: podkarpackim – 2,10%, pomorskim – 2,05%, podlaskim – 0,77%.

Na spadkową tendencję krajowych cen skupu mleka niewątpliwie duży wpływ wywiera niekorzystna koniunktura na rynkach zagranicznych, jak również duży wzrost podaży mleka w kraju związany z likwidacją kwot mlecznych, a także znaczny spadek krajowego spożycia mleka i artykułów mlecznych.

Aktualne ceny skupu mleka nie dają opłacalności produkcji w tym kierunku. Cena skupu powyżej 121 zł/hl daje opłacalność produkcji na poziomie parytetu dochodu, czyli średniego krajowego dochodu netto wg GUS.