Pomoc związana z wystąpieniem szkód wywołanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi - WODR Poznań

Żywienie wysokowydajnego bydła mlecznego nie jest proste, współczesna krowa produkuje często powyżej 10 tys. kg. mleka rocznie stając się bardzo wymagająca pod względem żywienia. Hodowcy często korzystają z pomocy doradców żywieniowych. Doradcy ci mają do dyspozycji programy żywieniowe, możliwość zrobienia analiz pasz objętościowych. Jednak nawet najlepszy doradca nie jest wstanie dobrze żywić naszych krów bez bazy jaką w żywieniu bydła mlecznego są dobre pasze objętościowe. Baza paszowa staje się podstawowym czynnikiem wzrostu lub ograniczenia wydajność stada, decyduje również o jego zdrowotności i płodności oraz naszym finansowym sukcesie. Podstawową paszą objętościową w żywieniu wysokowydajnego bydła mlecznego jest kiszonka z kukurydzy. Pomimo jej wielu zalet jest to pasza uboga w białko i niestrukturalna. Konieczne jest zatem uzupełnienie dawki w białko oraz paszę strukturotwórczą. Doskonale do tego nadaje się kiszonka z lucerny. Białko jest najdroższym składnikiem dawki pokarmowej dlatego lucerna jako typowa pasza białkowa w planowaniu bazy paszowej nie powinna i nie może być lekceważona. Jest jedną z najstarszych roślin pastewnych doskonale wpisująca się w nasz klimat. Z hektara plantacji lucerny możemy zebrać do 55 ton zielonki o zawartości białka średnio 18 %– 21% w kg suchej masy co daje około 1500 – 2000 kg. czystego białka! Bardzo duży wpływ na zawartość białka ma jednak termin koszenia lucerny, który optymalnie powinien przypadać na okres początku kwitnienia. Opóźnienie zbioru powoduje szybki spadek zawartości białka oraz wzrost ilości włókna zarówno ADF (decyduje o strawności paszy) jak i NDF (decyduje o pobraniu paszy). Białko lucerny charakteryzuje się dobrą wartością biologiczną oraz dobrym składem aminokwasowym. Około 75% białka znajduje się w mało zdrewniałych łatwostrawnych blaszkach liściowych. Lucerna to nie tylko białko, to również bogate źródło makro, mikroelementów, witamin oraz B-karotenu co najistotniejsze doskonale poprawia strukturę dawki pokarmowej. Białko lucerny bardzo szybko ulega rozkładowi w żwaczu dlatego najlepiej podawać ją jako składnik TMR lub PMR. W żywieniu bez zastosowania paszo wozu powinna być podawana wraz z dodatkiem łatwostrawnej energii np. śruty zbożowej. Szybki rozkład białka w żwaczu komplikuje również nieco pokrycie potrzeb na białko trawione w jelicie cienkim. Lucerna zawiera również fito estrogeny, które mogą być powodem problemów rozrodczych oraz zapaleń wymienia, jak również dość wysoki poziom zawartości potasu ogranicza jej skarmianie w grupie krów zasuszonych. Pomimo tych ograniczeń powinna znaleźć się w dawce pokarmowej krów mlecznych głownie ze względu na tanie źródło białka jak również na jej pozytywny wpływ na proces trawienia.

Lucerna jest rośliną dla której do hektara plantacji rolnik otrzyma płatności do upraw roślin wysokobiałkowych (w 2015 roku – 422 PLN) oraz jej areał może zostać uwzględniony w obowiązkowym utrzymywaniu obszarów proekologicznych EFA.

Źródła: Cow Signals – Jan Hulsen, Dries Aerden; Kiszonki – Poradnik nowoczesnego gospodarstwa (Numer specjalny Hodowcy Bydła); Żywienie Przeżuwaczy- Zalecane normy i tabele wartości pokarmowej pasz. Praca zbiorowa pod redakcją R. Jarrige’a; Zdjęcie: Agencja Jeżdziecka A.A. Bober

Ostatnio zmieniany 13 lipca 2016

W sobotę 23 stycznia br. Rolnicy z gminy Wilczyn odwiedzili Międzynarodowe Targi Rolnicze Polagra Premiery w Poznaniu. Wyjazd zorganizowało Biuro Gminne Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w ramach planowanych wyjazdów studyjnych, które są okazją do spotkań rolników oraz poszerzenia wiedzy i zapoznania się z nowościami na rynku.

Na miejscu Rolnicy z zainteresowaniem oglądali stoiska producentów maszyn rolniczych, urządzeń i wyposażenia budynków inwentarskich a także firm nasiennych, dodatków paszowych, nawozowych i innych instytucji związanych z branżą rolniczą. Celem targów jest min. zaprezentowanie nowości. Można było podziwiać produkty, które zdobyły złote medale Targów Polagra Premiery oraz bogatą, nową ofertę producentów min: traktory Zetor, prase belujące, ciągniki z serii Valtra i Frendt 1000 Vario. Dla spragnionych wiedzy przygotowano serię wykładów o hodowli, uprawie i technice, min: o efektywnej produkcji z udziałem odnawialnych źródeł energii, czy o tym jak sprawuje się nasz rodzimy URSUS w Ameryce Południowej. Panie mogły odpocząć w strefie nowoczesnej gospodyni, gdzie o panie dbały ekspertki od makijażu, stylizacji i żywienia. Organizatorzy targów zadbali też o milusińskich. W strefie juniora zorganizowano różne zabawy i warsztaty dla nich.  Z kolei w strefie precyzyjnego rolnictwa można było sprawdzić jak działają układy elektroniczne i jak je maksymalnie wykorzystać do pracy w polu. W strefie serwisu maszyn można było zajrzeć pod maskę ciągników i pod osłony maszyn. Równolegle odbywał się kiermasz przedmiotów artystycznych i produktów regionalnych, co było dodatkową atrakcją dla zwiedzających.

Uczestnicy wrócili z Polagry zadowoleni i z chęcią na następne wyjazdy. Są one swego rodzaju wypoczynkiem od codzienności i pobudzają do działania. Dziękuję wszystkim uczestnikom za wspólny wyjazd i zapraszam na kolejne.

Krzysztof Ciechanowski – doradca rolniczy WODR w Poznaniu ZD w powiecie konińskim

Ostatnio zmieniany 12 lutego 2016
03 lutego 2016

Poplony zbożowe

Napisane przez

Uprawa zbóż jarych w mieszankach w poplonach ścierniskowych jest często praktykowana w gospodarstwach z inwentarzem zwierzęcym. Głównym czynnikiem przemawiającym za ich uprawą jest to, że są dość tanie i zapewniają stały dopływ zielonek dla zwierząt od września do późnej jesieni.

Rośliny zbożowe jare są dobrymi komponentami przeróżnych pastewnych mieszanek zbożowo - strączkowych. Spotyka się również mieszanki zbożowe ze słonecznikiem lub gorczycą. Są to jedne z najtańszych możliwych mieszanek sianych w poplonach. Taki poplon w zależności od potrzeb może stać się wartościową paszą objętościową ścinaną na zielonkę lub może być wykorzystany bezpośrednio na polu poprzez wypasanie. Można je również zakisić na okres zimowego żywienia. Niemniej jednak wartość takiej kiszonki jest dość niska ze względu na niewielką zawartość suchej masy.

Same rośliny zbożowe najczęściej sieje się w mieszankach w udziale po ok. 30 proc. wybierając spośród zbóż jarych zazwyczaj 3 gatunki.
Wadą takich polonów jest to, że gdy są siane bezpośrednio po sprzęcie przedplonu czyli powiedzmy w okolicach końca lipca czy pierwszej połowy sierpnia zazwyczaj nie tworzą obfitej masy wegetatywnej między innymi ze względu na silną reakcję fotoperiodyczną. Dzieje się tak gdyż rośliny w międzyplonie wysiewa się w pełni lata, gdy dzień jest długi, a temperatury powietrza i gleby stosunkowo wysokie. Ich wegetacja odbywa się w odwrotnych (niż dla roślin sianych w plonie głównym) warunkach: dzień się skraca i stopniowo obniżają się temperatury.

Najważniejszym czynnikiem powodzenia poplonu jest odpowiedni dobór gatunków dostosowanych do poszczególnych rodzajów siedlisk oraz korzystny rozkład opadów. Wszystkie międzyplony mogą być sianie po uproszczonej przedsiewnej uprawie roli, która umożliwia przyspieszenie terminu siewu i zmniejsza straty wody.

Bardziej wartościowe i zalecane w żywieniu zwierząt są poplony bazujące na roślinach strączkowych są one obecnie rzadko siane w poplonach  ze względu na stosunkowo wysoką cenę nasion.

Zapytałem jednego z rolników praktykujących od lat siew poplonów w celu podratowania bazy paszowej dla bydła. Uzyskałem kilka propozycji mieszanek poplonowych:

Mieszanka po wcześnie schodzącym z pola przedplonie do 15 lipca (warzywa, wczesne ziemniaki, wcześnie koszony rzepak). Rolnik praktykuje siew następującej mieszanki, która stanowi ona gotową paszę zielonkową dla jego bydła (40 sztuk) już na początku września. Opiera się ona na zbożach jarych (30 proc. pszenicy: 30 proc: jęczmienia: 30 proc owsa) sianych w ilości od 80-100kg/ha. Do tego dodaje 10 kg nasion słonecznika oraz 15 kg nasion kukurydzy.

 

Andrzej Otto – starszy doradca

Żródło- strony internetowe.

Ostatnio zmieniany 05 lutego 2016

W najbliższą sobotę, tj. 6 lutego br., w galerii handlowej City Center w Poznaniu odbędzie się akcja pt. „Uszczypnij raka”.

Program przewiduje dla każdego:

  • uzyskanie wiedzy tak bardzo potrzebnej dla nas, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwór;
  • skorzystanie z punktu badań i porad profilaktycznych (bezpłatne podstawowe badanie krwi, porady onkologa, dietetyka);
  • zdrowe śniadanie – w godzinach od 10.00 do 12.00 najlepsi kucharze poznańskich restauracji przygotują cztery wersje śniadania dla ponad 400 osób;
  • zdrowe przekąski – w godzinach popołudniowych będzie wspólne przyrządzanie zdrowych przekąsek;
  • wiele atrakcji i konkursów dla dzieci.

Na tych, którzy w sobotę 6 lutego odwiedzą Poznań City Center, czekają eksperci, specjaliści ze Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego w Poznaniu.

Warto porozmawiać o profilaktyce zdrowotnej w chorobach nowotworowych.

02 lutego 2016

Najlepsze odmiany zbóż

Napisane przez

W dniu 21 stycznia 2016 roku w Łobżenicy odbyło się szkolenie seminaryjne.
Głównym tematem spotkania były zboża: agrotechnika, nowości odmianowe oraz nawożenie i ochrona plantacji zbóż ozimych i jarych. Przedstawiciele Regionalni Firm: Danko Hodowla Roślin Sp. z o.o., IGP Polska Sp. z o.o oraz Syngenta, zaprezentowali rolnikom najnowsze odmiany zbóż oraz wyniki z przeprowadzonych doświadczeń. Przedstawiciel firmy Syngenta omówił najnowsze środki ochrony roślin stosowane w zakresie kompleksowej ochrony zbóż.
Uczestnicy szkolenia zadawali wiele pytań, które przede wszystkim dotyczyły odmian zbóż odpornych na suszę
i wymarzanie. Na zakończenie spotkania omówiłem zasady stosowania najnowszych dostępnych w  sprzedaży nawozów dolistnych oraz ich zastosowanie.
W spotkaniu uczestniczyło 19 rolników wśród których zostały rozlosowane nagrody rzeczowe: opadomierze, kalendarze i notatniki. Nagrody ufundowała Firma Danko.
Autor: Grzegorz Zięba
WODR Poznań, ZD Piła, gm. Łobżenica

Ostatnio zmieniany 14 października 2016

 

Wprowadzenie w ostatnich latach płatności do roślin wysokobiałkowych, oraz wysokie ceny rynkowe komponentów białkowych powodują wzrost zainteresowania uprawą roślin strączkowych. Groch zajmuje dominującą pozycję wśród roślin bobowatych  uprawianych  w Polsce. Jako cenna roślina wysokobiałkowa charakteryzuje się bardzo dużą różnorodnością odmian i  ich przydatnością  co do kierunku uprawy (jadalne, na paszę, jako suche nasiona i na zielonkę). Nie sposób pominąć znaczącego postępu hodowlanego, który nastąpił w ostatnich latach wyrażonego  przede wszystkim znacznym wzrostem potencjału plonowania, poprawę odporności odmian na wyleganie i choroby.

Zarejestrowane  odmiany a jest ich aktualnie 22 różnią się wieloma cechami, a główny ich podział dotyczy wymagań glebowych. Na gleby lekkie zalecane są między innymi następujące odmiany: Milwa, Roch, Muza, Sokolik natomiast na glebach   kompleksu   pszennego  poleca  się    odmiany:  Boruta,   Cysterski, Ezop, Lasso, Tarchalska. Termin   siewu   grochu   powinien   być możliwie wczesny. Bardzo istotna  jest  głębokość   siewu   6-8 cm. Dla    odmian ogólnoużytkowych wąskolistnych zaleca się obsadę 110-120 roślin na m2,a dla liściastych-100 roślin na m2.  Zalecana   obsada   roślin dla odmian wysokich, liściastych grochu pastewnego wynosi 80szt/m2,a wąskolistnych wysokich 100 roślin/m2. Na glebach kompleksu   pszennego   należy stosować umiarkowane nawożenie mineralne, szczególnie w stosunku do azotu. W nisko i średnionakładowej technologii uprawy należy zastosować około 40-50 kg /Ha fosforu, 80-90 kg/ Ha potasu  i 30kg/Ha azotu. Natomiast w technologii wysokonakładowej    zaleca się   zastosować 80 kg/Ha   fosforu,  120 kg /Ha potasu, 50-60 kg /Ha azotu. Na   plantacjach   z grochem siewnym trzeba prowadzić odpowiednią walkę z chwastami, chorobami  i szkodnikami. Ochrona chemiczna   przed    chwastami  polega   na   stosowaniu   po siewie np. Afalonu Dyspersyjnego 450 SC,  Commandu  480EC.  Powschodowo,  w miarę   potrzeby  można  stosować np.   Arię 100 EC na chwasty jednoliścienne w fazie 2-3 liści grochu oraz  Basagran     480 SL   na  dwuliścienne w fazie 6-12 liści grochu. Do najgroźniejszych chorób grochu należą zgorzel siewek, fuzaryjne więdnięcie grochu, askochytoza, mączniak rzekomy, mączniak prawdziwy, rdze grochu. Ochrona przed tymi chorobami polega  na przestrzeganiu 4-5 letnich przerw w uprawie grochu na tym samym polu i stosowaniu fungicydów zalecanych przez IOR w Poznaniu. Na plantacjach grochu zaleca się zwalczanie szkodników po przekroczeniu progów szkodliwości. Próg szkodliwości dla oprzędzika pręgowanego wynosi: 10 % roślin z uszkodzonymi liśćmi w okresie od wschodów do stadium 2-3 liści; dla mszycy grochowej: pojedyncze mszyce  na 20% roślin w okresie przed kwitnieniem grochu ; pachówki strąkóweczki : 1 złoże jaj na 3 roślinach w okresie formowania strąków; strąkowca grochowego: 2 chrząszcze na 1m2 w okresie formowania strąków. Do ochrony należy stosować preparaty zalecane przez IOR.

Groch może być uprawiany na plantacjach jednogatunkowych, ale w Polsce bardzo popularnym sposobem uprawy  są mieszanki z innymi gatunkami strączkowych  lub ze zbożami (owies, jęczmień). Zaletą tego typu upraw jest większa niezawodność plonowania w porównaniu z zasiewami w czystym siewie. Przy wyborze odmian do komponowania mieszanek należy wziąć pod uwagę wymagania glebowe odmian grochu, a także gatunków i odmian zbóż. Odmiany wchodzące  w skład mieszanki powinien cechować zbliżony termin dojrzewania i mała podatność na wyleganie. Gleba powinna być przygotowana bardzo starannie, wysiew nasion dokonuje się w 1 dekadzie kwietnia siewnikiem rzędowym, przyjmując za optymalną obsadę 100 nasion na 1 m2. Omłotu dokonujemy przy zmniejszonych obrotach bębna młócącego (400obr./min), zwiększeniu szczeliny między klepiskiem a bębnem młócącym ,prawidłowym doborze sit.  Zalecany jest zbiór jednoetapowy, rozpoczyna się go w momencie ,gdy około 85% nasion jest twardych, strąki są suche ,liście i łodygi zaschnięte. Natomiast po zbiorze nasiona należy doczyścić i dosuszyć do wilgotności poniżej 15%.

                                                               

 Opracował: Tomasz Szymański

 Zespół Doradczy w Ostrzeszowie

Literatura:

1.Poradnik dla rolników :,,Rośliny strączkowe i motylkowe drobnonasienne”

-,,Postęp hodowlany i elementy agrotechniki”-dr Lech Boros

2.www.minrol.gov .pl - wyszukiwarka i etykiety środków ochrony roślin.

3. Lista opisowa odmian. Rośliny rolnicze-COBORU Słupia Wielka 2015r

 

 

 

Ostatnio zmieniany 31 stycznia 2016

Pomoc będzie można otrzymać m.in. na budowę płyt obornikowych. To pierwsze działanie z PROW 2014-2020 uruchamiane w tym roku.

Od 10 lutego do 10 marca 2016 r. rolnicy, których gospodarstwa położone są na obszarach OSN, będą mogli składać w oddziałach regionalnych ARiMR wnioski o wsparcie finansowe inwestycji, które mają na celu ograniczenie przedostawania się do środowiska naturalnego związków azotu pochodzenia rolniczego. Ten rodzaj pomocy należy do poddziałania „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” i jest finansowany z budżetu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Termin i zasady przyznawania takiej pomocy zostały podane do publicznej wiadomości 29 grudnia 2015 r. przez Prezesa ARiMR Daniela Obajtka w dzienniku ogólnopolskim oraz na portalu internetowym Agencji.

Uprawnieni do skorzystania z takiej pomocy są rolnicy, których gospodarstwa co najmniej w części są położone na terenach uznanych nie wcześniej niż 1 maja 2012 r. za obszary OSN, czyli tereny narażone na  niekorzystne oddziaływanie nadmiernej ilości związków azotu pochodzenia rolniczego. Obszary takie zostały określone w Ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2015 r. poz. 469, 1590 i 1642) i zostały one objęte programami, które mają na celu  ograniczenie wprowadzania azotu ze źródeł rolniczych do środowiska. Ponadto, aby skorzystać z pomocy, rolnik musi prowadzić produkcję zwierzęcą z wyłączeniem:

  • chowu i hodowli ryb,
  • chowu lub hodowli drobiu powyżej 40 000 stanowisk lub chowu lub hodowli świń powyżej 2 000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla macior.

Generalnie wsparcie będzie przyznawane na dwa rodzaje inwestycji. Po pierwsze, na inwestycje związane z dostosowaniem gospodarstwa do wymagań określonych w programie działań wprowadzonym dla danego OSN, dotyczących warunków przechowywania:

  • nawozów naturalnych wyprodukowanych w gospodarstwie lub
  • pasz soczystych.

Drugi rodzaj inwestycji, na jaki będzie można otrzymać dofinasowanie, polega na doposażeniu gospodarstwa w urządzenia do aplikowania nawozów naturalnych.

Trzeba jednak pamiętać o tym, że jeżeli rolnik zdecyduje się na doposażenie gospodarstwa w urządzenia do aplikacji nawozów, to otrzyma pomoc tylko wtedy, gdy ta operacja obejmie również inwestycje mające na celu spełnienie warunków przechowywania nawozów naturalnych wytwarzanych w gospodarstwie lub magazynowania pasz soczystych, zgodnie z zasadami programu wdrażanego na danym obszarze OSN.

Ważne jest również to, że pomoc na inwestycje, związane z zapewnieniem właściwych warunków przechowywania pasz soczystych, może być przyznania wyłącznie młodemu rolnikowi. Refundacji będą podlegały inwestycje związane m.in. z budową lub przebudową płyt obornikowych, zbiorników do przechowywania gnojówki lub gnojowicy czy zbiorników lub płyt do przechowywania pasz soczystych. Wsparcie będzie można otrzymać także m.in. na zakup niektórych typów aplikatorów nawozów naturalnych w postaci płynnej czy wozów asenizacyjnych, a także rozrzutników obornika i kompostu.

Rolnik może otrzymać na „Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN” maksymalnie 50 tys. zł, przy czym wysokość dofinansowania wynosi standardowo 50% poniesionych kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, a 60% w przypadku młodych rolników.

Na taką pomoc w całym PROW 2014-2020 przewidziano 37,5 mln euro.

Wniosek o przyznanie pomocy należy złożyć osobiście lub przez upoważnioną osobę w oddziale regionalnym ARiMR właściwym ze względu na miejsce realizacji operacji. Dopuszczalne jest złożenie wniosku za pośrednictwem biura powiatowego ARiMR, należącego do oddziału regionalnego właściwego ze względu na miejsce realizacji operacji. Można go również wysłać przesyłką rejestrowaną, nadaną w placówce Poczty Polskiej.

W ramach jednego naboru wniosków o przyznanie pomocy można złożyć tylko jeden wniosek o przyznanie pomocy dotyczący danego gospodarstwa.

Pomoc będzie przysługiwała według kolejności ustalonej przez ARiMR na podstawie danych zawartych we wniosku o przyznanie pomocy oraz w biznesplanie i dokumencie tożsamości (kopia), złożonych wraz z tym wnioskiem. Punkty będą przyznawane za liczbę zwierząt w gospodarstwie (maks. 5 pkt), udział kosztów kwalifikowanych poniesionych na inwestycje związane z przechowywaniem na obszarach OSN nawozów naturalnych lub pasz soczystych w całości kosztów kwalifikowanych operacji (maks. 5 pkt). Na dodatkowe 2 punkty będą mogli liczyć młodzi rolnicy. Minimalna liczba punktów, które kwalifikują rolnika do przyznania pomocy, wynosi 3.

Prezes ARiMR, nie później niż w terminie 50 dni od dnia upływu terminu składania wniosków o przyznanie pomocy, poda do publicznej wiadomości na stronie internetowej ARiMR informację o kolejności przysługiwania pomocy w województwie mazowieckim i łącznie w pozostałych województwach.


Tekst: PW  ARiMR.

Choroba bakteryjna, występująca w rejonach uprawy ogórka na terenie całej Europy. Na liścieniach porażonych siewek są jasne plamki. Silnie porażone siewki giną, przy słabym porażeniu siewek wzrost roślin jest zahamowany. Typowe objawy choroby występują na liściach w postaci jasnozielonych, przeświecających plam, które wskutek ograniczenia przez nerwy liści mają kanciasty kształt. Plamy mogą się łączyć, obejmując większą powierzchnię liścia. Podczas wilgotnej pogody w miejscu plam pojawiają się krople mętnego płynu, w którym znajdują się bakterie. Gdy liście obeschną, powierzchnia plam pokryta jest białą powłoką. Tkanka liścia w miejscu porażenia zamiera, wykrusza się i w liściach tworzą się dziury. Podobne plamy mogą występować na ogonkach liściowych i łodygach. Na owocach plamy są zagłębione, a tkanka owocu w miejscu plam pęka. Wcześnie porażone rośliny zamierają nie owocując.

Bakterie zimują w nasionach i resztkach chorych roślin pozostawionych w glebie. W okresie wegetacji rozprzestrzeniane są przez deszcz, przenoszone na narzędziach, rękach i ubiorze osób pracujących na plantacji ogórków. Chorobę rozprzestrzeniają również owady zapylające owoce. Rozwojowi choroby w polu sprzyjają ciepłe dni i chłodne noce, a w szklarni duża wilgotność i wysoka temperatura powietrza.

Na polu, gdzie wystąpiła choroba, nie należy uprawiać roślin dyniowatych przez trzy lata. Nasiona przed siewem zaprawiać. Pierwsze chore rośliny usunąć z plantacji i plantację systematycznie opryskiwać zgodnie z zaleceniami Programu Ochrony Warzyw, dodając do cieczy użytkowej preparatu zwiększającego przyczepność. Najlepiej uprawiać odmiany ogórków charakteryzujące się zwiększoną odpornością na kanciastą plamistość ogórka.


Źródło: A. Studziński „Atlas chorób i szkodników roślin warzywnych”.

29 stycznia 2016

Szkolenie w Czarnkowie

Przygotowane przez

Dnia 13.01.016r. w Powiatowym Centrum Doradztwa Rolniczego w Czarnkowie odbyło się szkolenie  z tematu: JAK OGRANICZYĆ  SZKODLIWE CZYNNIKI MAJĄCE NEGATYWNY WPŁYW NA NADMIAR ZBÓŻ W STRUKTURZE ZASIEWÓW.  Wykładowcą powyższego tematu był:  Pan Jerzy Kryś    doradca gm. Duszniki WODR Poznań, który odpowiadając na postawione  pytanie zawarte w temacie  omówił.

  • Prawidłowy  płodozmian, który powinien składać się z 4-6 gatunków roślin należących do różnych grup biologicznych, co pozwala utrzymać żyzność i urodzajność gleby
  • Unikanie uprawy zbóż po zbożach : skutek zmęczeniem gleby, choroby podsuszkowe(zgorzel podstawy źdźbła, łamliwość źdźbła, fuzaryjna  zgorzel podstawy źdźbła i korzeni,
  • choroby podsuszkowe (  przerzedzenie łanu, bielenie kłosów, gorsze wypełnienie ziarna, większy udział pośladu)
  • wzrost zachwaszczenia plantacji oraz kompensacja gatunków chwastów (miotła zbożowa, przytulia czepna, rumianowate, gwiazdnica pospolita, bratek polny, owies głuchy, wyczyniec polny)

REAKCJE GATUNKÓW ZBÓŻ NA UPRAWĘ PO KŁOSOWYCH:

  • pszenica ozima - ma największe wymagania co do przedplonu, uprawiana po sobie reaguje spadkiem plonu rzędu około 20%
  • jęczmień – uprawiany po pszenicy daje niższe plony o ok. 7-10%, po życie 10-13%, a po sobie nawet do 15%
  • pszenżyto po przedplonach kłosowych plonuje o
    ok. 8-13% gorzej
  • żyto – gatunek ten jest mniej niż inne zboża wrażliwy na zły przedplon, szczególnie na lepszych glebach, wysiewane po sobie plonuje o ok. 10% niżej, a uprawiane w monokulturze o ok.15% mniej
  • owies – ma najmniejsze wymagania przedplonowe, jest najlepszym przedplonem dla innych zbóż, po sobie nie powinien być częściej uprawiany jak co 3-4 lata (mątwik zbożowy)
  • mieszanki zbożowe – mają najmniejsze wymagania przedplonowe

SPOSOBY OGRANICZENIA SPADKU PLONU ZBÓŻ:

  1. DOBÓR GATUNKÓW I UPRAWIANYCH ZBÓŻ
  • w płodozmianach zbożowych zaleca się uprawę w gorszych stanowiskach, nawet na lepszych glebach, gatunków o mniejszych wymaganiach przedplonowych – pszenżyto, jęczmień, mieszanki zbożowe
  • wprowadzenie do uprawy owsa, który jest „łamaczem” płodozmianu zbożowego
  • jeżeli uprawiamy ten sam gatunek zboża po sobie należy wysiać inną odmianę
  1. CHEMICZNA OCHRONA ZBÓŻ
  • zwalczanie zgorzeli podstawy źdźbła – zaprawianie materiału siewnego
  • zwalczanie łamliwości podstawy źdźbła – oprysk od początku strzelania w źdźbło do fazy 1-kolanaka (środki zawierające związki benzimidazolowe i prochloraz)
  1. NAWOŻENIE MINERALNE

Zwiększone nawożenie mineralne nie kompensuje ujemnego wpływu złego stanowiska. Dlatego też w zmianowaniach zbożowych poziom nawożenia fosforowo-potasowego należy określić na podstawie zasobności gleby i przewidywanego plonu. Natomiast nawożenie azotowe należy zwiększyć o 30-40 kg N/ha w stosunku do przedplonów nie zbożowych. Wynika to z tego, że mikroflora rozkładająca ścierń i resztki pożniwne korzysta z azotu mineralnego znajdującego się w glebie lub wniesionego w nawozach.

  1. NAWOŻENIE ORGANIZCNE

Nawożenie organiczne jest niezbędne w celu utrzymania zrównoważonego poziomu próchnicy w glebie. Najlepszym nawozem jest obornik, który zawiera makro i mikroelementy. W przypadku jego braku można stosować rozdrobnioną słomę. Słomę lepiej jest stosować pod zboża jare. Przy stosowaniu pod zboża ozime bezwzględnie trzeba ją dobrze wymieszać z glebą bezpośrednio po zbiorze na głębokość 10-12 cm. Przed przyoraniem słomy trzeba zastosować nawożenie azotowe w ilości 8 kg N na 1 tonę przyorywanej słomy (ok. 30 kg N/ha). Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie na słomę gnojowicy lub gnojówki. W przypadku braku nawozów naturalnych zastosowanie mogą znaleźć nawozy zielone.

Zostały także omówione

WSPÓŁCZYNNIKI REPRODUKCJI I DEGRADACJI GLEBOWEJ MATERII ORGANICZNEJ

Znaczenie próchnicy w glebie  -  koloidalna struktura próchnicy sprawia, że olbrzymie powierzchnie wewnętrzne cząstek próchnicy są zdolne zatrzymywać wodę w ilości kilkakrotnie większej od swojej masy. Struktura taka pozwala także na sorpcję wielu składników pokarmowych w stopniu 4-12 razy większym niż części mineralne. Ze względu na ciemne zabarwienie próchnica absorbuje promieniowanie cieplne i przyspiesza nagrzewanie się gleby. Zwiększa zdolności buforowe gleb, regulując i stabilizując ich odczyn. Próchnica i inne rodzaje masy organicznej są źródłem węgla dla mikroorganizmów  bytujących w glebie.

Pamiętajmy - Pyły i piaski są przenoszone już przy wietrze 20-25 km/h. Zmycie 1 cm warstwy ornej w wyniku erozji wietrznej lub wodnej powoduje stratę 1,5 t materii organicznej.

UPRAWA ROLI

Duży udział zbóż w strukturze zasiewów działa degradująco na glebę.

Uprawa roli powinna stwarzać warunki do szybkiego kiełkowania nasion chwastów i niszczenia ich siewek poprzez następne zabiegi uprawowe.

wczesne wykonanie uprawek pożniwnych w celu przyspieszenia rozkładu ścierni

nie powinno przekraczać 75% udziału zbóż w strukturze upraw

wprowadzać do uprawy jak najwięcej gatunków zbóż – w tym owies, aby unikać       wysiewania tych samych gatunków po sobie

UPRAWA POPLONÓW 

międzyplony można uprawiać różne gatunki roślin, dzięki czemu zwiększa się bioróżnorodność roślin, mikroorganizmów glebowych i zwierząt

wzbogacają one także glebę w substancję organiczną oraz składniki pokarmowe poprzez przyoranie całych roślin i pozostałych po zbiorze zielonki resztek lub mulczu, z których korzystają rośliny uprawiane w całym zmianowaniu

uprawa międzyplonów polecana jest zwłaszcza dla gospodarstw o dużym udziale zbóż, gdzie niwelują ujemne skutki niekorzystnego następstwa zbóż w monokulturze

poprawiają jakość gleby, jej zasobność w składniki pokarmowe oraz ograniczają zachwaszczenie

międzyplony pełnią rolę roślin okrywowych, chronią glebę przed nadmiernym parowaniem, wymywaniem składników pokarmowych i erozją

zwiększają plonowanie roślin następczych i działają fitosanitarnie, ich uprawa eliminuje lub ogranicza rozwój niekorzystnych patogenów

stanowią dodatkowe źródło paszy

MIĘDZYPLON ŚCIERNISKOWY

                uprawia się po wcześnie schodzących z pola zbożach

trudności w uprawie - brak opadów (lipiec – wrzesień potrzeba 140 – 160 mm)

na słabsze gleby: łubin żółty 130 kg + wyka kosmata 40 kg, gorczyca biała 10 kg + facelia 5 kg

na gleby średnie: łubin żółty 100 kg + groch pastewny 100 kg, groch pastewny 130 kg + słonecznik  12 kg

na gleby cięższe: groch pastewny 100 kg + słonecznik 15 kg, groch pastewny 50 kg + wyka siewna 20 kg + rzepak 4 kg

jako rośliny mulczujące bardzo dobra jest gorczyca lub facelia

WSIEWKI POPLONOWE  

na lepszych glebach dobre rezultaty daje uprawa lucerny lub na słabszych glebach można uprawiać seradelę

  koniczyna z trawami, szczególnie z życicą wielokwiatową. Mieszanki takie wiernie plonują  dając wysoki plon w roku następnym oraz stanowią bardzo dobry przedplon dla zbóż ozimych.

UPRAWA MIESZANEK ZBOŻOWO - STRĄCZKOWYCH 

Mieszanki z udziałem  grochu – najlepsze efekty daje wysiew w proporcji, aby udział grochu wynosił 40-50% jego normy wysiewu, a jęczmień lub pszenica 50-60% normy. Polecane są odmiany grochu sztywno łodygowego. Przykładowe mieszanki to: groch 120 kg + jęczmień 40 kg + pszenica 60 kg. Wariant optymalny pozostawiający dobre stanowisko po sobie oraz gwarantujący to, że w plonie zebranych nasion groch stanowić będzie 30-40% masy.

Mieszanki z udziałem łubinu - w mieszankach tych udział łubinu wynosi 70% jego normy wysiewu, a pszenżyta 40%. Przykładowe mieszanki to: łubin wąskolistny 115 kg + pszenżyto 85 kg lub łubin wąskolistny 115 kg + jęczmień 60 kg.

Dorota Wielgosz- doradca w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim

Zdjęcia: Dorota Wielgosz

 

28 stycznia 2016

Co to jest likopen?

Przygotowane przez

Likopen należy do naturalnych karotenoidów, które występują u roślin i zwierząt. Jest antyoksydantem – przeciwutleniaczem charakteryzującym się właściwościami chroniącymi organizm przed chorobami układu krwionośnego, a głównie przed rakiem. Nie tylko neutralizuje wolne rodniki, ale może regenerować inne antyoksydanty, jak np. luteina. Jest to istotne w profilaktyce chorób oczu, a głównie zaćmy i zwyrodnienia plamki żółtej. W organizmie człowieka likopen pełni wiele funkcji. Stwierdzono korzystny wpływ na masę kości, co zapobiega wystąpieniu osteoporozy. Opóźnia proces starzenia i ujędrnia skórę. Jednak najważniejsze znaczenie likopenu to działanie przeciwnowotworowe, szczególnie u mężczyzn zagrożonych wystąpieniem raka prostaty, ale także u kobiet, u których zmniejsza się ryzyko wystąpienia raka piersi i szyjki macicy. Udowodniono również wpływ na zapobieganie rozwojowi miażdżycy chorób sercowo-naczyniowych, obniżenie ryzyka ostrego zawału serca i wystąpienia choroby wieńcowej. Likopen hamuje syntezę cholesterolu i jest pomocny w usuwaniu frakcji „złej” LDL z krwi. Człowiek najlepiej przyswaja likopen w postaci przetworzonej w obecności tłuszczu i do tego podgrzanego.

Likopen jest naturalnym barwnikiem o symbolu E160d używanym m.in. do kandyzowania owoców, do lodów, sosów, przypraw, zup, pieczywa cukierniczego i wyrobów ciastkarskich oraz do produkcji win owocowych.

Jakie są źródła likopenu? Likopen występuje w pomidorach, w czerwonych owocach, takich jak czerwone grapefruity, owoce dzikiej róży, arbuzy, a także w papryce. Jednak najwięcej likopenu zawierają pomidory. Na zawartość likopenu w pomidorach ma wpływ odmiana i stopień dojrzałości owoców. Pomidory dojrzewające na słońcu mogą zawierać od 0,7 do 20 mg likopenu w 100 g. Jednak najwięcej likopenu jest w przetworach, takich jak keczupy, sosy, przeciery, koncentraty. I tak w paście pomidorowej (100 g) może być likopenu od 5,4 do 150 mg, w keczupie od 9,9 do 13 mg, w arbuzie 2,3 do 7,2 mg, w grapefruicie (czerwony, różowy) 0,3 do 3,4 mg, a w marchewce tylko 0,6 do 0,8 mg. Dlatego warto jeść zupy i sosy sporządzone na bazie pomidorów. Wysokie spożycie pomidorów daje efekt ochronny przeciwko nowotworom przewodu pokarmowego, a także zmniejsza o połowę ryzyko śmierci na tle nowotworowym u ludzi starszych.

Zachęcam do jedzenia pomidorów, a przede wszystkim przetworów z nich sporządzonych, bo są bogatym źródłem likopenu.


Źródło: miesięcznik „Moje zdrowie”.