Wzrost i rozwój rzepaku ozimego bez insektycydów z grupy neonikotynoidów.
Przygotowane przez Izabela GrzesiakWzrost i rozwój rzepaku ozimego bez insektycydów z grupy neonikotynoidów.
Najbardziej optymalny termin siewu rzepaku ozimego przypada między 15 a 25 sierpnia. Wysiew w tym terminie gwarantuje prawidłowy wzrost i rozwój rozety liściowej rośliny oraz właściwe przygotowanie do okresu zimy. Obecnie rzepak znajduje się w fazie rozwojowej 14 – 18 BBCH.
Warto pamiętać, iż od 1 grudnia 2013 roku w Unii Europejskiej obowiązują przepisy zakazujące stosowanie trzech insektycydów z grupy neonikotynoidów: klotianidyna, tiametoksam i imidachlopryd stosowane w zaprawach nasiennych do rzepaku. Przepisy te spowodowały brak na rynku alternatywnych zapraw insektycydowych, a nasiona rzepaku zaprawiane są zaprawami fungicydowymi. Zakaz obowiązywał będzie przez dwa lata.
Obecnie aby zapobiec zniszczeniu plantacji rzepaku przez szkodniki takie jak: chowacz galasówek, pchełka ziemna, pchełka rzepakowa, mszyca kapuściana, gnatarz rzepakowiec, miniarka kapuścianka, śmietka kapuściana, tantniś krzyżowiaczek i rolnice należy prowadzić lustrację - monitoring uprawy. Na plantacjach rzepaku po wschodach należy wyłożyć żółte naczynia w celu stwierdzenia gatunku i ilości szkodników. Naczynie należy wypełnić wodą z dodatkiem płynu do mycia naczyń, który uniemożliwi wydostanie się szkodników z naczynia. Naczynie stawiamy około 20 m od brzegu pola. Gdy stwierdzimy przekroczenie progu ekonomicznej szkodliwości danego szkodnika należy wykonać oprysk środkiem ochrony roślin.
Progi ekonomicznej szkodliwości rzepaku ozimego :
- chowacz galasówek – 2-3 chrząszcze w naczyniu w ciągu 3 dni,
- pchełka ziemna, pchełka rzepakowa – 1 chrząszcz na 1 mb rzędu rzepaku, 3 chrząszcze na 1 mb rzędu,
- mszyca kapuściana – 2 kolonie na 1m2 uprawy,
- gnatarz rzepakowiec – 1 gąsienica na roślinie rzepaku,
- śmietka kapuściana – 1 śmietka w naczyniu w ciągu 3 dni,
- tantniś krzyżowiaczek – 1 gąsienica na roślinie,
- rolnice – wschody roślin 6 – 8 gąsienic na 1 m2
- ślimaki – po siewie i w okresie wschodów 2 – 3 ślimaków na pułapkę lub zniszczenie 5% roślin,
- ślimaki w fazie 1 – 4 liści i fazach późniejszych 4 ślimaki na pułapkę lub zniszczenie 10% rośli,
Do zwalczania pchełki na rzepaku można zastosować następujące środki ochrony roślin: Agria – Deltametryna 2,5 EC w dawce 0,25 l/ha, Decis Mega 50 EW w dawce 0,15 l/ha.
Do zwalczania gnatarza rzepakowca można zastosować: Decis Mega 50 EW w dawce 0,15 l/ha, Karate Zeon 050 CS w dawce 0,12 – 0,15 l/ha.
Do zwalczania mszycy kapuścianej można zastosować: Agria – Deltametryna 2,5 EC w dawce 0,35 l/ha, Decis Mega 50 EW w dawce 0,15 l/ha.
Aby ograniczyć występowanie szkodników na plantacjach należy stosować metody nie chemiczne tj. metoda agrotechniczna, metoda hodowlana, metody fizyczne i biologiczne - zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin.
Starszy doradca Wacław Biadała
Literatura:
Program Ochrony Roślin Rolniczych 2014 r,
Strona internetowa: http://www.farmer.pl/produkcja-roślinna/ochrona-roślin,
Znaczenie miodu i produktów pszczelich w żywieniu człowieka
Miód pszczeli jest jednym z najcenniejszych produktów odżywczych, jakich dostarcza nam natura. Jego właściwości lecznicze, bakteriobójcze i uodparniające są znane ludzkości od kilku tysięcy lat. Dzisiaj możemy już naukowo powiedzieć, że jest to substancja niezwykła. Przypomnę tylko dla orientacji, aby powstał 1 kg miodu, pszczoły muszą zebrać nektar z 800 tys. kwiatów akacji, 1,3 mln kwiatów rzepaku, 6,5 mln kwiatów wrzosu czy 8 mln kwiatów gryki i to przy sprzyjającej pogodzie. Średnia rodzina pszczela licząca 40-50 tys. robotnic jest w stanie zebrać około 110 kg, z czego 80% zużywa rodzina pszczela, a 20% zbiera pszczelarz.
Właściwości biologiczne i działanie lecznicze miodu pszczelego
Jedną z cenniejszych właściwości miodu dla człowieka jest jego działanie na bakterie chorobotwórcze. Przede wszystkim wymienić tutaj należy ziarniaki Gram-dodatnie, takie jak gronkowce i paciorkowce oraz pałeczki Gram-ujemne. Poza tym działa na laseczki wąglika, prątki gruźlicy oraz grzyby drożdżoidalne. Wysoką aktywnością antybiotyczną charakteryzują się miody spadziowe ze spadzi iglastej oraz miód gryczany i lipowy. Do średnio aktywnych zalicza się miód wielokwiatowy i spadziowy ze spadzi liściastej. Niską aktywnością antybiotyczną odznaczają się miody: rzepakowy, akacjowy, wrzosowy. Aby utrzymać jak najdłużej jego aktywność antybiotyczną należy go przechowywać w pomieszczeniu chłodnym i ciemnym. Przypomnę, że ogrzewanie miodu w temperaturze wyższej niż 60°C powoduje całkowite zniszczenie zawartych w nim substancji antybiotycznych. W celu lepszego wykorzystania właściwości leczniczych miodu powinno się go stosować w postaci roztworu (1-3 łyżek miodu rozpuszczonych w letniej wodzie lub mleku), przygotowanego na 10-12 godzin przed wypiciem na czczo (bezpośrednio przed wypiciem można dodać trochę soku z cytryny).
Zalecane dzienne spożycie:
- dzieci 1-2 lata - 7 g dziennie
- dzieci 2-6 lat - 10-20 g dziennie
-dzieci 6-12 - 30-50 g dziennie
- młodzież i dorośli - 60-150 g dziennie.
Nie zaleca się podawania miodu niemowlętom do 1 roku życia.
Zalecane dzienne spożycie w celach leczniczych:
- w schorzeniach układu moczowego - 2-4 łyżek
-w schorzeniach serca, układu nerwowego, jelit, wątroby - 3-6 łyżek
-w schorzeniach układu oddechowego - 4-6 łyżek.
Łyżka stołowa zawiera ok. 20 g miodu.
Miody, mimo że posiadają wiele cech wspólnych, różnią się między są właściwościami organoleptycznymi, fitochemicznymi, składem chemicznym oraz zakresem działania. Zależy to głównie z jakich to roślin pszczoły zbierały nektar, spadź i pyłek kwiatowy.
I tak miody dzielimy na:
Miód wielokwiatowy – z kwiatów wiosennych, ma on jasny kolor, z kwiatów letnich ciemniejszy, przyjemny zapach i łagodny smak. Dzięki łatwo przyswajalnym cukrom prostym ma zastosowanie w leczeniu schorzeń mięśnia sercowego, wątroby i pęcherzyka żółciowego. Osobom uczulonym na pyłki pomaga znosić i uodparniać się na alergię. Poleca się go podawać dzieciom przy leczeniu grypy, przeziębień, chorób dolnych dróg oddechowych.
Miód rzepakowy – bardzo szybko się krystalizuje przybierając smalcowatą konsystencję o białej lub kremowej barwie. Pomocny w leczeniu wątroby, trzustki, nerek, dróg żółciowych, układu pokarmowego, wrzodów żołądka i dwunastnicy, niewydolności mięśnia sercowego i miażdżycy. Obniża ciśnienie tętnicze krwi i wyrównuje niedobory potasu w organizmie. Skuteczny także przy stanach zapalnych dróg oddechowych oraz przyspiesza gojenie ran.
Miód akacjowy – w stanie płynnym jest jasny o zabarwieniu lekko żółtym, charakteryzuje się subtelnym delikatnym smakiem, ze względu na dużą zawartość fruktozy może być stosowany przy niektórych rodzajach cukrzycy. Zalecany przy leczeniu nadkwasoty żołądka, wrzodów żołądka, dwunastnicy, zapalenia błony śluzowej, nerek i układu moczowego.
Miód lipowy – w stanie płynnym ma kolor jasnożółty, czasem bursztynowy z zielonkawym odcieniem. Zapachem przypomina kwiat lipy, w smaku pikantny czasem z lekką goryczką. Działa antyseptycznie, przeciwskurczowo, napotnie, przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, uspakajająco. Pomaga w leczeniu grypy, przeziębienia, kaszlu, anginach, zapalenia zatok, ostrych i przewlekłych chorób dróg oddechowych. Zalecany jest przy chorobach dróg moczowych i nerwicach.
Miód spadziowy – jest to miód gęstszy od nektarowych i zwiera więcej związków mineralnych oraz wyższą aktywność antybiotyczną i bakteriobójczą. Działa antyseptycznie, przeciwzapalnie i wykrztuśnie. Polecany w schorzeniach dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, serca, układu krążenia, układu nerwowego i przy zaburzeniach trawienia. Zalecany jest osobom pracującym dużo przy komputerze.
Miód leśny – intensywny kolor i subtelny aromat charakterystyczne dla lasów. Miód ten pomaga w przeziębieniach i schorzeniach na tle alergicznym, wzmacnia system nerwowy, pobudza apetyt i poprawia odporność organizmu. Wpływa na dobre samopoczucie.
Pyłek kwiatowy – jest najwartościowszym odżywczym produktem roślinnym, o wiele cenniejszym zdrowotnie niż miód. Zawiera białka, cukry proste i złożone, tłuszcze, sterole, nukleoproteidy, witaminy i sole mineralne. W pyłku pszczelim znajduje się ponad 36 makro i mikroelementów. Pyłek kwiatowy stosuje się w zapobieganiu i leczeniu różnych chorób m.in. w leczeni wtórnej niedokrwistości powodując znaczny przyrost krwinek czerwonych, hemoglobiny i poziomu żelaza w surowicy krwi. W okulistyce polepsza wzrok dzięki zawartości w pyłku dużej ilości wit. A. W leczeniu schorzeń gruczołu krokowego, miażdżycy – powoduje obniżenie lipidów we krwi. Odtruwa organizm z pozostałości leków, nikotyny czy nadmiernej ilości kofeiny. Ma zastosowanie w leczeniu chorób wątroby, po zapaleniu wirusowym lub uszkodzeniach toksycznych. W dolegliwościach jelitowych – zaparcia jak i przewlekłe biegunki. W chorobach nowotworowych, nadciśnieniu, chorobach skóry i płuc. Skutecznie pomaga chorym w rekonwalescencji po przebytym zawale mięśnia sercowego oraz stanowi dobrą osłonę przy wrażliwości na antybiotyki. Pyłek podnosi odporność psychiczną i fizyczną, zwiększa koncentrację centralnego i obwodowego układu nerwowego – powinni go regularnie spożywać kierowcy oraz sportowcy.
Uwaga! Gdy kupujesz pyłek, zwróć uwagę, by miał on postać maleńkich kolorowych kuleczek, był świeży o przyjemnym zapachu.
Przeważnie stosujemy przy osłabieniu, zmęczeniu, nerwicach oraz innych celach leczniczych co najmniej 30 minut przed posiłkiem, w dawkach podzielonych 30-40 g dziennie (tj. około 4-8 łyżeczek pyłku).
Propolis – czyli kit pszczeli jest to mieszanina żywicy drzew i krzewów oraz wydzielina gruczołów pszczelich. Pszczoły uszczelniają i zabezpieczają nim wnętrze ula przed rozwojem drobnoustrojów (posiada silne przeciwbakteryjne właściwości). Propolis, zwany także naturalnym antybiotykiem skuteczny jest w leczeniu m.in. chorób żołądka, nadżerek, hemoroidów, nadciśnienia. Ma szerokie zastosowanie w leczeniu chorób układu moczowo-płciowego, prostaty, żylaków, nowotworów i innych chorób u ludzi i zwierząt. Jest niezastąpiony w walce z infekcjami i pomoże także na dłużej zachować nam młodość i urodę.
Dbajmy o pszczoły bo to jest przyszłość zdrowego społeczeństwa.
Jan Korzeniowski, Doradca ZD Turek
Progi ekonomicznej szkodliwości w integrowanej ochronie roślin, cz. 2.
Poniżej przedstawiam progi ekonomicznej szkodliwości dla chwastów w uprawie zbóż (na przykładzie pszenicy), kukurydzy i rzepaku. W następnym artykule przedstawię progi dla szkodników (w uprawie zbóż, kukurydzy, rzepaku i buraków).
Zboża na przykładzie pszenicy.
Dla chwastów nie opracowano progów szkodliwości spotyka się je w różnych źródłach, ale nie mają one charakteru obligatoryjnego, lecz wartość orientacyjną i można się nimi posługiwać jako informacjami pomocniczymi.
Progi ekonomicznej szkodliwości dla chwastów w uprawie pszenicy ozimej.
|
Dominujący gatunek chwastu lub zbiorowiska |
PESZ |
% spadek plonu przy określonej ilości chwastów w czasie żniw |
Obniżenie plonowania [kg/ha] |
|
Miotła zbożowa |
5 |
1 |
45 |
|
10 |
6 |
270 |
|
|
25 |
16 |
720 |
|
|
50 |
27 |
1215 |
|
|
Rumianowate |
2 |
3 |
135 |
|
5 |
4 |
180 |
|
|
10 |
8 |
360 |
|
|
25 |
16 |
720 |
|
|
50 |
24 |
1080 |
|
|
Ostrożeń polny |
1 |
5 |
315 |
|
5 |
19 |
855 |
|
|
10 |
28 |
1260 |
|
|
15 |
36 |
1620 |
|
|
Przytulia czepna |
2 |
4 |
180 |
|
5 |
7 |
315 |
|
|
10 |
12 |
540 |
|
|
25 |
22 |
990 |
|
|
50 |
32 |
1440 |
Rzepak.
Nie ma opracowanych progów szkodliwości, a te które są często się nie pokrywają ze sobą. Straty plonu powodowane przez chwasty nie są uzależnione tylko od ich liczebności na jednostce powierzchni, ale mają znaczenie też inne warunki jak np. termin siewu rzepaku, warunki glebowe i klimatyczne.
|
Dominujący gatunek chwastu lub zbiorowiska |
PESZ |
% spadek plonu przy określonej ilości chwastów w czasie żniw |
|
Ostrożeń polny |
1 |
|
|
Przytulia czepna |
1 |
1 % przy 1 rośl/m2 |
|
Rumian (polny, pospolity) |
3 |
0,05 % przy 1 rośl/m2 |
|
Dwuliścienne (zbiorowiska chwastów) - jesień: |
20 (przy braku dominacji jednego gatunku) |
|
|
Dwuliścienne (zbiorowiska chwastów) - wiosna: |
3 (przy braku dominacji jednego gatunku) |
|
|
Jednoliścienne (łącznie z samosiewami zbóż) |
10 - 15 % |
|
|
Gwiazdnica Pospolita |
|
0,3 % przy 1 rośl/m2 |
|
Jasnota różowa |
|
0,03 % przy 1 rośl/m2 |
|
Niezapominajka polna |
|
0,03 % przy 1 rośl/m2 |
|
Tasznik pospolity |
|
0,03 % przy 1 rośl/m2 |
|
Wiechlina roczna |
|
0,03 % przy 1 rośl/m2 |
Kukurydza
Dla kukurydzy nie ma obowiązujących progów szkodliwości, a w literaturze można spotkać dane które się nie pokrywają. poniższe dane mogą być pomocne podczas podejmowania decyzji o wykonaniu zabiegu.
|
Dominujący gatunek chwastu lub zbiorowiska |
PESZ |
% spadek plonu przy określonej ilości chwastów w czasie żniw |
|
Komosa biała |
0,5 |
5 |
|
Rdest powojowy |
2 |
5 |
|
Szarłat szorstki |
2 |
5 |
|
Chwastnica jednostronna |
6 |
5 |
Opracowano na podstawie Integrowana ochrona upraw rolniczych, M. Mrówczyński, tom II.
Michał Gawłowski,
gm. Gołańcz,
ZD Wągrowiec.
Gołaniecka gala produktów regionalnych – Tomczyce.
Wieś Tomczyce to laureaci konkursu gminnego „Moja wieś aktywna”. Wieś położona jest w gminie Gołańcz. Nie jest to wielka wieś, ale członkinie Koła Gospodyń Wiejskich są bardzo aktywne. W tym roku obchodzą 50-cio lecie założenia Koła. Biorą udział w różnych konkursach powiatowych np. na gospodynię roku 2014, gdzie przewodnicząca Pani Gustek Aleksandra zdobyła tytuł I wice gospodyni. Na tę uroczystość KGW przygotowało stoisko z własnymi wyrobami cukierniczymi, rękodzielniczymi, nalewkami. Jak widzimy na fotografiach członkinie KGW zajmują się różnorodnością. Dużo czasu spędzają w świetlicy wiejskiej, która tętni życiem wsi.
Z okazji Złotego Jubileuszu 50-cio lecia, które obchodzą 4.X.2014r. życzymy dużo zdrowia, nowych twórczych pomysłów, dalszej wytrwałości w pracy na rzecz lokalnego środowiska, następnych jubileuszy oraz wszelkiej pomyślności na każdy dzień.
Lidia Rybińska
W roku ubiegłym informowaliśmy o otwarciu nowej obory w powiecie słupeckim. To obora państwa Przemysława i Marleny Najdzińskich z Mesznej w gminie Słupca.
Fot. D.Woźniak
Postanowiliśmy więc ponownie ich odwiedzić i dowiedzieć się co zmieniło się od tego czasu. W gospodarstwie jak zwykle pracy dużo ale gospodarze znajdują czas na rozmowę z doradcą . Od początku można zauważyć zadowolenie i satysfakcję z pracy w gospodarstwie. Gdyby decyzja dotycząca budowy obory miała być podejmowana dzisiaj, byłaby taka sama, mówią zgodnie państwo Najdzińscy. Na chwilę obecną gospodarstwo posiada 75 krów dojnych, jest więc ich dwukrotnie więcej niż przed rokiem. Zwiększenie stada nastąpiło w wyniku zakupu 34 szt. krów pierwiastek z Niemiec. Docelowo w tej oborze jest miejsce na 100 szt. krów mlecznych i do takiej ilości rolnik zmierza. Aktualnie średnia roczna wydajność od krowy wynosi ok. 7500 kg mleka.
Fot. D.Woźniak
Zwiększenie stada krów i poprawa ich wydajności wpływa na to , że poprawia się konkurencyjność gospodarstwa na rynku mleka ,co pozwala gospodarzom optymistycznie spoglądać w przyszłość. Nowa obora zdecydowanie zmniejszyła pracochłonność obsługi bydła a sam dój dzięki nowoczesnej hali udojowej „rybia ość” z 14 stanowiskami udojowymi trwa 1 godzinę i 15 minut. Widoczną poprawę obserwuje się też pod względem zdrowotności wymion. Pan Przemysław sam wykonuje inseminację krów i jałówek co w połączeniu ze stosowaniem nasienia najlepszych buhajów daje nadzieję na szybkie dojście do pełnej obsady w obiekcie. Zwierzęta mają bardzo dobre warunki bytowe. Wygodne szerokie legowiska, wyłożone matami, dodatkowo posypywane trocinami zapewniają im doskonałe warunki do wypoczynku. Z uwagi na podzielenie krów na grupy laktacyjne, pasza jest dostosowana do indywidualnych potrzeb. Żywienie oparte jest na paszach własnych , głównie kiszonce z kukurydzy i sianokiszonce . Zadawanie pasz odbywa się w systemie TMR za pomocą wozu paszowego.
Fot. D. Woźniak
Krowy zasuszone przebywają w oddzielnym kojcu, na ściółce, co pozwala na ich odpowiednie żywienie i przygotowanie do porodu a ściółka ułatwia im wstawanie, gdy są osłabione po porodzie. Cielęta i jałówki mają dużo miejsca, wygodne i suche legowiska. Państwo Najdzińscy doskonale znają się na hodowli bydła, a poczyniona wcześniej inwestycja okazała się trafioną. Pozostaje życzyć im dużo zdrowia i dobrej koniunktury na mleko.
Danuta Woźniak ZD Słupca
Szkody powodowane przez bobry – gdzie zwrócić się o odszkodowanie?
Coraz częstszym zjawiskiem obserwowanym w gospodarstwach rolnych stają się szkody wyrządzone przez zwierzęta wolno żyjące. W myśl Art. 126. Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151 poz. 1220 z późn. zm.) Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:
1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;
2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych;
5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.
Szczególnie uciążliwa dla rolników staje się działalność bobra europejskiego (Castor fiber), który powoduje zalewanie łąk i pastwisk, niszczenie upraw rolnych, sadów, zadrzewień, lasów, stawów rybnych. Wykonane przez bobry jamy i kanały na pastwiskach stanowią realne zagrożenie dla przebywających tam zwierząt gospodarskich oraz stwarzają niebezpieczeństwo dla pracujących ludzi i maszyn na polach i łąkach. Zwierzęta te powodują szkody w gospodarstwach leśnych i rybackich, niszczą wały przeciwpowodziowe.
W przypadku szkód wyrządzonych przez bobry oględzin i szacowania szkód a także ustalania odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a w granicach parku narodowego dyrektor tego parku. W celu uzyskania odszkodowania rolnik powinien złożyć wniosek zawierający jego dane osobowe (imię, nazwisko, adres), określić położenie działki/działek na których wystąpiła szkoda (powiat, gmina, obręb, nr działki), podać rodzaj użytku gruntowego, na którym wystąpiła szkoda (rola, pastwisko, łąka, zadrzewienia, zakrzaczenia, las , staw rybny, inne -podać jakie). Należy dokonać opisu wyrządzonych szkód podać planowany termin zbioru plonu (nawet w przypadku całkowitego zniszczenia uprawy).
Pamiętać musimy, iż odszkodowanie nie przysługuje:
- 1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;
- 2) jeżeli poszkodowany:
- a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od za kończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie;
- b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom.
Do wniosku załączyć należy:
• fragment mapy ewidencyjnej z działką, na której wystąpiła szkoda /mapa geodezyjna 1:5000 1:10000, fotoortomapa/
• aktualny wypis z rejestru gruntów
• odpis z ksiąg wieczystych /księgi możemy pobrać ze strony https://ekw.ms.gov.pl/eukw/pdcbdkw.html z Podsystemu Dostępu do Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych
• umowę dzierżawy w przypadku dzierżawienia działki,
• upoważnienia od ewentualnych współwłaścicieli,
• w przypadku szkód wyrządzonych w obwałowaniach stawów rybnych pozwolenie na budowę lub pozwolenie wodno-prawne w przypadku korzystania z wód płynących.
Pracownicy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska dokonują oględzin i szacowania szkód na miejscu – w szczególnych przypadkach mogą wydać na wniosek zainteresowanego zezwolenie (odstępstwo) na rozebranie tam bobrowych lub zezwolenie na odstrzał zwierząt przez uprawnionego myśliwego.
Wniosek o szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta objęte ochroną gatunkową można pobrać ze strony:
http://bip.poznan.rdos.gov.pl/szacowanie-szkod-wyrzadzonych-przez-zwierzeta-objete-ochrona-gatunkowa
Kamil Mróz starszy doradca WODR Poznań, foto: Justyna Rembecka
Plan działania na rzecz przyszłości produkcji ekologicznej w Unii Europejskiej
Przygotowane przez Elżbieta DryjańskaEuropejska produkcja ekologiczna i system kontroli powstały w 1991 roku dla rynku niszowego, charakteryzującego się ograniczoną liczbą konsumentów i producentów. Niedawne zmiany w popycie i podaży wskazują, że nadszedł czas na dostosowanie i poprawę unijnego systemu w zakresie żywności ekologicznej i rolnictwa ekologicznego.
W latach 2000-2012 całkowity obszar zajęty pod produkcję ekologiczną wzrastał średnio o 6,7% rocznie, osiągając szacunkowo 9,6 mln ha, co stanowi 5,4% całkowitej wykorzystywanej powierzchni użytków rolnych w UE.
Głównym wyzwaniem na rzecz przyszłości produkcji ekologicznej w Unii Europejskiej jest rozszerzenie oraz zaspokojenie popytu, nie ryzykując przy tym utraty zaufania konsumentów do zasad rolnictwa ekologicznego oraz jakości produktów ekologicznych.
W związku z tym plan działania w okresie do 2020 r. będzie się koncentrować na trzech priorytetowych dziedzinach. Pierwszą z nich jest zwiększenie konkurencyjności unijnych producentów ekologicznych poprzez:
- podnoszenie poziomu wiedzy o instrumentach unijnych dotyczących produkcji ekologicznej oraz zwiększanie synergii między nimi,
- rozwiązywanie problemów w zakresie luk technicznych w produkcji ekologicznej za pomocą badań, innowacji i ich rozpowszechniania,
- szersze udostępnienie informacji o sektorze produkcji ekologicznej, a także o rynku i handlu.
Drugim priorytetem jest konsolidacja i zwiększenie zaufania konsumentów do europejskiego systemu w zakresie żywności ekologicznej i rolnictwa ekologicznego, jak również zaufania do przywożonych produktów ekologicznych, a w szczególności do środków kontroli.
Trzecią dziedziną priorytetową jest wzmocnienie zewnętrznego wymiaru unijnego systemu produkcji ekologicznej.
Zreformowana WPR obowiązująca od 2014 r. obejmuje nowe lub zmienione środki wsparcia, które mogą być stosowane w odniesieniu do producentów ekologicznych. Po pierwsze WPR uznaje rolników prowadzących gospodarstwa ekologiczne jako „zielonych z definicji” w ramach systemu płatności bezpośrednich, ponieważ są oni faktycznie uprawnieni do otrzymywania płatności z tytułu zazieleniania.
Komisja zaleca państwom członkowskim wykorzystanie możliwości i narzędzi na rzecz wsparcia rolnictwa ekologicznego, dostępnych dzięki nowym ramom prawnym dla rozwoju obszarów wiejskich, „niebieskiego wzrostu” oraz wspólnej polityki rybołówstwa.
Biorąc pod uwagę istotne niedawne zmiany w WPR, zaleca się szybko zwiększyć świadomość wśród rolników i podmiotów działających na obszarach wiejskich na temat środków wsparcia dostępnych dla rolnictwa ekologicznego w ramach właściwych instrumentów zaproponowanych w nowej WPR i WPRyb.
Pozytywne skutki rolnictwa ekologicznego dla środowiska przyczyniają się do osiągnięcia celów strategii ochrony różnorodności biologicznej do 2020 r., komunikatu na temat zielonej infrastruktury, strategii tematycznej w dziedzinie ochrony gleby oraz przepisów z zakresu środowiska, takich jak dyrektywa ptasia i dyrektywa siedliskowa, dyrektywa azotanowa, dyrektywa ramowa wodna, dyrektywa dotycząca krajowych pułapów emisji.
Komisja Europejska w „Planie działania do 2020 na rzecz przyszłości produkcji ekologicznej w Unii Europejskiej” zawarła 18 działań. Celem planu działania jest wspieranie wzrostu sektora, łącznie z przyszłymi zmianami ram legislacyjnych, w szczególności poprzez analizę nowych średnio- i długoterminowych sposobów rozwiązywania problemów w zakresie podaży i popytu. Plan działania przyczynia się również do realizacji celów określonych w strategii „Europa 2020”, a także poddanej przeglądowi wspólnej polityki rolnej. Biorąc pod uwagę, że ochrona środowiska jest nadrzędnym celem produkcji ekologicznej, plan działania przyczynia się ponadto do osiągnięcia celów siódmego programu działań w zakresie środowiska do 2020 r. Plan działania będzie promować dalsze partnerstwa i mobilizować podmioty uczestniczące w jego wdrażaniu, w szczególności państwa członkowskie i zainteresowane strony.
W 2004 r. Komisja przyjęła pierwszy europejski plan działania na rzecz żywności ekologicznej i rolnictwa ekologicznego, aby wypromować i wzmocnić sektor ekologiczny. Zrealizowano większość spośród 21 działań planu z 2004 r., w szczególności utworzenie nowego logo produkcji ekologicznej Unii Europejskiej (zwane dalej „logo produkcji ekologicznej UE”).
Nowy plan działania na rzecz przyszłości produkcji ekologicznej w Unii Europejskiej odnosi się do niektórych problemów zidentyfikowanych w trakcie analizy oceny skutków, przeprowadzonej na potrzeby przeglądu unijnej polityki w sektorze ekologicznym. Analiza została oparta na szeroko zakrojonych konsultacjach z udziałem wielu zainteresowanych stron. Plan działania przedstawia strategię Komisji Europejskiej dotyczącą produkcji ekologicznej, kontroli i handlu w nadchodzącym dziesięcioleciu. Ma on również przyczynić się do sprawnego przejścia na nowe ramy prawne, które mają być wprowadzone w życie przed końcem dekady.
Pełen tekst „Plan działania na rzecz przyszłości produkcji ekologicznej w Unii Europejskiej” zawarty w KOMUNIKACIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW – Bruksela, dnia 24.3.2014 r. COM(2014) 179 final; na stronie: www.ec.europa.eu/agriculture/organic/documents/eu-policy/.../act_pl
KAPUSTA – wartości odżywcze i źródło witamin.
Kapusta jest wartościowym źródłem witamin, składników mineralnych i błonnika. Szczególnie cenna jest kapusta pekińska, która zawiera bardzo dużo beta-karotenu . Już pół szklanki pokrojonej kapusty pekińskiej pokrywa dzienne zapotrzebowanie na ten składnik tak więc jedzmy surówki z kapusty pekińskiej i nie tylko. Wszystkie natomiast kapusty są doskonałym źródłem witaminy C, potasu i wapnia.
Kapusta czerwona ma działanie przeciwnowotworowe – zawiera antocjany. Razem z witaminami E, C i beta-karotenem zmniejszają ryzyko występowania zmian miażdżycowych i rozwoju nowotworów.
Kapusty – biała, włoska i czerwona mają zastosowanie zewnętrzne i wewnętrzne, zarówno świeże jak i gotowane. Szczególne właściwości mają jednak świeże liście kapusty. Stosowane zewnętrznie leczą: zapalenie oskrzeli, katar, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, egzemę, opryszczki, trądzik, odmrożenia, oparzenia, stłuczenia. Im świeższe liście tym skuteczniejsze działanie okładów. Liście przed użyciem myjemy, suszymy i wykrawamy środkową żyłę główną. Następnie rozgniatamy liście np. wałkiem do ciasta aż do pojawienia się soku – wtedy liść jest gotowy do zrobienia okładu. Przykładamy go do chorego miejsca i bandażujemy je.
Wewnętrzne działanie kapusty jest zbawienne przy dolegliwościach gastrycznych, jelitowych, układu oddechowego i na ogólne osłabienie.
Kapusta zwiera duże ilości żelaza, magnezu i miedzi, dzięki czemu skutecznie wspiera leczenie anemii.
Sok ze świeżej kapusty jest lekarstwem na wątrobę, chorobę wrzodową i cukrzycę. Właściwości gojące i zabliźniające soku z kapusty są wykorzystywane przy leczeniu zapalenia wrzodziejącego okrężnicy. Płukanie gardła sokiem z kapusty oczyszcza, goi i zabliźnia stany zapalne.
Okłady z liści kapusty dają również doskonałe efekty kosmetyczne, przede wszystkim dzięki dużej zawartości siarki, pierwiastka, który korzystnie wpływa na wygląd skóry, włosów i paznokci. Półgodzinny okład na twarz regeneruje i oczyszcza skórę, poprawia krwiobieg, absorbuje skupiska tłuszczu z tkanki podskórnej.
Do potraw z kapusty wystarczy dodać odpowiednią ilość przypraw, szczególnie majeranku i kminku, które ułatwią trawienie. Warto wiedzieć również o ważnej zasadzie dotyczącej gotowania kapusty. Z powodu dużej zawartości ostrych olejków eterycznych należy we wstępnej fazie gotować ją bez przykrycia. Dzięki temu część olejków eterycznych ulotni się wraz z parą wodną a kapusta nabierze delikatniejszego smaku.
Nie sposób też pominąć zdrowotnego działania kapusty kiszonej. Zawiera ona enzymy pomagające w trawieniu tłuszczów i błonnika. Enzymy mlekowe kapusty działają silnie dezynfekująco na przewód pokarmowy. Nie należy więc ich niszczyć płukaniem kiszonej kapusty. Sok z kiszonej kapusty jest lekarstwem na dolegliwości przewodu moczowego, układu oddychania i jelit.
Sałatka z białej kapusty z jabłkiem
Składniki
• 1/2 główki kapusty
• 1 jabłko
• 1 cebula, posiekana
• 1 łyżeczka cukru
• sól i pieprz do smaku
• śmietana, majonez i oliwa - ilość wedle uznania
Sposób przygotowania
1. Kapustę poszatkować, jabłko zetrzeć na tarce, wymieszać. Dodać cebulę, cukier, przyprawić solą i pieprzem.
2. Sałatkę polać śmietaną, majonezem i oliwą, wymieszać - gotowe!
Kapusta kiszona jest łatwa w przygotowaniu. Warto mieć ją zawsze wśród domowych przetworów sporządzonych na zimę. Jest ona świetnym dodatkiem do obiadów oraz do sporządzania różnego rodzaju surówek. Kapusta kiszona stanowi bogate źródło witaminy C, potrzebnej nam szczególnie teraz, w okresie jesienno-zimowym
Kapusta kiszona - składniki:
- kapusta
- 3 marchewki
- 2 małe cebule lub 1 duża
- łyżeczka soli
- pół łyżeczki pieprzu
Sposób przygotowania:
Kapustę należy poszatkować i dodać marchewkę pokrojoną w cieniutkie plasterki. Cebulę pokroić w półksiężyce i wrzucić do kapusty. Wszystko dobrze wymieszać z misce, dodać sól, pieprz i znów wymieszać.
Kapustę wkładać do słoików (dobrze ubijając), wycisnąwszy uprzednio sok. Słoiki dobrze zakręcić. Po tygodniu kapusta kiszona jest gotowa do spożycia. Smacznego!
Źródło: strony internetowe.
Izabela Grzesiak – starszy doradca rolny i rolnośrodowiskowy oraz ds. ROW
Zbliżają się siewy pszenicy ozimej i jak co roku rolnicy stają przed dylematem wyboru odmiany. COBORU opublikowało wyniki plonowania pszenic ozimych zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze oraz we Wspólnotowym Katalogu Odmian (CCA).
Wzorcem dla badanych pszenic w 2014 r. była średnia plonowania odmian: Figura, Patras, Artist, KWS Ozon. Wzorzec plonował na poziomie a1 – 89,1 dt/ha, natomiast na poziomie a2 – 103,5 dt/ha.
Najlepiej plonujące w tym sezonie odmiany :
- Speedway: a1 – 110 proc. wzorca, a2 – 107 proc. wzorca.
- KWS Magic: a1 – 107 proc. wzorca, a2 – 108 proc. wzorca
- Linus: a1 – 107 proc. wzorca, a2 – 106 proc. wzorca
- KWS Dacanto: a1 – 107 proc. wzorca, a2 – 103 proc. wzorca
- KWS Livius: a1 – 105 proc. wzorca, a2 – 107 proc. wzorca
- Meister: a1 – 105 proc. wzorca, a2 – 104 proc. wzorca
- Jenga: a1 – 104 proc. wzorca, a2 – 106 proc. wzorca
- Artist: a1 – 104 proc. wzorca, a2 – 103 proc. wzorca
- Kepler: a1 – 104 proc. wzorca, a2 – 102 proc. wzorca
- Patras: a1 – 104 proc. wzorca, a2 – 102 proc. wzorca
- Oxal: a1 – 103 proc. wzorca, a2 – 104 proc. wzorca
- Kredo: a1 – 103 proc. wzorca, a2 – 103 proc. wzorca
- Forum: a1 – 103 proc. wzorca, a2 – 103 proc. wzorca
- Smaragd: a1 – 103 proc. wzorca, a2 – 103 proc. wzorca
- KWS Ozon: a1 – 103 proc. wzorca, a2 – 101 proc. wzorca
- Mulan: a1 – 102 proc. wzorca, a2 – 102 proc. wzorca
- Fakir: a1 – 102 proc. wzorca, a2 – 101 proc. wzorca
- Sailor: a1 – 101 proc. wzorca, a2 – 101 proc. wzorca
- Praktik: a1 – 101 proc. wzorca, a2 – 100 proc. wzorca
- Platin: a1 – 101 proc. wzorca, a2 – 100 proc. wzorca
- Torrild: a1 – 101 proc. wzorca, a2 – 99 proc. wzorca
- Pengar: a1 – 100 proc. wzorca, a2 – 102 proc. wzorca
- Bamberka: a1 – 100 proc. wzorca, a2 – 101 proc. wzorca
- Julius: a1 – 100 proc. wzorca, a2 – 101 proc. wzorca
- Skagen: a1 – 100 proc. wzorca, a2 – 98 proc. wzorca
Opracowanie: Grzegorz Baier, WODR Poznań
Oznaczenia geograficzne dla produktów niespożywczych
Przygotowane przez Aldona JankowskaSystem unijnych oznaczeń geograficznych może w niedalekiej przyszłości objąć także produkty niespożywcze, takie jak np. wyroby rękodzieła związane z lokalną, regionalną tradycją czy produkty przemysłowe wytwarzane z lokalnych surowców.
Komisja Europejska otworzyła konsultacje publiczne na temat oznaczeń geograficznych dla produktów spoza sektora rolno-spożywczego, które potrwają do 28 października 2014 r. Można się spodziewać, że Komisja już w następnej kadencji (obecna kadencja do listopada tego roku) przygotuje projekt prawa w tej dziedzinie.
Opublikowany jest już dokument, tzw. Zielona Księga, która składa się z dwóch części. W pierwszej z nich Komisja pyta o opinię na temat środków ochrony obowiązujących obecnie na szczeblu krajowym i unijnym. W drugiej części przedstawia możliwe warianty ochrony produktów nierolniczych na zasadzie oznaczenia geograficznego obowiązującego na szczeblu UE.
Studium na temat oznaczeń geograficznych dla produktów nierolniczych opublikowane w zeszłym roku na stronach Komisji wykazało, że większość badanych przedsiębiorców chciałaby systemu na poziomie unijnym. Wskazywano, że wspólny system byłby ważny zarówno dla producentów – jako sprawne lepsze narzędzie marketingowe, jak i dla konsumentów ze względu na lepszą informację. Respondenci nie widzieli w nim wpływu na cenę produktów. Zdecydowaną większość analizowanych przedsiębiorstw stanowiły firmy mikro i małe przedsiębiorstwa.
Obecnie ochroną oznaczeń geograficznych cieszą się produkty rolno-spożywcze. Na ponad 3000 chronionych oznaczeń geograficznych zdecydowana większość to wina i wyroby spirytusowe. Obrót towarami rolno-spożywczymi sięga ponad 50 mld euro (2010 r.), co stanowiło 15 proc. eksportu towarów rolno-spożywczych UE i 6 proc. całego spożywczego sektora. Polska do tej pory zarejestrowała w KE prawie 40 tego typu produktów, m.in. andruty kaliskie, rogal świętomarciński, wielkopolski ser smażony, olej rydzowy, oscypek, bryndza podhalańska, miód z Sejneńszczyzny, ser koryciński swojski czy staropolski miód pitny.
Produkty inne niż rolne (np. ceramika, marmur, sztućce, obuwie, gobeliny, instrumenty muzyczne) nie mają jednak do tej pory oznaczeń geograficznych, dzięki którym korzystałyby z jednolitej, wykraczającej poza przepisy krajowe ochrony na szczeblu UE. Mogą być chronione w UE i na poziomie krajowym. Ale nie ma jednej zasady. Niektóre z państw UE posiadają odrębny system, umożliwiający rejestrację nazw geograficznych dla produktów nierolniczych.
Polscy przedsiębiorcy, choć mają możliwość rejestracji nazw na podstawie Ustawy o prawie własności przemysłowej z 2000 r., nie korzystają z niej. W ich imieniu takie oznaczenie musiałaby zgłosić jakaś organizacja, a przedsiębiorcy polscy wolą korzystać np. ze znaków towarowych, które można bardziej dowolnie stosować. Generalnie jednak unijny system mógłby pomóc rodzimym przedsiębiorcom, bo przecież wiąże się z promocją i renomą, jak i szerszą ochroną na poziomie unijnym.
Więcej...
Wybrane działania w ramach pomocy PROW - konieczna aktualizacja złożonych wniosków na modernizację gospodarstw
Przygotowane przez Krzysztof GrafKomisja Europejska wyraziła zgodę na przyznanie pomocy finansowej większej liczbie wnioskodawców ubiegających się o wsparcie z działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”, którzy złożyli wnioski w ramach PROW 2007-2013. Ta możliwość jest wynikiem przesunięcia dodatkowych 200 mln euro. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi dokonał nowelizacji rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy z tego działania.
W związku z powyższym do 3 listopada 2014 roku można składać osobiście lub przez upoważnioną osobę w oddziałach regionalnych lub biurach powiatowych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wnioski aktualizacyjne o przyznanie pomocy z działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
Bardzo ważne!
Niezłożenie wniosku aktualizacyjnego w tym terminie oznacza, że taka osoba zostanie wykluczona z przyznania pomocy z działania „gospodarstw rolnych”.
Aktualizacji wniosków o przyznanie pomocy z tego działania nie muszą dokonywać osoby, które mieszczą się w limitach dostępnych środków, czyli znajdują się w „zielonej” części ostatnich list określających kolejność przyznawania pomocy w wymienionych wyżej naborach.
Kto może składać wnioski?
Mogą je składać osoby, które spełniają dwa warunki:
- Muszą to być osoby, które ubiegały się o wsparcie na „Modernizację gospodarstw rolnych” w czasie naborów prowadzonych przez ARiMR w 2011, 2012 i 2013 roku i wówczas nie dostały pomocy z powodu braku środków, to znaczy znajdują się w „białej” części ostatnio opublikowanych na stronie Agencji list wojewódzkich określających kolejność przysługiwania dofinansowania w poszczególnych naborach.
- Wymienione wyżej osoby, nie otrzymały z ARiMR do 4 września 2014 roku informacji o odmowie przyznania im pomocy finansowej z tego działania.
Co podlega aktualizacji?
Aktualizacja wniosków dotyczy kryteriów, które będą mieć znaczenie dla liczby uzyskanych punktów. Oprócz dotychczasowych kryteriów związanych z wielkością ekonomiczną gospodarstwa i wzrostem wartości dodanej brutto w gospodarstwie oraz wspólnym ubieganiem się o przyznanie pomocy zostały wprowadzone dodatkowe kryteria.
Jakie dodatkowe kryteria będą preferowały projekty?
Będą brane pod uwagę następujące kryteria dodatkowe:
- przyczyniające się do poprawy stanu środowiska naturalnego,
- zawierające inwestycje związane z utrzymaniem lub zwiększeniem trwałych użytków zielonych,
- realizowane w gospodarstwach, w których głównym kierunkiem produkcji jest produkcja trzody chlewnej.
Jak będą przyznawane dodatkowe punkty?
- Kryterium środowiskowe.
Liczba punktów będzie zależeć od udziału wnioskowanej kwoty pomocy na poprawę ochrony środowiska naturalnego w całości wnioskowanej kwoty pomocy – w przypadku operacji, której realizacja ma na celu poprawę warunków ochrony środowiska naturalnego. Koszty kwalifikowalne mające wpływ na ochronę środowiska zostały określone w wytycznych na stronie internetowej ARiMR. - Kryterium związane z utrzymaniem lub zwiększeniem trwałych użytków zielonych.
Dotyczy sytuacji, gdy w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji będą zawarte koszty kwalifikowane związane z ogółem zabiegów stosowanych w gospodarstwie na trwałych użytkach zielonych i operacja będzie realizowana w gospodarstwie, w którym trwałe użytki zielone stanowią co najmniej 30% użytków rolnych i nie mniej niż 5 ha.
Liczba punktów będzie zależna od faktu utrzymania lub też zwiększenia powierzchni trwałych użytków zielonych w gospodarstwie. Powierzchnia trwałych użytków zielonych w gospodarstwie określana będzie na podstawie powierzchni zadeklarowanej w 2014 r. we wniosku o przyznanie jednolitej płatności obszarowej.
Koszty kwalifikowalne zabiegów stosowanych w gospodarstwie na trwałych użytkach zostały, podobnie jak w poprzednim kryterium, określone w wytycznych na stronie internetowej ARiMR - Kryterium związane ze średnioroczną liczbą sztuk trzody chlewnej.
Liczba punktów będzie zależna od wielkości stada obliczonego za okres od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., na podstawie zdarzeń zgłoszonych do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych do dnia 31 lipca 2014 r., w przypadku gdy głównym kierunkiem produkcji ustalonym w drodze aktualizacji będzie trzoda chlewna.
Na podstawie złożonych skorygowanych wniosków ARiMR dokona korekty listy oraz kolejności przysługiwania pomocy na liście osób, które złożyły wnioski. Oznacza to, iż przynajmniej część wnioskodawców, którzy dotychczas nie znaleźli się w grupie wniosków objętych limitem dostępnych środków (wnioskodawcy z „białej” części listy), którzy wnioskowali w latach 2011, 2012 lub 2013, może obecnie znaleźć się w grupie, dla której wystarczy środków. Ponieważ nie jest znana do końca liczba wnioskodawców, którzy podejmą trud aktualizacji wniosków, nie wiadomo na ile zwiększona pula środków pozwoli zaspokoić potrzeby wnioskodawców z pierwotnych list. Dlatego też dla wnioskodawców, którzy nie zrezygnowali z realizacji swego przedsięwzięcia, ważnym jest dopełnienie wymogu terminowej aktualizacji wniosku. Po dokonaniu wspomnianej aktualizacji, jej wyników należy szukać na stronie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji.
ZAZIELENIENIE
To, co ważne przed siewem ozimin w perspektywie przyszłego roku.
Rolniku! Sprawdź czy to Cię dotyczy.
W przyszłym roku zostaną wprowadzone nowe zasady przyznawania płatności. W 2015 roku wszyscy rolnicy otrzymają tzw. płatność na zazielenienie - z tytułu realizacji praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska. Planowana stawka płatności za zazielenienie ma wynosić ok.74 euro/ha. Niektórzy rolnicy już dziś spełniają wszystkie wymagania w zakresie zazielenienia inni powinni - też już dziś zainteresować się tym tematem.
Do praktyk zazielenienia należą:
Dywersyfikacja upraw
Jeżeli rolnik posiada w gospodarstwie:
• od 10 ha do 30 ha gruntów ornych, będzie musiał prowadzić, co najmniej 2 różne uprawy, a powierzchnia uprawy głównej nie może przekraczać 75% gruntów ornych,
• powyżej 30 ha gruntów ornych będzie musiał prowadzić co najmniej 3 różne uprawy, przy czym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75% gruntów ornych, a dwie uprawy główne łącznie nie mogą zajmować więcej niż 95% gruntów ornych.
Obszary proekologiczne
Jeżeli rolnik posiada w swoim gospodarstwie więcej niż 15 ha gruntów ornych, będzie zobowiązany do przeznaczenia co najmniej 5% gruntów ornych w gospodarstwie na obszary proekologiczne. Do obszarów proekologicznych (EFA) będzie można zaliczyć np.: grunty ugorowane, elementy krajobrazu tj. drzewa, oczka wodne, rowy, strefy buforowe oraz wiele innych pod różnymi szczególnymi warunkami.
Powierzchnię obszaru proekologicznego oblicza się poprzez mnożenie fizycznej powierzchni /długości/sztuk obszaru proekologicznego przez współczynnik ważenia oraz współczynnik przekształcenia (konwersji (służące do przeliczenia powierzchni różnych obszarów proekologicznych liniowych i punktowych według ich znaczenia dla zachowania bioróżnorodności). Jeżeli wyliczony obszar proekologiczny w gospodarstwie stanowi poniżej 5% gruntów ornych, a do spełnienia obowiązkowego progu realizacji obszarów proekologicznych „zabraknie" nie więcej 2,5% gruntów ornych stanowiących obszary proekologiczne w ramach gospodarstwa, nadal jest możliwość spełnienia obowiązkowego progu realizacji obszaru proekologicznego, poprzez umowne współdzielenie z innymi rolnikami obszaru objętego obowiązkową praktyką (wspólna realizacja). Ważne jest, aby minimum 50% obszarów proekologicznych było położone na terenie gospodarstwa. Aby gospodarstwo można było uznać za znajdujące się w bliskiej odległości, 80% powierzchni każdego gospodarstwa, uczestniczącego we wspólnej realizacji musi znajdować się w promieniu maksymalnie 15 km (okręg o średnicy 30 km).
(Obszary proekologiczne (EFA), co do zasady, powinny być położone na gruntach ornych, z wyłączeniem zagajników o krótkiej rotacji i obszarów zalesionych w ramach PROW po 2008. Elementy krajobrazu i strefy buforowe muszą przylegać do gruntu ornego dłuższą krawędzią. Nie każdy obszar proekologiczny kwalifikuje się do przyznania jednolitej płatności obszarowej. Międzyplony zadeklarowane jako praktyki równoważne do dywersyfikacji upraw nie mogą być jednocześnie deklarowane jako obszary EFA).
Trwałe użytki zielone
Jeżeli rolnik posiada trwałe użytki zielone, położone na obszarach Natura 2000 obowiązuje go zakaz ich przekształcania, w tym zaorywania, gdyż są to trwałe użytki zielone cenne przyrodniczo.
Jeśli rolnik posiada trwałe użytki zielone, które nie są cenne przyrodniczo wówczas obowiązuje go zakaz ich przekształcania, w tym zaorywania ale tylko wówczas, gdy stosunek trwałych użytków zielonych do wszystkich użytków rolnych w danym roku dla całego kraju zmniejszy się o więcej niż 5% do wskaźnika referencyjnego, ustalonego w roku 2015.
Aby otrzymać płatność na zazielenienie należy przestrzegać wyżej wymienionych trzech obowiązkowych praktyk rolniczych, które nie są bezwzględnie obowiązkowe dla wszystkich rolników.
Stosowanie wymogów w zakresie zazielenienia nie jest obowiązkowe dla rolników, którzy:
• przystąpią do systemu dla małych gospodarstw,
• prowadzą produkcję metodami ekologicznymi w całym gospodarstwie, zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym,
• gospodarują na obszarach Natura 2000 oraz obszarach objętych tzw. ramową dyrektywą wodną, pod warunkiem, że realizują praktyki zgodne z celami dyrektywy ptasiej, siedliskowej oraz ramowej dyrektywy wodnej.
Realizacja praktyki dywersyfikacji upraw będzie możliwa poprzez tzw. praktyki równoważne, do których należą:
• w działaniu rolnośrodowiskowo-klimatycznym PROW 2014-2020 Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone albo Pakiet 2. Ochrona gleb i wód (wyłącznie w zakresie międzyplonu ozimego lub ścierniskowego), pod warunkiem wypełnienia przez rolników wymogów określonych w ramach pakietów,
• wariant 8.2 Międzyplon ozimy lub wariant 8.3 Międzyplon ścierniskowy, Pakietu 8. Ochrona gleb i wód PROW 2007-2013, pod warunkiem wypełnienia przez rolników wymogów określonych w ramach pakietów.
W przypadku pakietu ochrona gleb i wód, praktyki równoważne nie mogą być przedmiotem podwójnego finansowania (filar I i II) – zmniejszenie stawki pomocy PROW dla pakietu, który
jest realizowany, jako praktyka równoważna.
Dodatkowe wyłączenia z obowiązku dywersyfikacji upraw
W przypadku, gdy grunty orne zajmują powierzchnię 10 ha lub więcej, nadal można być zwolnionym
z konieczności realizacji praktyki dywersyfikacji upraw, jeżeli gospodarstwo spełnia przynajmniej jeden z poniższych warunków:
1. więcej niż 75% gruntów ornych to:
• trawy lub inne zielne rośliny pastewne, lub
• grunt ugorowany,
a pozostałe grunty orne nie przekraczają powierzchni 30 ha
2. więcej niż 75% gruntów rolnych to:
• trwałe użytki zielone, lub
• trawy lub inne zielne rośliny pastewne,
a pozostałe grunty orne nie przekraczają powierzchni 30 ha
To co będzie trzeba zrobić, aby spełnić warunki zazielenienia zależy po pierwsze od powierzchni posiadanych użytków rolnych a po drugie od tego co jest na nich uprawiane. Jeżeli rolnik ma zamiar ubiegać się o jednolitą płatność obszarową, ważne jest, aby wiedział jak ustalić (obliczyć) powierzchnię gruntów ornych na których należy realizować praktyki zazielenienia (np. uwzględnia się również grunty orne, które nie są zgłaszane do płatności). Płatność z tytułu zazielenienia przysługuje do powierzchni użytków rolnych kwalifikujących się do jednolitej płatności obszarowej. Do celów obliczania udziału różnych upraw uwzględnia się tylko uprawy główne, czyli takie, które są uprawiane, co najmniej w okresie od 15 maja do 15 lipca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności. Za uprawę w ramach dywersyfikacji upraw uznawany będzie każdy rodzaj w klasyfikacji botanicznej upraw - formy wszystkich gatunków z rodzin krzyżowych, psiankowatych i dyniowatych (Brassicaceae, Solanaceae i Cucurbitaceae), a także grunt ugorowany. Formy ozime i formy jare uważa się za odrębne uprawy, nawet jeśli należą do tego samego rodzaju - oznacza to, że na przykład pszenicę ozimą oraz pszenicę jarą traktujemy jak oddzielne uprawy. Przy ustaleniu realizacji praktyk zazielenienia pomocny będzie kalkulator, który dostępny jest na stronie internetowej ARiMR, umożliwi on sprawdzenie czy dane gospodarstwo spełnia warunki w zakresie przestrzegania praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska. Nie przestrzeganie zasad zazieleniania, stwierdzone zarówno w kontroli administracyjnej jak i w kontroli na miejscu, naraża na zmniejszenie kwoty należnych płatności. Do płatności za zazielenienie zostanie zatwierdzona powierzchnia po zastosowaniu zmniejszeń wynikających z niezgodności w zakresie realizacji praktyk zazielenienia.
UWAGA!!!
Aby otrzymać płatności za zazielenienie w przyszłym roku już w tym roku, rolnicy, którzy posiadają ponad 10 ha gruntów ornych a zamierzają zasiać oziminy muszą przestrzegać dywersyfikacji upraw, (która polega na zróżnicowaniu upraw w ramach gospodarstwa) czyli tak zaplanować strukturę upraw, aby spełnić wymagane kryteria.
Na podstawie informacji z poradnika MRiRW i komunikatu ARiMR opracowała Danuta Matusiak.
W dniu 07-09-2014r. w Lądku odbyły się Dożynki Powiatowe .Tegorocznym gospodarzem dożynek była gmina Lądek położona w dolinie Warty we wschodniej części powiatu słupeckiego.
Święto plonów rozpoczęła uroczysta msza święta w kościele pw. Św. Mikołaja w Lądku. Po mszy świętej korowód dożynkowy przemaszerował na stadion sportowy, gdzie odbyła się dalsza część uroczystości.
Fot. E.Wziętek Korowód dożynkowy
Po przybyciu na stadion korowodu dożynkowego nastąpiło uroczyste otwarcie i część obrzędowa dożynek. Starostami tegorocznych dożynek byli Alina Szymańska z z gminy Orchowo oraz Rafał Witkowski z gminy Lądek. Oficjalnego otwarcia dożynek dokonali Pani Wójt gminy Lądek Arleta Pleśniak i starosta powiatu słupeckiego Pan Mariusz Roga. W części oficjalnej głos zabrał V-ce Marszałek Sejmu Eugeniusz Grzeszczak który w swym wystąpieniu nawiązał do aktualnej sytuacji w rolnictwie.
Następnie wyróżniono osoby pracujące dla rolnictwa. Honorowe odznaczenie „Zasłużony dla Rolnictwa „ nadane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi otrzymał min. Pan Przemysław Kozłowski zam. w Lądzie gdzie, prowadzi gospodarstwo demonstracyjne i Włodzimierz Kryszak rolnik i przedsiębiorca z Ciążenia. Zenon Musielak ze Strzałkowa i Marian Łyskawiński z Oleśnicy-Folwark odznaczeni zostali medalem im. Wincentego Witosa.
Odbyło się także podsumowanie konkursu „Słupecki Rolnik Roku 2014”.Tegorocznymi laureatami konkursu w powiecie słupeckim zostali: Państwo Izabela i Sławomir Staszak z gminy Ostrowite. Wśród nominowanych znaleźli się również Janusz Kochański z Kowalewa Opactwa, Alina i Michał Szymański, Małgorzata Laskowska z Bielska w Gminie Orchowo i Pan Stanisław Piasecki z gminy Lądek. W konkursie wieńców dożynkowych pierwsze miejsce zajęła gmina Orchowo, drugie miasto Słupca i trzecie gmina Lądek.
Fot.E.Wziętek Wieńce dożynkowe
Część oficjalną dożynek zakończyły występy artystyczne zespołów z terenu gminy Lądek i występy uczniów szkoły muzycznej ze Słupcy. Imprezie towarzyszyły wystawy artystów lokalnych malarstwa i rękodzieła artystycznego.Można było uzyskać fachową poradę na stoiskach Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego , Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ,Stowarzyszenia „Unia Nadwarciańska”. Pracownicy WODR-u prowadzili także promocję owoców min. jabłek, śliwek i gruszek , które pochodziły od miejscowych sadowników Panów Bartosza i Łukasza Stałowskich.
Fot. E.Wziętek Stoisko WODR ZD Słupca
Uczestnicy dożynek ze smakiem kosztowali prezentowane owoce.
Fot. E.Wziętek Promocja rodzimych owoców na stoisku WODR
Wśród promowanych artykułów nie zabrakło produktów Mleczarni Udziałowców ze Strzałkowa, a także lokalnych produktów pszczelarskich cieszących się dużym zainteresowaniem ze strony uczestników święta plonów.
Nie zabrakło atrakcji dla najmłodszych które miały okazję do zabawy na dmuchanych zjeżdżalniach czy przejażdżkach bryczką.Święto plonów zostało zakończone zabawą taneczną z licznym udziałem mieszkańców.
Ewa Wziętek ZD Słupca
Czy wiesz, jakie będziesz musiał spełnić warunki, aby uzyskać pełne dopłaty bezpośrednie?
Przygotowane przez Jolanta SzydłowskaRolnictwo to bardzo ważna dziedzina naszej gospodarski. To od niej zależy kondycja naszego społeczeństwa. od cen produktów rolnych zależy byt wielu rodzin. Większość z nas, mieszkańców miast, a także wsi chciałaby, żeby produkty rolnicze były jak najtańsze i żeby były zawsze dostępne. Często zapominamy, że rolnictwo to również miejsce pracy i źródło dochodu ludzi tam zatrudnionych. Musimy sobie zdać sprawę z faktu, że ci co pracują w gospodarstwie też chcą i mają do tego prawo, żyć godnie i dostatnio ze swej pracy. W trudnej sytuacji geopolitycznej, każdy element wpływający na wzrost dochodów w rolnictwie ma dla rolników ogromne znaczenie, w tym przede wszystkim płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. A jakie one będą w latach 2015-2020, spróbuję zainteresowanym przybliżyć wykorzystując informacje zawarte w opracowaniu „Projekt systemu płatności bezpośrednich w Polsce w latach 2015-2020” zatwierdzonym w sierpniu 2014 r. i przedstawionym do akceptacji Komisji Europejskiej.
Projektowany system płatności w latach 2015-2020 r. jest skierowany przede wszystkim do gospodarstw małych i średnich, które mają szansę na rozwój i funkcjonowanie w nowych warunkach ekonomicznych i klimatycznych. Projektowane działania mają na uwadze przede wszystkim wytwarzanie wysokiej jakości produktów żywnościowych, ale także wprowadzanie nowoczesnych technologii i procesów wytwarzania w rolnictwie uwzględniających ochronę środowiska. Bardzo ważnym zadaniem jest dbałość o zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Rozwój ten ma się odbywać w poszanowaniu środowiska naturalnego, zachowaniu bioróżnorodności i uwzględnianiu zmian klimatycznych, które zachodzą praktycznie na naszych oczach.
System płatności w latach 2015-2020 r. składa się z kilku zasadniczych elementów – płatności. Są nimi:
- jednolita płatność obszarowa,
- płatność za zazielenienie,
- płatność dla młodych rolników,
- płatność dodatkowa,
- płatności związane z produkcją,
- przejściowe wsparcie krajowe
oraz system wsparcia tzw. małych gospodarstw, które otrzymają też niejako „z urzędu” płatność za zazielenienie oraz przejściowe wsparcie krajowe.
Wnioski składać się będzie od 15 marca do 15 maja.
Płatności będą przyznawane rolnikom, którzy:
- posiadają i zgłaszają minimum 1 ha użytków rolnych lub tym, którzy mają mniej niż 1 ha użytków rolnych lub wcale, ale posiadają zwierzęta kwalifikujące się do płatności związanych z produkcją, tj. bydło, krowy, owce lub kozy (ale wtedy minimalna kwota płatności musi wynieść 200 EUR);
Maksymalna kwota jednolitej płatności obszarowej na gospodarstwo to 150 tys. EUR (tzn. degresywność 100% ponad 150 tys. EUR). - są aktywni zawodowo.
Do kwoty 5000 EUR jednolitą płatność obszarową otrzyma każdy składający wniosek.
Nie otrzymają płatności osoby fizyczne lub prawne, jeśli płatność wyniesie powyżej 5000 EUR do obszarów portów lotniczych, do wodociągów, trwałych terenów sportowych i rekreacyjnych, terenów zajętych przez przewozy kolejowe lub w zakresie obrotu nieruchomościami, chyba że udowodnią:
- że kwota płatności bezpośrednich stanowi co najmniej 5% całości przychodów uzyskanych przez nie z działalności pozarolniczej lub
- że łączne przychody z działalności rolniczej stanowią co najmniej 1/3 ich przychodów lub
- wykonywanie działalności rolniczej stanowi ich przedmiot działalności lub główną działalność gospodarczą.
Jak dotychczas beneficjenci płatności będą zobowiązani do przestrzegania norm i wymogów wzajemnej zgodności.
Sztuczne stworzenie warunków do obejścia limitów, np. podział gospodarstwa, karane będzie nieprzyznaniem płatności.
Ad. 1) Jednolita płatność obszarowa (w Polsce nadal będzie stosowany uproszczony system płatności bezpośrednich).
Szacuje się, że JPO będzie wynosić ok. 110 EUR/ha.
Ad. 2) Płatność za zazielenienie (greening), tj. płatność z tytułu stosowania praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska – obowiązek przestrzegania zazielenienia dotyczy wszystkich, którzy korzystają z jednolitej płatności obszarowej.
W przypadku gdy pomimo obowiązku zazielenienie nie będzie realizowane, nakładane będą kary: w I i II roku realizacji – tylko zwrot części lub całości kwoty zazielenienia, ale w następnych latach zwrot będzie powiększony o 20% w 2017 r. i do 25% w 2018 r., a tym samym zmniejszą się inne płatności .
Szacowana wartość: 74 EUR/ha.
„Zazielenienie” składa się z trzech elementów:
A) dywersyfikacji upraw – dotyczy gospodarstw powyżej 10 ha gruntów ornych:
- od 10 do 30 ha GO – te gospodarstwa muszą stosować co najmniej 2 różne uprawy, przy czym jedna nie może stanowić więcej niż 75% gruntów ornych,
- od 30 ha GO – te gospodarstwa muszą stosować co najmniej 3 różne uprawy, przy czym jedna nie może stanowić więcej niż 75% gruntów ornych, a 2 uprawy łącznie nie mogą zajmować więcej niż 95% GO,
przy czym za odrębną uprawę uznawany będzie:
- rodzaj w klasyfikacji botanicznej upraw,
- gatunek: z rodzin krzyżowych (Brassicaceae), psiankowatych (Solanaceae) i dyniowatych (Cucurbitaceae),
- forma ozima tego samego rodzaju,
- grunt ugorowany,
- trawa lub inne rośliny zielne przeznaczone na paszę.
Uprawy te muszą rosnąć na polu od 15 maja do 15 lipca!
Z dywersyfikacji będą „zwolnione” m.in. gospodarstwa, w których ponad 75% zajmują łąki trwałe (TUZ) lub trawy albo rośliny zielne pastewne na gruntach ornych lub grunty odłogowane.
Traktowane jak dywersyfikacja będą też tzw. praktyki równoważne, do których zalicza się niektóre pakiety realizowane w ramach programu rolnośrodowiskowego PROW2007-2013, tj. pakiet: Ochrona gleb i wód, a w ramach działania rolnośrodowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020 pakiety: Rolnictwo zrównoważone oraz Ochrona gleb i wód.
B) utrzymania trwałych użytków zielonych (TUZ)
- Zakaz przekształcania lub zaorywania trwałych użytków zielonych dotyczy cennych przyrodniczo trwałych użytków zielonych znajdujących się na obszarach NATURA 2000 (obszary te będą wyszczególnione w karcie informacyjnej dołączonej do wniosku o dopłaty bezpośrednie na 2015 r.)
- Pozostałych łąk zakaz ten będzie dotyczył dopiero wówczas, gdy w skali kraju udział TUZ w gruntach rolnych zmniejszy się o więcej niż 5%.
C) utrzymania obszarów proekologicznych (EFA-ecological focus area)
Wymóg dotyczy gospodarstw o powierzchni powyżej 15 ha!
Gospodarstwa te muszą posiadać co najmniej 5% (a od 2017 r. – 7%) gruntów zaliczanych do EFA w stosunku do powierzchni gruntów ornych. Obszary te muszą znajdować się na gruntach rolnych lub bezpośrednio się z nimi stykać.
Co zaliczać się będzie do obszarów proekologicznych EFA?
- Grunty ugorowane (tj. bez uprawy od 1 stycznia do 31 lipca), potem mogą być znowu włączone do uprawy.
- Elementy krajobrazu, które są w posiadaniu rolnika:
- Chronione w ramach Dobrej Kultury Rolnej, tzn.
- drzewa pomniki przyrody,
- oczka wodne do 100 m2,
- rowy o szerokości do 2 m.
- Pozostałe elementy spełniające następujące warunki:
- żywopłoty lub pasy zadrzewione o szerokości do 10 m,
drzewa wolnostojące o średnicy korony minimum 4 m, - zadrzewienia liniowe – drzewa o średnicy korony minimum 4 m w odległości od siebie nie większej niż 5 m,
- zadrzewienia grupowe oraz zagajniki śródpolne o maksymalnej powierzchni do 0,3 ha,
- miedze śródpolne – szerokość od 1 m do 20 m, na których nie ma produkcji rolnej,
- oczka wodne do 0,1 ha (bez elementów betonowych i plastikowych); można też zaliczyć strefę roślinności przybrzeżnej okalającą oczko do 10 m szerokości,
- rowy o maksymalnej szerokości do 6 m, cieki wodne, kanały nawadniające, odwadniające, ale bez betonowego umocnienia!
- Chronione w ramach Dobrej Kultury Rolnej, tzn.
- Strefy buforowe o szer. od 1 m wzdłuż trwałych użytków zielonych (albo 5 m, 10 m lub 20 m, wyznaczone w ramach dobrej kultury rolnej), wzdłuż cieków wodnych do 10 m (można prowadzić na nich wypas lub koszenie).
- Pasy gruntów kwalifikujących się do płatności wzdłuż obrzeży lasów o szer. 1 do 10 m. Jeśli będzie na nich prowadzona produkcja rolna, to zalicza się do EFA tylko 30%.
- Zagajniki o krótkiej rotacji (tylko 30% obszaru zalicza się do EFA), ale nie wolno w nich stosować środków ochrony roślin, a nawożenie tylko ograniczone. (gatunki: wierzba, ale nie do wyplatania, brzoza, topola czarna i jej krzyżówki).
- Obszary gruntów rolnych zalesione po 2008 r. (w ramach PROW 2007-2013).
- Międzyplony lub pokrywa zielona (tylko 30% powierzchni i pod warunkiem, że nie są już zaliczane do dywersyfikacji), tj. wsiewki traw w uprawę główną lub mieszanek dwugatunkowych zbóż (ale nie z samych zbóż!!!), oleistych pastewnych, bobowatych drobnonasiennych i grubonasiennych zasianych do 30 września udział jednego gatunku w siewie mieszanek nie więcej niż 80%.
- Uprawy wiążące azot (bobowate) (do EFA zalicza się 70% powierzchni).
Uprawy wiążące azot (bobowate) i ugory mogą być zaliczone do dywersyfikacji i jako obszar proekologiczny EFA.
Pozostałe płatności zostaną omówione w następnej informacji. Zachęcam do lektury!
Opracowano na podstawie broszury „Projekt systemu płatności bezpośrednich w Polsce w latach 2015-2020”.