Spotkanie środowiskowe w Gałowie
W dniu 18 września 2014 w Sali PRH „Gałopol” odbyło się spotkanie środowiskowe Zespołu Doradczego w powiecie szamotulskim.
Zaproszonych gości przywitał kierownik ZD Szamotuły Karol Jażdżewski. Na wstępie przedstawił ogólną charakterystykę potrzeb doradczych oraz ich analizę i efektywność.
Na tym spotkaniu przedstawiono najważniejsze problemy jakie należałoby uwzględnić w planie swojej działalności na rok 2015. Natomiast przedstawiciele ARiMR zapoznali uczestników spotkania z nowymi zasadami ubiegania się o płatności bezpośrednie.
Na zakończenie Starosta powiatu szamotulskiego, kierownik ARiMR oraz powiatowy Lekarz Weterynarii podziękowali za współpracę wyrażając chęć i nadzieję na dalsze wspólne działania.
Opracowanie: Janusz Brodzik
Zdjęcia: Eugeniusz Wiśniewski
KUKURYDZA
Kukurydza jest rośliną jednoroczną z rodziny wiechlinowatych, należy do zbóż, pochodzi z Meksyku. Jest pięć gatunków kukurydzy, ale pod względem ekonomicznym najważniejsza jest kukurydza zwyczajna ( Zea mays ).
Jako roślina uprawna charakteryzuje się wysoką wydajnością oraz wartością pokarmową. Ma bardzo szerokie zastosowanie, zyskała sobie uznanie na całym świecie. Jest wykorzystywana nie tylko jako pasza dla zwierząt i pokarm dla ludzi, ale także w medycynie, przemyśle farmaceutycznym oraz w produkcji odnawialnych źródeł energii.
Znamiona kukurydzy wykorzystuje się jako surowiec zielarski i stosuje jako lek moczopędny i rozkurczowy w przypadku trudności w oddawaniu moczu. Stosuje się je również w zapaleniu miedniczek nerkowych i pęcherza oraz w obrzękach wywołanych niewydolnością krążenia i nerek, a także w zapaleniu wątroby. Skrobię kukurydzianą wykorzystuje się w produkcji preparatów farmaceutycznych. Mąka , płatki i chrupki kukurydziane należą do produktów spożywczych dozwolonych w diecie bezglutenowej, którą stosuje się w leczeniu oraz profilaktyce choroby trzewnej.
W sztuce kulinarnej wykorzystywane są nasiona, które mogą być spożywane po ugotowaniu lub uprażeniu. Nasiona kukurydzy służą do produkcji mrożonek i konserw, a także kukurydzianych płatków śniadaniowych. Z rośliny tej pozyskuje się również olej kukurydziany. Kukurydza stanowi istotny składnik kuchni meksykańskiej.
Kiszonka z całych roślin kukurydzy stała się cennym i powszechnie stosowanym substratem do produkcji biogazu rolniczego.
Kukurydza to obok pszenicy i ryżu najpopularniejsza roślina uprawna świata.
W krajach słabo rozwiniętych jest podstawą wyżywienia , w krajach wysoko rozwiniętych - stosowana jest głównie jako pasza dla zwierząt gospodarskich. Największymi producentami kukurydzy na świecie są Stany Zjednoczone i Chiny. W Polsce w ostatnich 3 latach powierzchnia uprawy przekroczyła milion hektarów, a powierzchnia kukurydzy zbieranej na ziarno jest większa od powierzchni zbieranej na kiszonkę. Powodów wzrostu zainteresowania uprawą kukurydzy jest kilka. Głównym są zmiany jakie zaszły w technologii żywienia zwierząt, powszechnym wprowadzeniu systemu TMR dla bydła w którym podstawowym składnikiem jest kiszonka z kukurydzy, zwiększenie udziału kukurydzy w mieszankach dla drobiu i świń oraz wykorzystanie kukurydzy jako surowca w produkcji odnawialnych źródeł energii ( bioetanol, biogaz ).
W powiecie szamotulskim z kukurydzą w szczegółach można było się zapoznać w piątek 26 września 2014 r. Okazją był „Krajowy Dzień Kukurydzy”, który Polski Związek Producentów Kukurydzy oraz Przedsiębiorstwo Rolniczo – Hodowlane „Gałopol” Sp. z o.o. w Gałowie, zorganizowali na polach w gospodarstwie Gaj Mały w gminie Obrzycko. Prezesem „Gałopolu” jest pan Marian Pankowski, który 21 maja 2014 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich został wyróżniony Złotą Odznaką Polskiego Związku Producentów Kukurydzy.
Na poletkach doświadczalnych „Gałopolu” zaprezentowano około 140 odmian kukurydzy. Do Gaju Małego zjechało się ponad 20 firm branży rolniczej, które wystawiły swoje stoiska. Na jednym ze stoisk nie zabrakło też doradców WODR Poznań z Zespołu Doradczego Szamotuły. Były pokazy polowe w tym pokaz najnowszych modeli maszyn rolniczych. Była też okazja do popularyzacji nowoczesnych rozwiązań uprawy, zbioru, przechowywania kukurydzy i innych technologii związanych z jej uprawą. Z okolicznościowym referatem na temat kukurydzy wystąpił Prezes Rady Polskiego Związku Producentów Kukurydzy prof. dr hab. Tadeusz Michalski.
Dla przybyłych rolników, hodowców i osób związanych z branżą rolniczą, była możliwość do poszerzenia wiedzy merytorycznej i praktycznej z zakresu uprawy, zbioru i wykorzystania kukurydzy.
W dniu kukurydzy w Gaju Małym udział brali również przedstawiciele samorządów poszczególnych gmin z powiatu szamotulskiego oraz Starostwa w osobach Starosty Powiatowego Pawła Kowzana i V-ce starosty Józefa Kwaśniewicza.
Opracowanie i zdjęcia: Eugeniusz Wiśniewski.
Żerowanie tych szkodników powoduje, że rośliny są osłabione i nieprawidłowo wykształcone.
Gnatarz rzepakowiec to owad błonkoskrzydły o długości 6-8 mm, barwy pomarańczowej. Larwy są początkowo szarozielone z czarną głową, później aksamitnoczarne podobne do gąsienic motyli, lecz z 11 parami odnóży. Dorosła larwa ma do 2 cm długości. Szkody wyrządzają larwy zjadające liście. Na rzepaku ozimym larwy żerują głównie w okresie jesieni, zwykle do wystąpienia pierwszych przymrozków. Długa, ciepła jesień przedłuża okres żerowania larw.
Rolnice motyle o aktywności nocnej. Charakteryzują się dużą płodnością i wielożernym stadium larwalnym. Cechy te sprawiają, że rolnice są przyczyną dużych strat. Samica może złożyć jednorazowo do 2000 jaj. Składa je do ziemi lub na roślinie. Gąsienice są nagie i żerują najczęściej w nocy. Ich cechą charakterystyczną jest spiralne zwijanie się w czasie spoczynku lub zaniepokojenia. Młode gąsienice zerują na nadziemnych częściach roślin, starsze kryją się w glebie, gdzie uszkadzają korzenie lub wychodzą w nocy na powierzchnię i podgryzają rośliny u nasady. Uszkodzenia w okolicy szyjki korzeniowej powodują ze roślina przewraca się i zamiera.
Śmietka kapuściana ma wielkość około 6 mm, o ciele barwy szarej, pokryte czarnymi szczecinkami. Dorosłe osobniki pojawiają się na przełomie kwietnia i maja, samice składają po jednym lub kilka jaj pomiędzy grudki ziemi wokół rośliny lub bezpośrednio na szyjce korzeniowej. Po 3 do 4 tygodniowym okresie żerowania przepoczwarzają się w glebie , dając początek nowym pokoleniom. Larwy kolejnych pokoleń rozwijają się na rozetach liściowych roślin krzyżowych. W ciągu roku mogą się rozwinąć 2, czasami 3 pokolenia. Przy zwalczaniu tego szkodnika dobre rezultaty daje niszczenie chwastów, szczególnie krzyżowych oraz kwitnących, gdyż właśnie te najbardziej wabią muchówki. Zmiany agroklimatyczne , uproszczenia agrotechniczne sprzyjają jednocześnie wzrostowi nasilenia szkodników, które dodatkowo powinno się zwalczać jesienią poprzez opryskiwanie roślin po przekroczeniu przez szkodniki progu ekonomicznej szkodliwości.
Podstawową metodą ograniczania jesiennego zagrożenia przez szkodniki oraz choroby grzybowe oprócz przestrzegania zasad prawidłowej agrotechniki jest zaprawianie roślin
Szkodniki występujące w okresie jesiennej wegetacji rzepaku ozimego zwalczane są głównie poprzez stosowanie zapraw nasiennych. O ile nie zastosowano zaprawy nasiennej lub gdy nasilenie szkodników przekroczy próg ekonomicznej szkodliwości należy wykonać zabieg opryskiwania.
Lech Berger
Jak zwykle na tegorocznej wystawie AGRO SHOW w Bednarach było co oglądać. Stali bywalcy tej imprezy wiedzą jak szybko dojechać na miejsce, jaki obrać plan zwiedzania, gdzie stoją najpopularniejsi wystawcy, gdzie ostatecznie można coś zjeść i zaspokoić pragnienie. To Rutyniarze. Natomiast jadący po raz pierwszy, robią wielkie oczy i gubią się już na parkingu. Ha, ha!
Nie ma się czemu dziwić, bo to ogromna, lotniskowa wystawa sprzętu rolniczego, maszyn i urządzeń przydatnych w gospodarstwie, ułatwiających pracę, od małych zawleczek czy sworzni po kolosalne wysięgniki, kombajny czy opryskiwacze. Rolnicy z powiatu konińskiego pojechali wraz z doradcami Zofią Stempin z Rychwała i Alfredem Kuźnikiem z Grodźca obejrzeć nowe produkty i zapoznać się z nowoczesnymi technologiami.
Najwięcej emocji wywołał oczywiście pokaz maszyn polowych. Na przygotowanych poletkach można było zobaczyć w pracy lub osobiście sprawdzić działanie różnych ciągników i maszyn. To okazja do porównania rozwiązań technicznych i jakości ich pracy, czy nawet porównania różnych technologii. Drzemiąca w maszynach siła, moc i urok wyzwalały adrenalinę i podnosiły ciśnienie. Niejeden z oglądających musiał szybko łapać powietrze i stać na szeroko rozstawionych nogach by się nie przewrócić :)).
W „ringu” natomiast prezentowano wybrane nowości, opryskiwacze, ładowarki teleskopowe i ładowacze czołowe oraz rozwiązania z zakresu rolnictwa precyzyjnego. Pokazy na ringu po raz pierwszy odbyły się w akompaniamencie muzyki, co było nowym doświadczeniem i sporą atrakcją tegorocznej wystawy. Rolnicy tylko na takiej imprezie mogą pooglądać maszyny w ruchu, zwłaszcza te wielkie, które są rzadko spotykane. To bardzo cenne doświadczenia.
Zofia Stempin BG WODR w Rychwale i Alfred Kuźnik BG WODR w Grodźcu
zdjecia: Zofia Stempin oraz ze strony farmer.pl
Wyjazd szkoleniowy dla producentów trzody chlewnej
Przygotowane przez Czesław KubickiW dniu 4 września 2014 roku Zespół Doradczy w powiecie kaliskim zorganizował wyjazd szkoleniowy dla producentów trzody chlewnej z powiatu kaliskiego. Celem wyjazdu było zwiedzenie nowoczesnej fermy doświadczalnej trzody chlewnej w Czaplach k. Świecia nad Wisłą. Właścicielem fermy jest znana firma paszowa CARGILL POLAND Sp. z o.o. Jest to nowoczesna chlewnia bezściółkowa na rusztach. Stado podstawowe liczy 100 loch i 1 knura. Przed wjazdem na fermę i bezpośrednim wejściem do chlewni są maty nasączone środkiem dezynfekcyjnym, aby zapobiec przenoszeniu chorób. Chlewnia zapewnia zwierzętom optymalne warunki w zakresie wilgotności, temperatury i oświetlenia. Mieszanki treściwe są dokładnie zbilansowane na wszystkie składniki pokarmowe. Zboża paszowe są badane na zawartość składników pokarmowych. Ferma prowadzi doświadczenia na rasach duńskich. Lochy mieszańcowe Danhybryd LY (Yorkshire X Landrace) są inseminowane rasą Duroc nasieniem importowanym z Danii. Zalety takiej krzyżówki są następujące:
- plenność loch powyżej 30 prosiąt obsadzonych od 1 lochy w ciągu roku,
- wysokie przyrosty,
- bardzo dobre wykorzystanie paszy.
Lochy prośne od 29 do 109 dnia ciąży są utrzymywane w kojcach grupowych. Prosięta są obsadzane w wieku 28 dni przy średniej wadze 7,2 kg. Na fermie jest 5-tygodniowy system zarządzania stadem. System ten polega na tym, że krycie loch odbywa się co 5 tygodni. Zapewnienie zwierzętom optymalnych warunków chowu jest bardzo opłacalne. Potwierdzeniem są uzyskiwane wyniki produkcyjne:
- liczba obsadzonych prosiąt od 1 lochy w ciągu roku wynosi 31,8 sztuk,
- średni przyrost to 1037 gram dziennie,
- mięsność tuczników – 59,1%,
- zużycie paszy na 1 kg przyrostu wynosi 2,6 kg.
Uczestnikami wyjazdu byli w większości młodzi rolnicy, którzy są zainteresowani rozwojem chowu trzody chlewnej w swoich gospodarstwach. Ogółem uczestniczyło 45 rolników.
Opracowanie: Czesław Kubicki, ZD Kalisz
https://archiwum.wodr.poznan.pl/pomoc-zwizana-z-wystpieniem-szkod-wywoanych-niekorzystnymi-zjawiskami-atmosferycznymi/itemlist?start=5460#sigProId2b0553c672
Zaproszenie do udziału w konkursie w ramach projektu SmartAgriFood2
Napisane przez Dorota Jakowczuk-Gregulec15 września wystartowało otwarte dofinansowanie dla sektora średnich i małych przedsiębiorstw oraz webdeveloperów. Z projektu SmartAgriFood zostanie wykorzystana kwota 4 milionów euro w celu rozwoju inteligentnego rolnictwa bazującego na aplikacjach i serwisach nowej generacji wykorzystujących technologię FIWARE.
Termin zgłaszania aplikacji do projektu SmartAgriFood mija 15 listopada 2014 r.
Informacje nt. projektu oraz dane kontaktowe do osób związanych z projektem są dostępne do pobrania tutaj.
Zapraszamy również do odwiedzenia strony internetowej: www.smartagrifood.com
Cykl artykułów promujących polskie owoce i warzywa
Przygotowane przez Elżbieta Górska
Cykl artykułów promujących polskie owoce i warzywa 
PLACUSZKI Z MARCHWI
Składniki:
- 40-50 dag startej marchwi
- 4 jajka
- 2 ząbki czosnku
- posiekany zielony koperek
- ¼ szklanki mąki
- ¼ szklanki bułki tartej
- pieprz mielony
- olej do smażenia
Do startej marchwi dodaj przeciśnięty przez praskę czosnek, bułkę, mąkę, koperek i jajka. Przypraw pieprzem i dokładnie wszystko wymieszaj. Na patelni rozgrzej olej, nakładaj łyżkę masy marchwiowej i formuj placuszki. Smażyć z obu stron na rumiano.
JABŁKOWIEC Z KASZĄ JAGLANĄ
Składniki:
- 1,5 kg jabłek
- 30 dag kaszy jaglanej
- 5 dag żurawiny suszonej
Jabłka obrać i zetrzeć na tarce. Dosypać suchą kaszę oraz żurawinę. Wymieszać i przełożyć do formy wyłożonej pergaminem. Wstawić do piekarnika rozgrzanego do 200˚C i piec przez 70 minut.
SAŁATKA Z BURACZKÓW
Składniki:
- 4 buraczki
- 4 ząbki czosnku
- 2 łyżki majonezu
- 2 łyżki jogurtu naturalnego
- pieprz i sól
Buraczki ugotować w łupinkach. Obrać i pokroić w drobna kostkę. Dodać przeciśnięty przez praskę czosnek. Majonez wymieszać z jogurtem naturalnym. Polać buraczki, wymieszać i przyprawić. Schłodzić w lodówce.
Magdalena Walkowiak
Wszystkie uprawy leśne pochodzenia naturalnego i sztucznego podlegają ocenie. Uznawanie, ocena i ewidencjonowanie odnowień naturalnych prowadzone są na podstawie zarządzenia Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych.
Ocena dokonywana jest na podstawie:
- stopnia pokrycia powierzchni przez uprawę,
- przydatności hodowlanej.
Do momentu wykonania obligatoryjnej oceny udatności upraw powinny one być monitorowane ze względu na stopień pokrycia powierzchni i przydatność hodowlaną. W razie potrzeby należy stosować poprawki i uzupełnienia. W przypadku nieosiągnięcia celu hodowlanego w wieku 5 lat dalszy monitoring i zakres działań hodowlano-ochronnych określa nadleśniczy.
Więcej do przeczytania w Poradniku Gospodarskim nr 10/2014.
(Informacja na dzień 30.08.2014 r.)
Jak podaje PZPK (Polski Związek Producentów Kukurydzy), powierzchnia zasiewu kukurydzy w Polsce w bieżącym roku wynosi ok. 1 130 000 ha. Powierzchnia została określona na podstawie informacji o sprzedaży materiału siewnego, przekazanej przez firmy nasienne będące członkami Związku. Na około 50 000 ha oszacowano areał obsiany nasionami firm niezrzeszonych w Związku, a także nasionami F2. (Dla przypomnienia, w roku ubiegłym według GUS powierzchnia uprawy kukurydzy wyniosła łącznie 1 076 132 ha, w tym na kiszonkę 461 791 ha, a na ziarno 614 341 ha. Średni plon został oszacowany na 65,8 q/ha.)
Dotychczasowe warunki pogodowe nie sprzyjały wegetacji kukurydzy. Plantacje kukurydzy są bardzo zróżnicowane. Zimna wiosna spowodowała spowolnienie rozwoju roślin, które ucierpiały z powodu niedoboru składników pokarmowych, nie mogąc ich w takich warunkach pobrać. Osłabione, częściej ulegały uszkodzeniom przez herbicydy lub szkodniki. Kukurydza w wielu przypadkach nie wykształciła obfitej masy wegetatywnej. Nie mogła tego już nadrobić później, gdy przyszły wysokie temperatury, ponieważ w dużej części kraju wystąpiła susza. W wielu rejonach, zwłaszcza na słabszych glebach rośliny przybrały kolor szarozielony, a liście zwijały się w trąbkę. W skrajnych przypadkach susza w kukurydzy spowodowała zamieranie liści, najpierw dolnych, a następnie tych z wyższych partii rośliny.
Niekorzystny przebieg temperatur oraz rozkład opadów z pewnością odbije się na końcowym plonie kukurydzy. Deficyt wody w okresie kwitnienia ma znaczący wpływ na wielkość kolb i na ich zaziarnienie.
Opracował: Piotr Kujawa, WODR w Poznaniu
(na podstawie informacji z PZPK)
Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych w ramach projektu „Misja Natura”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Instrumentu Finansowego LIFE+ oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, organizuje bezpłatne warsztaty dla przedstawicieli i jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, lokalnych przedsiębiorców oraz rolników zainteresowanych rozwojem swojego regionu czy gospodarstw w oparciu o potencjał obszaru Natura 2000 Ostoja Pilska.
Szczegółowe informacje o projekcie w załączniku na stronie projektu: www.misjanatura.fwie.pl.
Więcej...
Odmiany malin polecane do uprawy pod osłonami
Przygotowane przez Dorota Piękna-Paterczyk
Uprawa malin pod osłonami nie jest w Polsce tak popularna jak warzyw czy kwiatów, jednak zapewnienie podaży owoców przez długi okres powoduje, że producenci są coraz bardziej zainteresowani tym sposobem uprawy. Maliny z takiej produkcji mają owoce wyższej jakości niż z tradycyjnych upraw polowych. Oto charakterystyka wybranych odmian, które są polecane do uprawy pod osłonami.
LASZKA – owoce dojrzewają na przełomie czerwca i lipca. Są duże lub bardzo duże, wydłużone, czerwone i mało podatne na uszkodzenia mechaniczne w czasie zbioru i transportu. Rośliny są mało podatne na przemarzanie oraz zamieranie pędów.
SOKOLICA – owoce dojrzewają na końcu czerwca. Odmiana ma owoce duże, stożkowate, tępo ścięte, jasnoczerwone z niewielkim połyskiem. Uważane są za atrakcyjne, ponieważ są bardzo jędrne i smaczne. Rośliny są mało podatne na przemarzanie, jedynie pąki mogą być uszkadzane w czasie silnych mrozów.
RADZIEJOWA – dojrzewanie owoców przypada na drugą połowę czerwca, tydzień wcześniej niż u odmiany Laszka. Owoce są duże, stożkowate z niewielkim połyskiem, jędrne i smaczne oraz mało podatne na uszkodzenia w czasie transportu i gnicie. Pąki mogą być uszkadzane w czasie silnych mrozów.
TULAMEEN – odmiana zaliczana do średnio wczesnej. Wykształca duże, wydłużone, jędrne jasnoczerwone owoce z połyskiem. Są mało podatne na gnicie i posiadają wysoką trwałość pozbiorczą. Rośliny są średnio podatne na zamieranie pędów, ale wrażliwe na przemarzanie.
GLEN AMPLE – jest to odmiana o średniej porze dojrzewania i dość długim okresie zbiorów. Owoce wielkości 4-6 g są kuliste, lekko wydłużone z niewielkim omszeniem. Zaliczane są do bardzo smacznych. Dobrze znoszą daleki transport. Ogólnie rośliny są mało podatne na zamieranie pędów i średnio podatne na przemarzanie.
TADMOR – odmiana zaliczana do bardzo późno dojrzewającej. Wykształca bardzo duże, bo 7-gramowe owoce, w atrakcyjnie czerwonym kolorze o słodko-kwaskowatym smaku. Rośliny są mrozoodporne.
BENEFIS – odmiana z grupy średnio późnej, owoce dojrzewają w połowie lipca. Są duże, stożkowate, ciemnoczerwone z niewielkim nalotem, zwarte i mało podatne na gnicie. Rośliny cechują się małą podatnością na przemarzanie oraz małą podatnością na patogeny odpowiedzialne za zamieranie pędów.
POLKA – owoce tej odmiany dojrzewają na początku sierpnia. Są duże, stożkowate, czerwone z połyskiem, bardzo smaczne i mało podatne na gnicie. Zawiązki kwiatów tej odmiany mogą ulegać uszkodzeniom w temperaturze poniżej -20oC.
POLONEZ – owoce dojrzewają w drugiej dekadzie sierpnia, są średniej wielkości. Cechuje je też to, że nie ciemnieją po zbiorze i są błyszczące.
Opracowanie: Dorota Piękna-Paterczyk, WODR
Informację zaczerpnięto z czasopisma „Truskawka, malina, jagoda” wydawnictwa Plantpress nr 9/2014, str. 21-23 artykuł pod tytułem „Malina - trudny wybór”, którego autorem jest Dorota Łabanowska-Bury.
Możliwość szybszego rozliczania przedsięwzięć przez wnioskodawców, którzy podpisali umowy z ARiMR
Przygotowane przez Krzysztof GrafUwaga wnioskodawcy, którzy podpisali umowy na realizację przedsięwzięć w ramach działań PROW 2007-2013 oraz PO Ryby 2007-2013. Istnieje możliwość szybszego rozliczenia zrealizowanych inwestycji. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podejmuje działania, by jak najszybciej wypłacić pieniądze wszystkim, którzy podpisali z nią umowy, zrealizowali swoje przedsięwzięcia i zobowiązania w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz Programu Operacyjnego Ryby 2007-2013. W związku z tym Agencja zwraca się do rolników, przedsiębiorców, armatorów statków rybackich i innych beneficjentów tych Programów, by jak najszybciej składali wnioski o wypłatę przyznanej im pomocy. Ważne jest staranne przygotowywanie wniosków i dołączenie do nich wszystkich niezbędnych dokumentów. Prawidłowo wypełnione i kompletne wnioski pozwolą szybko wypłacić dotacje. Dodatkowo, celem ułatwienia,
Agencja wprowadziła na swoim portalu internetowym dla kilku najpopularniejszych działań inwestycyjnych finansowanych z PROW 2007-2013 interaktywne formularze wniosków o płatność, w które „wbudowano” podpowiedzi ułatwiające wypełnienie poszczególnych części tych wniosków. Dostępny będzie również film instruujący beneficjentów, jak poprawnie wypełnić wniosek o płatność oraz jakie dokumenty trzeba do takiego wniosku dołączyć. Ponadto wnioskodawcy, dla których zbliża się termin złożenia wniosku o płatność są zawiadamiani o tym telefonicznie lub też otrzymują pisma przypominające o dostarczeniu takiego dokumentu – nawet z dwumiesięcznym wyprzedzeniem. Agencja informuje też o upływających terminach dokonania potrzebnych niekiedy uzupełnień, wyjaśnień czy poprawek do złożonych dokumentów. Dla przyśpieszenia wypłaty dotacji istnieje również możliwość podziału na etapy długotrwałych inwestycji realizowanych w ramach PO RYBY 2007-2013, dla których wcześniej takiego rozbicia nie planowano. Celem takiego zabiegu jest skrócenie realizacji oraz sprawniejsze finansowanie takich przedsięwzięć.
Spiżarnie naszych mam i babć pełne były domowych przetworów, które robione były przez całe lato i jesień. Przecież nie mogło zabraknąć ulubionego kompotu morelowego, dżemu truskawkowego czy pysznych ogórków kiszonych. Dzisiaj można kupić już prawie wszystko w sklepach, ale warto przygotować ulubione przez domowników przetwory z ogórków, papryki, pomidorów czy buraków. Jedno jest pewne – smak domowych przetworów jest niepowtarzalny. Jeżeli chcemy, żeby warzywa cieszyły nasze podniebienie nie tylko w sezonie, ale również zimą i wczesną wiosną, warto zrobić z nich przetwory. Można wymienić szereg metod przetwórczych, które w warunkach domowych pozwolą na przygotowanie smacznych przetworów dla rodziny. Najważniejsze to pasteryzacja, utrwalanie przez kiszenie i octem.
PASTERYZACJA
Pasteryzacja jest skuteczną metodą przygotowywania wielu różnorodnych przetworów z warzyw, ale kwaśnych lub zakwaszonych. Na warzywach występują w większej ilości niż na owocach różne drobnoustroje trudniejsze do zniszczenia, gdyż wytwarzają przetrwalniki odporne na ogrzewanie. Warzywa zawierają więcej białka niż owoce, dlatego pasteryzacja jest trudniejsza. Spośród warzyw tylko pomidor i szczaw są dostatecznie kwaśne, a pozostałe mają odczyn prawie obojętny. Dlatego do przetworów z warzyw niekwaśnych dodaje się kwasek cytrynowy czy też łączy warzywa niekwaśne z kwaśnymi.
Pomidory całe w przecierze
Składniki: pomidory, przecier pomidorowy.
Umyte, zdrowe o średnicy około 4-6 cm pomidory nakłuć nierdzewną szpilką i ciasno układać w słoju –nie zgniatać. Potem zalać lekko osolonym przecierem pomidorowym i słoiki zamknąć; słoiki litrowe pasteryzować około 35 minut.
Pomidory obierane w przecierze
Składniki: pomidory, przecier pomidorowy.
Umyte pomidory zanurzyć na chwilę we wrzątku, potem zalać zimną wodą i zdjąć z nich skórkę. Ułożyć w słoju, zalać przecierem pomidorowym (można osolić), zamknąć. Słoiki litrowe pasteryzować około 35 minut, a półlitrowe około 30 minut.
Sos do spaghetti
Składniki: 4 kg pomidorów, 1 kg cebuli, 2 papryki czerwone, 8 ząbków czosnku, 1 koncentrat pomidorowy, 2 łyżki soli, po ¼ łyżeczki cukru, pieprzu, oregano i bazylii; ½ łyżeczki ostrej papryki, 2 łyżki maggi, 3 kostki bulionu drobiowego, 2 łyżki natki pietruszki, olej do smażenia.
Pomidory zagotować i przetrzeć przez sito. Osobno podsmażyć na oleju pokrojoną w kostkę cebulę i czosnek. Przetarte pomidory wlać do garnka, dodać paprykę pokrojoną w kostkę i pozostałe składniki. Zagotować i cały czas mieszając gotować jedną godzinę. Włożyć do słoików, szczelnie zamknąć i pasteryzować 5 minut.
Fasola szparagowa w zalewie pomidorowej
Składniki: młoda fasola szparagowa, przecier pomidorowy, sól.
Młode strączki fasoli szparagowej umyć, odciąć końce, obgotować około 10 minut w dużej ilości wody. Odcedzić, schłodzić, pokroić na mniejsze kawałki. Przecier pomidorowy posolić do smaku. Gorącym przecierem napełnić słoje do 1/3 wysokości, włożyć fasolę i słoje zamknąć – pasteryzować około 30 minut.
Cukinia w zalewie pomidorowej
Składniki: młoda cukinia, przecier pomidorowy, sól, cukier, pieprz lub ostra mielona papryka – do smaku.
Młode cukinie umyć, pokroić ze skórą w 1,5 cm kostkę, obgotować około 3 minuty w dużej ilości osolonej do smaku wody, odsączyć. Przecier pomidorowy przyprawić do smaku i napełnić nim słoje do 1/3 wysokości. Włożyć cukinię – powinna być zanurzona w przecierze. Zamknięte słoje pasteryzować około 30 minut.
Papryka w kwaśnej zalewie pasteryzowana
Składniki: papryka (czerwona, zielona), czosnek, pieprz, liść laurowy, ziele angielskie, korzeń chrzanu, olej słonecznikowy, zalewa: 1 l wody,2 dag soli, 5 dag cukru, płaską łyżeczka kwasku cytrynowego.
Paprykę umyć, zblanszować, usunąć gniazda nasienne. w słoju układać całe owoce lub pokrojone na mniejsze części. z podanych składników ugotować zalewę. Do każdego słoja włożyć: ząbek czosnku, kilka ziaren pieprzu i ziela angielskiego, liść laurowy, kawałek korzenia chrzanu. Gorącą zalewą napełnić słoje i wlać do każdego łyżeczkę oleju. Słoje zamknąć i pasteryzować opakowania półlitrowe około 25 minut.
KWASZENIE
Utrwalanie przez kwaszenie to jedna z najstarszych metod utrwalania warzyw. Konserwująco działa kwas mlekowy wytworzony przez bakterie fermentacji mlekowej z cukru zawartego w kwaszonym produkcie. Wraz z fermentacją mlekową zachodzą inne fermentacje, w wyniku których wytwarza się pewna ilość kwasu octowego, alkoholu oraz innych związków. Kiedy fermentacja przebiega prawidłowo powstają one we właściwych proporcjach i nadają kwaszonkom specyficzny smak i aromat. Do kwaszonych produktów stosuje się różne dodatki, takie jak: sól (pobudza bakterie kwasu mlekowego do działania, a hamuje rozwój bakterii gnilnych), cukier, nasiona i łodygi kopru, czosnek, gorczyca, chrzan, cząber, estragon, liście wiśni czy porzeczki (nadają twardość i jędrność).
Papryka kwaszona
Składniki: papryka (żółta, czerwona, zielona), czosnek, chrzan, suchy koper; zalewa: 1 l wody, 4 dag soli.
Paprykę umyć, odciąć nasadę razem z ogonkiem, usunąć nasiona. w słoju układać papryki, a między owoce papryki włożyć kawałki ząbki czosnku, chrzanu, koper i zalać zalewą. Słoje szczelnie zamknąć i parę dni zostawić w ciepłym pomieszczeniu, a potem wynieść do chłodniejszego pomieszczenia.
Pomidory kwaszone
Składniki: pomidory, przyprawy jak do ogórków; zalewa: 1 l wody, 5-6 dag soli.
Kwasić można pomidory zielone lub lekko czerwone, zdrowe – bez plam i uszkodzeń. Umyte pomidory układać w słoju (najlepiej o około 2 l pojemności) – tak jak ogórki z dodatkiem przypraw. Zalać zalewą i szczelnie zamknąć.
MARYNATY
Marynaty to przetwory o charakterystycznym kwaśnym lub kwaśnosłodkim smaku i wyraźnym zapachu octowym. Ale w marynatach przygotowywanych obecnie, ocet traktowany jest jako czynnik wspierający skuteczność pasteryzacji – nie jako utrwalający. Ocet w marynatach powinien nadawać tylko smak, gdyż kwas octowy w większym stężeniu jest szkodliwy dla zdrowia. Ale próby zastąpienia kwasu octowego kwasem mlekowym lub cytrynowym nie dały pożądanych efektów, gdyż marynaty nie miały charakterystycznego dla nich smaku. Stosownie do zaleceń przygotowuje się marynaty słabe, w których stężenie kwasu octowego wynosi od 0,5 do 0,8%. Bardzo ważnym dodatkiem do marynat są przyprawy takie jak cukier, sól, liść laurowy, ziele angielskie, pieprz, gorczyca, cynamon, goździki, suche gałązki kopru, papryka ostra, czosnek, cebula, chrzan, curry. Większość przypraw nadaje smak i zapach, ale też utrwala marynaty. Uzyskuje się to dzięki fitoncydom – związkom o właściwościach bakteriobójczych lub bakteriostatycznych. Ilość przypraw i ich rozmaitość zależy też od kwasowości zalewy. Obowiązuje zasada – im kwaśniejsza zalewa, tym więcej trzeba dodać przypraw. Wszystkie marynaty nabierają charakterystycznego smaku dopiero po 2-3 tygodniach przechowywania.
Sałatka z zielonych pomidorów
Składniki: 1 kg zielonych pomidorów, 10 dag cebuli, 3 dag soli; zalewa: 0,4 l wody, 0,1 l octu 10%, 10 dag cukru, przyprawy – pieprz, ziele angielskie, liść laurowy.
Pomidory umyć i pokroić w cienkie krążki. Cebulę też pokroić w krążki. Przygotować zalewę. Cebulę i pomidory wymieszać z solą, zalać zalewą i pozostawić na 24 godziny. Następnie zalewę zlać, dodać 10 dag cukru, kilka ziaren pieprzu, ziela angielskiego, liść laurowy i zagotować pod przykryciem. Sałatką napełnić słoiki, zalać zalewą, słoje zamknąć i pasteryzować około 25 minut. Do sałatki można tez dodać czerwoną paprykę pokrojoną w krążki.
Papryka marynowana
Składniki: 1 kg papryki (zielona, czerwona, żółta), przyprawy: czosnek, suchy koper, pieprz, ziele angielskie, liść laurowy; zalewa: 0,5 l wody, 10 dag cukru, 2 dag soli, 0,1 l octu 10%.
Paprykę umyć, oczyścić z nasion, pokroić w ćwiartki i ułożyć w słoju. Do każdego słoja włożyć ząbek czosnku, gałązkę kopru suchego, 2 liście laurowe, kilka ziaren pieprzu i ziela angielskiego. Przygotować zalewę i gorącą napełnić słoje – pasteryzować 25 minut.
Opracowanie: Alicja Nowak, WODR Poznań
Źródło: książki kucharskie, przepisy KGW Gościejewice
Konieczne lustracje pól roślin krzyżowych i nie tylko...
Przygotowane przez Jolanta Klupś
Od południa Wielkopolski docierają sygnały o żerowaniu szkodnika na roślinach krzyżowych: rzepaku, gorczycy, kapustnych, chrzanu, rzodkwi, rzepy. Jest to drugie pokolenie gnatarza rzepakowca. Larwy tego szkodnika (nazywane czarną liszką) mogą wyrządzić duże szkody w uprawach. Wygryzają one w liściach okrągłe otwory przypominające uszkodzenia spowodowane przez pchełki. Jednak larwy gnatarza wygryzają coraz większe dziury prowadząc nawet do szkieletowania liści. Są tak żarłoczne, że w ciągu kilku dni mogą zniszczyć sporą ilość roślin na plantacji. Już jedna larwa na jednej roślinie rzepaku (jesienią) stanowi próg szkodliwości. Dla kapusty pekińskiej próg szkodliwości to 4 osobniki na dolnej stronie liścia. Larwy żerują jesienią (długa i ciepła jesień) do wystąpienia pierwszych przymrozków.
W walce z gnatarzem, w tej chwili, pomocne będą w rzepaku następujące preparaty:
- Decis Mega 50 EW – należy go stosować po wystąpieniu młodych larw, zalecana dawka do jednorazowego zastosowania wynosi 0,15 l/ha;
- Karate Zeon 050 CS – dawka 0,12-0,15 l/ha;
- Kirkuk B 050 CS i Wojownik 050 CS – dawka jak dla Karate (ta sama substancja czynna).
W kapuście pekińskiej zaleca się preparaty:
- Decis Mega 50 EW – dawka 0,15 l/ha;
- Delta 50 EW – dawka 0,15 l/ha;
- Karate Zeon 050 CS – dawka 0,12;
- Fastac 100 EC – dawka 0,1 l/ha;
- Nurelle D 550 EC – dawka 0,5 l/ha.
W razie potrzeby powtórzyć zabieg po 7-10 dniach.