Znaczenie miodu i produktów pszczelich w żywieniu człowieka

Miód pszczeli jest jednym z najcenniejszych produktów odżywczych, jakich dostarcza nam natura. Jego właściwości lecznicze, bakteriobójcze i uodparniające są znane ludzkości od kilku tysięcy lat. Dzisiaj możemy już naukowo powiedzieć, że jest to substancja niezwykła. Przypomnę tylko dla orientacji, aby powstał 1 kg miodu, pszczoły muszą zebrać nektar z 800 tys. kwiatów akacji, 1,3 mln kwiatów rzepaku, 6,5 mln kwiatów wrzosu czy 8 mln kwiatów gryki i to przy sprzyjającej pogodzie. Średnia rodzina pszczela licząca 40-50 tys. robotnic jest w stanie zebrać około 110 kg, z czego 80% zużywa rodzina pszczela, a 20% zbiera pszczelarz.

Właściwości biologiczne i działanie lecznicze miodu pszczelego

Jedną z cenniejszych właściwości miodu dla człowieka jest jego działanie na bakterie chorobotwórcze. Przede wszystkim wymienić tutaj należy ziarniaki Gram-dodatnie, takie jak gronkowce i paciorkowce oraz pałeczki Gram-ujemne. Poza tym działa na laseczki wąglika, prątki gruźlicy oraz grzyby drożdżoidalne. Wysoką aktywnością antybiotyczną charakteryzują się miody spadziowe ze spadzi iglastej oraz miód gryczany i lipowy. Do średnio aktywnych zalicza się miód wielokwiatowy i spadziowy ze spadzi liściastej. Niską aktywnością antybiotyczną odznaczają się miody: rzepakowy, akacjowy, wrzosowy. Aby utrzymać jak najdłużej jego aktywność antybiotyczną należy go przechowywać w pomieszczeniu chłodnym i ciemnym. Przypomnę, że ogrzewanie miodu w temperaturze wyższej niż 60°C powoduje całkowite zniszczenie zawartych w nim substancji antybiotycznych. W celu lepszego wykorzystania właściwości leczniczych miodu powinno się go stosować w postaci roztworu (1-3 łyżek miodu rozpuszczonych w letniej wodzie lub mleku), przygotowanego na 10-12 godzin przed wypiciem na czczo (bezpośrednio przed wypiciem można dodać trochę soku z cytryny).

Zalecane dzienne spożycie:

- dzieci 1-2 lata - 7 g dziennie

- dzieci 2-6 lat - 10-20 g dziennie

-dzieci 6-12 - 30-50 g dziennie

- młodzież i dorośli - 60-150 g dziennie.

Nie zaleca się podawania miodu niemowlętom do 1 roku życia.

Zalecane dzienne spożycie w celach leczniczych:

- w schorzeniach układu moczowego - 2-4 łyżek

-w schorzeniach serca, układu nerwowego, jelit, wątroby - 3-6 łyżek

-w schorzeniach układu oddechowego - 4-6 łyżek.

Łyżka stołowa zawiera ok. 20 g miodu.

Miody, mimo że posiadają wiele cech wspólnych, różnią się między są właściwościami organoleptycznymi, fitochemicznymi, składem chemicznym oraz zakresem działania. Zależy to głównie z jakich to roślin pszczoły zbierały nektar, spadź i pyłek kwiatowy.

I tak miody dzielimy na:

Miód wielokwiatowy – z kwiatów wiosennych, ma on jasny kolor, z kwiatów letnich ciemniejszy, przyjemny zapach i łagodny smak. Dzięki łatwo przyswajalnym cukrom prostym ma zastosowanie w leczeniu schorzeń mięśnia sercowego, wątroby i pęcherzyka żółciowego. Osobom uczulonym na pyłki pomaga znosić i uodparniać się na alergię. Poleca się go podawać dzieciom przy leczeniu grypy, przeziębień, chorób dolnych dróg oddechowych.

Miód rzepakowy – bardzo szybko się krystalizuje przybierając smalcowatą konsystencję o białej lub kremowej barwie. Pomocny w leczeniu wątroby, trzustki, nerek, dróg żółciowych, układu pokarmowego, wrzodów żołądka i dwunastnicy, niewydolności mięśnia sercowego i miażdżycy. Obniża ciśnienie tętnicze krwi i wyrównuje niedobory potasu w organizmie. Skuteczny także przy stanach zapalnych dróg oddechowych oraz przyspiesza gojenie ran.

Miód akacjowy – w stanie płynnym jest jasny o zabarwieniu lekko żółtym, charakteryzuje się subtelnym delikatnym smakiem, ze względu na dużą zawartość fruktozy może być stosowany przy niektórych rodzajach cukrzycy. Zalecany przy leczeniu nadkwasoty żołądka, wrzodów żołądka, dwunastnicy, zapalenia błony śluzowej, nerek i układu moczowego.

Miód lipowy – w stanie płynnym ma kolor jasnożółty, czasem bursztynowy z zielonkawym odcieniem. Zapachem przypomina kwiat lipy, w smaku pikantny czasem z lekką goryczką. Działa antyseptycznie, przeciwskurczowo, napotnie, przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, uspakajająco. Pomaga w leczeniu grypy, przeziębienia, kaszlu, anginach, zapalenia zatok, ostrych i przewlekłych chorób dróg oddechowych. Zalecany jest przy chorobach dróg moczowych i nerwicach.

Miód spadziowy – jest to miód gęstszy od nektarowych i zwiera więcej związków mineralnych oraz wyższą aktywność antybiotyczną i bakteriobójczą. Działa antyseptycznie, przeciwzapalnie i wykrztuśnie. Polecany w schorzeniach dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, serca, układu krążenia, układu nerwowego i przy zaburzeniach trawienia. Zalecany jest osobom pracującym dużo przy komputerze.

Miód leśny – intensywny kolor i subtelny aromat charakterystyczne dla lasów. Miód ten pomaga w przeziębieniach i schorzeniach na tle alergicznym, wzmacnia system nerwowy, pobudza apetyt i poprawia odporność organizmu. Wpływa na dobre samopoczucie.

Pyłek kwiatowy – jest najwartościowszym odżywczym produktem roślinnym, o wiele cenniejszym zdrowotnie niż miód. Zawiera białka, cukry proste i złożone, tłuszcze, sterole, nukleoproteidy, witaminy i sole mineralne. W pyłku pszczelim znajduje się ponad 36 makro i mikroelementów. Pyłek kwiatowy stosuje się w zapobieganiu i leczeniu różnych chorób m.in. w leczeni wtórnej niedokrwistości powodując znaczny przyrost krwinek czerwonych, hemoglobiny i poziomu żelaza w surowicy krwi. W okulistyce polepsza wzrok dzięki zawartości w pyłku dużej ilości wit. A. W leczeniu schorzeń gruczołu krokowego, miażdżycy – powoduje obniżenie lipidów we krwi. Odtruwa organizm z pozostałości leków, nikotyny czy nadmiernej ilości kofeiny. Ma zastosowanie w leczeniu chorób wątroby, po zapaleniu wirusowym lub uszkodzeniach toksycznych. W dolegliwościach jelitowych – zaparcia jak i przewlekłe biegunki. W chorobach nowotworowych, nadciśnieniu, chorobach skóry i płuc. Skutecznie pomaga chorym w rekonwalescencji po przebytym zawale mięśnia sercowego oraz stanowi dobrą osłonę przy wrażliwości na antybiotyki. Pyłek podnosi odporność psychiczną i fizyczną, zwiększa koncentrację centralnego i obwodowego układu nerwowego – powinni go regularnie spożywać kierowcy oraz sportowcy.

Uwaga! Gdy kupujesz pyłek, zwróć uwagę, by miał on postać maleńkich kolorowych kuleczek, był świeży o przyjemnym zapachu.

Przeważnie stosujemy przy osłabieniu, zmęczeniu, nerwicach oraz innych celach leczniczych co najmniej 30 minut przed posiłkiem, w dawkach podzielonych 30-40 g dziennie (tj. około 4-8 łyżeczek pyłku).

Propolis – czyli kit pszczeli jest to mieszanina żywicy drzew i krzewów oraz wydzielina gruczołów pszczelich. Pszczoły uszczelniają i zabezpieczają nim wnętrze ula przed rozwojem drobnoustrojów (posiada silne przeciwbakteryjne właściwości). Propolis, zwany także naturalnym antybiotykiem skuteczny jest w leczeniu m.in. chorób żołądka, nadżerek, hemoroidów, nadciśnienia. Ma szerokie zastosowanie w leczeniu chorób układu moczowo-płciowego, prostaty, żylaków, nowotworów i innych chorób u ludzi i zwierząt. Jest niezastąpiony w walce z infekcjami i pomoże także na dłużej zachować nam młodość i urodę.

Dbajmy o pszczoły bo to jest przyszłość zdrowego społeczeństwa.

Jan Korzeniowski, Doradca ZD Turek