Według wstępnych danych pogłowie trzody chlewnej w czerwcu 2014 r. wynosiło w Polsce 11 724,1 tys. sztuk i było o 5,0% większe niż przed rokiem. Wzrosła w skali roku liczebność wszystkich grup struktury stada świń, tj. prosiąt, warchlaków, tuczników oraz trzody chlewnej o wadze 50 kg i więcej z przeznaczeniem na chów.
W stosunku do lipca roku ubiegłego w strukturze pogłowia trzody chlewnej ogółem:
- zmniejszył się udział prosiąt, warchlaków o wadze od 20 do 50 kg i trzody chlewnej na chów o wadze 50 kg i więcej, w tym macior,
- wzrósł udział trzody chlewnej na ubój o wadze 50 kg i więcej (tuczników).
W czerwcu 2014 r. pogłowie trzody chlewnej wynosiło 11 724,1 tys. sztuk i było o 561,6 tys. sztuk (o 5,0%) wyższe od stanu notowanego w końcu lipca 2013 r., a w porównaniu z liczebnością stada świń na początku marca 2014 r. – wyższe o 538,1 tys. sztuk, tj. o 4,8%.
Tab. 1. Pogłowie trzody chlewnej, w tym loch na chów w latach 2007-2014.
Stado loch na chów zwiększyło się, w porównaniu z lipcem 2013 r., o 11,2 tys. sztuk (o 1,1%) do poziomu 1 008,8 tys. sztuk, w tym pogłowie loch prośnych wzrosło o 21,2 tys. sztuk (o 3,2%) do 689,4 tys. sztuk. W stosunku do stanu w końcu marca 2014 r. liczba loch na chów wzrosła o 7,7 tys. sztuk (0 ,8%), w tym liczba loch prośnych wzrosła o 19,9 tys. sztuk, tj. o 3,0%.
W Wielkopolsce pogłowie trzody chlewnej ogółem wynosiło w czerwcu 2014 r. 4 134,6 tys. szt. i było większe o 4,9% w stosunku do analogicznego okresu 2013 r. Pogłowie trzody chlewnej w Wielkopolsce stanowiło 35,3% całego pogłowia w Polsce.
Tab. 2. Pogłowie trzody chlewnej w końcu lipca 2012-2013 r. i 1 czerwca 2014 r.
Tab. 3. Trzoda chlewna według województw – stan na 01.06.2014 r.
W strukturze stada trzody chlewnej ogółem udział poszczególnych grup produkcyjno-użytkowych w czerwcu 2014 r. wynosił:
- prosięta o wadze do 20 kg – 27,5%,
- warchlaki o wadze od 20 kg do 50 kg –2 7,8%,
- trzoda chlewna o wadze 50 kg i więcej z przeznaczeniem na ubój – 35,9%,
- trzoda chlewna o wadze 50 kg i więcej z przeznaczeniem na chów – 8,8%,
w tym:
- lochy na chów razem – 8,6%,
- w tym lochy prośne – 5,9%.
W porównaniu ze strukturą pogłowia trzody, odnotowaną w lipcu 2013 r., zmniejszył się udział prosiąt (o 0,4 p.proc.), warchlaków (o 0,2 p.proc.) oraz trzody chlewnej na chów o wadze 50 kg i więcej (o 0,3 p.proc.), natomiast wzrósł udział tuczników (o 0,9 p.proc.). Stan pogłowia trzody chlewnej w czerwcu 2014 r. wskazuje na utrzymanie się trendu wzrostowego w chowie świń. W końcu marca 2014 r. pogłowie trzody chlewnej ogółem wykazało wzrost w skali roku o 2,3%, w tym zmniejszenie stada loch na chów o 0,6%. W czerwcu 2014 r. roczny wzrost pogłowia świń wyniósł 5,0%, a liczebność pogłowia macior wzrosła o 1,1%. Aktualna sytuacja w chowie trzody chlewnej na rzeź jest konsekwencją utrzymania się dużego importu świń o masie do 50 kg, który do czerwca br. kształtował się na poziomie 2 027,6 tys. szt. i był wyższy od analogicznego okresu roku ubiegłego o 20%.
Nadal utrzymują się niekorzystne uwarunkowania produkcyjno-rynkowe dla tego kierunku produkcji. W okresie styczeń-czerwiec 2014 r. przeciętne ceny żywca wieprzowego w skupie obniżyły się, a na targowiskach spadły do wielkości 4,94 zł za kg. W tym czasie rejestrowano spadek cen zbóż podstawowych, co nadal utrzymywało opłacalność produkcji żywca rzeźnego na niskim poziomie.
W okresie styczeń-czerwiec 2014 r. przeciętne ceny 1 kg żywca wieprzowego w skupie wynosiły 4,96 zł i były niższe o 5,9 % od notowanych w analogicznym okresie 2013 r., a w obrotach targowiskowych kształtowały się na poziomie 4,94 zł, tj. niższym o 5,4% w porównaniu do przedziału czasowego styczeń-czerwiec roku 2013. W czerwcu 2014 r. za 1 kg skupionego żywca wieprzowego rolnicy otrzymywali 5,31 zł, tj. o 4,3% mniej niż w czerwcu 2013 r. W obrotach targowiskowych za 1 kg żywca wieprzowego płacono rolnikom w czerwcu br. 5,05 zł, tj. o 1,4 % mniej niż w czerwcu przed rokiem.
Przeciętne ceny skupu zbóż podstawowych w okresie styczeń-czerwiec 2014 r. wynosiły 72,92 zł za 1 dt i były o 20,5% niższe od notowanych w analogicznym okresie 2013 r. W czerwcu 2014 r. ceny zbóż w skupie znacząco spadły i były o 14,7 % niższe od cen z czerwca 2013 r. W obrotach targowiskowych ceny zbóż podstawowych w okresie 6 miesięcy br. kształtowały się na poziomie 78,66 zł/1 dt i spadły w porównaniu z analogicznym okresem 2013 r. o 9,9 %. Targowiskowe ceny zbóż w czerwcu br. były o 9,3% niższe od notowanych w czerwcu przed rokiem. Taki poziom cen poprawiał wprawdzie relacje ceny skupu 1 kg żywca wieprzowego do targowiskowej ceny 1 kg zbóż (żyta lub jęczmienia), ale nadal wskaźnik ten utrzymywał się poniżej progu opłacalności produkcji żywca wieprzowego. W czerwcu 2014 r. cena skupu 1 kg żywca wieprzowego równoważyła wartościowo 8,0 kg żyta według cen targowiskowych wobec 7,4 kg w czerwcu 2013 r. (opłacalna relacja cen żywca wieprzowego do cen żyta to ok. 10-11 kg).
W okresie 6 miesięcy 2014 r. przeciętna cena 1 prosięcia na chów wynosiła 168 zł i była podobna do rejestrowanej w analogicznym okresie 2013 r.
Opracowanie na podstawie danych GUS: Michał Bartz
Wokół energii na targach POLEKO od 14 do 17 października
Przygotowane przez Ewa Kwapich
Od 14 do 17 października 2014 roku na targach POLEKO wystawcy z zakresu energii odnawialnej, finansowania inwestycji, efektywności energetycznej dostarczą najświeższej wiedzy i rozwiązań z każdego z wymienionych obszarów. Ekspozycję Salonu Czystej Energii uzupełni szereg konferencji na temat OZE, podczas których przedstawione zostaną najnowsze trendy, sytuacja prawna i rynkowa oraz doświadczenia naszych sąsiadów.
Salon Czystej Energii to część ekspozycji targów POLEKO, w ramach której można zobaczyć ofertę producentów i dystrybutorów kolektorów słonecznych, paneli fotowoltaicznych, systemów montażu kolektorów, instalacji i akcesoriów do przesyłu, falowników, małych turbin wiatrowych, instalacji dla małych elektrowni wodnych, małych kotłów na biomasę, kotłów kogeneracyjnych i pomp ciepła, systemów zarządzania, sterowników do instalacji, biogazowni, biopaliw, w tym biomasy (biopaliwo stałe) i biogazu, ekologicznych środków transportu (o napędach alternatywnych) i instalacji do uzyskiwania paliwa z odpadów komunalnych.
Tegoroczna edycja targów POLEKO i KOMTECHNIKA już po raz trzeci zostanie wzbogacona o specjalnie zaaranżowaną powierzchnię wystawienniczą, tzw. Miasteczko Ekologiczne, którego Partnerem Głównym jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Na tej specjalnej przestrzeni będzie można zapoznać się z kompleksową ofertą ekologicznych rozwiązań, służących zarówno redukcji zużycia energii, wykorzystywania jej alternatywnych źródeł, jak i utrzymywania czystości. Miasteczko powstanie w samym sercu ekspozycji: w pawilonie 8 i Alei Lipowej.
W targach POLEKO biorą udział również firmy i instytucje doradcze oraz wspierające finansowanie inwestycji w OZE, zajmujące się przygotowaniem i realizacją inwestycji w zakresie OZE oraz firmy doradztwa prawnego w zakresie inwestycji w OZE.
Synergia technologii i wiedzy
Na targach POLEKO można również uzupełnić wiedzę na temat OZE. Rok rocznie targom towarzyszy cieszące się dużym zainteresowaniem Forum Czystej Energii. To cykl trzydniowych warsztatów (14-16 października), poruszający tematykę energii z odnawialnych źródeł. Głos zabierają polscy i zagraniczny eksperci oraz praktycy. Forum organizowane jest przez Międzynarodowe Targi Poznańskie oraz redakcję miesięcznika „Czysta Energia”.
Cyklicznym wydarzeniem towarzyszącym targom jest też Glob Pełen Energii. Są to praktyczne wykłady, w ramach których specjaliści omawiają aspekty wykorzystania urządzeń grzewczych korzystających ze źródeł odnawialnych: słońca, biomasy, ciepło z ziemi. Współorganizatorem wydarzenia jest redakcja czasopisma „Globenegia”.
Warto zwrócić uwagę także na dwa kolejne już zaplanowane wydarzenia. Pierwsze z nich to konferencja Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich (15 października), której tematem będzie innowacyjna metoda wykorzystania konopi w procesie rekultywacji terenów zdegradowanych. Drugie – to panel dyskusyjny podsumowujący wspólny projekt Green Cross Poland i firmy Dreberis. Projekt ten poświęcony był promocji alternatywnych możliwości rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce poprzez bezpośrednie zaangażowanie samorządów i mieszkańców na bazie doświadczeń niemieckich.
Więcej informacji na temat targów i wydarzeń na: www.poleko.mtp.pl oraz www.komtechnika.pl
W okresie wczesnej jesieni następuje spiętrzenie prac wymagających koncentracji oraz zwiększonego wysiłku fizycznego. Czynniki te potęgują zagrożenia wypadkowe, a pośpiech uniemożliwia zorganizowanie pracy w taki sposób, by przebiegała bezpiecznie.
Niezależnie od rodzaju stosowanych przy uprawie roślin maszyn i narzędzi zagrożenia występują z powodu:
- złego stanu technicznego używanych ciągników i maszyn,
- niewystarczającego poziomu wiedzy technicznej użytkowników sprzętu,
- niestosowania środków ochrony indywidualnej,
- nieprzestrzegania zasad BHP i przepisów ruchu drogowego,
- wykonywania prac w pośpiechu, w niesprzyjających warunkach pogodowych,
- niedostrzegania lub ignorowania zagrożeń.
Zakres jesiennych prac polowych jest bardzo zróżnicowany. Zróżnicowane są także zagrożenia zdrowia osób pracujących.
Przy pracach polowych, aby zmniejszyć ryzyko wypadku, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
● Przed przystąpieniem do pracy maszynami i urządzeniami należy zapoznać się z ich instrukcjami obsługi i przestrzegać stosownych zapisów.
● Agregowanie maszyn i narzędzi powinno być wykonywane jedynie przez kierowcę ciągnika chyba, że producent w instrukcji obsługi określa inny sposób.
● Przed wyjazdem z gospodarstwa na drogę publiczną należy zabezpieczyć zestaw w taki sposób, by nie stanowił zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego
( zabezpieczenia przed samoczynnym opadaniem i rozkładaniem, trójkąty wyróżniające, tablice ostrzegawcze, oświetlenie itd.).
● Po dotarciu na pole należy przygotować maszynę lub urządzenie do pracy w sposób opisany w instrukcji obsługi.
● Niedopuszczalne jest cofanie i wykonywanie nawrotów agregatem (ciągnik + maszyna) w położeniu roboczym.
● W pobliżu pracujących maszyn nie powinni znajdować się ludzie i zwierzęta.
● W ciągniku warto wozić apteczkę pierwszej pomocy , dzięki której można opatrzyć skaleczenia, nie zjeżdżając z pola do gospodarstwa. Jednak po powrocie z pola należy skonsultować się z lekarzem z uwagi na ryzyko zakażenia rany laseczką tężca na skutek jej zanieczyszczenia glebą lub obornikiem.
● Zabranie ze sobą do pracy w polu czystej wody i mydła umożliwi umycie rąk i twarzy przed przerwą na posiłek czy chociażby na odpoczynek.
● Wyjeżdżając do pracy dobrze jest zabrać ze sobą telefon komórkowy, który może być przydatny, jeśli zajdzie potrzeba wezwania pomocy.
● Wszelkie przekładnie i wał przegubowo-teleskopowy powinny być zabezpieczone wymaganymi osłonami.
● Przewożenie ludzi na ładunkach objętościowych jest niedopuszczalne.
● Po skończonej pracy czyszczenie i mycie maszyn może być przeprowadzane po odłączeniu napędów i wyłączeniu silnika ciągnika, o ile ciągnik napędzał maszynę.
● Wszelkie kontrole stanu technicznego, regulacje i doraźne naprawy mogą być wykonywane po uprzednim unieruchomieniu silnika ciągnika i odłączeniu napędu.
● Maszyny powinny być przechowywane w zadaszonych pomieszczeniach w sposób uniemożliwiający okaleczenie ludzi i zwierząt.
● W gospodarstwie należy wydzielić pomieszczenie, w którym można umyć ręce, przebrać się i przechowywać odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej.
Jeśli w gospodarstwie są dzieci, to wykonując nawet najprostsze prace należy pamiętać, że w każdej chwili mogą się one znaleźć w strefie zagrożenia.
Działanie z wyobraźnią i świadomością zagrożeń występujących przy pracach w gospodarstwie rolnym, szczególnie przy obsłudze maszyn i narzędzi jest najlepszym sposobem uniknięcia wielu ludzkich tragedii.
Opracowała na podstawie broszury KRUS: „Dobre praktyki BHP przy uprawie i zbiorze roślin okopowych”
Ewa Jakubowska - Kierownik Samodzielnego Referatu Prewencji ,Rehabilitacji i Orzecznictwa Lekarskiego PT KRUS w Koninie
Piknik Ekoagroturystyczny to impreza o charakterze regionalnym, która ma na celu propagowanie zagadnień dotyczących rolnictwa ekologicznego i agroturystyki, a także promocję produktów tradycyjnych, regionalnych i lokalnych. Ekologia i agroturystyka to pojęcia, które towarzyszą nam od wielu już lat. Wydawać by się więc mogło, że na ten temat wszystko lub prawie wszystko już wiemy. Tymczasem jednak tak nie jest. Zdajemy sobie sprawę z faktu, że szczególnie ekologia, ale też i agroturystyka, to pojęcia bardzo medialne, niestety często nadużywane. Potrzebna jest więc rzetelna wiedza o tych zagadnieniach, bo ta, którą w większości dysponujemy, nadal jest niewystarczająca. Niedostateczny poziom wiedzy na temat znakowania żywności ekologicznej jest przyczyną kupowania produktów oznakowanych w sposób sugerujący, iż mogą pochodzić z ekologicznego rolnictwa i przetwórstwa. Ten niedostatek wiedzy może też sprzyjać nadużyciom, a to z kolei może spowodować podważenie zaufania do żywności ekologicznej. W trosce o środowisko oraz jakość żywności trafiającej do konsumenta, należy stawiać na żywność lokalną i tym samym wspierać drobnych przedsiębiorców i rolników. Ważna jest identyfikacja takich produktów i ich promocja oraz przygotowanie producentów do uczestnictwa w systemach jakości żywności. Produkt regionalny, tradycyjny to też dodatkowe źródło dochodów na wsi. Potrawy i dania regionalne powstałe na bazie lokalnych, tradycyjnych surowców i w oparciu o tradycyjne receptury, to nasze dobro i dziedzictwo.
Stąd potrzeba kontynuacji organizowania Pikniku Ekoagroturystycznego. W tym roku spotkanie odbyło się w dniu 11 września w gospodarstwie agroturystycznym „Zielona Chata” Państwa Doroty i Czesława Kaczmarków w Cichowie. Spotkanie odbywało się w regionie, gdzie bogactwo dziedzictwa kulturowego, walory krajobrazowe, osiągnięcia na polu turystyki oraz bogata oferta licznych lokalnych wytwórców od lat działają na turystów jak magnes. Znajdą oni tutaj doskonałe warunki do uprawiania turystyki konnej, rowerowej i pieszej, jak i odpoczynku – ci, którzy szukają ciszy. Całości dopełnia gościnność i życzliwość mieszkańców Ziemi Krzywińskiej.
W tej malowniczej krainie swoje podwoje otwiera gospodarstwo agroturystyczne Państwa Doroty i Czesława Kaczmarków. Ich „Zielona Chata” stoi w centrum wsi Cichowo, nad samym jeziorem, przy strzeżonej plaży. Kolorowy ogród schodzi niemalże do samego jeziora. Dla swoich gości gospodarze przygotowali 4 pokoje (2, 3, 4, 5-osobowe) na piętrze domu, z osobnym wejściem, co gwarantuje niezależność i prywatność. Do dyspozycji turystów jest duża łazienka, kuchnia z podstawowym wyposażeniem, salon z kominkiem, a tam książki, czasopisma i zabawki dla dzieci. Duży taras z widokiem na jezioro stwarza dogodne warunki do kontemplowania piękna tutejszej przyrody. W 2013 r. został oddany do użytku gości budynek, w którym są 2 pokoje 3-osobowe i 1 pokój 5-osobowy, każdy z łazienką oraz aneks kuchennym z kompletnym wyposażeniem. Samochód można bezpiecznie zaparkować w obejściu. Gospodarze oferują też 3-osobową w pełni wyposażoną przyczepę campingową oraz duże pole namiotowe, gdzie można rozbić własny namiot lub postawić przyczepę campingową, tuż nad jeziorem. Osoby, które wybiorą tę formę wypoczynku, mają zapewniony dostęp do kuchni, łazienki i prądu. Państwo Kaczmarkowie organizują uroczystości rodzinne i okolicznościowe oraz imprezy plenerowe, m.in. pikniki dla szkół. W ofercie są biesiady przy ognisku, pływanie łodziami po jeziorze i jazda konna. Do dyspozycji gości są też boiska do piłki nożnej i siatkowej oraz badmintona, sprzęt sportowy, stół do tenisa stołowego, rowery, grill, plac zabaw dla dzieci i piaskownica, rower wodny oraz miejsce na ognisko. Atrakcją dla dzieci, a może i dorosłych również, są zwierzęta – koty, kozy i króliki. Na terenie gospodarstwa nie brakuje miejsca do zabawy, rekreacji i wypoczynku. Gospodarze zachęcają też do zwiedzania Cichowa i okolic oraz korzystania z licznych miejscowych atrakcji turystycznych.
Impreza, jaką jest Piknik Ekoagroturystyczny, ma umożliwić zdobycie lub też uzupełnienie wiedzy o ekologii i agroturystyce oraz wzmocnić ich pozycję w strategii rozwoju gminy i powiatu. Ma sprzyjać nawiązaniu współpracy między producentami żywności, kwaterodawcami wiejskimi i przetwórcami. Piknik to doskonała okazja do zaprezentowania kwaterodawców wiejskich jako potencjalnych klientów gospodarstw ekologicznych oraz producentów żywności tradycyjnej i regionalnej, jak i promowania oferty wielkopolskich gospodarstw agroturystycznych. Poprzez tę imprezę można starać się zachęcać konsumentów do kupowania żywności o wysokich walorach, w tym żywności ekologicznej.
W tym roku swoją obecnością spotkanie zaszczycili: Pan Zbigniew Haupt, Radny Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, Pan Jacek Jankowiak, Prezes Okręgowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Lesznie oraz przedstawiciele władz samorządowych i samorządu rolniczego, przede wszystkim Pan Jacek Nowak, Burmistrz Miasta i Gminy Krzywiń wraz z Zastępcą – Panem Bartoszem Kobusem. Lokalną Grupę Działania „Gościnna Wielkopolska” w Pępowie reprezentował Burmistrz Miasta i Gminy Dolsk Pan Henryk Litka. Jak co roku organizatorzy mogli liczyć na obecność producentów ekologicznych i właścicieli gospodarstw agroturystycznych oraz przedstawicieli lokalnych mediów dziennikarskich. Obecni byli rolnicy zainteresowani ekologią i agroturystyką, lokalni wytwórcy oraz doradcy Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.
W programie imprezy znalazły się zarówno wykłady, jak i pokaz oraz forum dyskusyjne. Wykład „Instrumenty wspierania polskiego rolnictwa przez samorząd na przykładzie gminy Krzywiń” wygłosił Pan Jacek Nowak, Burmistrz Miasta i Gminy Krzywiń. „Wstęp do rolnictwa ekologicznego” to wykład Pani Wioletty Kmiećkowiak, głównego specjalisty ds. ekologii i ochrony środowiska WODR w Poznaniu, która przedstawiła uczestnikom Pikniku również wykład „Uprawa szparagów”. Okazją do skosztowania produktów ekologicznych, tradycyjnych i lokalnych specjałów był pokaz „Swojskie smakuje najlepiej”. Natomiast forum dyskusyjne to ta część imprezy, podczas której odbywa się prezentacja ofert gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych oraz lokalnych wytwórców, dzięki której producenci mogą się lepiej poznać i mogą zaprezentować się zarówno konsumentom, jak i innym osobom zainteresowanym ekologiczną produkcją żywności czy agroturystyką. Dzięki takim prezentacjom i dyskusjom zawiązuje się współpraca pomiędzy zainteresowanymi osobami, poszerza się grono odbiorców produktów i usług, wzbogaca się ich oferta. Miłym akcentem spotkania było wręczenie Państwu Dorocie i Czesławowi Kaczmarkom „Podziękowania Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu za pomoc w zorganizowaniu VII Pikniku Ekoagroturystycznego promującego ideę rolnictwa ekologicznego i agroturystyki”, podpisanego przez Dyrektora WODR, Pana Ryszarda Jaworskiego.
Oczywiście Piknik ma za zadanie zachęcać do powstawania gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych, ale nie tylko o to chodzi. Ważne jest to, aby producentom i kwaterodawcom uświadomić korzyść płynącą ze współpracy w lokalnym środowisku, w regionie oraz jak ważna dla osiągnięcia sukcesu jest skuteczna promocja. Natomiast konsumentom impreza ta stwarza możliwość bezpośredniego zetknięcia się ze źródłem informacji o ekologii i agroturystyce oraz poznania walorów produktów ekologicznych, regionalnych, tradycyjnych.
Opracowanie: Wioletta Kmiećkowiak, Dział EOS WODR w Poznaniu
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego krajowe pogłowie bydła w grudniu 2013 roku liczyło 5589,5 tys. sztuk, tj. o 69,2 tys. sztuk więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Pogłowie bydła w Wielkopolsce w tym samym czasie wynosiło 860,3 tys. sztuk, co stanowiło 15,4% stada krajowego (III lokata w Polsce).
Pogłowie krów w kraju spadło w porównaniu do analogicznego okresu 2012 roku o 26,8 tys. sztuk do poziomu 2441,9 tys. sztuk, nastąpiło jednak wyraźne osłabienie dynamiki redukcji krów mlecznych (spadek o 2%). Pogłowie krów mlecznych stanowiło 94,1% ogólnej liczby krów.
W grudniu 2013 r. pogłowie krów ras mlecznych w Wielkopolsce wynosiło 272,3 tys. sztuk (94% ogólnej populacji krów w województwie). Nastąpił wzrost pogłowia krów mlecznych o 7,5%, a udział w krajowej produkcji mleka kształtował się na poziomie 14,2%.
|
ZESTAWIENIE WYNIKÓW 2012/2013 – grudzień |
|||||||
| L.p. | Wyszczególnienie | Wielkopolska | Różnica (%) | Polska | Różnica (%) | ||
| 2012 | 2013 | 2012 | 2013 | ||||
| 1. | Bydło ogółem (tys. szt.) | 861,6 | 860,3 | -0,2 | 5520,3 | 5589,5 | 1,3 |
| 2. | Krowy ogółem (tys. szt.) | 271,2 | 289,7 | 6,8 | 2468,7 | 2441,9 | -1,1 |
| 3. | Krowy mleczne (tys. szt.) | 253,2 | 272,3 | 7,5 | 2346,1 | 2299,1 | -2,0 |
| 4. | Obsada bydła (szt.) na 100 ha UR | 47,9 | 49,6 | 3,5 | 36,9 | 38,8 | 5,1 |
| 5. | Obsada krów (szt.) na 100 ha UR | 15,1 | 16,7 | 10,6 | 16,5 | 16,9 | 2,4 |
| 6. | Przeciętna wydajność mleka od populacji masowej (PM) – litrów | 5767 | 6055 | 5,0 | 4845 | 4978 | 2,7 |
| 7. | Produkcja mleka w mln litrów | 1625,6 | 1753,3 | 7,9 | 12298,8 | 12348,0 | 0,4 |
| 8. | Produkcja mleka krowiego na 100 ha użytków rolnych | 902 | 1003 | 11,2 | 817 | 845 | 3,4 |
| 9. | Skup mleka (mln litrów) | 1368,1 | 1407,8 | 2,9 | 9584,4 | 9642,9 | 0,6 |
| 10. | Przeciętna cena mleka krowiego/za |
1,19 | 1,35 | 13,4 | 1,20 | 1,36 | 13,3 |
Bydło po kontrolą użytkowości mlecznej krów
Obserwuje się stały wzrost stanu pogłowia krów objętych kontrolą użytkowości mlecznej. Populacja aktywna w kraju osiągnęła w 2013 roku poziom 700 995 sztuk (według stanu na dzień 31 grudnia 2013 roku). w porównaniu z analogicznym okresem 2012 roku odnotowano wzrost liczebności ocenianych krów o 6,8% (dane PFHB i PM). Udział krów ocenianych w krajowym pogłowiu krów mlecznych wyniósł 30,49%, co w stosunku do analogicznego okresu w roku 2012 stanowi wzrost o 2,51%.
Średnia wielkość stada pod oceną użytkowości wynosiła 33,4 sztuk, a przeciętna roczna wydajność mleka od krów ocenianych – 7 441 kg (+45 kg) o zawartości tłuszczu w mleku 4,16% oraz białka 3,36%.
W Wielkopolsce na dzień 31 grudnia 2013 roku liczba krów ocenianych wyniosła – 132 151 sztuk, co stanowiło 48,52% ogólnej liczby krów mlecznych w tym województwie. Przeciętna wielkość stada pod oceną użytkowości mlecznej wyniosła 37,1 szt., natomiast przeciętna roczna wydajność mleka – 8 164 kg (+16 kg) o zawartości tłuszczu 4,09% i białka 3,39%.
|
Wyniki przeciętnych wydajności mleka w latach 2010-2013 |
||||
| Lata | Populacja aktywna krów (kg) | Populacja masowa krów (litr) | ||
| Wielkopolska | Polska | Wielkopolska | Polska | |
| 2010 | 7677 | 6980 | 4767 | 4487 |
| 2011 | 7949 | 7135 | 4948 | 4618 |
| 2012 | 8148 | 7396 | 5767 | 4845 |
| 2013 | 8164 | 7441 | 6055 | 4978 |
Kwotowanie
System kwotowania mleka i ryzyko zapłacenia kar za nadprodukcję nie powstrzymały wielu rolników przed rozwojem produkcji i wprowadzeniem do obrotu mleka ponad swój indywidualny limit. Kwota krajowa przydzielona Polsce od kwietnia 2013 roku do marca 2014 roku wynosiła 10 055 797 056 kg mleka, z tego 9 909 800 752 kg wyniosła krajowa kwota dostaw. Rolnicy polscy w liczbie ok. 56 tysięcy, a wśród nich spora grupa rolników z Wielkopolski przekroczyli przysługujący im limit. Według danych ARR ilość skupionego mleka wyniosła 10,076 mld kg, czyli przekroczenie stanowi 1,68%. Wysokość opłaty dla roku kwotowego 2013/2014 (po zastosowaniu współczynnika realokacji) wynosi 29,36 EUR za 100 kilogramów mleka, wobec tego opłata, jaką Polska będzie musiała zapłacić z tytułu nadprodukcji to ok. 47 mln EUR, co stanowi ponad 193,8 mln zł. Producenci, którzy przekroczyli swój limit sprzedaży mleka zapłacą ok. 30 groszy za każdy kilogram mleka wprowadzony do obrotu ponad przysługującą KI. Polska jednak czyni starania, aby do tego nie dopuścić. w związku z wprowadzeniem przez Federację Rosyjską embarga na przetwory mleczarskie, Polska wystąpiła do Komisji Europejskiej z wnioskiem o podjęcie działań mających na celu wsparcie rynku mleka, w tym zrekompensowanie strat dla producentów surowca mlecznego między innymi poprzez zniesienie kar za nadprodukcję mleka w roku kwotowym 2013/2014, jak również odstąpienie od pobierania kar za ostatni już rok kwotowy 2014/2015.
Tendencje
Od wielu lat obserwujemy rozwój gospodarstw wysoko wyspecjalizowanych w produkcji mleka. Ubywa gospodarstw drobnych, utrzymujących kilka krów, kontynuowany jest natomiast proces koncentracji produkcji – wzrasta liczba gospodarstw utrzymujących duże stada bydła rzędu 100 krów i więcej. Dowodem na to są statystyki, mówiące o spadku liczby gospodarstw dostarczających małe ilości surowca do skupu w ostatnich latach, a także stale rosnąca wydajność mleczna naszych krów. w wielu gospodarstwach województwa wielkopolskiego średnia roczna wydajność krów w laktacji sięga 8-10 tys. kg mleka, a nawet dość znacznie przekracza tę granicę. Świadczy to zarówno o postępie hodowlanym, jak i postępie technologicznym i stale poprawiających się warunkach utrzymania krów mlecznych. Znaczące pozytywne zmiany w zakresie technologii sporządzania pasz, ich zadawania, a także wdrażanie nowoczesnych technologii pozysku mleka to oprócz genetyki główne przyczyny dobrych wyników produkcyjnych, a zarazem obniżania kosztów produkcji w wielu gospodarstwach. Województwo wielkopolskie produkuje ok. 14,6% mleka surowego do skupu. Nic nie wskazuje na to, że te tendencje mają się odwrócić w najbliższych latach, chyba że nastąpią nieoczekiwane i niekorzystne zmiany cenowe związane ze zniesieniem kwotowania mleka. Jednak bardziej narażone na zmiany cen surowca i sytuacji rynkowej będą gospodarstwa o mniejszej liczbie krów. Wyjściem dla nich może okazać się produkcja żywca wołowego, zamiast niewielkich ilości mleka do skupu.
Opracowanie: Maria Rozwadowska, WODR Poznań
Wyjazd studyjny doradców i rolników z powiatu ostrzeszowskiego
Przygotowane przez Magdalena SowizdrzałWyjazd studyjny doradców i rolników z powiatu ostrzeszowskiego
W dniach 01-02.07.2014 roku został zorganizowany wyjazd studyjny doradców i rolników z powiatu ostrzeszowskiego do gospodarstw agroturystycznych i ekologicznych położonych w województwie świętokrzyskim i małopolskim.
Jednym z odwiedzanych gospodarstw było gospodarstwo ekologiczne Pana Krzysztofa Bednarza położone w miejscowości Leszczków /powierzchnia gospodarstwa 14,66 ha/ ukierunkowane w produkcji warzyw gruntowych i ziół –powierzchnia upraw 9,66 ha-uprawa selera, poru, buraczków ćwikłowych i kapusty. Wszystkie warzywa sprzedawane są do Niemiec. Gospodarstwo jest również w sieci gospodarstw demonstracyjnych i prowadzi także działalność szkoleniową, bardzo chętnie udziela wszelkich informacji dotyczących zasad produkcji ekologicznej. Pan Krzysztof Bednarz jest pionierem rolnictwa ekologicznego w woj. świętokrzyskim .
W następnym dniu udaliśmy się do gospodarstwa agroturystycznego ,,Pod Lipą’’ gospodarstwo prowadzi Pan Sylwester Czub ,w gospodarstwie znajdują się pokoje do zamieszkania, w gospodarstwie prowadzi się wypiek chleba ,wrób masła i sera w/g starych zasad. Gospodarstwo jest przystosowane do przyjmowania agroturystów są oddzielne pokoje, łazienka. Korzystający z tej formy wypoczynku mogą łączyć z dodatkową atrakcją pokazu wyrobu produktów takich jak wypiek chleba czy wrabianie masła i sera. Należy dodać, że gospodarstwo znajduje się w pobliżu znanych szlaków turystycznych województwa świętokrzyskiego co jest dodatkowym atutem.
Wyjazd studyjny był połączony ze zwiedzaniem w Kielcach rezerwatu geologicznego /wzniesienie Kadzielnia -obszary jaskiniowe w Górach Świętokrzyskich. Zwiedziliśmy również Sandomierz, zabytki takie jak: Katedra ,Brama Opatowska, Dziedziniec oraz Ucho Igielne. Atrakcją był również w miejscowości Zagnańsk najstarszy dąb w Polsce Bartek.
Wyjazd można podsumować jako udany, przyniósł wiele spostrzeżeń do wykorzystania w pracy doradczej szczególnie w gospodarstwach, niektóre zastosowane metody uprawy ,czy też działalności, które można zastosować w gospodarstwach powiatu ostrzeszowskiego. Po dwóch dniach wyjazdu powróciliśmy z nowym bagażem doświadczeń i wiedzy.
Idzi Baraniak
ZD Ostrzeszów
Biogazownia rolnicza – sprawa publiczna to ogólnopolska kampania edukacyjno-informacyjna realizowana przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA) przy współpracy medialnej Polskiej Agencji Prasowej i portalu www.samorzad.pap.pl, będącego największym samorządowym medium internetowym.
Głównym celem projektu jest edukowanie i informowanie nt. biogazowni przede wszystkim przedstawicieli urzędów gmin, którzy odgrywają znaczącą rolę w procesie inwestycyjnym oraz informowanie o korzyściach z biogazowni dla samej gminy i jej mieszkańców.
W ramach działań edukacyjnych zaplanowano:
- opracowanie i wydanie przez interdyscyplinarny zespół ekspertów podręcznika nt. biogazowni rolniczych dedykowanego przedstawicielom urzędów gmin;
- przygotowanie strony internetowej, która będzie interaktywnym narzędziem pomocnym dla pracowników gmin, chcących zapoznać się z tematem biogazowni;
- cykl artykułów sponsorowanych i wywiad z przedstawicielami władz gmin nt. korzyści, jakie biogazownia przynosi gminie i jego mieszkańcom;
- konferencję promującą podręcznik oraz stronę internetową projektu;
- dystrybucję mailową i papierową publikacji i informacji o stronie dedykowanej przedstawicielom samorządu.
Obecnie Fundacja zaprasza do odwiedzenia strony internetowej: www.gmina.bio-gazownie.edu.pl.
Materiały zamieszczone na stronie mają przybliżać temat biogazowni mieszkańcom obszarów wiejskich, a zwłaszcza pracownikom gmin, i odpowiadać m.in. na pytania:
- Jakie są obowiązki gminy w kreowaniu lokalnej polityki energetycznej?
- Czym jest i jak działa instalacja biogazowa?
- Jakie korzyści może przynieść lokalnej społeczności, a jakie samorządowi?
- Jaka jest rola gminy w procesie inwestycyjnym związanym z biogazownią?
Więcej informacji znajdą Państwo na stronie: www.gmina.bio-gazownie.edu.pl
Prowadzona przez ostatnie dziesięciolecia intensywna selekcja genetyczna wraz z nowoczesnym systemem żywienia i utrzymania bydła doprowadziła do znacznego wzrostu wydajności krów mlecznych, szczególnie rasy Hf. Należy jednak pamiętać, że podatność na zapalenie gruczołu mlekowego jest dodatnio skorelowana ze zwiększoną zdolnością produkcyjną. Stąd praca hodowlana w kierunku zwiększenia produkcji mleka powinna weryfikować i udoskonalać programy przeciwdziałania mastitis w wysokowydajnych stadach. Opracowane 40 lat temu zasady zapobiegania chorób wymion są rozszerzane o najnowsze osiągnięcia nauki i techniki. Koszty związane z profilaktyką przynoszą większy skutek niż pieniądze wydane na leczenie chorób wymion. Jedna złotówka zainwestowana w profilaktykę daje ok. 5 zł zysku – przekonywał prof. Edward Malinowski z Państwowego Instytutu Weterynaryjnego. Nie sprowadza się ona tylko do rzetelnej higieny doju, ale musi zapewnić zwierzętom odpowiednie warunki utrzymania oraz żywienie.
Jest z czym i o co walczyć. Mastitis to reakcja gruczołu mlekowego na około 150 gatunków drobnoustrojów, z których ponad 100 wyizolowano w Polsce, i jest to wciąż jeden z najważniejszych problemów zdrowotnych i ekonomicznych w chowie bydła mlecznego. Tracimy na zmniejszeniu wydajności mleka, na produkcji mleka pozaklasowego, a także na konieczności leczenia krów i na ich przedwczesnym brakowaniu. Dotyczy to również pierwiastek, które stanowią 29% zwierząt wyeliminowanych ze stada, 22% z nich usunięto już w ciągu 30 dni laktacji z powodu najczęściej chorych wymion. Zwiększona zawartość komórek somatycznych w mleku zbiorczym nie pozostaje bez wpływu na wartość surowca przeznaczonego do przetwórstwa. Gorsze pod względem jakości mleko stanowi nie tylko stratę dla producenta, ale i odbiorcy, a także potencjalne zagrożenie dla konsumentów. Z procesem zapalnym wymienia wiąże się obecność substancji przeciwbakteryjnych – naturalnych, nie zagrażających zdrowiu człowieka lub sztucznie wprowadzonych antybiotyków przy podjęciu leczenia głównie stanów klinicznych podczas laktacji. Brak przestrzegania okresu karencji dla danej substancji leczniczej może przyczynić się do zagrożenia zdrowia konsumenta i dalszych kosztów w produkcji mleka. Aby uniknąć strat i zagrożeń w łańcuchu łączącym producenta, przetwórcę i konsumenta produktów mleczarskich, konieczne jest rzetelne podejście do doju krów. Związana z dojem higiena stanowi podstawowy element profilaktyki w eliminowaniu zagrożeń występowania mastitis. Opiera się ona zazwyczaj na bardzo prostych i logicznych zasadach, jednak wydaje się być to takie proste, że z czasem zostaje zaniedbane.
Surowe mleko zbiorcze, gdzie poziom komórek somatycznych nie przekracza 150 000/ml świadczy o dobrej zdrowotności wymion w oborze, a jej właścicielowi nie jest obce opracowanie ,,DZIESIĘĆ KROKÓW, ABY LEPIEJ PRZECIWDZIAŁAĆ MASTITIS” dra Larryego Smitha oraz dra Joe Hogana, w której prawidłowo analizuje się:
ZAPOBIEGANIE, a nie leczenie, które jest kluczem do skutecznego programu zwalczania mastitis. Pieniądze i wysiłek poświęcony na programy profilaktyczne przynoszą duże korzyści.
ODKAŻANIE (PRZEZ ZANURZANIE) – Odkażanie strzyków po doju jest niezbędnym elementem zapobiegania i zwalczania mastitis. Dowiedziono, że stosowanie środka bakteriobójczego w kontrolowanych badaniach, zmniejszyło liczbę nowych infekcji. Skuteczność zanurzania jest taka sama jak spryskiwania aerozolem, pod warunkiem, że strzyki zostaną całkowicie pokryte preparatem. Zanurzenie strzyków w środku bakteriobójczym przed dojem jest skutecznym sposobem przygotowania strzyków do doju i pomaga w niektórych stadach zapobiegać zapaleniom wywołanym przez patogeny obecne w środowisku.
TERAPIA KRÓW ZASUSZONYCH – U każdej krowy pod koniec laktacji powinno się dokonać infuzji każdej ćwiartki sprawdzonym preparatem przewidzianym do terapii krów zasuszonych. Eliminuje ona infekcje obecne pod koniec laktacji oraz zapobiega nowym we wczesnym stadium zasuszania. Terapia krów zasuszonych jest wysoce skuteczna przeciw zakaźnym patogenom, dość skuteczna przeciw środowiskowym bakteriom z rodzaju Streptococcus, a mało skuteczna przeciw bakteriom Coli.
APARATY UDOJOWE – Aparat udojowy jest głównym czynnikiem w rozprzestrzenianiu zakaźnych patogenów pomiędzy osobnikami i w wypadku wadliwego działania aparat może powodować wyższy odsetek nowych infekcji. Uszkodzone przez aparat zakończenia strzyków, zsuwanie aparatu, nieregularne zmiany podciśnienia oraz wadliwa pulsacja to czynniki, które jak wykazano, zwiększają liczbę nowych infekcji. Aparaty powinny być regularnie sprawdzane przez osoby do tego uprawnione.
ŚRODOWISKO – Głównym źródłem patogenów środowiskowych jest otoczenie, w którym żyją krowy. Warunki bytowe powinny być takie, aby krowom było czysto, chłodno i sucho (komfortowo). Największe znaczenie ma środowisko przebywania krów w okresie laktacji, krów zasuszonych, dojrzewających jałówek oraz porodówka. Ściółka nieorganiczna, taka jak piasek, w znacznym stopniu ogranicza kontakt zakończenia strzyka z patogenami w porównaniu z jakimkolwiek materiałem organicznym, takim jak słoma czy wióry drzewne. Najistotniejszy jest właściwy projekt obiektu oraz przeprowadzenie koniecznych renowacji lub wymiany urządzeń.
ŻYWIENIE – Dawka paszowa wpływa na odporność krów na mastitis. Witaminy i pierwiastki śladowe, szczególnie witamina E oraz selen, mogą być tutaj czynnikiem ograniczającym i wpływającym na osłabienie systemu odpornościowego krów mlecznych. Zawartość witaminy E oraz selenu w dawce pokarmowej dla krów zasuszonych oraz dla pierwiastek przed wycieleniem stanowi bardzo ważny czynnik przeciwdziałania mastitis spowodowanemu przez patogeny środowiskowe w stadach krów mlecznych.
LECZENIE KLINICZNYCH PRZYPADKÓW MASTITIS – Leczenie przyczynia się w niewielkim stopniu do zwalczania zapaleń w stadach mlecznych. Podstawowym powodem jest to, że leczenie nie ogranicza w istotnym stopniu potencjalnej możliwości wniknięcia patogenów do nie zakażonych strzyków oraz nie zwiększa odporności krów na infekcję. Antybiotyki w leczeniu krów mają skuteczność wahającą się w przedziale 0%-90% w odniesieniu do różnych patogenów. Jeżeli liczba klinicznych przypadków mastitis w naszym stadzie wzrasta, to powinno się zwrócić baczniejszą uwagę na program zapobiegania, a nie szukać cudownego środka.
BRAKOWANIE to integralna część efektywnego programu zwalczania mastitis. Jest to wysoce skuteczna metoda ograniczenia choroby wywołanej przez zakaźne patogeny, a także ograniczenia BMSCC.
KONTROLA MONITORINGOWA MASTITIS – Monitorowanie problemu mastitis w stadzie jest niezbędne, aby wiedzieć, czy program przeciwdziałania jest skuteczny, czy też należy mu poświęcić więcej uwagi. Konieczne jest prowadzenie pomiarów dwóch podstawowych czynników: liczby komórek somatycznych i klinicznych przypadków mastitis, najczęściej wywoływanych przez patogeny bytujące w środowisku.
POJĘCIE ZAGROŻENIA I PODATNOŚCI – Największe zagrożenie mastitis w postaci zakaźnej związane jest ze skutecznością odkażania strzyków, programami terapii krów zasuszonych oraz liczbą zakażonych zwierząt w stadzie. Czynniki ryzyka występowania mastitis o podłożu środowiskowym obejmują budynki, materiały organiczne używane jako ściółka, wzrost wilgotności w wyniku dojenia, brudne strzyki i wymiona, pierwsze dwa tygodnie okresu zasuszania, dwa tygodnie okresu okołowycieleniowego, miesiące letnie, starsze krowy, uszkodzenia strzyków itd.
Zdarza się jednak, że w gospodarstwie mlecznym pomimo wysokiej higieny i zabiegów zootechnicznych nadal występują przewlekle problemy z zapaleniami gruczołu mlekowego. W tym przypadku i tylko w tych stadach można zastosować szczepienie przeciwko mastitis. Szczepionka została dopuszczona do użytku w Stanach Zjednoczonych, a następnie Austrii, Niemczech i Polsce. Pierwsze doświadczenia z nową szczepionką przynoszą: zmniejszenie ostrych stanów, zwiększenie liczby samoistnych wyleczeń, mniej zachorowań po wycieleniu. Z pewnością do wydania ostatecznej opinii potrzeba jeszcze więcej szczepień i niezależnych badań na uczelniach oraz stacjach badawczych.
Opracował: Jerzy Mikołajczak, WODR Poznań
Bakterioza obwódkowa fasoli jest chorobą bakteryjną, występującą w całej Europie. W Polsce jest notowana we wszystkich rejonach kraju. Powoduje nierzadko duże szkody.
Objawy choroby występują już często na liścieniach i łodygach młodych siewek w postaci czerwonobrunatnych plamek. Później na liściach tworzą się nieregularne, jasnozielone jakby tłuste plamy, otoczone żółtą, rozlaną obwódką, widoczną tylko we wczesnym stadium rozwoju choroby. Następnie plamy ciemnieją i zasychają. Na strąkach plamy są okrągławe, wgłębione, ciemnozielone (na odmianach o zielonych strąkach) lub żółtoszare (na odmianach o żółtych strąkach) z wyraźną obwódką. Podczas wilgotnej pogody pojawiają się na plamach śluzowate kropelki, tzw. rosa bakteryjna. Porażeniu ulegają również nasiona. Na nasionach białych powstają żółte plamy różnej wielkości. Wcześniej porażone nasiona mogą się pomarszczyć, a plamy na nich przybierają barwę brunatną. Jeżeli bakterie przedostaną się do wiązek przewodzących roślin, to wyglądają one jak ugotowane, zwiędnięte. Na pędach plamy są zwykle wydłużone, barwy brunatnej.
Rozwojowi choroby sprzyja duża wilgotność powietrza oraz gęsty siew. Na rok następny bakterie przenoszone są głównie przez porażone nasiona, rzadziej przez resztki chorych roślin. W okresie wegetacji rozprzestrzeniają się przez krople deszczu i zakażają sąsiednie rośliny przez szparki oddechowe lub rany.
Aby zapobiegać chorobie, należy wysiewać nasiona zdrowe i pochodzące ze zdrowych plantacji, nie przekraczając norm wysiewu. Podczas wilgotnej pogody nie należy wykonywać prac pielęgnacyjnych, gdyż zwiększa to możliwość infekcji. Opryskiwać plantację środkami ochrony roślin zgodnie z zaleceniami Programu Ochrony Warzyw, nie rzadko już wkrótce po wzejściu roślin.
Opracował: Jarosław Górski
Źródło: A.Studziński ,Atlas chorób i szkodników roślin warzywnych".
W niedzielę 7 września 2014 r. w Kobylinie odbyły się Dożynki Powiatowe. Uroczystości rozpoczęły się Mszą Św. w kościele p.w. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Następnie dożynkowy korowód przemaszerował na stadion miejski, gdzie odbyła się część obrzędowa. Starostami tegorocznego Święta Plonów była Matylda Konieczna ze Starego Kobylina i Andrzej Paluszkiewicz z Rzemiechowa.
Jak na dożynki przystało nie zabrakło tradycyjnego jadła serwowanego przez miejscowe Koła Gospodyń Wiejskich. Imprezą towarzyszącą była wystawa bydła hodowlanego i sprzętu rolniczego.
Dużym zainteresowaniem dożynkowych gości cieszyło się stoisko Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego przygotowane przez Zespół Doradczy w powiecie krotoszyńskim.
Jolanta Ptak
ZD Krotoszyn
Więcej...
Żyto jest rośliną, której uprawę bardzo często się bagatelizuje. Ze wszystkich zbóż ozimych ma najmniejsze wymagania glebowe, największą mrozoodporność i dobrze sobie radzi ze stresem suszy, jednak przy jego uprawie popełniamy wiele błędów:
- Uprawa żyta na zbyt słabych stanowiskach, silnie zakwaszonych.
Mimo, że żyto najlepiej toleruje gleby kwaśne, to przy glebach silnie kwaśnych (pH<4) może sobie słabo radzić. Przy silnym zakwaszeniu zostają uruchomione duże ilości toksycznego glinu, który może powodować zniekształcenie systemu korzeniowego. Zbyt kwaśne środowisko powoduje unieruchomienie fosforu, rośliny mogą cierpieć na niedobór magnezu. - Zbyt niskie nawożenie.
Traktując uprawę żyta po „macoszemu” popełniamy błąd w nawożeniu, stosując zbyt małe dawki nawozów. Gleby lekkie, na których uprawiamy żyto, z natury są słabo zasobne w dostępne składniki pokarmowe i mocno narażone na wymycie ich z profilu glebowego. Niskie nawożenie, zwłaszcza azotowe, jest przyczyną spadku plonu. - Niezaprawianie ziarna.
Niezaprawianie ziarna żyta jest dość często spotykaną praktyką wśród rolników. Żyto jest wrażliwe na porażenie przez pleśń śniegową, szczególnie w rejonach i latach, gdzie długo zalega pokrywa śnieżna. Jednym ze sposobów ograniczenia tej choroby jest bezwzględne zaprawianie ziarna. - Zbyt późny termin siewu.
Żyto pomimo tego, że wybacza wiele błędów agrotechnicznych jest raczej wrażliwe na opóźniony siew. Stwierdzono, że opóźnienie terminu siewu o 10 dni może zmniejszyć plon o 25-30%, a o dalsze 10 dni nawet o 40% i więcej. Żyto przed nastaniem zimy powinno być dostatecznie rozkrzewione. - Zbyt gęsty siew.
Większość rolników wysiewa ziarno żyta z własnych zbiorów, nie decydując się na zakup materiału kwalifikowanego. Wysiew materiału własnego w ilości 200 kg/ha (brak znajomości siły i energii kiełkowania) jest przyczyną gorszego krzewienia się, tworzenia cienkich źdźbeł, które później są podatne na wyleganie. - Zaniechanie ochrony chemicznej.
Niewielka liczba rolników zwraca uwagę na odchwaszczanie żyta, które jest wrażliwe na obecność chwastów. Jak każda roślina żyto choruje, ochrona żyta przed chorobami podstawy źdźbła ogranicza jego wyleganie. Natomiast ochrona przed mączniakiem oraz rdzą zabezpieczy plon przed jego znaczną utratą, powstałą na skutek porażenia liści. - Rezygnacja ze stosowania antywylegaczy.
Żyto ze względu na swą wysokość bardzo łatwo ulega wyleganiu. Zaniechanie stosowania antywylegaczy w przypadku stosowania wyższych dawek nawozów azotowych zwiększa prawdopodobieństwo wylegnięcia plantacji.
Opracowanie: Grzegorz Baier, WODR Poznań
Źródło: farmer anko.pl, 12.09.2014
Informacja dla rolników realizujących działanie „Program rolnośrodowiskowy” PROW 2007-2013 od 2012 roku
Przygotowane przez Ewa KwapichNawiązując do zamieszczonego w dniu 30 kwietnia br. na stronie internetowej resortu rolnictwa komunikatu Informacja dla doradców rolnośrodowiskowych i rolników realizujących działanie „Program rolnośrodowiskowy” PROW 2007-2013 od 2012 roku – dostosowanie do nowych ram prawnych następnego okresu programowania, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało poniższe informacje.
Zgodnie z informacją zawartą we wskazanym powyżej komunikacie MRiRW dokonało analizy wymogów i stawek płatności w ramach poszczególnych pakietów działania Program rolnośrodowiskowy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, w kontekście ich dostosowania do ram prawnych nowego okresu programowania.
Mając na uwadze powyższe, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uprzejmie informuje, że w wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że w odniesieniu do:
- pakietów: 1. Rolnictwo zrównoważone, 2. Rolnictwo ekologiczne, 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone, 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000, 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000, 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie oraz 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie wymogi w ramach tych pakietów wykraczają ponad wymogi podstawowe ustanowione dla nowego okresu programowania i dlatego pakiety te nie wymagają dostosowania do nowych ram prawnych, co oznacza, że beneficjenci są zobowiązani do kontynuowania podjętego zobowiązania;
- pakietów: 8. Ochrona gleb i wód – zmieni się kształt i brzmienie wymogów (które będą analogiczne jak wymogi dla tego pakietu w ramach PROW 2014-2020) i 9. Strefy buforowe – zostanie zweryfikowana stawka płatności. Oznacza to, że jeśli rolnik nie będzie akceptował dostosowania do nowych ram prawnych, będzie mógł zakończyć podjęte zobowiązanie, nawet pomimo tego, że zobowiązanie było realizowane krócej niż 5 lat. Wówczas zwrot pobranych płatności nie będzie wymagany w stosunku do okresu, w którym zobowiązanie było realizowane.
Wyjazd studyjny do Skierniewic
Tradycją stał się coroczny wyjazd na Skierniewickie Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw organizowany przez doradców z Turku. Co roku przyciąga on rzeszę osób chcących podpatrzeć i zakupić nowe odmiany roślin do swoich przydomowych ogrodów kwiatowych, warzywnych i sadów. Tegoroczne Święto również obfitowało w nowości z zakresu roślin ozdobnych, krzewów, drzewek owocowych, ziół.
Z powiatu tureckiego wybrała się grupa 50 osób, która z wielkim zainteresowaniem oglądała wystawy przygotowane przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach. Chętni mogli skorzystać z fachowej porady dotyczącej uprawy roślin, drzew, krzewów. Można było obejrzeć najnowsze trendy w aranżacji ogrodów i kompozycji kwiatowych. Niestrudzeni wielogodzinnym chodzeniem i zakupami nowinek do ogrodu ochotnicy wybrali się na Rynek, gdzie przy muzyce podziwiali pokaz sztucznych ogni. Wszyscy wrócili szczęśliwi i zadowoleni z chęcią wyjazdu w przyszłym roku na kolejne Święto do Skierniewic.
Karolina Lewandowska, Doradca ZD w Turku
Foto: Karolina Lewandowska
Prośrodowiskowe wrażenia z Międzynarodowych Dni Ogrodnika 2014
Przygotowane przez Jolanta SzydłowskaOkiem specjalisty ds. ochrony środowiska wizytowałam tegoroczne Międzynarodowe Dni Ogrodnika w Gołuchowie. Wydaje się, że w stosunku do lat poprzednich o wiele więcej było różnych reklam i napisów typu „przyjazne środowisku”, „ekologiczne”, „naturalne” itp. Pierwsze kroki zazwyczaj kieruję do firm reklamujących systemy nawadniające. W tym roku wyraźnie wyeksponowano zamknięty system nawadniania, tzn. z ponownym wykorzystaniem. Szczególne moje zainteresowanie od wielu lat wzbudza sposób zagospodarowania nadmiaru pożywki stosowanej do nawożenia upraw pod osłonami. Jedna z firm zaprezentowała zamknięty system obiegu pożywki z powtórnym wykorzystaniem jej w produkcji. Pomimo, że system ten jest bardzo przyjazny środowisku i ogranicza koszty nawożenia, to nie jest powszechnie stosowany, a rzec by można, że bardzo rzadko. Niestety jest to z pewnością rozwiązanie kosztowne. Jednak specjaliści stwierdzają, że korzyści z montażu tego typu systemu są już zauważalne przy zastosowaniu go w szklarniach o powierzchni ok. 10 000 m2.
Następnym ważnym, a może najważniejszym zagadnieniem, dotyczącym upraw pod osłonami jest zagospodarowanie zużytego podłoża mineralnego. Hałdy tego produktu można zaobserwować na obrzeżach pól, rowów, na dzikich wysypiskach itp. Ocenia się, że rozkład w środowisku podłoża z wełny mineralnej może potrwać od 1000 do 4000 lat. I tu niestety niewiele się zmieniło, chociaż… pojawiło się światełko w tunelu. Zaprezentowany już w ubiegłym roku przez prof. dra hab. Józefa Hoffmanna, Kierownika Instytutu Technologii Nieorganicznej i Nawozów Mineralnych z Politechniki Wrocławskiej, projekt „Opracowanie koncepcji technologicznych metod wtórnego, gospodarczego wykorzystania ogrodniczej, odpadowej wełny mineralnej”, finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w Warszawie, zdaje się nabierać realnych kształtów. Projekt przewiduje zagospodarowanie wełny mineralnej odpadowej przez jej przetworzenie na nawozy płynne i stałe, a także na inne cele. Być może w przyszłym roku zostanie uruchomiona linia do przerobu wykorzystanej wełny mineralnej.
Instytut Ogrodnictwa Skierniewice jest wnioskodawcą i głównym wykonawcą zadań badawczo-rozwojowych projektu EkoTechProdukt, współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania 1.3 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka pod nazwą „Opracowanie innowacyjnych produktów i technologii dla ekologicznej uprawy roślin sadowniczych”. Jednym z naczelnych celów badawczo-rozwojowych jest opracowanie przyjaznych dla środowiska naturalnego i zdrowia człowieka biopreparatów, środków ochrony roślin oraz innowacyjnych technik ich stosowania w produkcji ekologicznej (pożyteczne mikroorganizmy glebowe, biopreparaty doglebowe i dolistne oraz substancje ochronne), a w efekcie do uzyskania dobrych jakościowo owoców i warzyw w ekologicznej produkcji sadowniczej i nie tylko.
Na targach firmy prezentowały m.in preparaty nowej generacji do eliminacji i ograniczenia liczebności populacji szkodliwych owadów i roztoczy żerujących na drzewach i krzewach owocowych, w roślinach ozdobnych i roślinach rolniczych. Ich działanie ma charakter typowo fizyczny lub mechaniczny. Prezentowano preparaty, które mogą być mieszaniną różnych polimerów, które po wymieszaniu z wodą i po oprysku tworzą kleistą otoczkę na roślinie i na żerujących szkodnikach, uniemożliwiając im tym samym oddychanie i żerowanie. Podobnym działaniem charakteryzują się preparaty, którego bazę stanowią polisacharydy. Preparaty te nie wymagają przestrzegania żadnego okresu karencji, bo nie zawierają substancji aktywnej środków ochrony roślin. Nie wymagają też zachowania okresu prewencji dla pszczół, bo nie stwarzają dla nich zagrożenia.
Kilka firm prezentowało możliwości wykorzystania kolektorów słonecznych, pomp cieplnych i ogniw fotowoltaicznych.
Jedna z firma proponowała zwiedzającym naturalny preparat służący do odżywiania i stymulacji roślin oraz do ograniczenia patogenów w różnych uprawach i w różnych miejscach, a także do odkażania sprzętu, pomieszczeń itp. Skład preparatu oparty jest na nadtlenku wodoru stabilizowanego srebrem. W efekcie wspomaga on odporność roślin, stymuluje wzrost, odkaża itp. Można go stosować zarówno doglebowo, na nasiona, na maszyny i urządzenia, jak i na rośliny w różnych okresach wegetacji, także przed zbiorem.
W Gołuchowie zaprezentowano też pielnik wielofunkcyjny do termicznego i mechanicznego niszczenia chwastów w uprawach płaskich i redlinowych, w upraw rolniczych i warzywniczych bez używania środków chemicznych.
Tak praktycznie, to właściwie nie było firmy, która nie prezentowałaby na swoim stoisku środków lub działań, które zastosowane z pewnością przyczynią się do uzyskania dobrych, zdrowych owoców i warzyw z korzyścią dla zdrowia ludzi i środowiska.