Na plantacjach ziemniaka skrobiowego w gminie Orchowo pojawiły się pierwsze larwy stonki ziemniaczanej, co oznacza konieczność przeprowadzenia zabiegu zwalczającego stonkę.

Stonka ziemniaczana to owalny chrząszcz z rodziny stonkowatych osiągający wielkość ok. 1 cm, który bez odpowiedniego zwalczania powoduje znaczny spadek plonu ziemniaków.

Jest to szkodnik bardzo płodny (2-3 pokolenia w sezonie). Dorosła samica potrafi znieść do 1000 pomarańczowych jaj na liściach ziemniaka. Nowe pokolenia rozwijają się przez około 50 dni. Pierwszy wysyp stonki przypada na miesiące: czerwiec i lipiec. Larwy stonki są bardzo żarłoczne i szybko zjadają liście, przez co zmniejszają powierzchnię asymilacyjną liścia, co w konsekwencji przekłada się na obniżenie plonów. Najwięcej szkód w uprawie ziemniaka owady te czynią od połowy czerwca do końca lipca.

Przed przystąpieniem do wykonania oprysku na szkodnika należy dokładnie zlustrować plantację. Jeśli zostanie przekroczony próg ekonomicznej szkodliwości, który dla stonki ziemniaczanej wynosi 1 złoże jaj, 15 larw na roślinie lub 1 chrząszcz na 25 roślinach, to wtedy należy wykonać zabieg stosując insektycydy. Należy pamiętać, że podczas wykonywania zabiegu w temperaturze powyżej 20°C nie należy stosować pyretroidów. W takich warunkach najlepiej zastosować środki z grupy neonikotynoidów (Tabela 2.). Zabieg z zastosowaniem tych środków najlepiej wykonać wieczorem lub wcześnie rano, nigdy w godzinach południowych przy silnym nasłonecznieniu. Stonka charakteryzuje się łatwością nabywania odporności na insektycydy, dlatego przy ich stosowaniu należy pamiętać o naprzemiennym stosowaniu preparatów z różnych grup chemicznych.

Przykładowe insektycydy zalecane przeciwko stonce ziemniaczanej w uprawie ziemniaka skrobiowego.

Tabela 1. Pyretroidy.

Tabela 2. Neonikotynoidy.

Źródło:

• http://www.minrol.gov.pl/Informacje-branzowe/Wyszukiwarka-srodkow-ochrony-roslin
• Atlas szkodników Sumi Agro

​Warzywa i owoce pełnią bardzo ważną rolę w żywieniu człowieka. Spożywanie odpowiedniej ilości warzyw i owoców ma działanie ochronne, przeciwdziała rozwojowi różnych chorób (nowotworów, chorób układu pokarmowego i krążenia), a także wspomaga leczenie np. nadwagi i otyłości, zwalnia procesy starzenia się, korzystnie wpływa na wygląd sylwetki, cery i włosów, poprawia samopoczucie. Istnieje powszechna opinia, że należy spożywać jak najwięcej warzyw i owoców. Zaleca się 4 porcje warzyw i 3 porcje owoców w ciągu dnia, które powinny być obecne w każdym posiłku. Warzywa składają się głównie z wody – 95‑98%, zawartość białka waha się w granicach 1‑3,5%, a węglowodanów 3‑6,5%. Większość warzyw dostarcza organizmowi witaminy K i B3 oraz kwas foliowy.

Spośród składników mineralnych należy podkreślić żelazo, które zawierają warzywa liściaste (m.in.: szpinak, seler, nać pietruszki), brokuły i jarmuż, wapń – warzywa kapustne, magnez – słodka kukurydza, zielony groszek, fasolka szparagowa, brukselka, seler, szpinak oraz potas, który zawarty jest w selerze i pomidorach. Natomiast spośród witamin należy wyróżnić: witaminę C, którą zawiera kapusta, papryka, chrzan, nać pietruszki i szpinak; beta-karoten, który występuje w jarmużu, marchwi, warzywach liściastych, dyni, kabaczkach i brokułach oraz witaminę E występującą w sałacie i zielonym groszku.

Należy pamiętać, że witaminy są niezbędne do życia i codziennego funkcjonowania. I tak np.:

Witamina C – oprócz tego, że jest przeciwutleniaczem i hamuje rozwój nowotworów, także bierze udział w syntezie ważnych fizjologicznie czynnych związków w organizmie, przyspiesza gojenie się ran, uczestniczy w zobojętnianiu leków i trucizn, jest niezbędna do syntezy kolagenu, który jest składnikiem skóry nadającym jej elastyczność i młody wygląd.

Witamina E – zaliczana do antyoksydantów wspólnie z witaminą C i beta-karotenem chroni ustrój przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, zapobiega uszkodzeniom naczyń krwionośnych oraz zwiększa odporność krwinek czerwonych na hemolizę. Uczestniczy w funkcjach rozrodczych organizmu i reguluje procesy przemiany materii w mięśniach.

Witamina K – jest niezbędna w procesie krzepnięcia krwi i bierze udział w formowaniu tkanki kostnej. Ma właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybiczne, przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Witamina B1 – bierze udział w przemianach węglowodanów w organizmie.

Witamina B2 – przeciwdziała powstawaniu zaćmy i reguluje procesy przemiany materii. Warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i systemu odpornościowego organizmu.

Witamina B6 – reguluje procesy przemiany materii, wpływa na syntezę ciał odpornościowych, hemoglobiny oraz niektórych hormonów.

Witamina A – powstaje w organizmie z beta-karotenu, warunkuje prawidłowy wzrost organizmu oraz proces widzenia.

Owoce składają się głównie z wody 80-90% i węglowodanów 3-18%. Nie zawierają praktycznie w ogóle tłuszczów (z wyjątkiem orzechów i awokado). Są bogate przede wszystkim w witaminę C (porzeczki, truskawki, kiwi, mango, melon, owoce cytrusowe) oraz beta-karoten (morele, mango, melony, mandarynki, wiśnie, czereśnie). Owoce są głównie niskokaloryczne, z wyjątkiem winogron, daktyli, bananów, awokado.

Warzywa i owoce są bezcenne ze względu na obecność FLAWONOIDÓW, które są zawarte m.in. w grejpfrutach, pomidorach, brokułach, papryce, sałacie. Mają pozytywny wpływ na organizm, gdyż redukują wolne rodniki oraz mają działanie przeciwwirusowe, antyalergiczne, przeciwzapalne, antynowotworowe, wzmacniają odporność, mają pozytywny wpływ na serce oraz odtruwają organizm z toksyn.

Kolejną ważną grupą związków są ANTYOKSYDANTY, do których zaliczamy witaminy C, E, beta-karoten, a także pierwiastki cynk, selen, miedź. Redukują one wolne rodniki, opóźniają proces starzenia, mają działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwzapalne oraz zapobiegają rozwojowi zaćmy starczej, reumatoidalnemu zapaleniu stawów oraz chronią przed udarem mózgu.

Bardzo duże znaczenie dla naszego odżywiania ma również błonnik pokarmowy zawarty w owocach i warzywach. W zależności od jego składu i właściwości ma on zdolność do regulowania poziomu cholesterolu, zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, przyspiesza perystaltykę jelit, pomaga w usuwaniu toksyn. Należy jednak pamiętać, że przetwarzanie owoców i warzyw może być przyczyną częściowego lub całkowitego usunięcia tego dobroczynnego składnika. Ogólnie procesy przetwarzania kojarzą się ze stratą niektórych składników. Jednak nie jest to do końca całkowicie prawdziwe. Zwiększenie stopnia rozdrobnienia oraz podwyższona temperatura zwiększają przyswajalność wielu związków np. karotenoidów. Również podczas ogrzewania może wzrastać zdolność antyoksydacyjna niektórych związków. Najlepszym jego źródłem w diecie są nasiona roślin strączkowych, kasze, makarony, ryż, pieczywo. Zwiększoną podaż błonnika w diecie poleca się w profilaktyce chorób schorzenia układu pokarmowego. Błonnik reguluje przemianę materii, tworzy korzystną mikroflorę jelitową, zapobiega otyłości, daje uczucie sytości, dzięki czemu zje się mniejsze porcje produktów i potraw. Warzywa bogate w błonnik to głównie bób, zielony groszek, buraki, rzepa, warzywa kapustne, a owoce bogate w błonnik to jeżyny, maliny, morele, figi.

Warzywa i owoce wykazują działanie alkalizujące, ponieważ zawierają znaczne ilości składników mineralnych o działaniu zasadotwórczym, tj. potas, wapń, sód i magnez. W ten sposób przeciwdziałają zakwaszaniu organizmu, którego objawami są m.in. stałe zmęczenie, bóle głowy, utrata apetytu, zła cera, starczy wygląd, apatia, gorsze wykorzystanie składników odżywczych z pożywienia. Wymienione składniki mineralne odgrywają jeszcze inne ważne funkcje dla organizmu. Potas przeciwdziała rozwojowi nadciśnienia i warunkuje skurcze serca, wapń jest materiałem budulcowym kości i zębów, sód odpowiada za utrzymanie ciśnienia w tkankach, a magnez warunkuje skurcze mięśni.

Należy podkreślić, że wielu owocom i warzywom przypisywane jest działanie przeciwnowotworowe. Zaliczamy do nich głównie pomidory, czosnek, brokuły i inne warzywa z rodziny krzyżowych, owoce cytrusowe, warzywa z rodziny baldaszkowatych: marchew, seler czy pasternak. Istotne jest jednak to, że poszczególne gatunki owoców i warzyw wykazują różną efektywność w zapobieganiu nowotworom poszczególnych narządów, co zależy od rodzaju czynnych substancji zawartych w poszczególnych produktach. Za jeden z przykładów może posłużyć nam likopen zawarty w pomidorach. Składnik ten zmniejsza ryzyko nowotworu prostaty u mężczyzn jedzących tygodniowo 10 lub więcej razy przetwory pomidorowe, zmniejsza również ryzyko nowotworów szyjki macicy. Likopen z przetworów pomidorowych, np. keczupu, jest znacznie lepiej przyswajalny niż ze świeżych pomidorów. Największy wpływ na poziom likopenu we krwi ma sos pomidorowy. Owoce żurawiny zawierają substancje zapobiegające zakażeniom pęcherza i dróg moczowych. Natomiast owoce aronii obniżają ciśnienie krwi, zwiększają odporność immunologiczną, pomagają w zwalczaniu infekcji oraz zaburzeń przewodu pokarmowego. Czosnek ma działanie przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne, obniżające ciśnienie krwi i poziom złego cholesterolu.

Ponadto owoce i warzywa zawierają dużą ilość cennych składników odżywczych i niewątpliwie przypisuje się im duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka. Od dawna wiemy, że produkty roślinne mają działanie regulujące funkcje naszego organizmu, jak np. suszone śliwki w regulacji czynności przewodu pokarmowego. Ponadto liczne obserwacje i badania dowodzą, że niskotłuszczowa dieta bogata w warzywa i owoce może znacznie zmniejszyć ryzyko chorób układu krążenia.

Nie wahajmy się więc sięgać po warzywa i owoce, skoro tak dobrze wpływają na nasz organizm, dają tyle dobrego, bo chyba właśnie o to nam chodzi w życiu, żeby czuć się dobrze i wyglądać dobrze.

W polu obserwacji Polski FADN znajdują się gospodarstwa towarowe, a minimalna wielkość ekonomiczna 4 000 euro, po przekroczeniu której włącza się gospodarstwo rolne do pola obserwacji FADN, ustalana jest od 2010 roku obrachunkowego na podstawie analizy sum Standardowej Produkcji (SO) z danych GUS w poszczególnych klasach wielkości ekonomicznej. Standardowa Produkcja jest to średnia z pięciu lat wartość produkcji określonej działalności rolniczej (roślinnej lub zwierzęcej) uzyskana z 1 ha lub od 1 zwierzęcia w ciągu 1 roku, w przeciętnych dla danego regionu warunkach produkcyjnych. W celu wyeliminowania wahań wartości produkcji powodowanych np. warunkami pogodowymi czy też zmianami cen produktów, do obliczeń przyjmowane są średnie z pięciu lat odpowiedniego okresu, na podstawie uśrednionych danych rocznych z określonego regionu. Wielkość ekonomiczna gospodarstwa rolnego określana jest jako suma wartości SO wszystkich działalności rolniczych występujących w gospodarstwie. Wielkość ekonomiczna gospodarstwa wyrażana jest wartością SO w euro. Na podstawie tak ustalonej wielkości ekonomicznej dane gospodarstwo rolne zaliczane jest do odpowiedniej klasy wielkości ekonomicznej. W Polskim FADN jest sześć klas wielkości ekonomicznej gospodarstw rolnych. Niniejszy artykuł oparty jest na danych prezentowanych w opracowaniu IERiGŻ PIB Warszawa „Wyniki standardowe uzyskane przez indywidualne gospodarstwa rolne (GR) uczestniczące w Polskim FADN – Region Wielkopolska i Śląsk” w latach 2010-2013. Przedstawione wyniki zawierają wartości średnie ważone dla grup gospodarstw rolnych wyłanianych według typów rolniczych i klas wielkości ekonomicznej.

Tabela nr 1. Rozkład gospodarstw rolnych w polu obserwacji obejmujących Region Wielkopolska i Śląsk według typów rolniczych i klasy wielkości ekonomicznej – „małe”.

Źródło: GUS

Tabela nr 2. Wybrane informacje o gospodarstwie rolnym.

LU – jednostka przeliczeniowa zwierząt
​AWU – jednostka przeliczeniowa pracy według współczynników stosowanych w UE

Wśród omawianej grupy gospodarstw dominują gospodarstwa niewielkie powierzchniowo. Średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach wynosiła 15-16 ha. Niemniej jednak są to gospodarstwa rolne o areale znacznie przekraczającym średnią krajową gruntów rolnych w kraju w 2013 r. – 10,42 ha; dla województwa wielkopolskiego – 13,46 ha. Liczba gospodarstw w tej grupie zmalała (Tabela 2), a ich udział procentowy w stosunku do ogólnej liczby gospodarstw towarowych w rejonie o minimalnej wielkości ekonomicznej 4 000 euro spadł o 10%. Według typów rolniczych (Tabela nr 1, Wykres nr 1) wyraźnie dominują gospodarstwa z produkcją mieszaną – ponad 50-60%, wyraźny wzrost liczby gospodarstw z uprawami polowymi – z 9,8% do 24,5% oraz znaczny spadek liczby gospodarstw z produkcją zwierzęcą – zwierzęta ziarnożerne (trzoda chlewna, drób) z 14,4% do 6,4%. Najmniej gospodarstw w rejonie w klasie wielkości ekonomicznej „małe” specjalizowało się w uprawach trwałych – 0,6-1,4%.

Wykres nr 1. Rozkład gospodarstw rolnych w polu obserwacji obejmujących Region Wielkopolska i Śląsk według klasy wielkości ekonomicznej – „małe”.

Bazując na danych rachunkowych Polski FADN, w gospodarstwach regionu Wielkopolska i Śląsk odnotowano, że w strukturze własnościowej użytków rolnych dominowały grunty własne. Udział dodzierżawionych użytków rolnych był nieduży i wynosił od 15% do 17%. Z analizy danych rachunkowych wynika, że w gospodarstwach rolnych „małe” w zasiewach dominują zboża – 65-68%, uprawy pastewne – ponad 17-18%, oraz niewielki udział warzyw i kwiatów – 0,7-1,6% i uprawy trwałe i sady – 0,8-1,4%. Pozostałe uprawy to ponad 9-13%. Jeżeli chodzi o produkcję zwierzęcą, to dominował chów trzody chlewnej – 55-57% i bydło pozostałe – 25-29%. Produkcja mleka – krowy mleczne to 12-13% oraz niewielki udział drobiu – 1-2%.

Tabela nr 3. Wybrane informacje o produkcji gospodarstwa rolnego.

Z danych Polski FADN w kraju wynika, że dochody z pozarolniczych źródeł wystąpiły w 35% gospodarstw z przedziału gospodarstwa „małe” i stanowiły 33% udział dochodu spoza gospodarstwa rolnego w dochodzie rodziny rolniczej. Pozostała część dochodu gospodarstw domowych – średnio 67% to dochód uzyskany z rodzinnego gospodarstwa rolnego. Najważniejszym źródłem dochodów spoza gospodarstwa rolnego gospodarstw domowych była praca najemna, ponad 40% dochodów pochodziło z tego źródła, drugim co do ważności źródłem dochodów, które przysparzało ponad 35% dochodów w gospodarstwach domowych były emerytury i renty.

Wykres nr 2. Dochody rodziny rolniczej w polu obserwacji Polski FADN według klasy wielkości ekonomicznej – „małe”.

Wykres nr 3. Dochody spoza gospodarstwa rolnego w polu obserwacji Polski FADN według klasy wielkości ekonomicznej – „małe”.

W niniejszym artykule bazując na danych Polski FADN podjęto próbę krótkiego scharakteryzowania gospodarstw rolnych według klasy wielkości ekonomicznej „małe”. Wyniki prezentowane w niniejszym opracowaniu są średnimi arytmetycznymi dla gospodarstw towarowych prowadzących rachunkowość rolną w ramach Polskiego FADN. Z tego względu nie mogą być uznawane za wyniki reprezentatywne dla ogółu gospodarstw rolnych.

Materiał źródłowy:

• Wyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN w latach 2010-2013, IERiGŻ PIB Warszawa.
• Lech Goraj, Stanisław Mańko „Rachunkowość i analiza ekonomiczna w indywidualnym gospodarstwie rolnym”.

Polska Izba Żywności Ekologicznej jest reprezentacją przedsiębiorców branży żywności ekologicznej.

Jej misją jest edukowanie polskiego społeczeństwa, czym jest żywność ekologiczna, gdzie jej szukać, na co zwrócić szczególną uwagę oraz jak żywność ekologiczna powinna być produkowana i oznakowana. Poprzez kampanie społeczne, targi branżowe Polska Izba Żywności Ekologicznej chce wpływać na władze i przepisy, kładąc szczególny nacisk na zasady certyfikacji i kontroli żywności ekologicznej.

Przystępując do Polskiej Izby Żywności Ekologicznej, inwestujesz w zdrowy, ekologiczny tryb życia naszego otoczenia. Jest to także okazja do upowszechniania polskiego rolnictwa ekologicznego oraz promowania działań poszczególnych członków Izby.

Założone cele osiągniemy jednocząc nasze siły, skupiając w jednym miejscu jak największą liczbę ekspertów branży ekologicznej. Dzięki temu będziemy mieć możliwość dotarcia do szerszej grupy odbiorów.

Korzystając z wieloletniego doświadczenia i wzajemnej współpracy zaprezentujemy szereg korzyści dla zdrowia organizmu i gospodarki naszego Państwa, wynikających z produkcji żywności ekologicznej. Wykażemy się wiedzą i profesjonalizmem, przedstawiając żywność ekologiczną w możliwie naukowy sposób.

Poniżej w części „Pobierz załącznik” jest do pobrania prezentacja Polskiej Izby Żywności Ekologicznej oraz formularz zgłoszeniowy.

W celu przystąpienia do Izby należy odesłać skan wypełnionego i podpisanego formularza zgłoszeniowego oraz zjawić się osobiście na pierwszym Walnym Zgromadzeniu Członków Izby, które odbędzie się 23 czerwca 2016 r. o godz. 11.00 na Warszawskim BioBazarze na rogu ulic Żelaznej i Prostej.

Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej Polskiej Izby Żywności Ekologicznej pod adresem: www.pize.info.pl.