Po raz kolejny w Centrum Wystawowo–Edukacyjnym w Gołaszynie 6 czerwca 2016 r. odbył się Dzień Szparaga. Uczestniczyli w nim doradcy i rolnicy z powiatu rawickiego, gostyńskiego, kościańskiego oraz leszczyńskiego. Gości powitała Joanna Nowak. Następnie specjalista branżowy WODR Jarosław Górski wygłosił wykład na temat uprawy szparagów oraz rozpoznawania chorób i szkodników – określenia progów szkodliwości.

Szparagi, w zależności od sposobu uprawy, dzielimy na białe, których wypustki rosną w ziemi bez dostępu światła, zielone - hodowane na świetle oraz fioletowe, które rosną tylko kilka centymetrów nad ziemią. Zawierają one więcej cukrów i mniej błonnika od pozostałych. Trudno się je uprawia i zbiera. W Polsce najbardziej popularne są białe szparagi, natomiast zielone – mniej. Zielone wymagają mniejszej pracochłonności uprawy, odznaczają się wyższą wartością odżywczą, a zielone wypustki są bardziej zasobne w witaminy, uboższe w saponiny. Ich smak jest bardziej wyrazisty. Nie wymagają obierania w przeciwieństwie do białych. Zjawisko to tłumaczyć można mniejszą trwałością w obrocie aniżeli szparagów białych. Sezon na szparagi trwa zaledwie parę tygodni. Zaczyna się w połowie kwietnia, a kończy najpóźniej  pod koniec czerwca.

Smakosze szparagów cenią sobie ich smak. Szparagi nadają się do sałatek, zup, zapiekanek, tart oraz jako dodatek do mięs i ryb. Można spożywać same, z dodatkiem masła lub sosów, smażone lub pieczone w piekarniku. Można je mrozić. Szparagi najlepiej gotować na średnim ogniu pod przykryciem w wąskim i wysokim naczyniu (na stojąco), aby ich główki mogły wystawać ponad gotującą się lekko osoloną wodą z dodatkiem cukru, ponieważ ta część szparaga szybciej mięknie od pozostałej. Zielone szparagi potrzebują do 10 minut, by zmiękły, natomiast białe około 15 minut.

Szparagi to warzywa niskokaloryczne – około 20 kcal w 100 g. Zawierają dużą ilość błonnika pokarmowego, który pozytywnie wpływa na proces trawienia. Zawarta w nich inulina zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Są cennym źródłem witaminy K oraz kwasu foliowego potrzebnego do prawidłowego rozwoju płodu, układu nerwowego. Kwas foliowy spowalnia proces starzenia i pomaga w regeneracji uszkodzonych komórek, wspomaga także pracę układu krążenia. Posiadają także witaminy z grupy B, witaminę C, A oraz przeciwutleniacze chroniące organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, co ważne jest również w profilaktyce nowotworowej. Szparagi są również bogate w składniki mineralne takie jak: potas, wapń, sód, magnez, fluor, fosfor oraz żelazo. Posiadają korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, zapobiegając jego chorobom. Ponadto w składzie odżywczym występują asparaginy, które mają działanie moczopędne, wpływają też na poprawę potencji. To dzięki nim mówi się, że szparagi są naturalnym afrodyzjakiem. Jedzenie ich zaleca się osobom cierpiącym na nerki oraz układ moczowy. Spożywając szparagi, wzbogacamy organizm o białko – glutation, które korzystnie wpływa na detoksykacyjną funkcję wątroby. Szparagi działają lekko uspakajająco i łagodzą napięcia. Mogą powodować wzdęcia. Ze względu na zawartość puryn nie są zalecane osobom chorującym na dnę moczanową.

Po wykładzie uczestnicy seminarium spróbowali potraw z zielonych i białych szparagów przygotowanych przez Annę Gill. Degustowano szparagi z szynką i serem w cieście francuskim, surówkę ze szparagami; sałatkę z kaszy jaglanej ze szparagami, suszonymi pomidorami i serem feta oraz szparagi polane masłem z tartą bułką. Przepisy na potrawy znajdują się poniżej.

Ostatnią częścią spotkania była wizyta na plantacji białych i zielonych szparagów u Edmunda Bieszczada w Bojanowie. Właściciel opowiedział o uprawie szparagów, zbiorze, kosztach i aktualnej sytuacji na rynku. Udzielał odpowiedzi na wiele pytań zainteresowanych uprawą uczestników.

SZPARAGI ZAPIEKANE W CIEŚCIE FRANCUSKIM

Składniki:

1 opakowanie ciasta francuskiego – 300g, 1 pęczek zielonych szparagów (ok. 25 sztuk), 9 plastrów szynki dojrzewającej, 7 plastrów żółtego sera, 1 jajko, sezam i siemię lniane do posypania

Sposób przygotowania:

Szparagi dokładnie umyć, odciąć lub odłamać zdrewniale końcówki. Ciasto francuskie pokroić wzdłuż krótszego boku na paski o szerokości mniej więcej 1,5 – 2 cm. Następnie część szparagów zawinąć w ser a część w szynkę, a następnie w ciasto francuskie. Cieńsze sztuki zawinąć po dwie a grubsze pojedynczo.

Szparagi owinięte serem owijać ciastem miejsce przy miejscu, aby ser nie wypłynął podczas pieczenia, natomiast te z szynką można nieco rzadziej tak aby było widać szynkę. Owinięte szparagi ułożyć na blaszce do pieczenia wyłożonej papierem. Posmarować roztrzepanym jajkiem i posypać ziarnami sezamu i siemienia. Wstawić do piekarnika nagrzanego do temperatury 200⁰ C i zapiekać około 20 minut, aż ciasto dobrze się przyrumieni. Podawać same lub z sosem, np. czosnkowym.

SURÓWKA ZE SZPARAGAMI

Składniki:

¼ główki młodej kapusty, 6 białych szparagów, 2 łyżeczki cukru, 2 ogórki małosolne, 3 duże rzodkiewki, ½ puszki kukurydzy, ½ cebuli, 1 łyżeczka octu balsamicznego, 2 łyżeczki musztardy delikatesowej, 5 łyżeczek oleju, sól i pieprz do smaku

Sposób przygotowania:

Szparagi obrać i odciąć twarde, zdrewniałe końcówki. Szparagi ugotować w lekko osolonej wodzie z dodatkiem jednej łyżeczki cukru do miękkości. Odcedzić i ostudzić. Kapustę poszatkować, oprószyć solą i lekko zagnieść, aż puści sok. Olej wymieszać z cukrem, octem i musztardą na gładki sos. Cebule pokroić w kostkę, rzodkiewki i ogórki pokroić w półplasterki, kukurydzę odsączyć, szparagi pokroić na krótsze kawałki. Wszystkie warzywa połączyć, oprószyć solą i pieprzem, polać sosem i lekko wymieszać.

KASZA JAGLANA ZE SZPARAGAMI, SUSZONYMI POMIDORAMI I FETĄ

Składniki:

½ szklanki (100 g) kaszy jaglanej, 300 ml wody lub  bulionu, 7 zielonych szparagów, 4 kawałki suszonych pomidorów ze słoiczka, 2 łyżki oleju ze słoiczka z suszonymi pomidorami lub oliwy extra vergine, 2 łyżki posiekanego szczypiorku, 3 łyżki posiekanej mięty, 30 g orzeszków pinii (ewentualnie pestek dyni lub słonecznika), 2 łyżeczki soku z cytryny, 10 kostek sera typu feta, sól i świeżo zmielony pieprz

Sposób przygotowania:

Do garnka wsypać kaszę i prażyć ją przez ok. 5 minut, co chwilę zamieszać. Wlać wodę lub bulion w ilości 300 ml. Doprawić solą, świeżo zmielonym pieprzem i dodać 1 łyżkę oleju z suszonych pomidorów. Przykryć i gotować pod przykryciem przez około 15 minut lub do miękkości kaszy. Na 3 minuty przed końcem gotowania dodać szparagi, wcześniej należy je opłukać, odłamać twarde jasne końce, łodyżki pokroić na 3 cm kawałki. Wymieszać kaszę ze szparagami, zamknąć garnek i gotować wszystko przez ostatnie 3 minuty. Po ugotowaniu wyłożyć kaszę do miski i wymieszać widelcem lub wyłożyć na tackę i ostudzić, jeśli danie ma być podawane na zimno. Do kaszy dodać resztę składników: pokrojone suszone pomidory, posiekany szczypiorek, miętę, lekko zrumienione na patelni orzeszki pinii, wszystko skropić sokiem z cytryny i resztą oleju lub oliwy, doprawić solą i świeżo zmielonym czarnym pieprzem, wymieszać i posypać fetą. Można dodać więcej aromatycznej oliwy.

„Polowanie w gwarze myśliwskiej to ogół czynności wykonywanych przez myśliwych z zachowaniem obowiązujących przepisów tj. tropienie, ściganie i pozyskiwanie zwierzyny.”

W czasach odległych, kiedy w lasach było pełno zwierzyny, łowiectwem trudnili się mężczyźni, aby zyskać pożywienie. Obecne polowania to przede wszystkim kontrolowane, zgodnie z planem hodowlano-łowieckim, odstrzały zwierząt chorych, niedorozwiniętych, kalekich, ale również odstrzały w celu regulacji populacji. I choć wydawałoby się, że działania te są niezbędne to jednak budzą wiele kontrowersji. Przeciwni odstrzałom a skłonni, aby wprowadzić zakaz polowań są obrońcy zwierząt i ekolodzy. Natomiast rolnicy biją na alarm, bo dzikie zwierzęta wychodzą z lasu i grasują na plantacjach. Każdy przyzna, że dziki czy sarny ewoluowały i znalazły łatwy sposób zdobywania pożywienia, z którego już nie zrezygnują. Toczą się burzliwe dyskusje jak ma działać prawo, by wszyscy zainteresowani tematem i pomimo strat byli usatysfakcjonowani. Obecnie odszkodowanie za starty na polach czy łąkach trudno uzyskać a jeżeli już uda się to jest delikatnie mówiąc mizerne.

Idąc naprzeciw wszystkim oczekującym sejm uchwalił nowe prawo łowieckie. Ustawa z dnia 20 maja 2016 r o zmianie ustawy – prawo łowieckie – wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. W dotychczas obowiązującym prawie wprowadzono szereg zmian min. dotyczących postępowania na okoliczność szkód wyrządzonych przez dzikie zwierzęta na plantacjach pól uprawnych. Nowe przepisy zmieniają sposób szacowania a także wypłaty odszkodowań za poniesione straty. Okres od zgłoszenia do wypłaty pieniędzy ma być nie dłuższy niż 60 dni. Szacowaniem szkód mają zająć się komisje działające przy Wojewodzie. Zmieni się sposób naliczania składek od kół myśliwskich – będą naliczane w oparciu o liczbę zwierząt łownych deklarowanych do odstrzału i ujętych w rocznym planie łowieckim a nie jak do tej pory w zależności od powierzchni zajmowanej przez obwód łowiecki.  Stawki mają wynosić odpowiednio: 600 zł za łosia, 350 zł za jelenia, 135 zł za daniela, 105 zł za sarny i 85 zł za dzika. W ten sposób do tzw. funduszu odszkodowawczego wpłynęłyby nie małe kwoty. I z tego właśnie funduszu, w części dotowanego też przez państwo (około 25%), wypłacano by rolnikom odszkodowania. Pytanie, które nasuwa się natychmiast – czy liczba deklarowanych zwierząt będzie rzetelna? Szkody wyrządzane przez dziką zwierzynę są często ogromne. W wielu przypadkach straty wynoszą 50% i więcej. Obowiązujący dotychczas sposób ich szacowania nie był dla rolników zadawalający. Zmienione prawo ma okazać się korzystniejsze. Rolnicy, którym najczęściej dziki i sarny niszczą uprawy oczekują konkretnych, realnych działań.

W gminie Stare Miasto lasy stanowią około 15% ogólnej powierzchni. Wskaźnik bonitacji gleb w sąsiedztwie lasów jest stosunkowo niski (0,65). Rolnicy jednak użytkują te gleby, bo przy dobrym nawożeniu według zasad DKR i optymalnych warunkach pogodowych można uzyskać plony przewyższające poniesione koszty. Niestety na nieproszonych gości nie ma rady. Działające Koła Łowieckie na podstawie zgłoszenia i wystawionych protokołów ze swoich budżetów wypłacały rolnikom śmiesznie małe odszkodowania, często niepokrywające nawet wartości zastosowanego materiału siewnego. Rolnicy pytani, co sądzą o zmianach w ustawie skłaniają się ku optymizmowi – „wreszcie ktoś próbuje przyjrzeć się sprawie”. Ale jak będzie to czas pokaże.

Wanda Nowak doradca rolny WODR w Poznaniu ZD w Koninie

       23 czerwca 2016 roku grupa 52 kobiet z Kół Gospodyń Wiejskich z gminy Kępno i Łęka Opatowska wyjechała do arboretum w Wojsławicach w województwie dolnośląskim, aby zobaczyć przepiękne rośliny ozdobne. Arboretum jest filią Ogrodu Botanicznego we Wrocławiu. Na obszarze ponad 200 hektarów zgromadzono 10.000 gatunków i odmian rozmaitych roślin. Z przewodnikiem przez 90 minut poznawaliśmy i podziwialiśmy kolekcję różaneczników, magnolii, które niestety już przekwitły, podobnie jak bzy lilaki. Rozpoczął się okres kwitnienia przepięknej narodowej kolekcji liliowców. Podziwialiśmy też kolekcje: paproci, hortensji, żurawki anemony, szałwie muszkatołowe. Niezwykłe wrażenie zrobiły na nas ostrokrzewy, derenie i kolekcje drzew. Wśród unikatowych drzew były: tulipanowce, kasztanowce, drzewa kauczukowe, kasztany jadalne, pierisy, klony Dawida, miłorzęby japońskie, kasztany jadalne, grusza wierzbolistna, sekwoje, cisy budleje, czy buki czerwonolistne. Były też zbiorniki wodne z roślinnością wodną. Ze wzgórza podziwialiśmy przepiękną panoramę gór i pobliskich miejscowości. W arboretum znajduje się 140 odmian czereśni – jest to bank genów starych odmian czereśni, gdzie rozpoczęło się Święto Czereśni przy występie zespołu tanecznego Śląsk. Drugim etapem naszej podróży był Wrocław. Panoramę Wrocławia podziwialiśmy z punktu widokowego z wysokości 49 piętra największego apartamentowca, jest to najwyżej usytuowany taras widokowy w Polsce ok. 200 m, 1142 schody. W trasie naszej wycieczki znalazło się też Afrykarium, gdzie mieści się bogata kolekcja różnokolorowych ryb, w tym ryby latające, rekiny, różne zwierzęta afrykańskie. Zachwyt wzbudzał wodospad, który dawał chwilową ochłodę, a także pawilon z roślinnością afrykańską i ogromną ścianą gdzie umieszczone są donice z roślinnością afrykańską. Trudno było dłuższy czas przebywać w gorących pomieszczeniach, więc chroniliśmy się wyjściem na zewnątrz pod drzewami lub zadaszonymi kawiarenkami. W drodze powrotnej śpiewaliśmy biesiadne pieśni, dzieliliśmy się wrażeniami i planowaliśmy kolejny wyjazd. Myślę, że tego typu wyjazdy integracyjne pozwalają oderwać się od szarej rzeczywistości codziennej, ładują nasze akumulatory wewnętrzne, a przede wszystkim pozostawiają niesamowite wrażenia, a także pozwalają poznać ciekawe zakątki naszej Ojczyzny, której piękno ciągle nas zachwyca.

Maria Pieczara i Sylwia Rymanowska

Państwo Kazimierz i Mirosława Grodzcy z Krzyżanek, gmina Pępowo wzięli udział w konkursie Agroliga 2015 organizowanym na szczeblu wojewódzkim przez Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, zdobywając największą liczbę punktów w kategorii rolnik. Jako Mistrz z Wielkopolski Państwo Grodzcy zostali zaproszeni do Pałacu Prezydenta na galę wręczenia pucharów i odznaczeń z udziałem m.in. Prezydenta RP Andrzeja Dudy, wiceministra rolnictwa oraz prezesa ARR i ARiMR, zdobywając tytuł Wicemistrza Krajowego.

Rolnik wspólnie z żoną Mirosławą i synem Leszkiem prowadzą własne gospodarstwo rolne, które odziedziczył po rodzicach w 1991 roku. W gospodarstwie o powierzchni 35 ha uprawia się: pszenicę, pszenżyto, jęczmień, groch pastewny oraz kukurydzę na ziarno stosując nowoczesne techniki produkcji przez co osiągają zadawalające wyniki produkcji. W gospodarstwie prowadzona jest produkcja trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Średnioroczny stan macior wynosi 165 sztuk. Roczna sprzedaż wynosi 3400 tuczników, a średnia mięsność przekracza 59 procent. Maciory i prosięta oraz warchlaki utrzymywane są na podłogach rusztowych, natomiast tuczniki na głębokiej ściółce.

Park maszynowy w gospodarstwie wyposażony jest we wszystkie niezbędne maszyny i urządzenia. Gospodarz wszystkie czynności wykonuje we własnym zakresie. Żywienie odbywa się na bazie pasz przygotowanych we własnym zakresie i  podawanych za pomocą paszociągów przez co znacznie poprawiła się jakość i organizacja pracy.

Pan Kazimierz jest gospodarzem z tradycjami: sumienne pracuje, poświęca swój czas na efektywne i sprawne funkcjonowanie gospodarstwa. Jest świadomy faktu, że jeśli nie będzie inwestował w swoją wiedzę oraz w nowości technologiczne jego gospodarstwo będzie coraz mniej konkurencyjne w stosunku do innych zajmujących się tą samą produkcją rolną.

Państwo Grodzcy systematycznie inwestują w gospodarstwo korzystając z funduszy unijnych na zakup sprzętu rolniczego, utwardzenie placu manewrowego, a także budowę płyty i zbiornika na gnojówkę. Dokonane inwestycje wpłynęły na lepszą jakość i wielkość produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz poprawę warunków pracy.

Myśląc o przyszłości pragną produkować polskie produkty o najwyższej jakości. W swej pracy stosują nowe technologie, iż wiedzą, że praca staje się lżejsza a przede wszystkim bezpieczniejsza, a to przynosi także korzyści ekonomiczne w długofalowej perspektywie. Gospodarstwo charakteryzuje się dużą efektywnością produkcji, a właściciele nie obawiają się wiązać przyszłości z rolnictwem. Gospodarstwo państwa Grodzkich zasługuje na uwagę ze względu na swą postawę: idąc z postępem, zwracając uwagę na środowisko naturalne , realizują inwestycje z rozmachem, ale i z rozsądkiem.

Gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów.