Należy do ras dominujących na terenie Wielkopolski. Pochodzi z północno-zachodniej Europy, głównie z Danii, Holandii i Niemiec. Jest rasą o typowo mlecznym kierunku użytkowania. Występuje w dwóch odmianach barwnych: czarno-białej i czerwono-białej. Charakteryzuje się najwyższym wzrostem spośród ras bydła mlecznego. Krowy osiągają w kłębie 140-160 cm i masę ciała 600-750 kg. Sierść jest gładka i lśniąca. Sylwetka krów jest smukła, wydłużona, z płaskim, szerokim ożebrowaniem, wpisana w trójkąt. Umięśnienie jest równomierne, mięśnie są lekko wklęsłe. Głowa niezbyt długa na cienkiej szyi, bez wyraźnej fałdy na podgardlu. Łopatki dobrze przylegają do ciała, cechuje je płaskie umięśnienie. Wyrostki kręgosłupa wystają delikatnie ponad linię kłębu. Nogi są długie i silne, szeroko rozstawione o mocnych, delikatnie rozwartych racicach. Wymię jest głębokie i bardzo pojemne, ma kształt skrzynkowaty lub kulisty, jest wysoko zawieszone powyżej linii stawu skokowego. Ćwiartki wymienia są równomierne, a strzyki prawidłowo zbudowane. Rasa holsztyńsko-fryzyjska należy do krów wcześnie dojrzewających. Pierwiastki cielą się w wieku 24 m-cy a cielęta ważą średnio od 35 do 45 kg w zależności od płci. Krowy w ciągu laktacji produkują 6000-8000 kg mleka, o średniej zawartości tłuszczu 4,2 % i 3,3 % białka a w sprzyjających warunkach środowiskowych i przy prawidłowym żywieniu osiągają wydajność nawet do 14 tys. kg mleka.

W połowie listopada bieżącego roku nastał trudny okres dla hodowców trzody chlewnej w gminie Skoki. Cena skupu tuczników obniżyła się do poziomu netto 3,20 zł/kg wagi żywej. Cena skupu wybrakowanych macior obecnie nieco ponad 2 zł/kg. Wszystko to stawia pod znakiem zapytania dalsze perspektywy produkcji tuczników. Wielu rolników pyta jakie będą w najbliższym okresie ceny skupu ? Czy jeszcze będą niższe czy teraz już zaczną wzrastać ? Od tego uzależniają dalszy rozwój chowu trzody chlewnej. Jest to również trudny okres dla doradztwa rolniczego – bo co możemy pomyślnego przekazać rolnikom ? Trudno jest przekonywać rolnika, że taki poziom cen skupu tuczników jest szansą dla rozwoju jego gospodarstwa. Większość hodowców twierdzi, że teraz już muszą do tucznika dokładać, a na pewno nie mają wystarczających zysków, aby można inwestować w swoim gospodarstwie. Dodatkowo skutki tegorocznej suszy także dotknęły wielu rolników na terenie gminy. Gospodarstwa o „lekkich” glebach miały niższe plony zbóż i kukurydzy. Taka jest niestety rzeczywistość. Mimo ogłoszonego przez ARiMR ostatnio naboru wniosków o możliwość dofinansowania budowy chlewni z programu PROW 2014 – 2020 na terenie gminy nie ma wśród rolników zainteresowania taką pomocą. Można rolnikowi jedynie dać nadzieję, że po trudnym okresie jest szansa na nadejście cen, które poprawią opłacalność produkcji tuczników. Oby to nastąpiło jak najszybciej. Tego rolnikom życzę !

Stanisław  Kida

 Każdy posiadacz ogrodu często zadaje sobie pytanie, co zrobić ze skoszoną trawą, stertą gałęzi, górą liści? Odpowiedź jest prosta – założyć kompostownik. Zakładając kompostownik nie tylko rozwiążemy problem roślinnych odpadów w ogrodzie, ale uzyskamy również naturalny cenny nawóz, który zapewni naszym roślinom odpowiedni wzrost, nie wykorzystując w tym celu dużych nakładów finansowych. Kompost to najlepszy nawóz naturalny, ponieważ zawiera wszystkie potrzebne roślinom minerały oraz zwiększa w glebie ilość pożytecznych mikroorganizmów. Zawiera w swoim składzie próchnicę, która znacznie poprawia strukturę gleby. Ziemia na której stosujemy kompost staje się pulchna, przewiewna i lepiej przepuszcza wodę. Dobry kompost to skarb każdego kto posiada ogród.

 Założenie kompostownika może wydawać się nam skomplikowane. Tymczasem jest to bardzo proste. Wielkość kompostownika powinna być dopasowana do rozmiaru naszego ogrodu. Posiadacze dużych ogrodów powinni pomyśleć o większych kompostownikach, a w mniejszych ogrodach można umieścić niewielki kompostownik. Kompostownik najczęściej wykonuję się z drewna, metalu, plastiku lub siatki drucianej, w kształcie kwadratu, prostokąta, stożka czy walca. Możemy go wykonać we własnym zakresie bądź zakupić gotowy w sklepie ogrodniczym. Jeśli decydujemy się na wykonanie kompostownika we własnym zakresie musimy pomyśleć o tym aby nie miał ścian zamkniętych tylko ażurowe. Ściany ażurowe umożliwiają dostęp powietrza i wody, dzięki czemu procesy zachodzące w nim będą właściwe. Nie możemy zapomnieć o pokrywie. Możemy ją zrobić w postaci drewnianej klapy czy też kompostownik przykryć plandeką. Przykrycie kompostownika zapewnia ograniczenie dostępu zwierzętom domowym i dzikim. Górna pokrywa chroni zawartość kompostownika przed nadmiernym zwilżeniem, długotrwałymi opadami.

 Gdy mamy przygotowany kompostownik musimy znaleźć odpowiednie miejsce w naszym ogrodzie do usytuowania go. Kompostownik najlepiej umieścić na tyłach ogrodu, w rogu. Zaleca się by położenie kompostownika nie było w pełnym słońcu, lecz w półcieniu. Zacienione miejsce sprzyja rozkładowi jego zawartości. Musimy jednak pamiętać jeszcze o jednej bardzo ważnej sprawie a mianowicie o regulacjach prawnych dotyczących lokalizacji kompostownika na posesji. Mały kompostownik o pojemności do 10 m³ powinien znaleźć się w odległości nie mniejszej niż 7,5m od granicy działki a 15m od domu. Natomiast umieszczając większy kompostownik o pojemności do 50m³ to już konieczność odsunięcia go aż 30m od domu sąsiada a odległość od granicy działki jest taka sama 7,5m.

 Mając przygotowany kompostownik i miejsce do usytuowania go możemy przystąpić do zakładania kompostownika. Najlepszą porą na zakładanie kompostowników jest jesień. Duża wilgotność powietrza i częste słoneczne dni stwarzają dobre warunki do rozwoju pierwszych bakterii w jego wnętrzu. W przygotowanym kompostowniku układamy kolejno na spodzie grube gałęzie dla zapewnienia dobrej cyrkulacji powietrza. Następnie posypujemy je zakwaszonym torfem i umieszczamy następną warstwę odpadów. Takich warstw naprzemiennie układanych powinni być kilka. Im bardziej rozdrobnione odpadki, tym szybciej wytworzy się kompost. Można przyśpieszyć rozkład substancji organicznych poprzez umieszczenie niewielkiej ilości gotowego kompostu zapożyczonego od sąsiada bądź zastosować specjalną szczepionkę dostępną w sklepach ogrodniczych. Kompost należy co jakiś czas mieszać i przekopywać.

 Aby uzyskać wysoko zmineralizowany nawóz musimy różnicować odpadki które wrzucamy do kompostownika. Co zatem nadaje się na kompost, a co nie?

Do kompostownika wrzucamy:

- poobcinane gałęzie – ale muszą być wcześniej rozdrobnione sekatorem,

- skoszona trawa, zeschłe rośliny,

- zdrowe zielone liście z drzew, które szybko gniją i wprowadzają duże ilości azotu do gleby, chore liście należy oddzielnie spalić, gdyż mogą zakazić cały kompost,

- popiół ze spalonych liści,

- resztki roślinne z kuchni, także fusy z herbaty, resztki warzyw, owoców, skorupki jaj,

- papier czy tektura w drobnych kawałkach - rozkładają się wolniej niż zielone liście, ale dają więcej węgla i tworzą luźniejszą konstrukcję,

- resztki jedzenia i ściółki po domowych zwierzętach roślinożernych - w tym ich odchody (ale już nie odchody kocie czy psie),

- małe ilości odpadów zwierzęcych, ale przegotowanych - zawsze trzeba je przykryć warstwą roślinną by nie kusiły dzikich zwierząt w ogrodzie.

Do kompostownika nie wrzucamy:

- chwastów z nasionami (nasiona przetrwają i zachwaścimy sobie wszystkie miejsca, gdzie użyjemy kompostu),

- liści porażonych chorobami by ich nie rozprzestrzeniać,

- pestek (wyrosną drzewka i krzewy),

- fragmentów kasztanowca, buku i dębu (są za twarde i długo się rozkładają),

- gotowanych pozostałości kuchni, gdyż przyciągają gryzonie.

 Po około 6 miesiącach uzyskamy znakomity, cenny, czarny nawóz. Dojrzały, przerobiony kompost ma brunatną barwę, wydziela przyjemny zapach zbliżony do leśnej próchnicy. Stosowanie kompostu jest bardzo proste. Rozprowadzamy go w ogrodzie na powierzchni gleby i mieszamy z 10 – centymetrową warstwą ziemi lub rozprowadzamy go cienką warstwą po trawniku. Tak przygotowany kompost możemy stosować do zasilania każdego rodzaju roślin, pod rabaty kwiatowe, czy też mieszać go z podłożem podczas sadzenia drzew i krzewów.

 Kompostowanie domowych bioodpadów w prosty i przyjazny dla środowiska sposób i stosowanie wyprodukowanego kompostu w postaci wartościowego, cennego, czarnego nawozu pozwala nam na przywracanie równowagi polegającej na oddaniu glebie wcześniej pobranych z niej składników oraz uczy nas szacunku do natury i środowiska.

Maria Krawiecka
ZD Koło

Już wieki temu człowiek zorientował się, że ul i pszczoły to nie tylko miód, ale także wosk pszczeli, propolis, mleczko pszczele, pierzga.

Po wosk pszczeli czy propolis sięgali dawni medycy, także zamożne damy pragnące na dłużej zatrzymać młodość.

Pszczoła miodu nie oszuka, nie zepsuje, a nieuczciwy pszczelarz może to zrobić. Warto więc kupować miód ze sprawdzonych pasiek, najlepiej z pobliskiej okolicy.

Warto zapoznać się z walorami zdrowotnymi różnych rodzajów miodu:

1. MIÓD AKACJOWY

W stanie płynnym jest jasny. Odznacza się niską aktywnością antybiotyczną. Jest bardzo pomocny w leczeniu wrzodów żołądka, dwunastnicy, zapalenia błony śluzowej oraz stanów kurczowych jelita cienkiego i grubego. Zalecany przy leczeniu nadkwasoty żołądka, zaburzeń przewodu pokarmowego i układu trawiennego. W chorobie wrzodowej przyspiesza regenerację tkanki, odnowę błony śluzowej, usuwanie nadżerek i owrzodzeń. Łagodnie wycisza niepokój wewnętrzny, ułatwia zasypianie, wzmacnia znużony i wyczerpany organizm. Zaleca się wypicie na 2 godziny przed snem szklanki naparu z melisy z łyżką miodu akacjowego. Ze względu na dużą zawartość fruktozy może być stosowany przy niektórych rodzajach cukrzycy. Właściwości miodu akacjowego wykorzystywane są również przy schorzeniach nerek i dróg moczowych. Ten rodzaj miodu ma działanie bakteriobójcze i moczopędne.

2. MIÓD WIELOKWIATOWY

Zwany potocznie miodem tysiąca kwiatów, pszczoły wytwarzają z nektarów zebranych z wielu roślin miododajnych kwitnących na polach, w sadach, lasach i na łąkach w tym samym czasie. Miód  z kwiatów wiosennych ma jasny kolor, przyjemny zapach i łagodny smak. Miód z nektaru kwiatów letnich jest znacznie ciemniejszy i ma bardziej zdecydowany smak oraz zapach. Może też posiadać różne barwy i smak uzależnione od ,,oblatywanego” kwiatu. Dzięki łatwo przyswajalnym cukrom prostym wspomaga mięsień sercowy. Pomocny przy chorobach wątroby i pęcherzyka żółciowego. Osobom uczulonym na pyłki  pomaga znosić i uodparniać się na alergie. Ze względu na łagodny smak miód wielokwiatowy poleca się podawać dzieciom przy leczeniu grypy, przeziębień, chorób dolnych dróg oddechowych, a także zapobiegawczo. Zdaniem fachowców miód wielokwiatowy dodaje człowiekowi energii.

3. MIÓD RZEPAKOWY

Miód rzepakowy jest w stanie płynnym prawie bezbarwny lub ma barwę słomkową i słaby zapach kwiatów rzepaku. Bardzo szybko się krystalizuje, drobne kryształki mają smalcowatą konsystencję oraz białą lub kremową barwę. Jest jednym z pierwszych, które pszczoły przynoszą po zimie do pasieki. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Pomocny w leczeniu wątroby, trzustki, nerek, układu pokarmowego, wrzodów żołądka i dwunastnicy. Polecany jest przy leczeniu schorzeń układu krążenia, niewydolności mięśnia sercowego, dusznicy sercowej i miażdżycy. Obniża ciśnienie tętnicze krwi i wyrównuje niedobory potasu w organizmie. Skuteczny także przy przeziębieniach i stanach zapalnych dróg oddechowych. Przyspiesza gojenie ran, zapobiega tworzeniu się pęcherzy. Miód rzepakowy jest bardzo zdrowy, a w porównaniu z innymi miodami najszybciej przyswajalny przez organizm.

4. MIÓD LIPOWY

Miód lipowy w stanie płynnym ma kolor jasnożółty, czasem bursztynowy z zielonkawym odcieniem. Zapachem przypomina kwiaty lipy. W smaku jest pikantny, czasem z lekką goryczką. Pod względem konsystencji i barwy miód lipowy jest w stanie płynnym przypomina olej rycynowy. W wyniku krystalizacji przyjmuje charakterystyczną postać drobnoziarnistą. Działa antyseptycznie, przeciwskurczowo, napotnie, przeciwgorączkowo, wykrztuśnie, lekko nasennie i uspokajająco, obniża gorączkę. Pomaga w leczeniu grypy, przeziębienia, kaszlu, ostrych i przewlekłych chorobach przeziębieniowych, anginach, zapaleniach zatok nosowych, dróg oddechowych. Zalecany jest przy chorobach dróg moczowych i nerwicach. Odznacza się wysoką aktywnością antybiotyczną. Jeżeli często się denerwujesz- miód lipowy jest właśnie stworzony dla Ciebie. Działa bowiem antystresowo.

5. MIÓD WRZOSOWY

Miód wrzosowy należy do najlepszych miodów nektarowych. Ma barwę brunatno czerwoną. Jest esencjonalny i posiada silny zapach wrzosu dzięki  zawartości olejków eterycznych i 120 innych substancji, pochodzących z nektaru. Jego smak jest raczej gorzkawy i ostry. Ten rodzaj miodu nie zawiera wielu witamin, za to ich brak rekompensuje duża zawartość enzymów i wolnych aminokwasów. Krystalizuje dość szybko, przybierając galaretkowatą konsystencję w kolorze pomarańczowym lub ciemnobrunatnym. Zalecany jest przy chorobach dróg moczowych, prostaty, kamicy nerkowej oraz przy zapaleniu jelit i biegunkach. Zwiększa odporność organizmu i chroni przed rozwojem zakażeń. Miód wrzosowy zawiera bardzo dużą ilość hormonów wzrostu, neurohormonów i aż 47 biopierwiastków, które są w łatwy sposób przyswajalne dla organizmu człowieka. Miód wrzosowy świetnie się sprawdza jako dodatek do potraw. Sosy słodko-kwaśne, mięsa w zalewie miodowej czy nawet jogurt po jego dodaniu wiele zyskują.

6. MIÓD GRYCZANY

Miód gryczany jest najczęściej ciemno herbaciany lub brunatny. Ma charakterystyczny zapach i ostry smak. Zawiera dużo magnezu i witamin. Dzięki dużej zawartości rutyny, substancji oczyszczającej naczynia, polecany jest przy miażdżycy, chorobie wieńcowej i nadciśnieniu tętniczym. Sprzyja odbudowie komórek kostnych, wzmacnia układ odpornościowy. Przyspiesza gojenie ran i zrastanie kości. Stosowany jest w leczeniu prewencji schorzeń układu krążenia powodowanych przede wszystkim występowaniem miażdżycy. Polecany również przy zapaleniach nerek i opłucnej, stanach osłabienia pamięci, leczeniu jaskry, osłabieniu wzroku i słuchu. Odtruwa, usuwa ołów i pierwiastki promieniotwórcze z surowicy krwi, tkanki miękkiej i kości. Zaobserwowano, że stosowanie dużych ilości miodu gryczanego u często chorujących dzieci i starców po 3 tygodniach stosowania kuracji miodowej wpłynęło zdecydowanie na poprawę stanu zdrowia, w tym na skład krwi.

7. MIÓD FACELIOWY

Miód faceliowy produkowany jest z facelii, w Polsce najpopularniejszą jej odmianą jest facelia błękitna, która uznana została królową roślin miododajnych. Jej wydajność nektarowa jest bardzo duża, a okres wegetacji krótki. Miód produkowany z nektaru kwiatów facelii ma bardzo delikatny i lekko kwaskowaty smak oraz kwiatowy zapach. Odznacza się jasnożółtą lub zielonkawą barwą. Posiada wiele właściwości leczniczych. Zalecany jest osobom mającym problemy z nadciśnieniem tętniczym, wzmacnia odporność i zapobiega stanom zapalnym górnych dróg oddechowych, chroni wątrobę, zwłaszcza przy zatruciach. Miód faceliowy wspomaga także leczenie wrzodów żołądka i dwunastnicy, nieżytu żołądka, problemów z woreczkiem żółciowym oraz trzustką. Pomocny również przy leczeniu astmy oskrzelowej. Stosowany jest przy leczeniu chorób układu krążenia, niewydolności mięśnia sercowego oraz miażdżycy. Zawarte w miodzie jony, takie jak magnez, żelazo i kobalt, wpływają na stymulację czerwonych ciałek krwi.

8. MIÓD KONICZYNOWY

Miód koniczynowy wytwarzają pszczoły z nektaru koniczyny białej i czerwonej. Jest aromatyczny, łagodny i ma kwaskowaty smak. Działa uspokajająco, stosowany jest w wyczerpaniu nerwowym i anemii. Miód koniczynowy jest stosunkowo rzadko spotykaną odmianą miodu. Przeważnie występuje w większej zawartości w miodzie wielokwiatowym, jednakże przy odpowiednio sprzyjających warunkach pogodowych jest możliwe uzyskanie czystego miodu koniczynowego. W stanie płynnym ma słomkowo-żółtą lub łososiową barwę. Krystalizuje powoli, przyjmując gęstą, drobnoziarnistą konsystencję. Działa wykrztuśnie, napotnie, przeciwzapalnie i moczopędnie. Jest skuteczny przy zatrzymaniu moczu, w leczeniu biegunek, nieżytu przewodu pokarmowego, zapalenia oskrzeli i wyczerpania nerwowego. Dzięki dużej zawartości fruktozy polecany jest przy cukrzycy. I dla …nerwusów. Uspokaja.

9. MIÓD SPADZIOWY

Miód spadziowy wytwarzają pszczoły z zebranej z drzew i roślin wydzieliny produkowanej przez mszyce i czerwce. W sprzedaży spotykamy najczęściej miody ze spadzi iglastej i liściastej. Miody spadziowe z drzew liściastych mają delikatny aromat oraz specyficzny smak. Są to miody gęstsze od nektarowych i zawierają więcej związków mineralnych, szczególnie potasu, fosforu, chloru, siarki, wapnia, magnezu i żelaza. Charakteryzuje je wysoka aktywność antybiotyczna i bakteriobójcza. Działają antyseptycznie, przeciwzapalnie i wykrztuśnie, wspomagają system odpornościowy. Polecane są w schorzeniach dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, serca, układu nerwowego, przy zaburzeniach trawienia. Zalecane są osobom pracującym dużo przy komputerze. Niektórzy spożywają miód spadziowy tylko z powodu jego niespotykanego gdzie indziej aromatu i lekko słodkiego smaku.

Mirosława Kaminik

ZD Ostrzeszów