Żywienie wysokowydajnego bydła mlecznego nie jest proste, współczesna krowa produkuje często powyżej 10 tys. kg. mleka rocznie stając się bardzo wymagająca pod względem żywienia. Hodowcy często korzystają z pomocy doradców żywieniowych. Doradcy ci mają do dyspozycji programy żywieniowe, możliwość zrobienia analiz pasz objętościowych. Jednak nawet najlepszy doradca nie jest wstanie dobrze żywić naszych krów bez bazy jaką w żywieniu bydła mlecznego są dobre pasze objętościowe. Baza paszowa staje się podstawowym czynnikiem wzrostu lub ograniczenia wydajność stada, decyduje również o jego zdrowotności i płodności oraz naszym finansowym sukcesie. Podstawową paszą objętościową w żywieniu wysokowydajnego bydła mlecznego jest kiszonka z kukurydzy. Pomimo jej wielu zalet jest to pasza uboga w białko i niestrukturalna. Konieczne jest zatem uzupełnienie dawki w białko oraz paszę strukturotwórczą. Doskonale do tego nadaje się kiszonka z lucerny. Białko jest najdroższym składnikiem dawki pokarmowej dlatego lucerna jako typowa pasza białkowa w planowaniu bazy paszowej nie powinna i nie może być lekceważona. Jest jedną z najstarszych roślin pastewnych doskonale wpisująca się w nasz klimat. Z hektara plantacji lucerny możemy zebrać do 55 ton zielonki o zawartości białka średnio 18 %– 21% w kg suchej masy co daje około 1500 – 2000 kg. czystego białka! Bardzo duży wpływ na zawartość białka ma jednak termin koszenia lucerny, który optymalnie powinien przypadać na okres początku kwitnienia. Opóźnienie zbioru powoduje szybki spadek zawartości białka oraz wzrost ilości włókna zarówno ADF (decyduje o strawności paszy) jak i NDF (decyduje o pobraniu paszy). Białko lucerny charakteryzuje się dobrą wartością biologiczną oraz dobrym składem aminokwasowym. Około 75% białka znajduje się w mało zdrewniałych łatwostrawnych blaszkach liściowych. Lucerna to nie tylko białko, to również bogate źródło makro, mikroelementów, witamin oraz B-karotenu co najistotniejsze doskonale poprawia strukturę dawki pokarmowej. Białko lucerny bardzo szybko ulega rozkładowi w żwaczu dlatego najlepiej podawać ją jako składnik TMR lub PMR. W żywieniu bez zastosowania paszo wozu powinna być podawana wraz z dodatkiem łatwostrawnej energii np. śruty zbożowej. Szybki rozkład białka w żwaczu komplikuje również nieco pokrycie potrzeb na białko trawione w jelicie cienkim. Lucerna zawiera również fito estrogeny, które mogą być powodem problemów rozrodczych oraz zapaleń wymienia, jak również dość wysoki poziom zawartości potasu ogranicza jej skarmianie w grupie krów zasuszonych. Pomimo tych ograniczeń powinna znaleźć się w dawce pokarmowej krów mlecznych głownie ze względu na tanie źródło białka jak również na jej pozytywny wpływ na proces trawienia.

Lucerna jest rośliną dla której do hektara plantacji rolnik otrzyma płatności do upraw roślin wysokobiałkowych (w 2015 roku – 422 PLN) oraz jej areał może zostać uwzględniony w obowiązkowym utrzymywaniu obszarów proekologicznych EFA.

Źródła: Cow Signals – Jan Hulsen, Dries Aerden; Kiszonki – Poradnik nowoczesnego gospodarstwa (Numer specjalny Hodowcy Bydła); Żywienie Przeżuwaczy- Zalecane normy i tabele wartości pokarmowej pasz. Praca zbiorowa pod redakcją R. Jarrige’a; Zdjęcie: Agencja Jeżdziecka A.A. Bober