Likopen należy do naturalnych karotenoidów, które występują u roślin i zwierząt. Jest antyoksydantem – przeciwutleniaczem charakteryzującym się właściwościami chroniącymi organizm przed chorobami układu krwionośnego, a głównie przed rakiem. Nie tylko neutralizuje wolne rodniki, ale może regenerować inne antyoksydanty, jak np. luteina. Jest to istotne w profilaktyce chorób oczu, a głównie zaćmy i zwyrodnienia plamki żółtej. W organizmie człowieka likopen pełni wiele funkcji. Stwierdzono korzystny wpływ na masę kości, co zapobiega wystąpieniu osteoporozy. Opóźnia proces starzenia i ujędrnia skórę. Jednak najważniejsze znaczenie likopenu to działanie przeciwnowotworowe, szczególnie u mężczyzn zagrożonych wystąpieniem raka prostaty, ale także u kobiet, u których zmniejsza się ryzyko wystąpienia raka piersi i szyjki macicy. Udowodniono również wpływ na zapobieganie rozwojowi miażdżycy chorób sercowo-naczyniowych, obniżenie ryzyka ostrego zawału serca i wystąpienia choroby wieńcowej. Likopen hamuje syntezę cholesterolu i jest pomocny w usuwaniu frakcji „złej” LDL z krwi. Człowiek najlepiej przyswaja likopen w postaci przetworzonej w obecności tłuszczu i do tego podgrzanego.
Likopen jest naturalnym barwnikiem o symbolu E160d używanym m.in. do kandyzowania owoców, do lodów, sosów, przypraw, zup, pieczywa cukierniczego i wyrobów ciastkarskich oraz do produkcji win owocowych.
Jakie są źródła likopenu? Likopen występuje w pomidorach, w czerwonych owocach, takich jak czerwone grapefruity, owoce dzikiej róży, arbuzy, a także w papryce. Jednak najwięcej likopenu zawierają pomidory. Na zawartość likopenu w pomidorach ma wpływ odmiana i stopień dojrzałości owoców. Pomidory dojrzewające na słońcu mogą zawierać od 0,7 do 20 mg likopenu w 100 g. Jednak najwięcej likopenu jest w przetworach, takich jak keczupy, sosy, przeciery, koncentraty. I tak w paście pomidorowej (100 g) może być likopenu od 5,4 do 150 mg, w keczupie od 9,9 do 13 mg, w arbuzie 2,3 do 7,2 mg, w grapefruicie (czerwony, różowy) 0,3 do 3,4 mg, a w marchewce tylko 0,6 do 0,8 mg. Dlatego warto jeść zupy i sosy sporządzone na bazie pomidorów. Wysokie spożycie pomidorów daje efekt ochronny przeciwko nowotworom przewodu pokarmowego, a także zmniejsza o połowę ryzyko śmierci na tle nowotworowym u ludzi starszych.
Zachęcam do jedzenia pomidorów, a przede wszystkim przetworów z nich sporządzonych, bo są bogatym źródłem likopenu.
Źródło: miesięcznik „Moje zdrowie”.