Omacnica prosowianka jest najważniejszym szkodnikiem atakującym uprawy kukurydzy w Polsce.
Osobnik dorosły to motyl. Rozpiętość skrzydeł samca wynosi 20-26 mm, a samicy 25-34 mm. Długość ciała samicy dochodzi do 15 mm i 12 mm u samca. Samice i samce różnią się od siebie ubarwieniem skrzydeł. Przednie skrzydła u samic są bladożółte, mają ciemne brzegi i dwie faliste linie poprzeczne. Tylne skrzydła są jaśniejsze, a przez ich środek przebiega jasna pręga. U samców przednie skrzydła są ciemniejsze od tylnych i mają jasne przepaski.
Szkodnik ten żeruje na kukurydzy, prosie, chmielu, sorgo, papryce, buraku cukrowym i winorośli. Gąsienice omacnicy prosowianki spotykamy także na bylicy, komosie, rdeście i pokrzywach. W ciągu roku mamy jedno pokolenie, natomiast w lata upalne i suche zwłaszcza na południu Polski może wystąpić drugie pokolenie, które nie kończy rozwoju.
Dorosłe gąsienice zimują w resztkach pożniwnych kukurydzy i chwastach grubołodygowych. Stadium szkodliwe stanowią gąsienice brunatnożółte z brązowymi plamkami na każdym segmencie i ciemnym paskiem na grzbiecie. W przedniej części każdego segmentu występują cztery ciemne plamki, a w tylnej – dwie mniejsze. Gąsienice osiągają długość od 19 do 25 mm. Od maja przędą kokony i przepoczwarczają się. W połowie czerwca rozpoczyna się wylot motyli i może trwać do końca sierpnia. Masowy wylot przypada w pierwszej lub na początku drukiej dekady lipca. Loty omacnicy odbywają się od zmroku do północy. Samice składają jaja od drugiej dekady czerwca do końca sierpnia. Jaja są małe, płaskie, barwy białej lub kremowej, ułożone dachówkowato w złoża po 2-80 sztuk, najczęściej na spodniej stronie liścia w pobliżu kolby kukurydzy. Larwy wylęgają się po około 7-15 dniach. Gąsienice uszkadzają wszystkie nadziemne części kukurydzy. Podgryzają kolby u nasady, które obrywają się i opadają na glebę. W łodygach drążą kanały, w wyniku czego kukurydza przewraca się. Zaatakowane rośliny są w większym stopniu porażane przez choroby. W celu stwierdzenia obecności motyli na plantacji należy prowadzić monitoring wykorzystując np. pułapki feromonowe lub pułapki świetlne, a w późniejszym okresie należy prowadzić bezpośrednią obserwację kukurydzy w celu stwierdzenia obecności złóż jaj i gąsienic.
Do zwalczania jaj omacnicy możemy wykorzystać biopreparaty zawierające kruszynka. Kruszynek jest błonkówką, która składa jaja do wnętrza jaj szkodnika pasożytując je. Gąsienice zwalczamy stosując chemiczne środki ochrony roślin w II lub III dekadzie lipca. Próg ekonomicznej szkodliwości wynosi: jeśli w poprzednim roku 15% roślin kukurydzy uprawianej na ziarno było uszkodzone lub 30- 40% roślin uprawianych na kiszonkę było uszkodzone albo stwierdzono podczas monitoringu obecność 6-8 złóż jaj na 100 roślinach.
Do ochrony kukurydzy możemy zastosować chemiczne środki ochrony roślin, tj. Karate Zeon 050 CS w dawce 0,2 l/ha, Proteus 110 OD w dawce 0,5 l/ha, Wojownik 050 CS w dawce 0,2 l/ha.
W zwalczaniu omacnicy prosowianki bardzo ważne jest stosowanie metod agrotechnicznych (płodozmian, izolacja przestrzenna od miejsc zimowania szkodnika, likwidacja chwastów grubołodygowych, optymalne nawożenie azotem, terminowy zbiór plonu, rozdrabnianie resztek pożniwnych, głęboka orka zimowa, wiosenne talerzowanie).
Literatura: „Atlas szkodników roślin rolniczych” – praca zbiorowa pod redakcją Pawła K. Beresia. Hortpress Sp.z o.o., Warszawa 2014.