Nawozy stosujemy, aby uzyskać odpowiednie plony i tym samym zapewnić sobie zysk. Pamiętajmy jednak, aby nawozy stosować mądrze i rozważnie, w sposób, który nie zagraża zdrowiu ludzi i zwierząt, jak i środowisku oraz nie generuje niepotrzebnych kosztów. Ważne jest przestrzeganie terminów, w których nawozy można zastosować.

• Nawozy naturalne oraz organiczne w postaci stałej oraz płynnej powinny być stosowane w okresie od dnia 1 marca do dnia 30 listopada, z wyjątkiem nawozów stosowanych na uprawy pod osłonami (szklarnie, inspekty, namioty foliowe) – Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania – Dz. U. Nr 80 z 2008r., poz. 479.

Pamiętajmy przy tym, aby zastosowana w okresie roku dawka nawozu naturalnego nie zawierała więcej niż 170 kg azotu (N) w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych.

Od września br. obowiązują nowe 4-letnie programy działań dla OSN. Są one takie same dla wszystkich OSN w całym kraju. Dla Wielkopolski zostały wprowadzone na podstawie:

• Rozporządzenia Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 17.08.2012 r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. Urz. Woj. Wlkp., Poznań, 20.08.2012r., poz. 3601) oraz
• Rozporządzenia Nr 5/2012 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu z dnia 13 września 2012 r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. Urz. Woj. Dolnośl., Wrocław, 17.09.2012 r., poz. 3157 i Dz. Urz. Woj. Wlkp., Poznań, 14.09.2012 r., poz. 3847).

Tutaj też obowiązują, rolników gospodarujących na OSN, określone terminy w obszarze „nawożenie”, np.:

1. Nawozy naturalne i organiczne na gruntach ornych stosuje się w okresie od dnia 1 marca do dnia 15 listopada;
2. Nawozy płynne naturalne na łąkach trwałych i pastwiskach trwałych stosuje się od dnia 1 marca do dnia 15 sierpnia;
3. Nawozy stałe naturalne stosuje się:

- na łąkach trwałych od dnia 1 marca do dnia 30 listopada;

- na pastwiskach trwałych od dnia 1 marca do dnia 15 kwietnia i od dnia 15 października i do dnia 30 listopada;

1. Nawożenia nie stosuje się przez cały rok na glebach nieuprawianych, w tym na ugorach.
2. Nawozy azotowe mineralne stosuje się:

- na gruntach ornych i w uprawach wieloletnich od dnia 1 marca do dnia 15 listopada;

- na łąkach trwałych i pastwiskach trwałych od dnia 1 marca do dnia 15 sierpnia.

1. Termin 15 listopada, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 nie dotyczy producentów buraków, kukurydzy, którzy zawarli umowę kontraktacyjną na dostawę buraków, kukurydzy po dniu 15 listopada. Dla nich jesienny termin graniczny stosowania nawozów azotowych mineralnych oblicza się dodając 14 dni do terminu dostawy produktów rolnych objętych umową kontraktacyjną jednak nie później niż po zakończeniu okresu wegetacyjnego w danym regionie.

Wioletta Kmiećkowiak

Dział EOŚ WODR w Poznaniu

Katar, chrypka i przeziębienia najczęściej nękają nas w okresie jesienno-zimowym. Wychłodzenie ciała sprawia, że nasz układ odpornościowy staje się słabszy, mniej odporny na atak wirusów i bakterii. Dlaczego? Ponieważ pod wpływem zimna naczynka krwionośne się zwężają. Długotrwały skurcz, trwający dłużej, niż to niezbędne do ochrony przed utratą ciepła, powoduje ich niedokrwienie. Szczególnie niebezpieczne staje się wyziębienie i w konsekwencji wychłodzenie naczyń krwionośnych błony śluzowej nosa oraz całego układu oddechowego. Nasza naturalna brama, chroniąca przed atakiem szkodliwych wirusów i bakterii, staje wówczas otworem.

By nasze komórki mogły spełniać swoje funkcje, muszą mieć zapewnioną stałą dostawę wszystkich niezbędnych składników. Szczególną rolę na tej liście odgrywają bakteriobójcze antybiotyki, których dostarcza nam natura.

Do najbardziej znanych należy czosnek, od wieków stosowany w medycynie naturalnej. Dopiero jednak w 1944 roku przebadano jego skład w laboratoriach. Wyodrębniono allicynę, związek nadający mu charakterystyczny zapach, która obok trójsiarczku dwuallilu ma silne działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne. Tą właściwością odznaczają się także olejki eteryczne czosnku, które skutecznie leczą przeziębienia oraz infekcje. W tradycji ludowej zakładano na noc na szyję korale z czosnku, by zlikwidować katar i ponadto chronić przed żółtaczką. Kiedy więc łapie nas katar, wąchajmy czosnek oraz zjadajmy 2–3 zmiażdżone ząbki jako dodatek do pasty lub sałatki.

Mieszanka chroniąca przed przeziębieniem

Należy zemleć w maszynce 10 obranych średnich główek czosnku razem z 1,5 kg cieniutko obranych cytryn (w białym, trochę gorzkim miąższu znajduje się dużo witaminy PP,  uszczelniającej naczynia krwionośne) i wymieszać ze szklanką miodu. Codziennie zjadamy łyżkę tego preparatu. Aby zapobiec przykremu zapachowi, możemy zjeść kromkę razowego chleba z masłem i posiekaną natką pietruszki. Natka pochłania przykry zapach. Warto też przez cały sezon zjadać codziennie 2 ząbki zmiażdżonego czosnku na chlebie z masłem i popijać naparem z kwiatu czarnego bzu.

Do naturalnych antybiotyków należy cebula, a to za sprawą bakteriobójczych substancji zawartych w tym warzywie.Potrafi ą one zniszczyć nawet bakterie oporne na działanie antybiotyków! Zapach i właściwości cebuli wynikają m.in. z dużej zawartości organicznych związków siarki, które są aktywne nawet w małych stężeniach. Ponadto pod łuskamicebuli znajdują się ważne minerały: fosfor, magnez, cynk oraz krzem, a więc minerały wzmacniające ogólną odporność organizmu na różne infekcje i choroby. Wąchanie obranej cebuli, podobnie jak wąchanie czosnku, odkaża i udrożnia zakatarzony nos, zjadanie zaś cebuli duszonej na wodzie niszczy szczepy grzybów w przewodzie pokarmowym, pozostałość po kuracjach antybiotykowych.

Chociaż od stuleci znanym domowym środkiem, chroniącym przed wszelkimi przeziębieniami, jest miód, o wiele silniejszym działaniem bakteriobójczym i antywirusowym odznacza się propolis, czyli kit pszczeli, nazywany często naturalnym antybiotykiem. Badania naukowe dowiodły, że w propolisie występuje około 300 związków, wśród nich zaś najliczniejsze są: flawonoidy, fenolokwasy, kumaryny, aldehydy, sterole i estry aromatyczne. Ponadto znajdują się w nim biopierwiastki, również rzadkie, takie jak miedź, chrom, selen, wanad, tytan, cynk, trochę witamin i około 25 proc. wosku. Propolis niszczy wszystkie szkodliwe dla człowieka drobnoustroje. Jego systematyczne zażywanie nie tylko chroni przed zasiedleniem się w organizmie złych bakterii, ale także niszczy te, które już w nim żyją.

Skuteczne jest przyjmowanie 2 razy dziennie po 30 kropli 10 proc. propolisu z dodatkiem wody lub cukru. Doświadczony pszczelarz Bolesław Galczewski zaleca diabetykom stosowanie na czczo 40 kropli 20-proc. propolisu oraz 3 łyżeczki zmielonego pyłku kwiatowego wymieszane z ciepłą wodą. Propolis spełnia funkcję szczepionki. U niektórych osób może jednak wywoływać uczulenia. Aby to sprawdzić, wystarczy skórę na zgięciu łokcia od strony wewnętrznej posmarować jego dwoma kroplami. U osób uczulonych pojawią się w tym miejscu małe krostki. I wówczas trzeba zrezygnować z leku.

Skuteczny sposób na początki przeziębienia

Najpierw trzeba przez pół godziny masować stopy, aby je rozgrzać i pobudzić strefy refleksyjne. Dobrze jest przedtem namoczyć nogi w gorącej wodzie z jodowaną solą kuchenną. Po masażu należy włożyć skarpety z owczej wełny, które „gryzą”, ale doskonale pobudzają krążenie krwi. Na noc proszę wypić szklankę naparu z kwiatu czarnego bzu i lipy, dodać łyżkę miodu, sok z ½ cytryny, po szczypcie cynamonu, tymianku, imbiru i 4 zmiażdżone goździki. Szyję oraz klatkę piersiową proszę obłożyć zmiażdżonymi liśćmi ze świeżej kapusty (najlepsze są zewnętrzne, zielone liście, naturalnie po starannym umyciu i ogrzaniu), a następnie otulić okład flanelką, bez folii lub ceratki, aby nie poparzyć szyi i klatki.

Na noc  też założyć tabletkę propolisu bocznie pod górną wargę. Po wypiciu naparu bardzo ciepło się ubrać (2 podkoszulki, 5 swetrów), ciepło nakryć (2 kołdry, 3 koce) i po pewnym czasie powinny wystąpić silne poty. Wraz z nimi zostaną usunięte toksyny. Wówczas zmienić mokrą pościel i piżamę, usunąć kapustę, posmarować plecy, szyję, klatkępiersiową maścią rozgrzewającą, np. bursztynową. Najlepiej jest pozostać 1 dzień w łóżku.

Jeśli to nie pomoże, postawić bańki na 10 minut. Takie nie zaszkodzą nawet bardzo schorowanym starszym osobom. Jesienna i wiosenna pogoda sprzyja zaziębieniom, należy więc ubierać się stosownie, by nie zmarznąć ani się nie przegrzać.

Opracowano wg zaleceń Jadwigi Górnickiej - lekarz medycyny, wybitna specjalistka chorób wewnętrznych i medycyny naturalnej w Polsce.

Ewa Tuliszka

WODR w Poznaniu

Specyfika rynku rolnego – rynek mleka za III kwartały 2012r.

Rynek to ogół stosunków i powiązań między producentami, sprzedającymi i kupującymi. To za jego pośrednictwem zaspokajane są w większości potrzeby na dobra i usługi. W gospodarce rynkowej, przy wysokiej produkcji i dużej podaży produktów, konieczne jest badanie potrzeb i zachowań nabywców, relacji pomiędzy podażą a popytem, siłę konkurencji oraz kształtowanie się cen.

Rynek rolny ma jednak pewne szczególne cechy, które wynikają ze specyfiki rolnictwa. Charakterystyczne cechy ruchu cen na rynku rolnym spowodowane są:

- sezonowością (niskie ceny w sezonie, wysokie poza sezonem – zwłaszcza na rynku warzyw i owoców);

- cyklicznością (po spadku cen spowodowanym nadprodukcja następuje silny spadek produkcji, co z kolei powoduje duży wzrost cen, ponowną nadprodukcje itd.) Trzeba tu pamiętać, że stosunkowo łatwo można dokonać zmian w wysokości produkcji roślinnej, trudniej w trzodzie, najtrudniej w bydle, gdzie odbudowa zlikwidowanego na skutek małej opłacalności stada trwa kilka lat, oraz w sadownictwie, gdyż zlikwidowane sady trudno założyć od nowa;

- dużym wpływem warunków atmosferycznych (susze, mrozy, wymoknięcia itp. wpływają na wysokość plonów i w efekcie na ceny);

- dużym, wzajemnym uzależnieniem cen jednych produktów rolnych od drugich (np. ceny zbóż paszowych bardzo silnie wpływają na ceny pasz, a zatem i na ceny żywca i mleka krowiego);

Najczęściej rynek rolny rozumie się jako  sferę obrotu produktami rolniczymi między producentami (gospodarstwami rolnymi), a ogniwami handlu i przetwórstwa, ale w jego zakres wchodzą również:

 - zaopatrzenie rolnictwa w środki produkcji pochodzenia przemysłowego,

- zaopatrzenie gospodarstw rolnych w środki produkcji z innych gospodarstw rolnych (materiał siewny, zwierzęta zarodowe, niektóre pasze).

Cena produktu w istotny sposób wpływa na wysokość wpływów ze sprzedaży i zysk gospodarstwa. Jest jednym z elementów kształtującym popyt. Wysoka cena daje wprawdzie większy zysk ze sprzedanej jednostki produktu, ale obniża wysokość sprzedaży.

Dynamiczne zmiany na rynkach rolnych i coraz większa złożoność czynników ekonomicznych i przyrodniczych wpływających na te rynki powodują, że stale trzeba reagować na nowe wyzwania. Rynki rolne, coraz silniej podlegają  globalizacji – na sytuację na tych rynkach znaczący wpływ wywiera sieć powiązań w skali światowej. Rynki unijne, a zatem również rolnictwo każdego z krajów członkowskich UE, funkcjonuje na rynkach coraz bardziej uzależnionych od koniunktury światowej. Tak dzieje się również na rynku mleka.

W Polsce skup mleka surowego w okresie trzech kwartałów 2012 roku był większy o ok. 7,6% niż w tym samym okresie roku poprzedniego.

Wg danych GUS  we wrześniu 2012 roku skupiono ponad 786 mln litrów mleka, tj. o 5,9% mniej niż w sierpniu tego roku, ale jednak o 3% więcej niż we wrześniu poprzedniego roku.

                                                                                   Więcej w załączniku

Opracowanie: Teresa Stefańczyk

Dział Ekonomiki WODR w Poznaniu

Koniunktura w rolnictwie Wielkopolski w 2012 r.

(na podstawie ankietowania gospodarstw rolnych)

 Dział Ekonomiki, Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi od kilku lat badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankiet gospodarstw rolnych do badania koniunktury w rolnictwie prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.

Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy co kwartał, a następnie zestawiana jest ankieta zbiorcza dla województwa. Odpowiedzi ilościowe w ankiecie są prezentowane w procentach, co jest bardziej czytelne. Prezentowane wykresy, obrazują graficznie odpowiedzi rolników.

 Główne pytania ankiety to:

1. sytuacja finansowa gospodarstw rolnych,
2. zakupy bieżące,
3. inwestycje,
4. kredyty,
5. ocena perspektyw gospodarowania,
6. dane o kierowniku gospodarstwa.

 W roku 2012 ankietowano 1014 gospodarstwa rolne, gospodarujące na 32 354 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet z 2012 r. można wywnioskować że:  

 Ad.1. przychody pieniężne 36 % rolników wykazuje jako takie same jak 2011 r., a 23 % większe, jednocześnie 38 % przewiduje że w 2013 r. też będą takie same, a 20 % że większe. Wzrost paru procent w przychodach jest przeciwieństwem spadków w latach poprzednich. Podobne relacje występują w oszczędnościach i zadłużeniach gospodarstw.

 Ad.2. w zakupach w 2012 r. w porównaniu do 2011 r. nawozów mineralnych 53 % kupiło tyle samo i 9 % więcej, pasz 50 % tyle samo i 11 % więcej, środków ochrony roślin 49 % tyle samo i 9 % więcej. Mały spadek lub takie same zakupy nawozów mineralnych, środków ochrony roślin i pasz w br. w porównaniu do poprzednich lat nie jest dobrym sygnałem dla produkcji rolnej.

 Ad.3. inwestycje w 2012 r. to 28 % to kupili lub planują kupić maszyny i urządzenia rolnicze i 12 % w zakresie inwestycji budowlanych. Poziom tych inwestycji jest też lekko spadkowy na tle poprzednich kilku lat.

 Ad.4. w zakresie kredytów, 45 % ankietowanych wzięło kredyty preferencyjne, a 13 % kredyty rynkowe. W kredytach jest bez zmian.

 Ad.5. w ocenie perspektyw gospodarowania, na którą jako dobrą w 2012 r. było 14 % odpowiedzi, a jako złą 14 % odpowiedzi i pozostałe 72% odpowiedzi to obawa w przyszłość gospodarowania, na co głównie miała wpływ opłacalność produkcji rolniczej.

 Ad.6. dotyczy informacji, że rolnik ma 31-45 lat - 44 %, 46-60 lat - 46 %, a wykształcenie rolników to w 55 %  średnie lub pomaturalne zawodowe, a w 9 % wyższe. Odpowiedzi te obrazują aktualny w tym zakresie status rolników.

 Poza tym interesujące są odpowiedzi na temat przeznaczenia wsparcia finansowego z UE, które na potrzeby życiowe przeznaczyło aż 42 % rolników, na środki produkcji 33 %, a 25 % na inwestycje, czyli praktycznie bez zmian do ub. r., jak również odpowiedzi dotyczące negatywnych skutków pogodowych w br. dla gospodarstwa, tj. 18 % odpowiedzi było jako dotkliwe i 49 % odpowiedzi jako niekorzystne skutki, a znaczenie dopłat z UE 49 % to jako duże, 38 % jako średnie.   

 Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele z wykresami zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie obrazują tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w 2012 r. jak też nastroje ludności rolniczej. Z odpowiedzi tych wynika, że rok 2012 r. był dla rolnictwa i wsi średnim, na tle poprzednich lat, a widać to szczególnie po odpowiedziach o trochę lepszej sytuacji finansowej w br. z jednej strony i z drugiej w odpowiedziach o przeznaczeniu wsparcia finansowego z UE, czyli przeznaczeniu ich na potrzeby życiowe w 42% i perspektyw gospodarowania, które jako dobre ocenia tylko 14 % rolników, a z obawą w przyszłość patrzy aż 72 % rolników.

Ankietowanie gospodarstw rolnych prezentuje pewien obraz rolnictwa i wsi w 2012 r. w odczuciu rolników, jak również spojrzenie w przyszłość gospodarstwa, czyli rolnictwa.

                                                                                Więcej w załączniku.

Jan Brożek

Gł. specjalista ds. ekonomiki