To są tylko trzy z wielu odmian buraka ćwikłowego. Ale niezależnie od odmiany liczy się wartość odżywcza i znaczenie w żywieniu, a także wykorzystanie w celach leczniczych. Warto poznać walory buraka ćwikłowego, gdyż jest warzywem bogatym w wiele cennych dla organizmu składników i można go spożywać przez cały rok. Powinien gościć na naszych stołach jak najczęściej i to przyrządzany na różne sposoby.
Burak ćwikłowy (100 g) – ma 38 kcal, zawiera białko, cukry, tłuszcze, sole mineralne wapnia, fosforu, magnezu, żelaza,2 rzadkie metale- rubid i cez, witaminę C - 10 mg, witaminę B1, małe ilości witaminy B2 i karotenu. Dla organizmu człowieka taki skład chemiczny buraków ma bardzo ważną rolę do spełnienia, gdyż pomaga zwalczać choroby nowotworowe. Zaleca się picie soku z buraków czerwonych, bo ma on właściwości oczyszczające krew i pomaga w wydalaniu kwasu moczowego z organizmu. Jest pomocny przy złej przemianie materii, a także pobudza krążenie. Wskazane jest stosowanie dwa razy dziennie przed posiłkiem pół szklanki soku rozcieńczonego wodą. Może pomóc w walce z nadwagą i poleca się picie surowego soku z buraków zmieszanego w proporcji 1:1 z miodem.
Buraki przygotowane jako jarzynka mają działanie lecznicze w walce z otyłością, przy problemach z przemianą materii - zaparcia, w chorobach wątroby i nerek. Można je stosować przy leczeniu anginy, grypy i przeziębień. Wtedy należy przygotować sok o składzie : 2 części marchwi, 12 części buraków i 1 część selera. Potem rozcieńczyć wodą w stosunku 1:1 i pić powoli małymi łykami .Dla osób mających problemy – zgaga, kwasy - polecany jest do picia czerwony barszczyk, ale bez octu.
Ze względu na skład chemiczny buraki są bardzo silnie zasadotwórcze. Z tego powodu osoby zjadające dużo mięsa, ciasta, pieczywa powinny jeść buraki pod różną postacią, żeby przywrócić równowagę kwasowo - zasadową.
Przepisy
Barszcz kiszony
Składniki: 1kg buraków czerwonych, 2 l wody, 5 dag skórki z chleba razowego
Wykonanie: buraki wyszorować, obrać, umyć, pokroić w plastry, włożyć do słoja lub kamiennego garnka. Zalać przegotowaną ciepłą wodą, dodać skórkę chleba razowego, szczelnie przykryć gazą i trzymać w cieple. Po kilku dniach zlać do butelek, szczelnie zamknąć i przechowywać w chłodnym miejscu.. Buraki można jeszcze raz zalać wodą. Taki barszczyk po podgrzaniu przyprawiamy pieprzem, solą, cukrem, liściem laurowym.
Sałatka z buraczków, ogórków i kukurydzy
Składniki: 2 słoiki po 0,5l buraczków konserwowych (w całości), 3 ogórki konserwowe, 1 puszka kukurydzy, 1 jabłko, 3 łyżki majonezu, sól, pieprz, cukier
Wykonanie: buraczki pokroić w kostkę, ogórki pokroić w słupki, a ,jabłko zetrzeć na tarce. Wszystkie składniki połączyć z majonezem i przyprawić do smaku.
Sałatka z buraków
Składniki: 4 duże buraki, 2 kwaśne jabłka, 2 łyżeczki tartego chrzanu, sól, cukier, kwasek cytrynowy
Wykonanie: buraki umyć, ugotować w całości, obrać i pokroić w dużą kostkę. Jabłka umyć , obrać i pokroić w średnią kostkę. Buraki wymieszać z jabłkiem, dodać chrzan, cukier, sól i kwasek cytrynowy rozpuszczony w łyżeczce wody. Wszystko wymieszać.
Śledzie z buraczkami
Składniki:5 filetów matjasa, 1 duża cebula, 3 ogórki konserwowe, 3 ziemniaki ugotowane, 3-4 buraczki ugotowane, 3 ugotowane jajka, pieprz
Wykonanie: filety wymoczyć, potem pokroić w kostkę. Cebulę drobno pokroić, a ziemniaki i ogórki pokroić w kostkę. Buraczki zetrzeć na tarce o dużych oczkach, a jajka na tarce o małych oczkach. W salaterce układać warstwami: śledzie, majonez - posypać pieprzem, cebulę, ogórki, ziemniaki, majonez- posypać pieprzem, buraczki, majonez- posypać pieprzem, jajka. Włożyć do lodówki na kilka godzin- smaki muszą się „przegryźć”.
Sałatka z buraków, papryki i cebuli
Składniki: 3 kg buraków, 0,5 kg papryki, 0,5 kg cebuli, zalewa-1 szklanka cukru, 1 szklanka octu, 1 szklanka wody, 1 łyżka soli
Wykonanie: buraki umyć, ugotować i obrać. Z podanych składników przygotować zalewę. Dodać do niej pokrojone w kostkę cebulę i paprykę, gotować 7 minut. Dodać starte buraki (na tarce o dużych oczkach) i gotować 5 minut. Wyparzone słoiki napełnić sałatką, na wierzch dodać kilka kropli oleju, zakręcić i ustawić do góry dnem.
Buraczki marynowane
Składniki: 1kg małych buraków, 3 łyżki octu 10%, 2 płaskie łyżeczki soli, 1 pełna łyżka cukru, 2 szklanki wody
Wykonanie: buraczki umyć, ugotować, wystudzić, obrać i włożyć do słoików. Z podanych składników przygotować zalewę i gorącą zalać buraki- około 1,5 cm poniżej krawędzi słoika. Słoiki zamknąć i pasteryzować około 25 minut.
Alicja Nowak
WODR Poznań