Pomoc związana z wystąpieniem szkód wywołanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi - WODR Poznań
23 października 2014

Gołaniecka gala produktów regionalnych – Smogulec

Napisane przez

Gołaniecka gala produktów regionalnych – Smogulec

 

Następna  wieś, która brała udział w konkursie „ Moja wieś aktywna” i wystawiała swoje produkty na gali produktów regionalnych  to  Smogulec. Jest to duża wieś  położona   11 km na północ od Gołańczy nad rzeczką Kcynianką w ładnym i urozmaiconym terenie. We wsi znajduje się  szkoła podstawowa i gimnazjum. Najstarszym obiektem jest kościół parafialny p.w. św. Katarzyny istniejący od 1415r. należy on dzisiaj do najciekawszych obiektów architektonicznych w kraju. Dzisiaj Smogulec liczy 433 mieszkańców.

Gospodynie wiejskie aktywnie działają w KGW  i  zajmują się różnorodną działalnością, którą prezentują na gali produktów regionalnych poprzez różnorakie wypieki, orgiami, hafty, wyroby z wikliny.  Wieś ta nie zajęła miejsca czołowego, ale będąc laureatem konkursu prezentowała się przepięknie.

Życzymy wszystkim mieszkańcom wsi dalszych sukcesów w ich działalności.

Smog_1

 

Smog_2

Smog_3

Smog_4

Lidia Rybińska

 

Ostatnio zmieniany 23 października 2014
22 października 2014

Znaczenie materii organicznej oraz jak zwiększyć jej zawartość w glebie

Przygotowane przez


 

Głównym składnikiem materii organicznej  jest próchnica (humus) definiowana najczęściej jako „złożona i dość trwała mieszanina brunatnych lub ciemnobrunatnych amorficznych substancji koloidalnych, powstała w wyniku modyfikacji pierwotnych tkanek roślinnych lub w wyniku syntezy przez różne organizmy glebowe” Składa się z węgla (58%), tlenu (28%), wodoru (4-5%), azotu (1,5-7%) i części mineralnych (2-8%).  Próchnica stanowi ok. 90% materii organicznej, dlatego często jest synonimicznie stosowana z pojęciem materii organicznej. Substancje humusowe mają najdłuższy czas obiegu spośród różnych materiałów organicznych w glebie – wynosi on od ok. 20 do 1000 lat.

Podstawowym wskaźnikiem jakości gleb jest zawartość materii organicznej, która wpływa na ich właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne, stabilizuje ich strukturę, zmniejsza podatność na zagęszczenie oraz degradację w wyniku erozji wodnej i wietrznej.

W Polsce zaobserwowano duże zróżnicowanie zawartości próchnicy (w warstwie (0-25 cm), od 0,5% do 10% składu gleby, średnio jest to 2,2%. Według podziału stosowanego w Polsce, gleby o niskiej zawartości próchnicy (<1,0%) stanowią ok. 6% powierzchni użytków rolnych, a o średniej (1,0 – 2,0%) – ok.50%, zaś zasobne w próchnicę (>2,0%) ok. 43% powierzchni użytków rolnych kraju.

Zgodnie ze standardami przyjętymi w konwencjach międzynarodowych zawartość próchnicy poniżej 3,5% uznawana jest za przejaw pustynnienia, więc 89% areału polskich gleb użytkowanych rolniczo należałoby zaliczyć do gleb o niskiej zawartości materii organicznej, dotkniętych skutkami suszy.

 

  1. Rola i znaczenie próchnicy w glebie

Próchnica dostarcza wiele składników pokarmowych niezbędnych dla wzrostu i rozwoju roślin, co sprawia, że jej zawartość w glebach mineralnych jest powszechnym wskaźnikiem żyzności. W naturalnych warunkach, gdzie człowiek nie ingeruje w środowisko glebowe, podstawowe warunki do prawidłowej wegetacji oraz  rolę regulatora większości czynników wzrostu w glebie pełni próchnica.

Wpływ próchnicy na właściwości gleby przedstawiany jest najczęściej w obszarach:

  1. wpływu na właściwości fizyczne gleby: substancja organiczna wywiera dodatni  wpływ na powstawanie wodoodpornej struktury gleby, tworzenie się korzystnych stosunków wodno-powietrznych i termicznych. W glebach piaszczystych próchnica działając wraz z wydzielinami śluzowymi drobnoustrojów jako lepiszcze strukturotwórcze, zwiększa ich zwięzłość, odwrotnie zaś działa na glebach o ciężkim składzie granulometrycznym. Ponadto na glebach lekkich pod wpływem próchnicy zimniejsza się przemieszczanie cząstek drobnych do dolnych części profilów glebowych. Substancję organiczną gleby charakteryzuje wysoka pojemność wodna, gdyż w stosunku do swojej masy może ona zatrzymać 3-5 krotnie więcej wody.  Próchnica ma również wpływ na barwę gleby (zabarwienie od szarego do czarnego) – ciemna barwa powoduje silniejsze i szybsze nagrzewanie się gleb oraz zwiększa odporność na erozję. Humus charakteryzuje się niższą gęstością właściwą niż materiał mineralny gleby co prowadzi do wzrostu porowatości
  2. wpływu na właściwości fizykochemiczne i chemiczne gleby: próchnica zwiększa zdolności sorpcyjne gleb, ponieważ wykazuje od 2 do 30 razy większą pojemność sorpcyjną niż koloidy mineralne, przy czym zdolność ta rośnie wraz z powiększeniem się ilości węgla organicznego. Dzięki zdolności sorpcyjnej substancje próchnicze regulują stężenie roztworów glebowych. Ponadto mają także właściwości buforowe w zakresie słabo kwaśnym, obojętnym i zasadowym, co prowadzi do utrzymania stałego odczynu gleb. Próchnica wpływa pozytywnie na przyswajalność mikroelementów przez rośliny, jest źródłem związków azotu, fosforu i siarki powstających w procesie mineralizacji oraz istotnie wpływa na wiązanie pestycydów, obniżając ich fitotoksyczność, migrację i ulatnianie. Oprócz tego ma zdolność do trwałego wiązania metali ciężkich  przez co zmniejsza się ich pobieranie przez rośliny.
  3. wpływu na właściwości biologiczne gleby i ochronę środowiska glebowego: substancje próchniczne są regulatorem liczebności bakterii i grzybów w glebie, ponieważ stanowią podstawowe źródło azotu i węgla oraz energii i mineralnych składników pokarmowych dla makro- i mikroorganizmów. Związki próchniczne zwiększają także uruchamianie mineralnych składników pokarmowych roślin ze skał macierzystych lub mineralnej części masy glebowej poprzez swój wpływ na procesy wietrzenia. Gleby bogate w substancje humusowe odznaczają się wyższą aktywnością biologiczną – występujące w nich populacje mikroorganizmów są liczniejsze, bardziej czynne i ustabilizowane w swoim składzie gatunkowym. Substancje próchnicze pozytywnie wpływają na nitryfikację wprowadzonego do gleby azotu amonowego i związków azotowych samej gleby oraz zmniejszają znacząco straty tego składnika. Fizjologicznie aktywne związki próchnicze mają duży wpływ stymulacyjny w procesach oddychania, aktywności enzymatycznej oraz fotosyntezie roślin wyższych. Wprowadzona do gleby w postaci obornika lub materiału roślinnego substancja organiczna ma właściwości przeciwdziałające występowaniu chorób niektórych roślin uprawnych – silnie mnożące się w tych warunkach organizmy saprofityczne są antagonistami fitopatogenów.

 

 

  1. 2. Sporządzanie bilansu próchnicy w gospodarstwie

Celem przeprowadzenia bilansu próchnicy jest ocena zasobności gleby w ten wartościowy jej składnik. Aktualna zawartość próchnicy w glebie jest wynikiem równowagi procesów prowadzących do jej nagromadzenia i rozkładu. Procesy te mają charakter mikrobiologiczny, aczkolwiek duży wpływ ma również sposób gospodarowania stosowany przez rolnika. Zwiększenie zawartości próchnicy w glebie nie jest możliwe bez systematycznego nawożenia obornikiem, słomą czy gnojowicą. Zachowanie próchnicy w glebie umożliwiają także prawidłowo ułożone zmianowania obejmujące stosowanie nawozów zielonych oraz uprawę strączkowych i wieloletnich roślin pastewnych. Na podstawie struktury zasiewów w gospodarstwie oraz znanej wielkości corocznie stosowanych nawozów organicznych można sporządzić bilans próchnicy. Jego obliczanie przeprowadza się na podstawie współczynników wzbogacania i degradacji gleby w substancję organiczną. Współczynniki określają, czy na przestrzeni roku dana uprawa i stosowany nawóz organiczny powodują wzrost czy też spadek ilości próchnicy w glebie. Dla przykładu: równoważnik obornika do próchnicy – jedna tona obornika zawiera 25 proc. suchej masy, która rozkładając się, daje 90 kg substancji organicznej. W prawidłowo prowadzonej gospodarce nawozowo-płodozmianowej bilans za pełną rotację zmianowania powinien być dodatni. Uprawa gatunków zużywających próchnicę powinna przeplatać się z roślinami pomnażającymi jej zasoby w glebie. Konieczność nawożenia organicznego jest często bagatelizowana.  Niektórzy badacze twierdzą, że można je całkowicie zastąpić nawozami mineralnymi. Świadczy to o postrzeganiu ich w wąskim aspekcie działania nawozowego, bez uwzględniania roli, jaką odgrywają w kształtowaniu żyzności gleby.

Niezależnie od stosowanej metody bilansu próchnicy jego zasada ideowa może być przedstawiona następującym równaniem:

SD = (a – b) (Pałosz 2009)

gdzie:

SD - saldo

a - przychód próchnicy w glebie

b - ubytek próchnicy w wyniku jej mineralizacji

Celem sporządzania bilansu próchnicy jest uzyskanie informacji o aktualnym stanie żyzności gleby i o rezerwach azotu w glebie, a więc czy istnieje niebezpieczeństwo strat azotu z gleby. Jest również wskazówką do zaproponowania takich rozwiązań uprawowych i w zakresie zmianowania, które nie zubożałyby gleby w próchnicę, a wręcz spowodowały jej wzrost w niedługim czasie. W Polsce do bilansu próchnicy wykorzystuje się metodę opartą o współczynniki reprodukcji i degradacji z lat osiemdziesiątych zapożyczone z Niemiec, a oficjalnie przyjęte w 2004 roku przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Kodeksie Dobrej Praktyki Rolniczej.

 

 

 

 

Współczynniki reprodukcji (+) lub degradacji (-) glebowej substancji organicznej dla poszczególnych grup roślin uprawnych (t/ha)

 

Rośliny uprawne

Współczynniki reprodukcji (+) lub
degradacji (-) dla gleb:

lekkich

średnich

ciężkich

Okopowe

-1,26

-1,40

-1,54

Kukurydza

-1,12

-1,15

-1,22

Zboża, oleiste

-0,49

-0,53

-0,56

Strączkowe

+0,32

+0,35

+0,38

Między plony na zielony nawóz

+0,63

+0,70

+0,77

Trawy w polu

+0,95

+1,05

+1,16

Motylkowe, mieszanki

+1,89

+1,96

+2,10

 

 

Współczynniki reprodukcji (+) lub degradacji (-) glebowej substancji organicznej dla nawozów organicznych (t/t nawozu)

 

Nawóz

Współczynnik reprodukcji (+)

Obornik

+0,07

Gnojowica

+0,028

Liście buraka[1]

+0,14

Słoma

+0,18

 

 

 

Opracowanie: Jerzy Kryś  ZD Szamotuły

 

 

Literatura:

ANDRZEJEWSKI M. (1993): Znaczenie próchnicy dla żyzności gleby. Zeszyty problemowe postępów nauk rolniczych z. 411: 11-21

BIERNACKI J. (2007): Próchnica skarbem gleby. Top Agrar Polska 12: 62-63

GONET S. (2007): Ochrona zasobów materii organicznej gleby. W: Gonet S., Markiewicz M. Rola materii organicznej w środowisku. Polskie Towarzystwo Substancji Humusowych Wrocław: 7-29

GONET S. (2003a): Próchnica, substancje humusowe, węgiel organiczny – definicje, komentarze, metody oznaczania. Dębska B., Gonet S. Substancje humusowe w glebach i nawozach. Polskie Towarzystwo Substancji Humusowych Wrocław: 21-29

 


[1] Dane dotyczą 1 t suchej masy liści (Kuś i Kopiński 2012)

22 października 2014

O dawnych wierzeniach, obyczajach i obrzędach z Dniem Wszystkich Świętych i Dniem Zadusznym związanych.

Przygotowane przez

O dawnych wierzeniach, obyczajach i obrzędach z Dniem Wszystkich Świętych i Dniem Zadusznym związanych

Przypadające na dzień 1 i 2 listopada Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny od wieków były świętami obchodzonymi w szczególny sposób. Ich obrzędy i zwyczaje sięgają czasów pogańskich i dopiero w późniejszych wiekach zostały przystosowane do wiary chrześcijańskiej.

Dzień Wszystkich Świętych wywodzi się z uroczystości oddawania czci męczennikom, którzy ofiarowali swoje życie za Chrystusa. W III wieku znana była tradycja przenoszenia relikwii świętych lub ich części na inne miejsca. Podkreślano w ten sposób fakt, że święci są własnością całego Kościoła. W 610 roku papież Bonifacy IV otrzymał od cesarza starożytną świątynię pogańską Panteon, gdzie kazał złożyć liczne relikwie, a następnie poświęcił tę budowlę na kościół pod wezwaniem Matki Bożej Męczenników. Od tamtej pory 1 maja był dniem pamięci poświęconym wszystkim zmarłym męczennikom. Papież Grzegorz III w 731 roku przeniósł tę uroczystość na dzień 1 listopada, a w 837 papież Grzegorz IV nakazał, aby 1 listopada był dniem poświęconym pamięci męczenników i wszystkich świętych kościoła katolickiego.

Obchody Dnia Zadusznego zapoczątkował w chrześcijaństwie w roku 998 św. Odilon, jako przeciwwagę dla pogańskich obrządków, gdzie czczono dusze zmarłych. Nazwa święta wywodzi się od modłów za duszę zmarłych - Zaduszki. W XIII wieku tradycja ta rozpowszechniła się w całym kościele katolickim.

2515694597_c33e7ff061_o

W okresie 1-2 listopada praktykowano wiele starych i niekiedy zapomnianych wierzeń i obyczajów. Do najważniejszych ceremonii związanych ze Świętem Zmarłych i Dniem Zadusznym można zaliczyć karmienie dusz i obrzędy związane z ogniem. Oba zwyczaje wynikają z pogańskich wierzeń, później przyjętych przez chrześcijaństwo i czasami jeszcze występujących do dnia dzisiejszego.

2516426066_bd14207743_o
Karmienie dusz

Do początków XX wieku na polskiej wsi istniało wiele obrzędów związanych z przygotowywaniem jedzenia i karmieniem dusz bliskich zmarłych, odwiedzających w pierwszych dniach listopada swoje dawne domostwa. Pieczono chleby, gotowano kaszę, bób i wiele innych potraw. Na wschodnich terenach Polski znany był zwyczaj przygotowywania na tę okazję specjalnej kutii. Wszystkie potrawy wraz w butelką wódki zostawiano na stołach i uchylano na noc drzwi domu, aby dusze zmarłych mogły w spokoju odwiedzić mieszkania i posilić się do syta. Na Pomorzu praktykowano pozostawianie na progu domu i parapecie ulubionych pokarmów zmarłych domowników. Rano najczęściej znajdowano resztki jadła (najpewniej za sprawą przydomowych zwierząt), co niechybnie oznaczało wizytę i biesiadę gości z zaświatów. Wierzono, że wszystkie dusze pragną bliskości swoich krewnych, wypoczynku, zaspokojenia głodu i pragnienia. Do obowiązku śmiertelników należało dbanie o zaspokojenie potrzeb umarłych, a ich rozgniewanie lub obrażenie mogło skutkować nieszczęściem, chorobą a nawet przedwczesną śmiercią któregoś z domowników.

2516507664_2b98880fc8_o

Oprócz goszczenia zmarłych istniało wiele zakazów związanych z odwiedzinami domów przez dusze. Zabronione było klepanie masła, maglowanie, deptanie kapusty, tkanie i przędzenie, cięcie sieczki, spluwanie i wylewanie pomyj. Wszystkie te zakazy były stosowane w celu obłaskawienie bliskich zmarłych. Dbano o to, aby nie skaleczyć, nie znieważyć i nie rozgnieść odwiedzających dom dusz. W czasie świątecznych dni nie podnoszono także żadnych strąconych rzeczy, wierząc, że dusze wzięły je sobie na trochę. Upuszczone przedmioty można było podnieść dopiero po 2 listopada. Jeżeli strącone przypadkowo przedmioty były niezbędne, w celu przeproszenia zmarłych w miejsce zabranej rzeczy kładziono kawałek chleba, aby udobruchania "gościa".

Wierzenia związane z karmieniem zmarłych zauważyć można w obrzędzie "dziadów". W wielu regionach Polski praktykowany był zwyczaj ucztowania w dzień zaduszny, zwany właśnie "dziadami". Była to pozostałość starosłowiańskich uczt żałobnych: tryzny - urządzanej przy mogile w dniu pogrzebu i radunicy - zastawianej na grobach przodków w dni świąt przesilenia: zimowego i letniego ("na Kupałę") i ("na Koladę"). W trakcie tych uczt wydawanych na cześć zmarłych, często zapraszano żebraków i proszalnych dziadów, aby za ich wstawiennictwem i poprzez wspólne świętowanie wymodlić łaski dla bliskich z zaświatów. We wschodnich regionach kraju i dawanych kresach spożywano posiłki na grobach zmarłych, obyczaj ten zaginął jednak na początku XX wieku.


Światło dla dusz

Kolejną grupą obyczajów związanych ze Świętem Wszystkich Świętych i Dniem Zadusznym były obrzędy związane z ogniem. Od niepamiętnych czasów ogień kojarzony był ze śmiercią i duchami. Wierzono, że oprócz pokarmu, duszom potrzebne jest światło do odnalezienia drogi do domu i ciepło do ogrzania się, z tego powodu w czasie świąt palono ogniska na rozstajach dróg, przy cmentarzach i na samych grobach bliskich zmarłych. Popularne było także palenie ognisk na grobach samobójców i mogiłach tragicznie zmarłych osób. Chrust i drewno na takie ogniska składano przez cały rok. Ogień z tych grobów miał oczyszczającą moc, dawał także ochronę przed złymi mocami i duchami, które bardzo często przebywały na mogiłach samobójców.

Obrzędy związane z paleniem ognisk dawno zostały zapomniane, jedynym ich przejawem w dzisiejszych czasach jest palenie zniczy na grobach bliskich. Ogień ze zniczy nie musi już wskazywać duszom drogi, ogrzewać ich i nie posiada cudownych mocy, jest po prostu sposobem okazywania zmarłym naszej pamięci.


Z szacunkiem do dziada

Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny w dawnych czasach nie mógł odbywać się bez modłów proszalnych dziadów, którzy według wierzeń mieli kontakt ze zmarłymi. Żebracy, jako osoby bardzo tajemnicze, przychodzące nie wiadomo skąd i zmierzające w nieznanym kierunku od wieków były traktowane z rezerwą. Ich specyficzny wygląd i najczęściej podeszły wiek sugerowały możliwość kontaktu z zaświatami. Uważano, że modlitwy dziadów są bardzo skuteczne. Szczególna pozycja "dziadów proszalnych" uwidaczniała się w czasie święta Wszystkich Świętych i w Dniu Zadusznym. W tym czasie obdarzani oni byli szczególnymi łaskami i przywilejami. Mogli spokojnie przebywać w kościele i na cmentarzu, odnoszono się do nich z szacunkiem. W tym szczególnym okresie za duży nietakt uważane było przegnanie lub znieważenie żebraka, mogło się to wiązać z niewysłuchaniem modlitw za zmarłych i próśb skierowanych do świętych. Za swoje szczególne modlitwy "dziady proszalne" dostawały w podzięce drobne sumy pieniędzy, jedzenie, oraz specjalnie wypiekany na tę okazję chleb.

Do lat 20-tych XX wieku na Lubelszczyźnie i Podlasiu praktykowany był zwyczaj wypiekania specjalnego pieczywa zwanego powałkami lub peretyczkami. Był to rodzaj bułki o podłużnym kształcie, z odciśniętym pośrodku krzyżem i inicjałami zmarłej osoby. Gospodynie konkurowały ze sobą w sztuce wypiekania tego specjalnego chleba i w miarę swoich możliwości i zdolności przyozdabiały go na wszystkie możliwe sposoby. Tak specjalnie przygotowany chlebek wręczono żebrakom jako jałmużnę z prośbą o modlitwę za duszę zmarłego, w którego imieniu wypiekana była peretyczka. Sporządzano także pieczywo dla zagubionych i nieznanych duszyczek, kładziono je na opuszczonych grobach i wręczano proszalnym dziadom z prośbą o modlitwę.


Wiele lat minęło od ostatniego spalonego ogniska na cmentarzu, nie ma już sławnych "dziadów" i coraz rzadziej spotyka się żebraków proszących o jałmużnę przy wiejskich cmentarzach. Tradycje i wierzenia związane z pierwszymi dniami listopada zostały zapomniane i powoli wypierane są przez zwyczaje obce naszej kulturze. Coraz częściej słyszymy o halloweenowych imprezach, dzieci chodzą po ulicach i zbierają słodycze, a w oknach naszych domów pojawiają się świecące dynie. Miejmy nadzieję, że obce zwyczaje nigdy nie wyprą rodzimej tradycji i na grobach bliskich będą palić się znicze, a nie pomarańczowe warzywa z wydrążonymi i święcącymi zębami.

2516507674_36a9f7d13d_o

Źródła:
http://pl.wikipedia.org/ Mazur Teresa, Ojców naszych obyczajem, Lublin 2005
Ogrodowska Barbara, Święta polskie : tradycja i obyczaj, Warszawa 2000
Ogrodowska Barbara, Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne, Warszawa 2005
Ciołek Tadeusz, Wyrzeczysko, O świętowaniu w Polsce, Warszawa 1976

Artykuł Macieja Sztorca pod tym samym tytułem.

Katarzyna Kowalska

22 października 2014

Ile azotu ?

Przygotowane przez
BILANS AZOTU. -
W systemie nawożenia zrównoważonego zakłada się, że wnoszenie składników w nawozach powinno być równe ich pobraniu z plonami roślin. Jest to oczywiście pewne uproszczenie ponieważ wykorzystanie składników z nawozów nie jest stuprocentowe i określone nadwyżki nawozów są nieuniknione.

 

Azot jest składnikiem bardzo mobilnym i pozostawiony w glebie po zbiorze roślin łatwo ulega stratom w wyniku wymywania do wód podziemnych lub ulatniania z gleby do atmosfery. Dlatego celem gospodarowania azotem jest jego maksymalne pobranie przez rośliny, aby pozostałości w glebie były jak najmniejsze.

Ilość pobieranego przez rośliny azotu zależy od wymagań poszczególnych gatunków i wielkości uzyskiwanych plonów.

W tabeli 1 przedstawiono po branie azotu na wyprodukowanie jednostki plonu z odpowiednią ilością produktów ubocznych.

 

pobranie_N

Inne rośliny ( pobranie N w kg / 1 dt plonu ) :

Rzepak nasiona - 4,45

Gorczyca nasiona - 6,05

Len oleisty nasiona - 4,03

Słonecznik nasiona - 5,50

Potrzeby pokarmowe roślin na danym polu oblicza się mnożąc przewidywany plon przez pobranie składnika według tabeli. Potrzeby nawożenia fosforem i potasem oprócz potrzeb pokarmowych uwzględniaj ą tzw. naddatek na poprawę zasobności gleby w ilości 25% (w stosunku do pobrania) na glebach o niskiej zawartości składnika i 50% na glebach o zawartości bardzo niskiej. Dla przykładu potrzeby nawożenia pszenicy przy założonym plonie 60 dt/ha na glebie o niskiej zawartości fosforu i wysokiej zawartości potasu wynoszą:

 

Azot: 60 dt/ha· 2,37 kg N/dt = 142 kg N/ha

Zgodnie z zasad ą bilansu rozchód składników (pobranie) musi być równoważony dopływem z nawozów lub innych źródeł.

Ważnym źródłem dopływu azotu są nawozy naturalne i organiczne. Ilość składnika wnoszonego w nawozach naturalnych można wyznaczyć na podstawie analizy chemicznej próbki nawozu lub w oparciu o standardowe ilości w poszczególnych rodzajach nawozów. W przypadku stosowania nawozów organicznych pochodzących z zakupu, ilość wnoszonego składnika określa się na podstawie informacji producenta o składzie chemicznym nawozu.

W bilansie azotu uwzględnia się także dopływ w opadzie atmosferycznym, jakkolwiek nawozowe znaczenie tego źródła składnika jest niewielkie. Przyjmuje się , że w ciągu roku na 1 ha powierzchni opad wynosi przeciętnie 17 kg N. Zważywszy, że okres pobierania azotu przez rośliny wynosi rośliny trwa 3-4 miesiące, można przyjąć , że rośliny z tego źródła mogą pobrać do 25%, czyli ok. 5 kg N/ha.

 

Najtrudniejszymi do oszacowania źródłami azotu są resztki po żniwne roślin motylkowatych oraz mineralizacja glebowej materii organicznej. W systemie doradztwa nawozowego przyjęto, że ilość azotu pochodzącego z mineralizacji resztek pożniwnych roślin motylkowatych jest równa 25-30% ilości azotu akumulowanego przez te rośliny w masie nadziemnej, którą można oszacować mnożąc uzyskany plon rośliny motylkowatej lub jej mieszanki przez pobranie azotu wg tabeli. Rozkład resztek po żniwnych bogatych w azot przebiega stosunkowo szybko, zatem równoważnik nawozowy azotu z tego źródła można przyjąć taki jak dla obornika tj. 0,3. Sposób obliczania ilości azotu działającego, wyrażonego w równoważnikach nawozowych przedstawia tabela 2. Ujemna wartość równoważnika nawozowego dla słomy zbóż i rzepaku oznacza, że ich przyoranie powoduje tzw. immobilizację azotu mineralnego, co w praktyce oznacza potrzebę zwiększenia dawki nawozów azotowych.

rwnowanik_N

Ilość azotu pochodzącego z mineralizacji glebowej materii organicznej wyznaczona jest jako pobranie przez rośliny nienawożone azotem. Waha się ona od 30 do 60 kg N/ha w przypadku gleby o zawarto ś ci substancji organicznej ok. 1%.

 

Przy planowaniu nawożenia azotem zakłada się , że dopływ składnika działającego z różnych źródeł (tab. 3) powinien równoważyć pobranie, czyli nawozy mineralne powinny pokryć różnicę pomiędzy przewidywanym pobraniem i ilością azotu działającego z innych źródeł (poz. 1-5 w tabeli 3).

Jeśli oszacowaną w ten sposób ilość azotu z nawozów mineralnych podzielimy przez wskaźnik wykorzystania to otrzymamy dawkę nawozów mineralnych, jaką w danych warunkach należy zastosować. Wykorzystanie azotu z nawozów mineralnych nie jest całkowite i zależy od wielu czynników, m.in. od sposobu aplikacji, układu warunków pogodowych itp. Można przyjąć, że w dobrych warunkach rośliny wykorzystują ok. 70% azotu zastosowanego w nawozach mineralnych. Planując nawożenie „a priori" należy zakładać warunki optymalne, a zatem wskaźnik wykorzystania N z nawozów mineralnych możemy przyjąć na poziomie 0,7.

saldo_azotu

Podany powyżej sposób szacowania ilości azotu działającego, pochodzącego z różnych źródeł może być zastąpiony bezpośrednią metodą pomiaru zawartości azotu mineralnego w glebie bezpośrednio przed siewem. Pomiaru dokonuje się metodami laboratoryjnymi w próbkach gleby pobranych z warstw 0-30 cm i 30-60 cm.

Głównym celem nawożenia jest zaspokojenie potrzeb pokarmowych roślin w stopniu umożliwiającym uzyskanie wysokich plonów o dobrej jakości. Funkcją drugorzędną jest utrzymanie optymalnej (średniej) zawartości składników pokarmowych w glebie.
Niedobór składników pokarmowych obniża plonowanie i pogarsza jakość produktów roślinnych. Dla prawidłowego rozwoju i plonowania roślin niezbędne jest zrównoważone żywienie wszystkim składnikami pokarmowymi. Deficyt któregokolwiek makro- lub nawet mikroelementu ogranicza plonowanie i zmniejsza efektywność wykorzystania pozostałych składników pokarmowych.

 

Stosowanie nawozów w ilościach przekraczających rzeczywiste potrzeby obniża efektywność nawożenia i prowadzi do strat składników na skutek ich przemieszczania poza granice pól uprawnych i poza zasięg systemu korzeniowego roślin. „Ucieczka" składników mineralnych oznacza realne straty finansowe dla rolnika, a jednocześnie stwarza zagrożenie dla środowiska naturalnego, w szczególności wodnego. Najbardziej uciążliwymi składnikami są pod tym względem azot i fosfor. Są one jednocześnie składnikami o najsilniejszym działaniu plonotwórczym, dlatego ich dawkowanie powinno być precyzyjnie dostosowane do wymagań pokarmowych roślin oraz warunków ich wzrostu.

W celu uniknięcia strat składników należy stosować je w takich ilościach, które będą pobrane przez rośliny. Zaleca się zatem planowanie nawożenia w oparciu o bilans składników pokarmowych tzw. metodą na powierzchni pola. Zakłada się, że dopływ składników do gleby ze wszystkich źródeł (jakie potrafimy ilościowo zidentyfikować) powinien równoważyć potrzeby nawożenia. Źródła dopływu oraz sposób określania potrzeb nawożenia zależą od rozpatrywanego składnika pokarmowego. We wszystkich przypadkach głównymi źródłami składników są nawozy mineralne, naturalne i organiczne, a głównym elementem potrzeb nawożenia są potrzeby pokarmowe roślin.

Źródło: IUNiG-PIB Puławy, Tamara Jadczyszyn

 

 

Ostatnio zmieniany 23 października 2014
22 października 2014

Cykl szkoleń w powiecie nowotomyskim nt"Szkolenie z zakresu stosowania środków ochrony roślin z uwzględnieniem zasad integrowanej ochrony roslin w województwie wielkopolskim".

Przygotowane przez

    W dniu 20.10. 2014 roku w miejscowości Chrośnica w gminie Zbąszyń odbyło się "Szkolenie z zakresu stosowania środków ochrony roslin z uwzględnieniem zasad integrowanej ochrony roślin w wojeówdztiwe wielkopolskim" organizowane w ramach projektu FAPA.  Są to szkolenia bezpłatne uzupełniające dla osób którym kończą sie uprawnienia stosowania środków ochrony roślin.

chrosnica_2

 

 

 

 

 

 

 chrosnica_3

Szkolenia prowadzobne są przez WODR w Poznaniu, trwają 1 dzień - 7 godzin. W szkoleniu w Chrośnicy był komplet uczestników czyli 30 osób.

Tematyka szkolenia obejmuje nastepujące zagadnienia:

1. Wybrane zagadnienia z zakresu obowiazujacych przepisów, ze szczególnym uwzględnieniem zmian tych przepisów.

2. Charakterystyka i stosowanie środków ochrony roślin - aktualizacja wiedzy.

3. Integrowana ochrona roślin - aktualizacja wiedzy.

4. Technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin - aktualizacja wiedzy.

5. Zapobieganie negatywnemu wpływowi środków ochrony roslin na środowisko - aktualizacja wiedzy.

6. Bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu środków ochrony roślin - aktualizacja wiedzy.

 

chrosnica_1chrosnica_4

 

 Szkolenie zakończone jest egzaminem w formie testu, po zdaniu egzaminu każdy uczestnik otrzymuje zaświadczenie dające mu uprawnienia stosowania środków ochrony roślin na 5 lat. Wszytskich zainteresowanych i chętnych zapraszamy do udziału w następnych szkoleniach które się odbędą w terminach: 20.11.2014 r. na gminie Kuślin oraz 15.12.2014 r. na gminie Opalenica. Zainteresowane osoby prosimy o kontakt z biurem powiatowym ZD Nowy Tomyśl w Sielinku lub z doradcami z gmin powiatu Nowy Tomyśl.

                                                               Opracował: Sebastian Woźniak

Ostatnio zmieniany 22 października 2014
20 października 2014

mapka

Przygotowane przez

tEKST KONKRETNY.

 

 

Abc

 

Gsgsg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

JDBFJE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Czytaj dalej...
20 października 2014

Uruchomienie cyklu szkoleń FAPA w powiecie kępińskim

Przygotowane przez

Dnia 13 października 2014 r. w Słupi pod Kępnem rozpoczął się cykl szkoleń finansowanych przez FAPA nt.  stosowania środków ochrony roślin oraz z zakresu integrowanej produkcji roślin.

Nad fachowym przygotowaniem i przeprowadzeniem szkoleń czuwają doradcy rolni Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w poszczególnych gminach powiatu kępińskiego. 

Zakończenie wszystkich szkoleń planowane jest w kwietniu 2015 roku.

Poniżej zamieszczamy galerię zdjęć z przebiegu tych szkoleń:

 

Nowy_obraz_11

131020141247

131020141245

  Szkolenie z dnia 13.10.2014 r. sala wiejska w Słupi pod Kępnem

Janusz_081220141267

Janusz_081220141271

 

Janusz_081220141273

Szkolenie z dnia : 08.12.2014 r. w miejscowości Łęka Opatowska

Ostatnio zmieniany 11 grudnia 2014
19 października 2014

Konkurs na Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne w 2014 roku – rozstrzygnięty

Przygotowane przez

Z dumą przyjęliśmy informację, że po raz kolejny wśród laureatów finału krajowego konkursu na „Najlepsze gospodarstwo ekologiczne” znaleźli się rolnicy z naszego województwa. Gratulujemy Pani Elżbiecie Reitzig i Państwu Alinie i Sylwestrowi Janikom. W VII edycji konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi na „Najlepsze gospodarstwo ekologiczne” w kategorii: „Ekologiczne gospodarstwo towarowe” drugie miejsce zajęło gospodarstwo Pani Elżbiety Reitzig ze Stefanowa, a w kategorii „Ekologia-środowisko” gospodarstwo Państwa Aliny i Sylwestra Janików zajęło trzecie miejsce. Konkurs został przeprowadzony dwuetapowo. W wyniku weryfikacji wojewódzkie komisje konkursowe wyłoniły do etapu krajowego po jednym, najlepszym gospodarstwie ekologicznym z każdej z dwóch kategorii. Łącznie do etapu krajowego zgłoszono 30 gospodarstw.

Komisja powołana przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi pod przewodnictwem prof. Józefa Tyburskiego wyłoniła laureatów krajowych. Należy podkreślić fakt, że w kategorii „Ekologiczne gospodarstwo towarowe” poziom finalistów był tak wyrównany, że komisja mimo, że wyłoniła laureatów, wszystkim uczestnikom krajowego finału pozwala czuć się zwycięzcami tej kategorii. Łącznie do etapu krajowego zgłoszono 30 gospodarstw. W wyniku rozstrzygnięcia przyznano razem 6 nagród i po 1 wyróżnieniu w obu kategoriach. Uroczyste wręczenie nagród odbyło się na targach Natura Food w Łodzi w dniu 3 października 2014 r.

W kategorii ekologia-środowisko nagrody otrzymali:

I. Pani Anna Brączek – woj. śląskie
II. Pani Anna Stępień – woj. kujawsko-pomorskie
III. Państwo Alina i Sylwester Janikowie – woj. wielkopolskie
Wyróżnienie: Państwo Dariusz i Małgorzata Wabik – woj. pomorskie

W kategorii ekologiczne gospodarstwo towarowe nagrody otrzymali:

I. Państwo Urszula i Piotr Osikowie – woj. lubelskie
II. Pani Elżbieta Reitzig – woj. wielkopolskie
III. Pan Andrzej Przybycień – woj. małopolskie
Wyróżnienie: Państwo Elżbieta i Stanisław Kulpa – woj. podlaskie

Laureaci otrzymali statuetki i nagrody rzeczowe ufundowane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Nagrody wręczał osobiście Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pan Marek Sawicki. Pogratulował gospodarzom, przekazując wiele ciepłych słów w podziękowaniu za ich wkład w ekologizację rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Magdalena Świątkowska, kierownik Działu Ekologii i Ochrony Środowiska WODR w Poznaniu, podczas gali rozdania nagród w Łodzi, Pani Elżbiecie Reitzig i Panu Sylwestrowi Janikowi złożyła gratulacje wręczając pamiątkowe dyplomy uznania oraz nagrody – roczne prenumeraty Poradnika Gospodarskiego.

Sylwetki gospodarzy i zasoby gospodarstw laureatów przedstawiliśmy już na łamach naszego Poradnika Gospodarskiego w numerze 10/2014. Obydwa gospodarstwa w połączeniu z ekologią świadczą też usługi agroturystyczne. Urok miejsca, bogactwo produktów ekologicznych i oferty edukacyjnej wraz z profesjonalizmem świadczenia usług polecamy wszystkim zainteresowanym produktem ekologicznym.

Jest to też dobry czas i miejsce, by już zaprosić rolników ekologicznych do udziału w kolejnej edycji konkursu. Idźmy śladami dotychczasowych wojewódzkich laureatów i sięgajmy po kolejne trofea. Upowszechniajmy poprzez ten konkurs produkt ekologiczny oraz naszą pracę doradczą na rzecz rozwoju rolnictwa ekologicznego.

Opracowanie: Elżbieta Dryjańska – WODR w Poznaniu, EOŚ

 

gratulacje_od_Ministra_Rolnictwa_Marka_Sawickiego_odbiera_Elzbieta_Reitzig
Gratulacje od Ministra Rolnictwa Marka Sawickiego odbiera Elżbieta Reitzig – II miejsce w kategorii ekologiczne gospodarstwo towarowe

gratulacje_z_rak_Ministra_Rolnictwa_Marka_Sawickiego_odbiera_Sylwester_Janik
Gratulacje z rąk Ministra Rolnictwa Marka Sawickiego odbiera Sylwester Janik – laureat III miejsca w kategorii ekologia-środowisko

Elzbieta_Reitzig_tuz_po_odebraniu_nagrody
Elżbieta Reitzig tuż po odebraniu nagrody

Sylwester_Janik_tuz_po_odebraniu_nagrody_z_rak_Ministra_Rolnictwa_Marka_Sawickiego
Sylwester Janik tuż po odebraniu nagrody

pani_Magdalena_Swiatkowska_kierownik_EOS_z_laureatami
Pani Magdalena Świątkowska – kierownik EOS wraz z laureatami

wielkopolscy_laureaci_z_dyplomami_od_Dyrektora_WODR_w-Poznaniu
Wielkopolscy laureaci z dyplomami od Dyrektora WODR w Poznaniu

uczestnicy_gali_VII_edycji_konkursu
Uczestnicy Gali VII edycji Konkursu

nagrody_dla_rolnikow_byly_okazale
Nagrody dla rolnikow byly okazałe

osrodek_edukacji_ekologicznej_Blizej_Natury
Ośrodek edukacji ekologicznej „Bliżej Natury”

19 października 2014

Stawki płatności bezpośrednich za 2014 rok

Przygotowane przez

W związku z opublikowaniem kursu wymiany, po którym będą przeliczane płatności bezpośrednie za 2014 r. (4,1776 zł za 1 EUR), w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi zostały już opracowane projekty rozporządzeń w sprawie stawek płatności stosowanych od 1 grudnia 2014 r., które zaplanowano wstępnie na następującym poziomie:

  • Jednolita Płatność Obszarowa (JPO) – 910,87 zł/ha;
  • płatność uzupełniająca do powierzchni uprawy chmielu, do której przyznano płatność uzupełniającą do powierzchni uprawy chmielu za 2006 r. (płatność niezwiązana z produkcją) – 1 000,39 zł/ha;
  • płatność uzupełniająca do skrobi (płatność niezwiązana z produkcją) – 351,69 zł/tonę;
  • płatność uzupełniająca do tytoniu (płatność niezwiązana z produkcją) – 4,53 zł/kg tytoniu jasnego z grupy odmian Virginia oraz 3,18 zł/kg tytoniu jasnego odmian typu Burley, tytoniu ciemnego suszonego powietrzem oraz tytoniu ciemnego suszonego powietrzem z możliwością dosuszenia i wędzenia;
  • oddzielna płatność z tytułu owoców i warzyw (płatność do pomidorów) – 165,55 zł/tonę;
  • oddzielna płatność z tytułu owoców miękkich – 1 569,76 zł/ha;
  • płatność cukrowa – 53,61 zł/tonę;
  • płatność do krów – 595,30 zł/szt.;
  • płatność do owiec – 125,32 zł/szt.;
  • specjalna płatność obszarowa do powierzchni uprawy roślin strączkowych i motylkowatych drobnonasiennych – 556,37 zł/ha.
19 października 2014

Grupy producentów – uwaga na zarzuty stworzenia sztucznych warunków

Przygotowane przez

Niniejszy artykuł sporządzony został na podstawie artykułu „Stworzenie sztucznych warunków – uwaga na zarzuty ARiMR” autorstwa Radosława Piekarza – doradcy podatkowego, partnera kancelarii A&RT Rynkowska, Kosieradzki, Piekarz S.K.A.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich stanowi w art. 4 ust. 3, iż działania skierowane na pozyskiwanie korzyści w sposób sprzeczny z odpowiednimi celami prawa wspólnotowego mającymi zastosowanie w danym przypadku poprzez sztuczne stworzenie warunków w celu uzyskania tej korzyści, prowadzą do nieprzyznania lub wycofania korzyści. Temat ten był wiele razy podejmowany przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

W ostatnim czasie nasiliły się kontrole ARiMR grup producentów rolnych oraz grup wstępnie uznanych w zakresie stworzenia tzw. sztucznych warunków.

Sztuczne warunki wg ARiMR

W dotychczasowych kontrolach ARiMR zarzuca niektórym grupom istnienie sztucznych warunków głównie w następujących sytuacjach:

  • tworzenie grup producentów, których udziałowcami są spółki kapitałowe kontrolowane przez jedną osobę,
  • nabycie maszyn i urządzeń oraz nieruchomości od wspólnika, ujętych w planie dochodzenia do uznania, nastąpiło za cenę wyższą niż koszty wybudowania nieruchomości,
  • występowanie dużych dysproporcji w produkcji towarowej, stanowiącej przedmiot wpisu do rejestru grup marszałka województwa lub uzyskania statusu grupy wstępnie uznanej, pomiędzy poszczególnych wspólników.

Skutki stworzenia sztucznych warunków

Zgodnie z Rozporządzeniem, każda nieprawidłowość w sposobie korzystania ze środków będzie pociągała za sobą z reguły cofnięcie bezprawnie uzyskanej korzyści poprzez:

  • zobowiązanie do zapłaty lub zwrotu kwot pieniężnych należnych lub bezprawnie uzyskanych,
  • całkowitą lub częściową utratę zabezpieczenia złożonego dla wniosku o przyznanie korzyści lub w momencie otrzymania zaliczki.
Strona 389 z 590