Komunalne osady ściekowe w nawożeniu – jak, gdzie i kiedy?
Przygotowane przez Wioletta KmiećkowiakW Dzienniku Ustaw z 2015r. pod pozycją 257 zostało opublikowane rozporządzenie z dnia 6.02.2015r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. Rozporządzenie to określa szczegółowe warunki stosowania komunalnych osadów ściekowych, w tym dawki tych osadów, które można stosować na gruntach oraz zakres, częstotliwość i metody referencyjne badań komunalnych osadów ściekowych i gruntów, na których te osady mają być stosowane.
W myśl wyżej wymienionego rozporządzenia, komunalne osady ściekowe mogą być stosowane na gruntach, jeżeli są spełnione następujące warunki:
1) zawartość metali ciężkich w tych osadach nie przekracza ilości określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia;
2) w przypadku stosowania tych osadów w rolnictwie i do rekultywacji gruntów na cele rolne – nie wyizolowano bakterii z rodzaju Salmonella w reprezentatywnej próbce osadów o masie 100 g, uzyskanej zgodnie z wytycznymi rozporządzenia;
3) łączna liczba żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. w 1 kg suchej masy osadów przeznaczonych do badań stosowanych:
a) w rolnictwie oraz do rekultywacji gruntów na cele rolne – wynosi 0,
b) do rekultywacji terenów – jest nie większa niż 300,
c) do dostosowania gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – jest nie większa niż 300,
d) do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu – jest nie większa niż 300,
e) do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz – jest nie większa niż 300;
4) ilość metali ciężkich w wierzchniej warstwie gruntu o głębokości 0–25 cm, na którym te osady mają być stosowane, nie przekracza wartości dopuszczalnych określonych w załącznikach nr 2 i 3 do rozporządzenia;
5) wartość pH gleby na terenach użytkowanych rolniczo, na których te osady mają być stosowane, jest nie mniejsza niż 5,6;
6) stosowanie tych osadów nie powoduje pogorszenia jakości gleby, ziemi oraz wód powierzchniowych i podziemnych, w szczególności szkody w środowisku w rozumieniu ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2014 r. poz. 1789);
7) osady te są wykorzystywane poza okresem wzrostu i rozwoju roślin przeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi rozumianym jako czas od siewu lub sadzenia do zbioru.
Odpowiedzialność za prawidłowe stosowanie osadów ściekowych spoczywa na wytwórcy tych osadów !!!
Badania metodami referencyjnymi komunalnych osadów ściekowych obejmują ustalenie: wartości pH, zawartości s.m. (w procentach masy komunalnych osadów ściekowych), zawartości substancji organicznej (w procentach s.m.), zawartości azotu ogólnego, w tym azotu amonowego (w procentach s.m.), zawartości fosforu ogólnego, wapnia i magnezu (w procentach s.m.), zawartości metali ciężkich: ołowiu, kadmu, rtęci, niklu, cynku, miedzi i chromu (w mg/kg s.m.), obecności bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella w 100 g osadu oraz liczby żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. w kg s.m. Metody referencyjne badań komunalnych osadów ściekowych określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
Natomiast badania gruntów metodami referencyjnymi, na których mają być stosowane komunalne osady ściekowe obejmują ustalenie: wartości pH, zawartości fosforu przyswajalnego w przeliczeniu na P2O5, jeżeli osad będzie stosowany w rolnictwie –w mg/100 g gleby, zawartości metali ciężkich (ołowiu, kadmu, rtęci, niklu, cynku, miedzi i chromu – w mg/kg s.m.). Badania gruntów wykonuje się każdorazowo przed skierowaniem danej partii osadów do zastosowania na gruncie. Metody referencyjne badań gruntów określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.
Dawkę osadów dla określonej powierzchni gruntu ustala się oddzielnie dla każdej z badanej objętości komunalnych osadów ściekowych, na podstawie wyników badań reprezentatywnych próbek komunalnych osadów ściekowych i gruntów. Dopuszczalna dawka komunalnych osadów ściekowych zależy od rodzaju gruntu, sposobu jego użytkowania, jakości osadów i gleby oraz zapotrzebowania roślin na fosfor i azot. Przy ustalaniu dopuszczalnej dawki komunalnych osadów ściekowych wykorzystywanych na cele w rolnictwie oraz do rekultywacji gruntów na cele rolne uwzględnia się zasady dobrej praktyki rolniczej, w szczególności dostosowując dawkę komunalnych osadów ściekowych pod względem zawartości azotu i fosforu do potrzeb pokarmowych roślin oraz uwzględniając przy ustalaniu tej dawki nawozy stosowane na danym gruncie, środki wspomagające uprawę roślin i polepszacze gleby. Dopuszczalną dawkę komunalnych osadów ściekowych ustala się tak, aby jej zastosowanie na danym gruncie nie spowodowało przekroczenia w wierzchniej warstwie gruntu o głębokości 0–25 cm wartości dopuszczalnych ilości metali ciężkich.
Dopuszczalne dawki komunalnych osadów ściekowych, stosowane w ciągu roku na jednostkę powierzchni gruntu, pod warunkiem przestrzegania dopuszczalnej zawartości metali ciężkich w komunalnych osadach ściekowych określonej w załączniku nr 1 do rozporządzenia, nie mogą przekraczać:
1) w rolnictwie oraz do rekultywacji gruntów na cele rolne – 3 Mg s.m.* / ha / rok;
2) do rekultywacji terenów na cele nierolne oraz przy dostosowywaniu gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu, do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz – 15 Mg s.m.* / ha / rok.
* Mg s.m. – tony suchej masy
Przy jednokrotnym w ciągu dwóch albo trzech lat stosowaniu komunalnych osadów ściekowych w rolnictwie oraz do rekultywacji gruntów na cele rolne dopuszczalna dawka komunalnych osadów ściekowych może być skumulowana i nie może przekraczać odpowiednio 6 Mg s.m. / ha / 2 lata i 9 Mg s.m. / ha / 3 lata. Natomiast przy jednokrotnym w ciągu dwóch albo trzech lat stosowaniu komunalnych osadów ściekowych do rekultywacji terenów na cele nierolne oraz przy dostosowywaniu gruntów do określonych potrzeb wynikających z planów gospodarki odpadami, planów zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu oraz roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz dopuszczalna dawka komunalnych osadów ściekowych może być skumulowana i nie może przekraczać odpowiednio 30 Mg s.m. / ha / 2 lata i 45 Mg s.m. / ha / 3 lata.
Zgodnie z wytycznymi rozporządzenia, komunalne osady ściekowe stosuje się w postaci płynnej, mazistej lub ziemistej. Warunkiem zastosowania komunalnych osadów ściekowych w postaci płynnej jest ich wprowadzenie do gruntu metodą iniekcji, czyli wstrzykiwania lub metodą natryskiwania, w tym hydroobsiewu. Jeżeli komunalne osady ściekowe stosowane są w postaci mazistej i ziemistej muszą być równomiernie rozprowadzone na powierzchni gruntu i wprowadzone do gruntu. Wprowadza się je do gruntu po przetransportowaniu ich na nieruchomość gruntową, na której mają być one stosowane, nie później niż następnego dnia po ich przetransportowaniu.
Rolnik stosujący komunalne osady ściekowe powinien posiadać:
- kartę przekazania odpadu
- wyniki badań osadów ściekowych
- wyniki badań gleby
- informację o dawkach osadu na poszczególne grunty
dostarczone przez wytwórcę osadów ściekowych
Ww. dokumenty należy przechowywać przez okres 5 lat.
Źródło: 1) Dz. U. z 2015r., poz. 257. 2) WIOŚ w Poznaniu, Delegatura w Lesznie.
Rezultat wdrożenia programu NegFry w Wielkopolsce
Przygotowane przez Mieczysław ŁepkowskiCelem rozwoju rolnictwa jest pozyskiwanie wysokiej jakości zadawalającego plonu przy wzrastającej efektywności produkcji. Różnorodność prac w gospodarstwie rolnym wymaga od producenta wiedzy z różnych dziedzin: agrotechniki, mechanizacji, rachunkowości, zarządzania, czy marketingu. Ważnym czynnikiem są więc dobre źródła informacji. Doradztwo wielkopolskie widzi ten problem i poprzez dostępne metody i formy doradcze (szkolenia, wdrożenia, demonstracje, pokazy, wyjazdy szkoleniowe, imprezy promocyjne) aktywizuje rolników do efektywniejszego działania. W produkcji roślinnej ważnym czynnikiem rozwoju jest propagowanie postępu biologicznego (wprowadzanie nowych, wydajniejszych i lepszych jakościowo odmian), czy nowych technik i technologii produkcji.
Upowszechnienie w ostatnich latach Internetu stwarza przesłanki do wykorzystania tego narzędzia w rolnictwie. Internet daje możliwość dostępu do szybkiej informacji niezbędnej przy podejmowaniu decyzji. Daje również możliwość wykorzystania programów komputerowych, wprowadzania systemów decyzyjnych w procesie produkcji. WODR w Poznaniu wspólnie z IOR – PIB w Poznaniu w 2008 roku rozpoczął wdrażanie internetowego systemu decyzyjnego w ochronie roślin, a konkretnie w ochronie ziemniaków przed zarazą ziemniaczaną w oparciu o program komputerowy NegFry.
System ten wskazuje optymalny moment wykonania zabiegu chemicznego, zwalczającego chorobę. Działa on w oparciu o dane pogodowe z polowych stacji meteorologicznych, które przekazywane automatycznie do systemu są przetwarzane komputerowo przez program NegFry na dwie wielkości: dzienne ryzyko i kumulowane ryzyko wystąpienia zarazy, a w konsekwencji precyzyjnie określa datę aplikacji fungicydu.
Wdrażanie tego systemu w Wielkopolsce rozpoczęto od trzech prototypowych polowych stacji meteorologicznych zakupionych w 2008 r. przez Zrzeszenie Plantatorów i Producentów Ziemniaka przy WPPZ w Luboniu
Stacje te postawiono w pobliżu upraw ziemniaków w rejonie działania Zrzeszenia ( w powiatach :wrzesińskim, słupeckim i gnieźnieńskim). Sprawnie i niezawodnie działający system ochrony oraz aktywizacja innych rolników – producentów ziemniaków spowodowały, że system decyzyjny został rozbudowany o kolejne polowe stacje meteorologiczne, powiększając obszar ochrony ziemniaków na powiaty : jarociński, pleszewski, średzki, poznański.
Od roku 2012 ochrona ziemniaków przed zarazą ziemniaczaną w oparciu o program komputerowy NegFry była prowadzona w ziemniaczanym zagłębiu pilskim, gdzie zakupiono i postawiono 6 polowych stacji meteorologicznych w miejscowościach o największej produkcji ziemniaków skrobiowych. W roku 2012 również Zrzeszenie Plantatorów i Producentów Ziemniaka w Luboniu zakupiło 1 stacje, poszerzając obszar ochrony ziemniaków o system komputerowy w rejonie kolskim. Również WODR w Poznaniu w roku 2012 zakupił 1 polową stację meteorologiczną. Została ona postawiona w CEW Marszew, gdzie prowadzona była ochrona ziemniaków na polach demonstracyjnych w oparciu o program NegFry.
W 2013 roku WODR w Poznaniu zakupił dodatkowo 39 stacji, które rozstawione są na obszarze całej Wielkopolski w gospodarstwach demonstracyjnych. Łącznie w 2014 roku działało w systemie decyzyjnym w Wielkopolsce 56 polowych stacji meteorologicznych
Systemy decyzyjne (tak potwierdza NegFry) są w pełni bezpieczne, zapewniają wysoką skuteczność działania, nawet w latach o wysokiej presji infekcyjnej choroby. Aplikacja środka ochrony roślin odbywa się w terminach wyznaczonych przez system (w okresach rozwoju choroby). Aplikacja środków ochrony roślin według wskazań systemu decyzyjnego pozwala w przeciętnych warunkach uzyskać dostateczną ochronę przy zmniejszonej liczbie zabiegów do 30 % w porównaniu z ochroną tradycyjną.
Na ogólną powierzchnię uprawy ziemniaków w Wielkopolsce - 36 tyś. ha, 8,5 tyś. ha chronione jest przed zarazą w oparciu o program NegFry, tj. 3,0 tyś. rolników spośród 15 tyś. rolników uprawiających ziemniaki. Średnia powierzchnia uprawy ziemniaków w Wielkopolsce – 1,3 ha.
W sezonie wegetacyjnym średnio należy wykonać 4 (w ziemniakach wczesnych do 7 (w ziemniakach późnych) zabiegów fungicydowych przeciwko zarazie ziemniaczanej. Daje to możliwość utrzymania zdrowotności liści na poziomie 90 % , co pozwala uzyskać plon powyżej 35 t z ha bulw (przy oczywiście właściwej agrotechnice i odpowiedniej wilgotności). Program komputerowy NegFry wyznacza aplikację fungicydów w okresach silnej presji infekcyjnej patogena, a to pozwala zmniejszyć ilość zabiegów o 1 (w ziemniakach wczesnych) do 2 (w ziemniakach późnych) na zarazę - co potwierdzają ostatnie lata. Przyjmując średni koszt fungicyd 150 zł na 1 zabieg na ha. plus koszt wykonania zabiegu - 50 zł, to koszt 1 zabiegu na ha łącznie wynosi 200 zł.. Przy ograniczeniu 1 zabiegu pomniejsza to koszt ochrony o 200 zł na ha; przy ograniczeniu 2- óch zabiegów - 400 zł na ha. Dla przykładu przy uprawie 10 ha ziemniaków daje to możliwość zaoszczędzenia : przy ograniczeniu o 1 zabieg - 2000 zł, a przy ograniczeniu o 2 zabiegów - 4000 zł na ha. Efekt ochrony ten sam w porównaniu z konwencjonalnym.
Systemy decyzyjne w Wielkopolsce dotyczące różnych upraw są systematycznie rozbudowywane. Wspólnie z IOR – PIB w Poznaniu wdrażamy internetowy system ochrony żyta przed rdzą .System monitoruje rozwój patogena i aplikację fungicydu w okresach krytycznych. Zamierzamy również wdrożyć komputerowy program ochrony ziemniaków przed stonką ziemniaczaną, oraz buraków cukrowych przed rolnicami.
Zmniejszenie liczby zabiegów chemicznych odgrywa znaczącą rolę w redukcji kosztów chemicznej ochrony, a w konsekwencji obniża koszty produkcji upraw, podnosi jej efektywność. Wywiera też pozytywny wpływ na ochronę środowiska, a więc czyni je bardziej przyjazne ludziom, czy też zwierzętom. Systemy decyzyjne są elementem integrowanej ochrony roślin. Warto w to inwestować dla ochrony ludzi i środowiska., warto aktywizować rolników i otoczenie. Działania te są jednym z głównych priorytetów w pracy doradczej WODR.
Jesteśmy dopiero na początku wprowadzania takich systemów wspomagania decyzji, nie tylko w ochronie, ale także w innych segmentach produkcyjnych: nawożeniu, ochronie przed przymrozkami, wyznaczaniu optymalnych terminów siewu i sadzenia. Do tego potrzebne są nowe modele prognostyczne, no i oczywiście rozbudowana sieć polowych stacji meteorologicznych.
W Polsce choroba ta występuje powszechnie, głównie na kapuście i kalafiorze.
Rośliny kapustne mogą ulec porażeniu we wszystkich fazach rozwoju. Na porażonych siewkach obserwuje się żółte rozjaśnienie liścieni. Rośliny najczęściej zamierają. Jeśli jednak przeżyją, to porażeniu ulegają rozwijające się liście, które rosną słabiej i często się wykrzywiają. Po posadzeniu rozsady na plantacji liście żółkną, najczęściej od brzegów, a ich nerwy czernieją. Z głównego nerwu liścia bakterie dostają się do głąbów. Czasem objawów porażenia głównych nerwów i głąbów brak, lecz o chorobie świadczą poczerniałe wiązki przewodzące widoczne na ich przekroju. Wcześnie porażone rośliny kapusty albo zamierają lub są zahamowane we wzroście i nie tworzą główek.
Optymalna temperatura dla rozwoju bakterii wynosi 25-30oC, maksymalna 38-39oC, minimalna 5oC. Na rok następny przenoszą się przez nasiona, mogą również przezimować w resztkach chorych roślin. W okresie wegetacji rozprzestrzeniane są przez deszcz.
W celu zapobiegania wystąpieniu choroby należy wysiewać nasiona pochodzące ze zdrowej plantacji. W razie wątpliwości można dezynfekować je przez zanurzenie w wodzie o temperaturze 45oC na 25 minut. Jeśli w gospodarstwie wystąpi choroba, to należy zachować 3- do 5-letnią przerwę w uprawie roślin kapustnych i rzepowatych na danym polu oraz systematycznie zwalczać chwasty. Wszystkie resztki roślin należy po zbiorach zebrać i zniszczyć lub zakopać.
Źródło: A. Studziński „Atlas Chorób i Szkodników Rośin Warzywnych”.
Choroba ta jest wywoływana przez grzyb z klasy podstawczaków. Występuje w całej Europie, poraża odmiany grochu i peluszki. Przy dużym nasileniu choroby obniżka plonu może być znaczna.
Pędy, liście oraz strąki porażonych roślin grochu i peluszki pokryte są jasnobrunatnymi, pylącymi poduszeczkami o średnicy około 1,5 mm, wypełnionymi masą zarodników letnich. W późniejszym okresie powstają obok nich skupienia czarnych zarodników. Liście z dużą ilością brunatnych i czarnych poduszeczek zasychają i opadają przedwcześnie.
Rdzę grochu powoduje grzyb dwudomowy. Zimują zarodniki zimowe – teleutospory, wytwarzające się pod koniec lata na grochu. Na wiosnę teleutospory kiełkują, wytwarzając zarodniki podstawkowe, które zakażają pąki na pędach podziemnych wilczomleczu. Może w niektóre lata zimować również grzybnia w porażonych korzeniach wilczomleczu. W okresie wegetacji na porażonych wilczomleczach rozwijają się olbrzymie ilości zarodników porażających z prądem powietrza rośliny grochu. W ciągu lata na grochu rozwijają się zarodniki letnie – uredospory, które porażają kolejne rośliny i plantacje grochu. Późnym latem i jesienią obok uredospory powstają zimujące teleutospory.
W rejonie silnego występowania choroby należy usuwać i niszczyć wilczomlecz. Wczesny siew grochu i dobre nawożenie zapobiegają silnemu rozprzestrzenianiu się choroby.
Źródło: A. Studziński „Atlas Chorób i Szkodników Rośin Warzywnych”.
Chorobę wywołuje dużo gatunków grzybów należących do klasy grzybów niedoskonałych. Grzyby te porażają wiele gatunków roślin uprawnych z rodziny krzyżowych we wszystkich fazach rozwoju. Choroba wyrządza największe szkody na plantacjach rzepaku i kapusty nasiennej. W warunkach sprzyjających rozwojowi choroby plon nasion może obniżyć się nawet o 70-90%.
Objawy choroby pojawiają się już w części podliścieniowej siewek roślin kapustnych w postaci ciemnobrunatnych podłużnych plamek długości do 2 mm. Na liścieniach plamki są okrągłe lub nieregularne, również barwy ciemnobrunatnej z oliwkowo-czarnym, aksamitnym nalotem. Plamki mogą się zlewać w większe. Silnie porażone siewki zamierają. Na liściach starszych roślin plamki są początkowo małe, później stopniowo powiększają się osiągając średnicę nawet kilku centymetrów. Plamy te są brunatne pokryte ciemnooliwkowym nalotem. Na szypułkach kwiatowych, działkach kielicha, płatkach i łuszczynach plamki są drobne i nieco wgłębione. W silnie porażonych łuszczynach nasiona często nie rozwijają się lub pozostają zielone. Łuszczyny przedwcześnie pękają i nasiona wysypują się.
Grzyb zimuje w postaci grzybni w resztkach porażonych roślin i nasionach. W okresie wegetacji rozprzestrzenia się za pomocą zarodników wytwarzanych przez grzybnię na powierzchni plam.
Nasiona przed siewem należy zaprawiać zgodnie z zaleceniami aktualnego programu ochrony roślin. Plantacje nasienne należy opryskiwać co 7-10 dni, pierwszy raz po wystąpieniu pierwszych objawów choroby lub profilaktyczne w razie wystąpienia warunków sprzyjających rozwojowi grzybni – duża wilgotność powietrza. do cieczy użytkowej należy dodać środek zwiększający przyczepność.
Źródło: A. Studziński „Atlas Chorób i Szkodników Roślin Warzywnych”.
Rolnicy z tureckiego na Krajowej Wystawie Zwierząt Hodowlanych
Przygotowane przez Maria KameckaW dniu 17.05.2015 r. grupa rolników z powiatu tureckiego wyjechała do Poznania na XXVII Krajową Wystawę Zwierząt Hodowlanych. Uczestnicy w 6 halach mogli zwiedzić boksy z wystawionymi zwierzętami, drobiem, pszczołami i rybami hodowlanymi, a także rasami rodzimymi oraz ptactwem ozdobnym i rybami akwariowymi.
Na ringu prezentowano nagrodzone medalami zwierzęta w poszczególnych gatunkach i grupach produkcyjnych. Można było skorzystać z porad i informacji udzielanych przez związki producentów i instytucje obsługujące rolnictwo. Podczas imprezy zorganizowany był turniej dla rolników - Precyzyjny Rolnik, którego zwycięzcą w niedzielę był nasz uczestnik wyjazdu Pan Dariusz Kąciak z Miłaczewa. Innym miłym akcentem była informacja z piątku 15.05.2015 r. pierwszego dnia KWZH, o wręczeniu III Nagrody Panu Romualdowi Janeczek z Przyborowa, który w 2014 r został zgłoszony przez doradców WODR do Konkursu Czasopisma BYDŁO -,,Ferma i hodowca bydła mlecznego i mięsnego roku 2014”. Obu Panom serdecznie gratulujemy!
Grażyna Jóźwiak, ZD Turek
Galeria
https://archiwum.wodr.poznan.pl/pomoc-zwizana-z-wystpieniem-szkod-wywoanych-niekorzystnymi-zjawiskami-atmosferycznymi/itemlist?start=4802#sigProId350a384d04
Podsumowanie działalności Powiatowego Zespołu WODR za 2014 rok
Przygotowane przez Kinga WróbelW środę 4 lutego 2015 roku w sali Starostwa Powiatowego odbyło się doroczne spotkanie środowisk rolniczych podsumowujące działalność doradczą w powiecie grodziskim.
W spotkaniu uczestniczyli: Pan Sławomir Górny – wicestarosta, Pan Ryszard Balcerek – wiceprzewodniczący Rady Powiatu, wójtowie i burmistrzowie gmin, rolnicy, przedstawiciele instytucji związanych z rolnictwem, takich jak ARiMR i WIR, Gminnej Spółdzielni oraz panie działające w organizacjach kobiecych, i pracownicy ZD WODR w Grodzisku Wlkp.
Gości, rolników i doradców powitała pani Genowefa Feldgebel – kierownik Zespołu Doradczego WODR, która przedstawiła uczestnikom prezentację przedstawiającą działania i dokonania na rzecz środowiska wiejskiego w 2014 roku.
Zadania realizowane były wg określonych priorytetów oraz bieżących potrzeb mieszkańców wsi poprzez porady indywidualne, organizacje szkoleń, wyjazdów edukacyjnych, imprez masowych, konkursów i innych spotkań informacyjnych.
Z prezentacji wynikało, iż doradcy chętnie pomagali i pomagają rolnikom w przygotowywaniu wniosków, biznes-planów, analiz ekonomicznych oraz niezbędnych dokumentów umożliwiających pozyskiwanie środków pomocowych w postaci kredytów preferencyjnych i dotacji unijnych. Zespół Doradczy aktywnie współpracuje z samorządem powiatowym, samorządami gminnymi, instytucjami działającymi na rzecz wsi i rolnictwa, a także z organizacjami społecznymi działającymi na obszarach wiejskich.
Zatem podsumowanie było wspaniałą okazją do skierowania podziękowań za wspieranie doradców w ich codziennej pracy i działalności na rzecz środowiska wiejskiego.
Na spotkaniu Pani Teresa Łopaciuk-Jajczyk poinformowała zebranych o nowej perspektywie finansowej w latach 2014-2020 oraz o dobrej współpracy doradców i rolników z Powiatowym Biurem ARiMR w Grodzisku Wlkp.
W dyskusji poruszano wiele kwestii dotyczących prowadzenia gospodarstw w kontekście wspólnej polityki rolnej, restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa a w obecnym okresie dekoniunktury na produkty rolne.
Podziękowania i życzenia przekazali zaproszeni goście i rolnicy, których wypowiedzi były przepełnione troską o dobro rolnika, mieszkańców wsi i środowiska naturalnego.
Galeria
https://archiwum.wodr.poznan.pl/pomoc-zwizana-z-wystpieniem-szkod-wywoanych-niekorzystnymi-zjawiskami-atmosferycznymi/itemlist?start=4802#sigProId5d7d070207
Centrum Wystawowo-Edukacyjne w Gołaszynie i Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Rawiczu podczas Regionalnych Targów Rolniczych w dniach 23-24 maja 2015 roku zorganizowały pokazy kulinarne, które promowały spożycie mleka i dań przygotowanych na bazie produktów nabiałowych.
Mleko i produkty mleczarskie posiadają wysoką wartość odżywczą i zaliczane są do ważnych składników codziennej diety człowieka. W tradycyjnej kuchni wielkopolskiej mleko i jego przetwory były bazą do sporządzania potraw, które do dnia dzisiejszego z przyjemnością jemy bardzo często-gziki, pierogi z serem, serniki. W 2013 roku statystyczny Polak spożył 193 l mleka-bez mleka przeznaczonego na masło. Jest to o 30% mniej niż w pozostałych krajach Unii Europejskiej. A porównując z Finami i Irlandczykami spożywamy 2 razy mniej mleka i jego przetworów . Najpopularniejsze produkty mleczne przeliczając na osobę w roku to sery ok.11 kg , potem mleko spożywcze 40,68 l i jogurty 6,48kg.
Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu i Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Rawiczu włączyły się w promocję spożycia dań z udziałem produktów mleczarskich organizując pokazy kulinarne i degustacje, które cieszyły się dużym zainteresowaniem zwiedzających Regionalne Targi Rolnicze w Gołaszynie.
Warto rozszerzyć asortyment produktów mleczarskich , jak i potraw, które można przygotować z ich udziałem. Zachęcam do wypróbowania naszych przepisów.
Wykaz potraw przygotowanych w ramach pokazu kulinarnego
PASTA Z TWAROGU Z KONCENTRATEM POMIDOROWYM
Składniki: 25 dag twarogu, 2 łyżki śmietany, 2 łyżki koncentratu pomidorowego, 1 łyżka drobno posiekanej natki pietruszki, sól, cukier
Wszystkie składniki połączyć, zmiksować i doprawić do smaku.
PASTA Z TWAROGU Z ZIELONYM OGÓRKIEM I CZOSNKIEM
Składniki: 30 dag twarogu, 1 zielony ogórek, 1 ząbek czosnku, 1 pęczek koperku, 2 łyżki jogurtu naturalnego, szczypta cukru, czarny pieprz, sól
Ogórek zetrzeć na tarce, posypać solą i odstawić na 15 minut. Twarożek dokładnie wymieszać z jogurtem, dodać posiekany czosnek, odsączony ogórek, posiekany koperek. Doprawić cukrem, solą i pieprzem.
PASTA Z TWAROGU Z CHRZANEM
Składniki: 25 dag twarożku, 2 łyżki chrzanu
Składniki połączyć, zmiksować.
CHŁODNIK KLASYCZNY
Składniki: 1l kefiru (lub maślanki), pęczek botwinki, pęczek rzodkiewek, pęczek koperku, pęczek szczypiorku, cukier, pieprz, sól,
Botwinkę umyć, liście i łodygi pokroić, buraczki obrać i pokroić w kostkę. Włożyć do garnka, zalać małą ilością wody, gotować około 15 minut. Ogórki umyć i obrać, rzodkiewkę umyć. Pokroić wszystko w niewielką kostkę. Zieleninę posiekać. Do miski włożyć rzodkiewki, ogórki, zieleninę, przygotowane buraczki (razem z wodą), zalać kefirem. Doprawić solą, pieprzem, cukrem i wymieszać. Schłodzić w lodówce przez 2-3 godziny.
CHŁODNIK OGÓRKOWY
Składniki: 1l maślanki, 8 ogórków gruntowych, ząbek czosnku, pęczek koperku, sól, pieprz
Ogórki umyć, obrać i zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Oprószyć solą, zostawić na 15 minut. Koperek umyć i pokroić. Odlać sok z ogórków i przełożyć je do miski. Wlać maślankę, dodać czosnek przeciśnięty przez praskę i koperek. Doprawić do smaku, wstawić do lodówki na 2-3 godziny.
NAPÓJ MIĘTOWY
Składniki: 1 szklanka mleka, 2 szklanki wody, 2 łyżeczki mięty, cukier
Miętę zalać wrzącą wodą i odstawić na 10-15 minut, przecedzić. Mleko przegotować, dodać cukier, schłodzić. Składniki połączyć i doprawić cukrem.
NAPÓJ Z KEFIRU I SOKU POMIDOROWEGO
Składniki: 2 szklanki kefiru, 2 szklanki soku pomidorowego, nać pietruszki (lub koperek), sól, cukier
Do mleka wlać sok pomidorowy, dodać natkę, sól, cukier i wszystko zmiksować.
NAPÓJ Z MAŚLANKI
Składniki:2 szklanki maślanki, 1 szklanka soku pomidorowego, 2 łyżki soku z buraków,2 łyżki posiekanej pietruszki z koperkiem, sól, cukier
Maślankę wymieszać z sokiem pomidorowym i burakowym, przyprawić solą i cukrem. Każdą porcję napoju posypać zieleniną.
NAPÓJ MLECZNO-BURAKOWY
Składniki: 3 szklanki zsiadłego mleka, ½ kg buraków, sok z cytryny, sól
Z buraków wycisnąć sok w sokowirówce. Mleko zmiksować z sokiem burakowym, doprawić solą i sokiem z cytryny. Można dodać 1-2 ząbki czosnku.
Pokazy kulinarne promujące produkty mleczarskie to zapowiedź licznych atrakcji podczas imprezy „Wielkopolska wieś zaprasza” 5 września 2015 w CWE w Gołaszynie.
REGIONALNE TARGI ROLNICZE - WIOSNA 2015 W GOŁASZYNIE
Przygotowane przez Joanna NowakW dniach 23-24.05.2015r. w Centrum Wystawowo-Edukacyjnym w Gołaszynie działającym w strukturze Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu odbyły się po raz ósmy Regionalne Targi Rolnicze - Wiosna 2015. Organizatorami Wystawy byli tradycyjnie Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, Wielkopolska Izba Rolnicza w Poznaniu, Gmina Bojanowo oraz Starostwo Powiatowe w Rawiczu. Wśród wielu znakomitych gości zaproszonych na Regionalne Targi Rolnicze obecni byli Pani Dorota Kinal Wicewojewoda Wielkopolski oraz Pan Krzysztof Grabowski Wicemarszałek Wielkopolski, którzy wraz z gospodarzami dokonali uroczystego otwarcia imprezy. Na Targi zaproszone zostały największe działające na naszych terenach firmy z branży maszynowej, paszowej, nawozowej, firmy zajmujące się produkcją i dystrybucją środków ochrony roślin, rozprowadzające materiał siewny oraz firmy ogrodnicze.
Na nasze zaproszenie odpowiedziało ponad 140 firm. Regionalne Targi Rolnicze promowały nowoczesne rozwiązania w rolnictwie, można było zapoznać się z bogatą ofertą maszynową, poznać najnowsze technologie uprawy roślin. Dla zwiedzających Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego przygotował 80 poletek demonstracyjnych: z rzepakiem ozimym (25 odmian), zbożami ozimymi (41 odmian) i zbożami jarymi (14 odmian). Większość odmian rosnących na naszych poletkach znajduje się na Liście Odmian Zalecanych do uprawy w województwie wielkopolskim. W ramach Targów rolnicy mogli zapoznać się z działaniem stacji meteorologicznej znajdującej się na terenie CWE Gołaszyn oraz jej wykorzystaniem w integrowanej ochronie roślin. Po raz drugi na naszych Targach zwiedzający mogli podziwiać wystawę gołębi, kur, papug i królików. Zwiedzający mogli także skosztować przygotowanych przez nasze koleżanki potraw na bazie nabiału, który ufundowała Spółdzielnia Mleczarska Rawicz. Potrawy promowały wrześniową imprezę Wielkopolska Wieś Zaprasza planowaną na dzień 5 września 2015 roku. Organizatorzy zapewnili zwiedzającym bogaty program artystyczny, w tym występy zespołów folklorystycznych „Gołaszyniacy” z Bojanowa gm. Bojanowo, „Nadodrzanie” z Lubowa gm. Jemielno, oraz „Wąsoszanki” z Wąsosza gm. Wąsosz. Wieczorem wystąpili wychowankowie Gminnego Centrum Kultury, Sportu, Turystyki i Rekreacji z Bojanowa oraz zespoły prezentujące muzykę disco polo – GALAXY i ZANOZA. Artyści przez kilka godzin zapewniali uczestnikom wspaniałą zabawę. W drugim dniu imprezy przeprowadzony został Konkurs Piosenki Dziecięcej i Młodzieżowej, w którym wystąpiło 107 wykonawców. Nagrody dla wszystkich uczestników konkursu ufundował WODR Poznań, WIR Poznań, Starosta Powiatu Rawickiego oraz Wójt Pakosławia i Burmistrzowie: Bojanowa, Jutrosina, Miejskiej Górki i Rawicza. W czasie Wystawy Rolniczej nastąpiło również rozstrzygnięcie etapu regionalnego Ogólnokrajowego Konkursu „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne” którego organizatorem była Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Na zakończenie Targów Rolniczych rozstrzygnięty został konkurs na najciekawszą ekspozycję targową. Zwycięzcą okazała się Spółdzielnia Mleczarska w Gostyniu. Tegoroczna edycja Targów cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem zarówno wystawców, którzy w tym roku dopisali w rekordowej ilości, jak i zwiedzających, czego dowodem była olbrzymia frekwencja szczególnie w drugim dniu imprezy.
Więcej...
Szkolenie dla rolników z powiatu leszczyńskiego gospodarujących na OSN
Przygotowane przez Kamila Stachowiak
Na terenie powiatu leszczyńskiego w miesiącu kwietniu zrealizowaliśmy dwa cykle szkoleń z zakresu "Dobrych Praktyk Rolniczych na obszarach szczególnie narażonych na azotany pochodzenia rolniczego tzw. OSN" (Projekt F-1 OSN).
W spotkaniach tych uczestniczy dwie grupy rolników (ok. 50 osób) zdobywając wiedzę z tego zakresu. Szkolenia trwały trzy dni, odbyły się w gminach Krzemieniewo i Rydzyna. Tematyka szkolenia obejmowała zagadnienia z unikania i minimalizacji zagrożeń dla środowiska wynikających z gospodarowania na terenach rolniczych, zasady prawidłowego przechowywania i stosowania nawozów naturalnych i mineralnych. Przedstawiono sposoby przechowywania soczystych i konserwowanych pasz objętościowych, obliczania powierzchni płyt obornikowych, zbiorników na odchody płynne oraz silosów na kiszonkę.
Podczas szkolenia odbyły się też warsztaty, na których rolnicy mogli potrenować obsługę i możliwości wykorzystania w praktyce programów komputerowych takich jak np. Nawsald i Macrobil.
W ostatnim dniu odbył się wyjazd szkoleniowy do gospodarstwa demonstracyjnego z sieci Baltic Deal znajdującego się na terenie gminie Borek.
Mirosław Nowicki
ZD Leszno
Galeria
https://archiwum.wodr.poznan.pl/pomoc-zwizana-z-wystpieniem-szkod-wywoanych-niekorzystnymi-zjawiskami-atmosferycznymi/itemlist?start=4802#sigProIdb5c6ea0f89
Badanie ankietowe w zakresie planu działania KSOW 2014-2020
Napisane przez Dorota Jakowczuk-GregulecWszystkich zarejestrowanych Partnerów KSOW zapraszamy do wypełnienia ankiety mającej na celu zebranie opinii na temat działań, które zgodnie z art. 54 ust. 3 lit. b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 oraz rozdziałem 17.3 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 mają być realizowane w ramach Planu Działania KSOW w perspektywie finansowej 2014-2020. Zebrane propozycje będą mogły stać się częścią Planu Działania i być realizowane w ramach KSOW. Termin wypełnienia ankiety upływa w dniu 10 czerwca 2015 roku.
Zachęcamy gorąco do czynnego uczestniczenia w tworzeniu Planu Działania KSOW.
http://ksow.pl/KSOW/ankieta.html
http://ksow.pl/uploads/Ankieta/Instrukcja.pdf
Mikrobiogazownia to instalacja służąca do produkcji biogazu z lokalnie dostępnych w gospodarstwie rolnym odpadów organicznych oraz do wytwarzania z niego energii. Jest to zwykle instalacja o małej mocy dostosowanej do wielkości gospodarstwa oraz o prostej konstrukcji, najczęściej o charakterze modułowym, pozwalającym na demontaż i przeniesienie do innej dogodnej lokalizacji. Co warto wiedzieć więcej o mikrobiogazowniach?
Instalacja taka obejmuje standardowo komorę fermentacyjną, w której zachodzi biochemiczny rozkład biomasy, prowadzony przez bakterie, czego efektem jest wytworzenie biogazu, a także zbiornik na biogaz oraz agregat kogeneracyjny, służący do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Wielkość poszczególnych komponentów oraz moc agregatu powinna być dostosowana do profilu i możliwości produkcyjnych danego gospodarstwa rolnego, natomiast wytworzona energia w większości wykorzystywana jest na własne potrzeby. Zazwyczaj przyjmuje się, że do kategorii mikrobiogazowni zalicza się – w zależności od przepisów określających system wsparcia w danych krajach – instalacje do mocy 100 kW. W Polsce, według projektu ustawy OZE, kategoria ta mieści się w definicji mikroinstalacji do mocy 40 kW. Podobnie jak konstrukcja, uproszczona jest także struktura wsadu instalacji, która składa się zwykle z kilku substancji dostępnych na miejscu. Substraty mikrobiogazowni stanowią zwłaszcza odpady produkcyjne, powstające w gospodarstwach rolnych, np. gnojowica lub obornik oraz różne produkty i półprodukty wykorzystywane w rolnictwie (słoma, kiszonka kukurydzy, buraka lub traw).
Poza tym warto wiedzieć:
- W przeciwieństwie do innych źródeł OZE, zależnych od czynników atmosferycznych, mikrobiogazownia zapewnia wysoką stabilność produkcji energii na niezmiennym poziomie, pod warunkiem zagwarantowania stałego dopływu surowców.
- O możliwości zainstalowania w gospodarstwie mikrobiogazowni jako dogodnego źródła energii, zapewniającego utylizację niepotrzebnych surowców odpadowych, decyduje wielkość prowadzonej produkcji – zakłada się, że na potrzeby instalacji o mocy 40 kW wymagane są 15-26 ha upraw oraz 70-270 DJP pogłowia zwierząt.
- Przy założeniu wytwarzania energii elektrycznej w biogazowni, moc elektryczna instalacji (moc agregatu) jest dobierana w zależności od możliwości produkcyjnych gospodarstwa.
- Zgodnie z proponowanym przez ustawę OZE systemem wsparcia, energia produkowana w instalacji o mocy do 40 kW, po dokonaniu rejestracji w ARR, będzie mogła być wykorzystywana na własne potrzeby bez konieczności zakładania działalności gospodarczej, natomiast nadwyżka energii może być odsprzedawana do sieci po cenie 80% ceny zeszłorocznej.
- W przypadku instalacji produkującej biogaz jako paliwo i źródło ciepła na cele bytowo- gospodarcze, mikrobiogazownia może zostać uzupełniona w mikrosieć gazową, dostarczającą gaz do odbiorników w pobliskich zabudowaniach.
- Moc cieplna mikrobiogazowni w związku ze specyfiką konstrukcji układu chłodzenia agregatu jest zazwyczaj wyższa od mocy elektrycznej; osiągana chwilowa, lecz dla coraz większych jednostek moce te ulegają wyrównaniu.
- Powszechne zastosowanie w mikrobiogazowniach znajdują komory fermentacyjne o przekroju poziomym z systemem mieszadeł łopatkowych, które zapewniają skuteczniejsze wymieszanie dla substratów o wyższej zawartości suchej masy.
- Wiele mikrobiogazowni działających w krajach azjatyckich to proste zbiorniki ziemne służące do utylizacji odpadów, jednak dla szerokości geograficznych występujących w Polsce optymalnym rozwiązaniem są zbiorniki zaizolowane.
Elektrownie wiatrowe to urządzenia, które zamieniają energię ruchu mas powietrza w energię kinetyczną ruchu obrotowego wirnika elektrowni. Następnie energia z wirnika przekazywana jest do generatora, który wytwarza energię elektryczną. Ta natomiast zależna jest w znacznej mierze od efektywności użytych podzespołów i parametrów urządzenia. Wśród tych parametrów najważniejsze są moc generatora, średnica wirnika i efektywność systemów sterujących. Stąd rozwój energetyki wiatrowej to pogoń za coraz mocniejszymi generatorami i większą średnicą skrzydeł. Lecz istnieje kategoria małych elektrowni wiatrowych (MEWi), które w przeciwieństwie do wielkoskalowych elektrowni wiatrowych charakteryzują się niską mocą generatora i pozyskują energię wiatru z przyziemnych warstw atmosfery.
Warto wiedzieć:
- Małe elektrownie wiatrowe z reguły nie przekraczają mocy 50 kW, a ich powierzchnia robocza wirnika jest mniejsza niż 200 m2. Ponieważ polskie prawo przewiduje specjalne wsparcie dla instalacji OZE nie przekraczających 40 kW, ta moc może być traktowana jako graniczna dla MEWi.
- W Polsce używane mogą być małe elektrownie wiatrowe spełniające normy bezpieczeństwa CE. Warto jednak zwracać uwagę, czy elektrownia posiada inne certyfikaty potwierdzające także jej wydajność, np. brytyjski MCS, amerykański SWCC, niemiecki TÜV Rheinland.
- W polskich warunkach klimatycznych małe elektrownie wiatrowe powinny być przystosowane do pracy w niskich prędkościach wiatru, co z punktu widzenia konstrukcji turbiny przekłada się na większy wirnik przy zmniejszonej mocy generatora. Dlatego głównym kryterium doboru elektrowni wiatrowej powinna być potwierdzona rzeczywistymi badaniami krzywa mocy elektrowni i jej wydajność przy prędkościach wiatru 5-7 m/s. Tzw. prędkość startowa wiatru elektrowni ma charakter tylko marketingowy i nie powinno się tej wartości brać pod uwagę wybierając model turbiny.
- Przed rozpoczęciem inwestycji zaleca się przeprowadzenie starannej oceny wietrzności stosując proste metody oceny lokalizacji pod kątem eliminacji wpływu przeszkód terenowych bądź przeprowadzenie monitoringu warunków wiatrowych przez specjalistyczną aparaturę. Jest to o tyle istotne, że ilość energii z elektrowni wiatrowej jest zależna od trzeciej potęgi prędkości wiatru, co oznacza, że wiatr o dwukrotnie większej prędkości może dostarczyć ośmiokrotnie więcej energii.
- W celu szybszego uzyskania pozwolenia na budowę mała elektrownia wiatrowa nie powinna przekraczać całkowitej wysokości 30 m (wg Ustawy o Ochronie Przyrody), co eliminuje konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania inwestycji na środowisko.
- Chcąc posadowić turbinę wiatrową na tzw. zgłoszenie, czyli bez pozwolenia budowlanego, należy sytuować turbinę na maszcie nie związanym na stałe z gruntem, tzn. lekkim maszcie kratownicowym z linkami odciągowymi. Jednak tego typu rozwiązania mogą być stosowane tylko dla najmniejszych elektrowni o mocy do 5 kW.