Po raz kolejny w Centrum Wystawowo–Edukacyjnym w Gołaszynie 6 czerwca 2016 r. odbył się Dzień Szparaga. Uczestniczyli w nim doradcy i rolnicy z powiatu rawickiego, gostyńskiego, kościańskiego oraz leszczyńskiego. Gości powitała Joanna Nowak. Następnie specjalista branżowy WODR Jarosław Górski wygłosił wykład na temat uprawy szparagów oraz rozpoznawania chorób i szkodników – określenia progów szkodliwości.
Szparagi, w zależności od sposobu uprawy, dzielimy na białe, których wypustki rosną w ziemi bez dostępu światła, zielone - hodowane na świetle oraz fioletowe, które rosną tylko kilka centymetrów nad ziemią. Zawierają one więcej cukrów i mniej błonnika od pozostałych. Trudno się je uprawia i zbiera. W Polsce najbardziej popularne są białe szparagi, natomiast zielone – mniej. Zielone wymagają mniejszej pracochłonności uprawy, odznaczają się wyższą wartością odżywczą, a zielone wypustki są bardziej zasobne w witaminy, uboższe w saponiny. Ich smak jest bardziej wyrazisty. Nie wymagają obierania w przeciwieństwie do białych. Zjawisko to tłumaczyć można mniejszą trwałością w obrocie aniżeli szparagów białych. Sezon na szparagi trwa zaledwie parę tygodni. Zaczyna się w połowie kwietnia, a kończy najpóźniej pod koniec czerwca.
Smakosze szparagów cenią sobie ich smak. Szparagi nadają się do sałatek, zup, zapiekanek, tart oraz jako dodatek do mięs i ryb. Można spożywać same, z dodatkiem masła lub sosów, smażone lub pieczone w piekarniku. Można je mrozić. Szparagi najlepiej gotować na średnim ogniu pod przykryciem w wąskim i wysokim naczyniu (na stojąco), aby ich główki mogły wystawać ponad gotującą się lekko osoloną wodą z dodatkiem cukru, ponieważ ta część szparaga szybciej mięknie od pozostałej. Zielone szparagi potrzebują do 10 minut, by zmiękły, natomiast białe około 15 minut.
Szparagi to warzywa niskokaloryczne – około 20 kcal w 100 g. Zawierają dużą ilość błonnika pokarmowego, który pozytywnie wpływa na proces trawienia. Zawarta w nich inulina zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego. Są cennym źródłem witaminy K oraz kwasu foliowego potrzebnego do prawidłowego rozwoju płodu, układu nerwowego. Kwas foliowy spowalnia proces starzenia i pomaga w regeneracji uszkodzonych komórek, wspomaga także pracę układu krążenia. Posiadają także witaminy z grupy B, witaminę C, A oraz przeciwutleniacze chroniące organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, co ważne jest również w profilaktyce nowotworowej. Szparagi są również bogate w składniki mineralne takie jak: potas, wapń, sód, magnez, fluor, fosfor oraz żelazo. Posiadają korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, zapobiegając jego chorobom. Ponadto w składzie odżywczym występują asparaginy, które mają działanie moczopędne, wpływają też na poprawę potencji. To dzięki nim mówi się, że szparagi są naturalnym afrodyzjakiem. Jedzenie ich zaleca się osobom cierpiącym na nerki oraz układ moczowy. Spożywając szparagi, wzbogacamy organizm o białko – glutation, które korzystnie wpływa na detoksykacyjną funkcję wątroby. Szparagi działają lekko uspakajająco i łagodzą napięcia. Mogą powodować wzdęcia. Ze względu na zawartość puryn nie są zalecane osobom chorującym na dnę moczanową.
Po wykładzie uczestnicy seminarium spróbowali potraw z zielonych i białych szparagów przygotowanych przez Annę Gill. Degustowano szparagi z szynką i serem w cieście francuskim, surówkę ze szparagami; sałatkę z kaszy jaglanej ze szparagami, suszonymi pomidorami i serem feta oraz szparagi polane masłem z tartą bułką. Przepisy na potrawy znajdują się poniżej.
Ostatnią częścią spotkania była wizyta na plantacji białych i zielonych szparagów u Edmunda Bieszczada w Bojanowie. Właściciel opowiedział o uprawie szparagów, zbiorze, kosztach i aktualnej sytuacji na rynku. Udzielał odpowiedzi na wiele pytań zainteresowanych uprawą uczestników.
SZPARAGI ZAPIEKANE W CIEŚCIE FRANCUSKIM
Składniki:
1 opakowanie ciasta francuskiego – 300g, 1 pęczek zielonych szparagów (ok. 25 sztuk), 9 plastrów szynki dojrzewającej, 7 plastrów żółtego sera, 1 jajko, sezam i siemię lniane do posypania
Sposób przygotowania:
Szparagi dokładnie umyć, odciąć lub odłamać zdrewniale końcówki. Ciasto francuskie pokroić wzdłuż krótszego boku na paski o szerokości mniej więcej 1,5 – 2 cm. Następnie część szparagów zawinąć w ser a część w szynkę, a następnie w ciasto francuskie. Cieńsze sztuki zawinąć po dwie a grubsze pojedynczo.
Szparagi owinięte serem owijać ciastem miejsce przy miejscu, aby ser nie wypłynął podczas pieczenia, natomiast te z szynką można nieco rzadziej tak aby było widać szynkę. Owinięte szparagi ułożyć na blaszce do pieczenia wyłożonej papierem. Posmarować roztrzepanym jajkiem i posypać ziarnami sezamu i siemienia. Wstawić do piekarnika nagrzanego do temperatury 2000 C i zapiekać około 20 minut, aż ciasto dobrze się przyrumieni. Podawać same lub z sosem, np. czosnkowym.
SURÓWKA ZE SZPARAGAMI
Składniki:
¼ główki młodej kapusty, 6 białych szparagów, 2 łyżeczki cukru, 2 ogórki małosolne, 3 duże rzodkiewki, ½ puszki kukurydzy, ½ cebuli, 1 łyżeczka octu balsamicznego, 2 łyżeczki musztardy delikatesowej, 5 łyżeczek oleju, sól i pieprz do smaku
Sposób przygotowania:
Szparagi obrać i odciąć twarde, zdrewniałe końcówki. Szparagi ugotować w lekko osolonej wodzie z dodatkiem jednej łyżeczki cukru do miękkości. Odcedzić i ostudzić. Kapustę poszatkować, oprószyć solą i lekko zagnieść, aż puści sok. Olej wymieszać z cukrem, octem i musztardą na gładki sos. Cebule pokroić w kostkę, rzodkiewki i ogórki pokroić w półplasterki, kukurydzę odsączyć, szparagi pokroić na krótsze kawałki. Wszystkie warzywa połączyć, oprószyć solą i pieprzem, polać sosem i lekko wymieszać.
KASZA JAGLANA ZE SZPARAGAMI, SUSZONYMI POMIDORAMI I FETĄ
Składniki:
½ szklanki (100 g) kaszy jaglanej, 300 ml wody lub bulionu, 7 zielonych szparagów, 4 kawałki suszonych pomidorów ze słoiczka, 2 łyżki oleju ze słoiczka z suszonymi pomidorami lub oliwy extra vergine, 2 łyżki posiekanego szczypiorku, 3 łyżki posiekanej mięty, 30 g orzeszków pinii (ewentualnie pestek dyni lub słonecznika), 2 łyżeczki soku z cytryny, 10 kostek sera typu feta, sól i świeżo zmielony pieprz
Sposób przygotowania:
Do garnka wsypać kaszę i prażyć ją przez ok. 5 minut, co chwilę zamieszać. Wlać wodę lub bulion w ilości 300 ml. Doprawić solą, świeżo zmielonym pieprzem i dodać 1 łyżkę oleju z suszonych pomidorów. Przykryć i gotować pod przykryciem przez około 15 minut lub do miękkości kaszy. Na 3 minuty przed końcem gotowania dodać szparagi, wcześniej należy je opłukać, odłamać twarde jasne końce, łodyżki pokroić na 3 cm kawałki. Wymieszać kaszę ze szparagami, zamknąć garnek i gotować wszystko przez ostatnie 3 minuty. Po ugotowaniu wyłożyć kaszę do miski i wymieszać widelcem lub wyłożyć na tackę i ostudzić, jeśli danie ma być podawane na zimno. Do kaszy dodać resztę składników: pokrojone suszone pomidory, posiekany szczypiorek, miętę, lekko zrumienione na patelni orzeszki pinii, wszystko skropić sokiem z cytryny i resztą oleju lub oliwy, doprawić solą i świeżo zmielonym czarnym pieprzem, wymieszać i posypać fetą. Można dodać więcej aromatycznej oliwy.
