Pomoc związana z wystąpieniem szkód wywołanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi - WODR Poznań

Instrukcja pobierania próbek glebowych (do oceny stanu zakwaszenia i zasobności gleb w makroelementy)

  1. Sporządzić dokładny szkic sytuacyjny pól gospodarstwa przeznaczonych do badań.
     
  2. Próbki można pobierać w ciągu całego okresu wegetacyjnego od wiosny do późnej jesieni.
     
  3. Należy unikać pobierania próbek bezpośrednio po zastosowaniu nawozów mineralnych, po nawożeniu organicznym oraz w okresie nadmiernej suszy lub wilgotności gleby.
     
  4. Próbek nie pobierać z obrzeży pola, w rowach, bruzdach, zagłębieniach lub ostrych wzniesieniach.
     
  5. Powierzchnia użytku przypadająca na próbkę ogólną przy wyrównanej pod względem glebowym powierzchni i zbliżonym ukształtowaniu terenu powinna wynosić do 4 ha.
     
  6. Próbka ogólna powinna reprezentować obszar pola o zbliżonych warunkach przyrodniczych (ukształtowanie terenu) i agrotechnicznych (uprawa).
     
  7. Próbkę ogólną należy przygotować oddzielnie dla każdej uprawy. Dopuszcza się przygotowanie jednej próbki ogólnej dla różnych upraw, pod warunkiem, że mają one podobne wymagania uprawowe i nawozowe.
     
  8. Próbkę należy pobierać z wierzchniej warstwy gleby 0-20 cm. Zaleca się prostopadły do zabiegów agrotechnicznych kierunek pobierania.
     
  9. Do pobierania próbek glebowych należy używać laski glebowej. W każdym wyznaczonym miejscu, do gleby wcisnąć do oporu poprzeczki pionowo ustawioną laskę (świeżo zaoraną rolę wcześniej przydeptać pionowo), wykonać pełny obrót i wyjąć laskę. Zawartość laski przenieść do pojemnika. Dopuszcza się (przy indywidualnym systemie pobierania) pobieranie nożem lub łopatką (przekrój 20 cm).
     
  10. Próbka ogólna powinna ważyć 300-500 gramów i być mieszaniną ok. 20 próbek pierwotnych, pobranych z punktów równomiernie rozmieszczonych na badanym obszarze wg schematu a), b), c) lub innego, zapewniającego reprezentatywność próbki:​


     
  11. Opisane/ponumerowane kartoniki/pudełka z próbkami glebowymi dostarczyć do laboratorium w ciągu 14 dni. Szkic pól gospodarstwa pozostaje u zleceniodawcy.

Instrukcja została opracowana na podstawie PN-R-04031 oraz informacji zamieszczonych na stronie Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej.

Instrukcja pobierania próbek glebowych (do oznaczenia zawartości azotu mineralnego)

  1. Do celów doradztwa nawozowego próbki gleby pobiera się z poziomów: 0-30 i 30-60 cm. Termin pobierania próbek: na przedwiośniu lub wczesną wiosną z pól upraw ozimych (głównie zbóż i rzepaku) przed zastosowaniem nawozów azotowych, czyli przed lub bezpośrednio po rozpoczęciu wegetacji. Natomiast z pól przeznaczonych pod uprawę roślin jarych najpóźniej na kilka dni przed siewem tych roślin.
     
  2. W celu oceny skutków nawożenia próbki pobiera się po zbiorze roślin z trzech poziomów: 0-30, 31-60, 61-90 cm.
     
  3. Próbki pobiera się za pomocą zestawu lasek o rosnącej długości i o malejącej średnicy: najpierw z warstwy 0-30 cm i następnie 31-60 cm, a przy ocenie skutków środowiskowych nawożenia azotem dodatkowo z 61-90 cm w tych samych otworach wykonanych w glebie.
     
  4. Ilość próbek pierwotnych jest zależna od wielkości pola i od zmienności gleby (kompleks glebowo-rolniczy, kategoria agronomiczna, przedplon) oraz od historii nawozowej pola, mianowicie:
    • na dużych polach i o małej zmienności gleby jedna próbka w zasadzie nie powinna przekraczać powierzchni 4 ha,
    • na mniejszych polach o dużej zmienności gleby powierzchnia próbki nie powinna przekraczać 1 ha.
  5. Nie należy pobierać próbek z obrzeży pól w pasie do 4 m.
     
  6. Minimalna ilość próbek pierwotnych (miejsc pobrania) składających się na jedną próbkę do badań wynosi 10 oddzielnie dla każdego poziomu, a przy zastosowaniu nawożenia organicznego 15.
     
  7. Próbki ogólne tworzy się przez połączenie prób pierwotnych z każdej warstwy oddzielnie, dokładnie miesza, usuwa resztki roślin, drobne kamienie i inne zanieczyszczenia oraz po dokładnym wymieszaniu zmniejsza do około 250 g.
     
  8. Próbki umieszcza się w szczelnym pojemniku lub woreczku z tworzywa sztucznego (nie kartoniku!) i opisuje stosowanym w gospodarstwie numerem lub nazwą pola, podając poziom pobrania.
     
  9. Opisane próbki jak najszybciej po pobraniu należy dostarczyć do laboratorium.
  10. Próbki można krótko (do 2-3 dni) przechowywać w temperaturze nie wyższej niż +20 do +50°C. Dłuższe przechowywanie jest możliwe tylko po zamrożeniu gleby w temperaturze co najmniej -18°C.

Instrukcja została opracowana na podstawie PN-R-04028:1997 oraz informacji zamieszczonych na stronie IUNG-PIB w Puławach.

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych na podstawie badań wykonanych w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego opublikował wyniki plonowania odmian roślin bobowatych. Z badań wynika, że z wyjątkiem łubinu żółtego plony upraw były najsłabsze od trzech lat.

Za wzorzec przyjęto średni plon wszystkich badanych w danym roku odmian.

BOBIK (13 doświadczeń)

Plon wzorca: 2016 r. – 39,8 dt/ha, 2015 r. – 42,6 dt/ha, 2014 r. – 52,1 dt/ha.

Odmiana niskotaninowa Plon wzorca 2016 r. %
FERNANDO 101
ALBUS 100
AMULET 99
Odmiana wysokotaninowa Plon wzorca 2016 r. %
GRETA 106
BOBAS 104

WYKA SIEWNA (6 doświadczeń)

Plon wzorca: 2016 r. – 33,1 dt/ha, 2015 r. – 44,1 dt/ha, 2014 r. – 40,1 dt/ha.

Odmiana niesamkończąca Plon wzorca 2016 r. %
KWARTA 104
JAGA 103
Odmiana samokończąca Plon wzorca 2016 r. %
GRETA 104

GROCH SIEWNY (26 doświadczeń)

Plon wzorca: 2016 r. – 41,5 dt/ha, 2015 r. – 50,6 dt/ha, 2014 r. – 60,6 dt/ha.

Odmiana ogólnoużytkowa Plon wzorca 2016 r. %
BATUTA 110
ARWENA 104
AUDIT 104
TARCHALSKA 103
EZOP 101
STARSKI 101
Odmiana pastewna Plon wzorca 2016 r. %
TURNIA 104
HUBAL 98
MILWA 97

ŁUBIN WĄSKOLISTNY (15 doświadczeń)

Plon wzorca: 2016 r. – 25,3 dt/ha, 2015 r. – 28,1 dt/ha, 2014 r. – 35,0 dt/ha.

Niesamokończące niskoalkaidowe (pastewne) Plon wzorca 2016 r. %
BOLERO 111
RUMBA 111
KORAL 109
TANGO 106
WARS 105
TYTAN 104
Samokończące niskoalkaidowe (pastewne) Plon wzorca 2016 r. %
REGENT 100

ŁUBIN ŻÓŁTY (16 doświadczeń)

Plon wzorca: 2016 r. – 19,3 dt/ha, 2015 r. – 18,6 dt/ha, 2014 r. – 21,8 dt/ha.

Niesamokończące Plon wzorca 2016 r. %
BARYT 108
BURSZTYN 108
MISTER 102
Samokończące Plon wzorca 2016 r. %
PERKOZ 94

Nawet najlepiej zaprojektowana i wykonana instalacja centralnego ogrzewania wymaga okresowego odpowietrzania. Powietrze znajdujące się w instalacji to skutek nie tylko nieszczelności. Powodów obecności powietrza w układzie centralnego ogrzewania jest wiele.

Instalacja w domach jednorodzinnych napełniana jest wodą wodociągową. W takiej wodzie, bez względu skąd pochodzi – z sieci czy z własnego ujęcia, znajduje się rozpuszczone powietrze. Napełniając – uzupełniając instalację wodą wprowadzamy do niej powietrze. Ilość rozpuszczonego powietrza jest związana z temperaturą i ciśnieniem wody. Im niższą temperaturę ma woda, tym większa jest zawartość rozpuszczonego powietrza. Woda, im ma większe ciśnienie, tym lepiej rozpuszczają się w niej gazy, a więc zawartość wzrasta.

Napełnianie instalacji – instalację należy napełniać powoli, jednocześnie odpowietrzając rozdzielacze oraz najwyższe punkty grzewcze instalacji centralnego ogrzewania. Zbyt szybkie napełnianie powoduje, że do wody dostają się pęcherze powietrza i tworzą się korki powietrzne. Obowiązuje zasada, że im rozleglejsza i bardziej rozgałęziona instalacja, tym wolniej powinno się ją napełniać. W praktyce należy przyjmować, że kondygnacja budynku wraz z kotłem c.o. powinna być napełniana około jednej godziny. Niewielkie nieszczelności instalacji centralnego ogrzewania są niezauważalne dla oka. Podczas pracy trudno zauważyć wyciek na złączce, gdyż ciepła woda szybko odparowywuje. Poprzez takie małe nieszczelności powietrze jest zasysane do instalacji.

Zapowietrzone grzejniki – to częsta przypadłość instalacji grzewczych, większość z nas się z nią zetknęła Łatwo sprawdzić, czy grzejnik jest zapowietrzony. Wystarczy stwierdzić, czy na całej powierzchni jest równomiernie ciepły. Jeśli górna część jest zimna, a dolna ciepła, to znaczy, że grzejnik nie jest wypełniony całkowicie wodą. Jeżeli zamiast gorącej wody w grzejniku znajduje się powietrze, wydajność cieplna grzejnika zmniejsza się, a pomieszczenie jest niedogrzane. Najczęściej zapowietrzają się grzejniki na najwyższej kondygnacji lub położone poniżej sieci rozprowadzającej. Głośna praca instalacji, choć nie tak dotkliwa jak zimne grzejniki, może także dokuczać domownikom. Szumy, stukania, bulgotania, wydawane przez zapowietrzoną instalację, nie są miłe dla ucha mieszkańców budynku.

Nieprawidłowa praca pompy – powietrze nie tylko skraca żywotność grzejników i rur, ale także powoduje nieprawidłową pracę pompy obiegowej instalacji centralnego ogrzewania. Łożyska ślizgowe wału pompy smarowane są wodą. Jeśli jej strumień zostanie przerwany przez korek powietrzny, nastąpi zjawisko tak zwanego suchobiegu, ciepło wydzielające się na wskutek tarcia w łożyskach może doprowadzić do uszkodzenia wału lub pierścieni ślizgowych pompy. Dlatego przy każdorazowym uruchomieniu pompy po dłuższej przerwie w pracy, np. po sezonie letnim, należy ją odpowietrzyć odkręcając śrubokrętem śrubę odpowietrzającą znajdującą się w środku pompki obiegowej.

Każda instalacja grzewcza pracująca w systemie zamkniętym musi być wyposażona w odpowietrzniki. Ich zadaniem jest samoczynne usuwanie powietrza z całego układu. Odpowietrzniki montowane są na kotle centralnego ogrzewania, rozdzielaczach gorącej wody centralnego ogrzewania, grzejnikach, pionach grzewczych zasilania i powrotu. Przed rozpoczęciem sezonu grzewczego do instalacji centralnego ogrzewania systemu otwartego (naczynie zbiorcze + rura przelewowa) należy wolno dopuścić do instalacji wody, do momentu przelania się z naczynia zbiorczego przez rurę przelewową na posadzkę kotłowni.

Jakie odpowietrzniki zamontować?

Odpowietrzniki ręczne są łatwe w obsłudze. Reguluje się je pokrętłem, śrubokrętem, mają małą wydajność. Dlatego służą do miejscowego odpowietrzania poszczególnych grzejników.

Odpowietrzniki automatyczne działają bez ingerencji użytkownika. W zależności od typu mogą być zamontowane pionowo lub poziomo, mają większą wydajność niż odpowietrzniki ręczne. Ich słabą stroną jest wrażliwość na drobne zanieczyszczenia znajdujące się w gorącej wodzie centralnego ogrzewania.

Uwagi eksploatacyjne

Jeżeli instalacja została prawidłowo napełniona i uruchomiona, odpowietrzona, czynności związane z okresowym odpowietrzeniem nie są skomplikowaną czynnością. Ważne jest bieżące kontrolowanie przez użytkownika ciśnienia wody w instalacji (czy wskazań manometru) i rozkładu temperatury na powierzchni grzejników. Duże spadki ciśnienia w pracującej instalacji centralnego ogrzewania mogą świadczyć o nieszczelnościach, a nierównomierny rozkład temperatury grzejników o ich zapowietrzeniu .Zaleca się okresowo, co około 5 lat, przepłukać mieszaniną wody i specjalnego preparatu całość instalacji wodnej i kocioł centralnego ogrzewania, pozostawić go w instalacji – uruchomienie – na okres 24 godzin i spuścić całość. Zabieg spowoduje oczyszczenie wewnętrznych powierzchni rur, kotła, i grzejników c.o., przez co zwiększy się wydajność cieplna urządzeń grzewczych w pomieszczeniach budynku. 

Nawadnianie jest jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych w uprawie warzyw, bowiem wszystkie składniki pokarmowe mogą być pobierane przez rośliny jedynie w roztworze wodnym. Warzywa posiadają wysokie współczynniki transpiracji, dlatego w intensywnej uprawie do uzyskania wysokiej jakości plonów nawadnianie jest niezbędne. Wyposażenie gospodarstw w instalację nawadniającą jest obecnie podstawą profesjonalnej uprawy warzyw, gdyż nawadnianie oprócz wpływu na jakość plonów ma również wpływ na wysokość plonów oraz pozwala w wąskim zakresie sterować produkcją.

Większość warzyw w 80-95% składa się z wody, dlatego wielkość plonu i jego jakość bardzo szybko obniżają się nawet w warunkach krótkotrwałej suszy.

Nawadnianie zaleca się stosować w uprawie warzyw o dużych wymaganiach wodnych, a także u odmian wczesnych, o krótszym okresie wegetacji lub karłowych, u których zredukowany jest system korzeniowy.

W warunkach Wielkopolski, nawadniając rośliny można uzyskać zwiększenie plonów o około 30%. Ponadto wiosenne nawadnianie warzyw wczesnych, takich jak kapusta, kalafior, kalarepa, rzodkiewka, szpinak czy sałata (szczególnie w okresach wiosennej suszy), przyspiesza ich wegetację, a dzięki temu przyspiesza zbiory. Wcześniejsza, np. o tydzień, sprzedaż niektórych warzyw wiosną pozwala uzyskać za nie dużo wyższe ceny.

Z reguły należy nawadniać rozsadę posadzoną do gruntu, przy czym na glebę podlaną dobrze jest nagarnąć nieco ziemi suchej w celu ochrony przed szybkim wysychaniem.

W miesiącach wiosennych najodpowiedniejszą porą nawadniania są godziny ranne. W miesiącach letnich należy warzywa nawadniać po południu i wieczorem, gdyż parowanie jest wtedy mniejsze, a woda powoli w ciągu nocy wsiąka w glebę.

Niekiedy problemem związanym z nawadnianiem plantacji warzyw może być określenie każdorazowego terminu jego rozpoczęcia. Z reguły robi się to „na wyczucie”, ale lepiej jest wyznaczać ten termin na podstawie wskazań tensjometru (przyrząd służący do pomiaru uwilgotnienia gleby). W przypadku gdy nie posiadamy tego przyrządu, częstotliwość nawadniania zależy od warunków glebowych i atmosferycznych, przede wszystkim od opadów, a także od temperatury, nasłonecznienia i wiatrów. Często producenci zwlekają z rozpoczęciem nawadniania licząc na opady deszczu, tymczasem ujemne skutki braku wody odczuwalne są przez najbardziej wrażliwe rośliny już po 4-5 dniach od 25-milimetrowego opadu (25 litrów na m²). Ogólną zasadą jest podawanie roślinom wody w takiej ilości, aby podłoże przemokło na 10-15 cm w głąb. Warzywa nawadnia się najczęściej co 7-10 dni lub gdy stwierdzi się istotne przeschnięcie gleby. Należy pamiętać, że zbyt częste nawadnianie małymi dawkami wody jest dla roślin jeszcze bardziej szkodliwe niż jej przejściowy niedobór.

Do nawadniania nadaje się woda rzeczna, woda ze stawów oraz rowów. Woda studzienna, jak i wodociągowa, jakkolwiek znacznie zimniejsza, nie wpływa ujemnie na plon roślin z wyjątkiem dyniowatych (ogórki, dynie), które należy nawadniać wodą o temperaturze otoczenia.

Najmniej pracochłonnym i w miarę oszczędnym sposobem nawadniania roślin jest deszczowanie. Na plantacjach warzyw montowane mogą być następujące rodzaje deszczowni: przestawne deszczownie rurowe, deszczownie kołowe, deszczownie szpulowe oraz przęsłowe.

Należy pamiętać, że nie wszystkie gatunki warzyw dobrze znoszą nawadnianie przez zraszanie. U niektórych roślin, np. pomidorów, ogórków, cebuli, deszczowanie nieumiejętnie stosowane – zbyt często i w nieodpowiednim okresie może spowodować nasilenie występowania chorób. Aby temu zapobiec, dobrze jest stosować nawadnianie kroplowe, doprowadzające wodę bezpośrednio do strefy korzeniowej roślin.

W ramach programu operacyjnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, realizowanego przez Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, grupa rolników z powiatu tureckiego uczestniczyła w dwudniowym wyjeździe studyjnym p.n. Innowacyjne kierunki w produkcji nasiennej, do miejscowości Kondratowice położonej w woj. dolnośląskim, w której mieści się siedziba KWS Lochow Polska. Głównym, zakładanym celem wyjazdu do nowoczesnego zakładu produkcji nasion rolniczych KWS Lochow Polska Sp. z o.o. w Kondratowicach było pozyskanie wiedzy fachowej w zakresie wdrażania innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich.

Uczestnicy wyjazdu zapoznali się bezpośrednio z najlepszymi praktykami i innowacjami rolniczymi stosowanymi w nasiennictwie m.in. z produkcją polową i doświadczalną, laboratoryjną oceną nasion, przygotowaniem nasion do sprzedaży, organizacją kontraktacji i współpracą z rolnikami. Z wielkim zainteresowaniem rolnicy wysłuchali wykładu dr Witolda Szczepaniaka – pracownika Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, nt. Innowacji w nawożeniu zbóż oraz prelekcji przedstawicieli KWS Lochow dotyczących głównych zasad produkcji kwalifikowanego materiału siewnego.

Wyjazd studyjny z pewnością spełnił swoje zadania informacyjno-edukacyjne, umożliwił nawiązanie kontaktów z najlepszymi firmami nasiennymi, co pozwoli na pełniejsze korzystanie przez rolników i doradców ze zdobyczy nauki w zakresie nowych, odpornych na choroby i wydajnych odmian roślin uprawnych oraz znaczącego podniesienia wskaźnika wymiany kwalifikowanego materiału siewnego. Rolnicy z zadowoleniem przyjęli ofertę możliwości wysiewu w swoich gospodarstwach, w formie doświadczeń polowych, żyta ozimego hybrydowego, co z pewnością zachęci ich do uprawy tego gatunku zboża.

Krzysztof Kwinciak, PZDR Turek

W polu obserwacji Polski FADN znajdują się gospodarstwa towarowe, a minimalna wielkość ekonomiczna 4 000 euro, po przekroczeniu której włącza się gospodarstwo rolne do pola obserwacji FADN, ustalana jest od 2010 roku obrachunkowego na podstawie analizy sum Standardowej Produkcji (SO) z danych GUS w poszczególnych klasach wielkości ekonomicznej. Standardowa Produkcja jest to średnia z pięciu lat wartość produkcji określonej działalności rolniczej (roślinnej lub zwierzęcej) uzyskana z 1 ha lub od 1 zwierzęcia w ciągu 1 roku, w przeciętnych dla danego regionu warunkach produkcyjnych. W celu wyeliminowania wahań wartości produkcji powodowanych np. warunkami pogodowymi czy też zmianami cen produktów, do obliczeń przyjmowane są średnie z pięciu lat odpowiedniego okresu, na podstawie uśrednionych danych rocznych z określonego regionu. Typ rolniczy gospodarstwa rolnego określany jest na podstawie udziału poszczególnych działalności rolniczych w tworzeniu całkowitej wartości SO gospodarstwa. Typ rolniczy gospodarstwa odzwierciedla jego system produkcji. Działalność gospodarcza inna niż rolnicza nie jest brana pod uwagę w typologii gospodarstw dokonywanej na podstawie działalności rolniczych. W Polskim FADN jest osiem typów ogólnych (TF8) gospodarstw rolnych. Niniejszy artykuł oparty jest na danych prezentowanych w opracowaniu IERiGŻ PIB Warszawa „Wyniki standardowe uzyskane przez indywidualne gospodarstwa rolne (GR) uczestniczące w Polskim FADN – Wielkopolska i Śląsk” w latach 2010-2014. Przedstawione wyniki zawierają wartości średnie ważone dla grup gospodarstw rolnych w polu obserwacji wyłanianych według typów rolniczych.

Tabela nr 1. Rozkład gospodarstw rolnych w polu obserwacji obejmujących region Wielkopolska i Śląsk według klasy wielkości ekonomicznej i typów rolniczych – „krowy mleczne”.

  Krowy mleczne
PSR 2002 PSR 2010
Liczba GR % Liczba GR %
Bardzo małe (2 000 <= € < 8 000) 1 715 17,2% 810 6,1%
Małe (8 000 <= € < 25 000) 4 645 46,5% 4 158 31,2%
Średnio małe (25 000 <= € < 50 000) 2 512 25,2% 5 212 39,1%
Średnio duże (50 000 <= € < 100 000) 895 9,0% 2 589 19,4%
Duże (100 000 <= € < 500 000) 194 1,9% 560 4,2%
Bardzo duże (€ >= 500 000) 22 0,2% 0 0,0%

Źródło: GUS
​PSR – Powszechny Spis Rolny

Wykres nr 1. Rozkład gospodarstw rolnych w polu obserwacji obejmujących region Wielkopolska i Śląsk według typów rolniczych – „krowy mleczne”.

Wśród omawianej grupy gospodarstw rolnych średnia powierzchnia użytków rolnych w rejonie Wielkopolska i Śląsk wynosiła 23,50-47,60 ha. Liczba gospodarstw w tej grupie w ostatnich latach znacznie zwiększyła się (Tabela nr 2), a ich udział procentowy w stosunku do ogólnej liczby gospodarstw towarowych w rejonie o minimalnej wielkości ekonomicznej 4 000 euro wzrósł o 2%, z 5% do 7%. Według klas wielkości ekonomicznej w grupie gospodarstw „krowy mleczne” (Tabela nr 1, Wykres nr 1) wyraźnie dominują gospodarstwa w klasie „małe” – 46,5% i 31,2% oraz „średnio-małe” – 25,2% i 39,1%. Porównując wyniki Powszechnego Spisu Rolnego z lat 2002 i 2010 zauważamy wyraźny wzrost liczby gospodarstw rolnych w klasach „średnio-małe” i ”średnio-duże”. Najmniej gospodarstw w rejonie w typie rolniczym „krowy mleczne” jest w klasie wielkości ekonomicznej „bardzo duże” – 0,2% i 0%. Omawiane gospodarstwa w typie „krowy mleczne” charakteryzują się bardzo wysokim udziałem środków trwałych – 84-90% oraz dominacją kapitału własnego – 88-94%, co świadczy o wysokiej autonomii finansowania majątku. Wielkość ekonomiczna grupy gospodarstw „krowy mleczne” wynosi 39-56 tys. euro.

Tabela nr 2. Wybrane informacje o gospodarstwie rolnym.

Wyszczególnienie j.m. Krowy mleczne
2010 2011 2012 2013 2014
Liczba reprezentowanych GR szt. 8 881 8 692 8 230 12 454 12 454
Liczba GR w próbie szt. 460 477 489 582 582
% 5,2% 5,5% 5,9% 4,7% 4,7%
Wielkość ekonomiczna euro 56 410,1 48 278,0 34 502,9 39 314,0 41 646,4
Powierzchnia użytków rolnych ha 47,60 39,80 27,60 23,50 24,70
Udział gruntów dzierżawionych % 60% 48% 26% 25% 24%
Liczba osób pełnozatrudnionych AWU 2,8 2,4 2,0 1,8 1,9
Liczba osób pełnozatrudnionych AWU/100 ha 5,88 6,03 7,25 7,66 7,69
Udział pracy najemnej w nakładach pracy ogółem % 42% 31% 14% 16% 5%
Zwierzęta ogółem LU 45,1 38,9 29,6 30,10 32,00
Obsada zwierząt LU/100 ha 94,75 97,74 107,25 128,09 129,55
Wartości standardowej produkcji 349 875 330 282 222 296 197 355 210 229
Produkcja ogółem na osobę zł/AWU 124 955 137 618 111 148 109 642 110 647
Udział zbóż w standardowej produkcji % 20% 18% 19% 12% 12%
Wartość aktywów ogółem 1 276 736 1 218 020 1 093 093 1 107 816 1 179 819
Aktywa trwałe 1 077 404 1 042 841 966 393 993 787 1 064 880
Udział aktywów trwałych w aktywach ogółem % 84% 86% 88% 90% 90%
Kapitał własny 1 145 035 1 072 086 985 006 1 040 313 1 109 692
Udział kapitału własnego % 90% 88% 90% 94% 94%

LU – jednostka przeliczeniowa zwierząt
AWU – jednostka przeliczeniowa pracy według współczynników stosowanych w UE

Bazując na danych rachunkowych Polski FADN, w gospodarstwach regionu Wielkopolska i Śląsk odnotowano, że w strukturze własnościowej użytków rolnych dominowały grunty własne. Niemniej znaczny był udział dodzierżawionych użytków rolnych, wynosił on aż 60% w roku 2010, a w roku 2014 już tylko 24%. W tym okresie zmniejszyła się znacznie powierzchnia użytków rolnych. Z analizy danych rachunkowych wynika, że w gospodarstwach rolnych typ rolniczy „krowy mleczne” w zasiewach dominują uprawy pastewne – 49-57% i zboża – 37-42%. Jeżeli chodzi o produkcję zwierzęcą, to udział bydła wynosi 97%, w tym krowy mleczne – 59%.

Tabela nr 3. Wybrane informacje o produkcji gospodarstwa rolnego.

Wyszczególnienie j.m. Krowy mleczne
2010 2011 2012 2013 2014
Zboża ha 17,73 15,39 11,70 8,94 9,35
% 37% 39% 42% 38% 38%
Warzywa i kwiaty ha 0,05 0,03 0,03​ 0,01 0,02
% 0,1% 0,1% 0,1% 0,0% 0,1%
Uprawy pastewne ha 22,82 19,54 14,28 13,32 14,08
% 47,9% 49,1% 51,7% 56,7% 57,0%
Uprawy trwałe i sady ha 0,13 0,33 0,46 0,01 0,01
% 0,3% 0,8% 1,7% 0,0% 0,0%
Pozostałe uprawy ha 6,61 4,22 0,90 1,06 1,03
% 13,9% 10,6% 3,3% 4,5% 4,2%
Powierzchnia użytków rolnych wyłączona z produkcji, ugory, odłogi ha 0,26 0,29 0,23 0,16 0,21
% 0,5% 0,7% 0,8% 0,7% 0,9%
Krowy mleczne LU 26,09 22,76 17,90 17,67 18,68
% 58% 59% 60% 59% 58%
Pozostałe bydło LU 17,69 15,12 10,90 11,64 12,51
% 39% 39% 37% 39% 39%
Trzoda chlewna LU 1,09 0,84 0,73 0,78 0,81
% 2% 2% 2% 3% 3%

Z danych Polski FADN według liczby gospodarstw w próbie w kraju wynika, że dochody z pozarolniczych źródeł wystąpiły w 7% w typie gospodarstw „krowy mleczne” i stanowiły średnio w analizowanym okresie 15% udział dochodu spoza gospodarstwa rolnego w dochodzie rodziny rolniczej. Można zaobserwować, że udział dochodu spoza gospodarstwa rolnego w dochodzie rodziny rolniczej wzrósł z 14% do 16%. Pozostała część dochodu gospodarstw domowych – średnio 85% to dochód uzyskany z rodzinnego gospodarstwa rolnego. Najważniejszym źródłem dochodów spoza gospodarstwa rolnego gospodarstw domowych były emerytury i renty, średnio 52% dochodów pochodziło z tego źródła. Drugim co do ważności źródłem dochodów, które przysparzało około 31% dochodów w gospodarstwach domowych była praca najemna.

Wykres nr 2. Dochody rodziny rolniczej w gospodarstwach prowadzących rachunkowość Polski FADN według typów rolniczych – „krowy mleczne”.

Wykres nr 3. Dochody spoza gospodarstwa rolnego w gospodarstwach prowadzących rachunkowość Polski FADN według typów rolniczych – „krowy mleczne”.

W niniejszym artykule bazując na danych Polski FADN podjęto próbę krótkiego scharakteryzowania gospodarstw rolnych według typu rolniczego „krowy mleczne”. Wyniki prezentowane w niniejszym opracowaniu są średnimi arytmetycznymi dla gospodarstw towarowych prowadzących rachunkowość rolną w ramach Polskiego FADN.

Materiał źródłowy:

  • Wyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN w latach 2010-2014, IERiGŻ PIB Warszawa.
  • Lech Goraj, Stanisław Mańko „Rachunkowość i analiza ekonomiczna w indywidualnym gospodarstwie rolnym”.
10 listopada 2016

Podróże kształcą...

Napisane przez

Co roku panie zrzeszone w Kołach Gospodyń Wiejskich działających na terenie gminy Ujście, z inicjatywy p. Alicji Hajt przewodniczącej Koła Gospodyń Wiejskich w Nowej Wsi Ujskiej organizują jesienne wyjazdy turystyczne. Zwiedzają regiony Polski, a także odwiedzają kraje sąsiadujące. W 2015 roku zorganizowały wyjazd w Góry Świętokrzyskie oraz do Czech i Słowacji. W br. we wrześniu, wyruszyły na kilkudniową wyprawę turystyczno-krajoznawczą na południe Polski oraz do Niemiec. Wyjazd wzbogacił panie wiedzą na temat historii Dolnego Śląska oraz Dolnej Saksonii. Zwiedzały zabytki oraz poznawały legendy do nich przypisane. Panie zwiedziły m.in. Pałac w Wojanowie (z XIII w.), 700-letnią Wieżę Książęcą (rycerską) w Siedlęcinie, którą wzniósł po 1314 r. w Dolinie Bobru, na szlaku handlowym Wrocław-Praga, książę jaworski Henryk I; Kościół prawosławny w Jeleniej Górze; Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie, nazywane Europejską Perłą Baroku, którego największym skarbem jest XIII-wieczna ikona Matki Bożej Łaskawej–najstarszy wizerunek maryjny w Polsce; Zamek Książ w Wałbrzychu wybudowany w latach 1288–1292 przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I Surowego.
W Niemczech swoim pięknem urzekło panie miasto Drezno. Tu zwiedziły Most Blaues Wunder-architektoniczne cudo owiane miejskimi legendami i historiami-który będąc w  Dreźnie nie można nie zobaczyć; Wspaniały wschodnioniemiecki barokowy zespół architektoniczny znajdujący się w centrum Drezna-Pałac Zwinger, gdzie mieści się kolekcja historycznych wyrobów porcelanowych - porcelana chińska, japońska i koreańska sprzed wielu stuleci, jak i znane w całych Niemczech wyroby z Miśni. W Pałacu znajduje się również kolekcja dawnych przyrządów i eksponatów matematycznych, fizycznych, astronomicznych, geodezyjnych oraz meteorologicznych.
Ponadto w Zwingerze znajduje się zbrojownia, w  której prezentowane są egzemplarze bezcennych historycznych pancerzy, broni palnej i broni białej. Mieści się tu również oranżeria, w której panie podziwiały wiele gatunków egzotycznych roślin, sprowadzonych do Zwingeru przez króla Augusta II Mocnego. W Zwingerze znajduje się także Galeria Obrazów Starych Mistrzów, gdzie zgromadzono bogate zbiory dzieł malarstwa europejskiego z okresu od XV do XVIII wieku m. in. obrazy takich malarzy jak Tycjan, Rembrandt, Peter Paul Rubens czy Albrecht Durer.
Niestety nie można zobaczyć wszystkiego - być w tym samym czasie w kilku miejscach na raz… i chociaż panie miały apetyt na dalsze zwiedzanie, to czas kilkudniowej wycieczki szybko minął.
Panie wróciły z podróży zmęczone, ale pełne wrażeń. W przyszłym roku również planują wyjazd.

Ostatnio zmieniany 10 listopada 2016

Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Poznaniu zaprasza do wzięcia udziału w warsztatach nt. „Innowacyjna agrotechnika kukurydzy na kiszonkę”. Warsztaty odbędą się 15 listopada 2016 r. gospodarstwie Pana Arkadiusza Szwarca w Roszkówku w powiecie rawickim.

Operacja jest realizowana w ramach Planu operacyjnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2016-2017 w zakresie SIR.

Warsztaty skierowane są do producentów rolnych, przedstawicieli instytucji państwowych oraz doradców WODR w Poznaniu.

Celem realizacji operacji jest promowanie innowacyjnej agrotechniki kukurydzy na kiszonkę począwszy od doboru odmianowego roślin, poprzez nowoczesne uproszczone systemy uprawy roślin, nawożenie, ochronę chemiczną, aż po prawidłowy zbiór rośliny na kiszonkę i przygotowanie kiszonki. Prelegentami będą pracownicy naukowi: Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Rzeszowie, Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej oraz przedstawiciele firmy komercyjnej i Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Poznaniu.

Ramowy program konferencji:

9.00 - 9.45 Rejestracja uczestników, powitanie, przedstawienie programu warsztatów
9.45 - 10.15 Wykład na temat Sieci Innowacji w Rolnictwie
10.15 - 11.00 Przegląd odmian kukurydzy i właściwy dobór odmian do produkcji kiszonki
11.00 - 12.15

Agrotechnika kukurydzy – część I:

  • System uproszczonej uprawy (siew w mulcz, strip till) jako innowacja, która pozwoli obniżyć koszty uprawy kukurydzy
  • Ochrona kukurydzy przed chorobami i szkodnikami
12.15 - 12.30 Przerwa kawowa
12.30 - 13.15

Agrotechnika kukurydzy – część II:

  • nawożenie
  • prawidłowy zbiór kukurydzy na kiszonkę
13.15 - 14.45 Prawidłowe przygotowanie kiszonki
14.45 - 15.00 Podsumowanie i zakończenie warsztatów
15.00 Obiad

Zapisy oraz bliższe informacje: biuro gminne WODR w Brodnicy – tel. 616 791 853 lub 797 709 936. Liczba miejsc ograniczona. Zapraszamy!

Uprawa kukurydzy na ziarno jest uprawą, która zajmuje coraz większą powierzchnię w  naszej gminie. Bieżący rok to rok sprzyjający dla kukurydzy. Panujące warunki atmosferyczne spowodowały osiąganie dobrych plonów. Kukurydzę uprawia się na glebach zasobnych w próchnicę, przepuszczalnych o odczynie pH 6-7. Można uprawiać ją również na słabszych glebach ale tylko odmiany o mniejszych wymaganiach glebowych.
Przedplon - Najlepszymi przedplonami są rośliny okopowe, strączkowe, rzepak. Może być uprawiana po sobie do 10 lat optymalnie 4 lata. /Występuje namnożenie patogenów/ Nawożenie - Nawozy potasowe w ilości 300kg soli potasowej oraz 400kg Salmag / 1ha na gleby słabsze a  na gleby lepsze Mocznik w ilości 350 kg/1ha. Nawozy w/w stosujemy przedsiewnie. Natomiast Polidap 306 w ilości 100-150kg/ha przy siewie nasion.

Termin siewu - W naszym rejonie przypada miedzy 20-30 IV.

Gęstość siewu - Kukurydzę lepiej siać rzadko niż gęsto czyli około 8-9 roślin/m2.

Ochrona roślin - w okresie masowego nalotu ploniarki zbożowej w fazie 3 liści kukurydzy
a dokładnie gdy 3 liść jest długości 2 liścia stosujemy Karate Zeon w ilości 0,1l/ha.

Zwalczanie chwastów przed wschodami kukurydzy stosujemy  preparat Adengo w ilości 0,33  - 0,44 l/ha  w fazie 2-7 liści kukurydzy stosujemy Maister 100-150g/ha+ 1l Zeagran, Milagro Extra 6OD 0,50l plus Calisto 100 SC

Zbiór nasion - Termin zbioru kukurydzy na ziarno przypada w fazie dojrzałości pełnej.
Optymalnie w październiku i listopadzie a odmiany o FAO 160-200 we wrześniu.

Dzięki zastosowaniu prawidłowej agrotechniki i sprzyjających warunków atmosferycznych ,które wystąpiły w tym roku, możemy osiągnąć 10-12 t kukurydzy suchej.

 

Andrzej Otto doradca rolny z gminy Gołuchów

 

W gospodarstwie demonstracyjnym pana Bogdana Sieczki w gminie Golina prowadzona była demonstracja: „Prośrodowiskowe technologie w gospodarstwie rolnym – zastosowanie pożytecznych mikroorganizmów w produkcji zwierzęcej.”

Demonstracja obejmowała dwa lata doświadczeń i miała na celu uszlachetnianie obornika w pryzmie przy udziale ProBioEmówTM tj. preparatów wytwarzanych na bazie pożytecznych mikroorganizmów. Efektem pracy miało być: zmniejszenie uciążliwości nawozu wobec środowiska naturalnego i uzyskanie wysokiej jakości nawozu. Demonstracja prowadzona była na zasadzie porównania dwóch pryzm obornika, bez oraz z zastosowaniem preparatu.

Pan Bogdan Sieczka stosował preparat EmFarma PlusTM przekazany przez firmę ProBiotics Polska Sp. z o. o. Przygotowaną pryzmę obornika rolnik polewał preparatem probiotycznych mikroorganizmów zgodnie z zaleceniami. Obserwacje procesów, jakie zachodziły w pryzmie, warunków atmosferycznych, w jakich te procesy zachodziły i wyniki końcowe odnotowywano w karcie dokumentacyjnej demonstracji. Zarówno w roku 2015 jak i 2016 zaobserwowano podobne wyniki a mianowicie:

  • Przyspieszenie humifikacji obornika, a co za tym idzie zmniejszone wydzielanie odorów oraz zmniejszenie objętości pryzmy,
  • Ograniczenie parowania pryzmy,
  • Poprawę, jakości obornika.

Obornik przefermentowany z preparatem EmFarma PlusTM okazał się bardzo dobrej jakości nawozem organicznym.

Preparaty pożytecznych mikroorganizmów mają wiele zastosowań. W dobie wszechobecnej chemizacji zachęcam do zapoznania się z tym tematem.