Bakterioza pierścieniowa ziemniaka – wywołuje ją bakteria Clavibacter michiganensis spp. Zarówno kraje należące do EPPO, jak i kraje Ameryki Północnej (Kanada, Meksyk, USA) zamieściły sprawcę tej choroby na liście organizmów kwarantannowych z zerową tolerancją tzn., że ani jedna bulwa w partii ziemniaków nasiennych, ziemniaków przeznaczonych na rynek krajowy czy eksport nie może być zainfekowana bakteriami Cms.
Objawy choroby w pierwszym okresie są trudne do zdiagnozowania. Uwidaczniają się głównie dopiero pod koniec wegetacji oraz przechowywania bulw. Mogą być one również mylone lub maskowane objawami innych chorób ziemniaka, jak : zaraza, rak łodygi, więdnięcie, brunatna zgnilizna ziemniaka lub błędnie odczytywane jako objawy starzenia się roślin czy skutki suszy.
Liście na zainfekowanych roślinach tracą turgor, bledną od brzegów, więdną i uschnięte zwisają na łodygach asymetrycznie od dołu ku górze. W porażonych bulwach w strefie wiązek przewodzących widoczne są jamki, z których po naciśnięciu wypływa śliz bakteryjny. Według EPPO żadnemu krajowi, w których wystąpiła bakterioza nie udało się do końca wyeliminować jej źródeł. Największy problemem w zwalczaniu Cms stanowią bulwy i rośliny porażone latentnie (bezobjawowo). W tym okresie koncentracja bakterii (zbyt mała) nie daje bezpośrednich objawów, ale stanowi potencjalne zagrożenie dla następnych generacji roślin. Bakterie przenoszone są przez porażone bulwy, także zimują w porażonych resztkach roślin, pozostawionych bulwach, samosiewach ziemniaka, a także w resztkach innych roślin żywicielskich: buraka cukrowego, pomidora, papryki, oberżyny, czy chwastów psiankowatych. Są one również zdolne przetrwać na powierzchni ścian przechowalni, pojemników i urządzeń, które miały kontakt z porażonymi bulwami i porażać następne bulwy. Poważnym problemem w zwalczanie bakteriozy jest brak chemicznego lub biologicznego sposobu bezpośredniego zwalczania sprawcy w tkankach ziemniaka. Dlatego bulwy porażone powinny być poddane utylizacji – najlepiej zabiegowi termicznemu (parowaniu) Mogą być poddane także przerobowi przemysłowemu (gorzelnie, krochmalnie) z odpowiednim systemem odpływu i dezynfekcji ścieków .Wykrycie Cms w konkretnym gospodarstwie powoduje, że z mocy ustawy zostaje nałożona kwarantanna na uprawę ziemniaków i zachodzi konieczność wykonywania zabiegów określonych przepisami fitosanitarnymi.
Mieczysław Łepkowski, WODR Poznań
Gł. specj. ds. .roślin okopowych