Działalność służb doradczych WODR w Poznaniu w zakresie integrowanej ochrony roślin
Przygotowane przez Andrzej ObstOchrona roślin jest bardzo ważną dyscypliną naukową, która ma duże znaczenie w osiąganiu wysokości i jakości produkcji roślinnej. Wymaga sprawnego i dobrze działającego systemu przepływu informacji oraz doradztwa ekonomiczno-organizacyjnego. Doradztwo rolnicze to instytucja państwowa odgrywająca ogromną rolę w procesach dostosowawczych gospodarstw rolnych do wymogów unijnych. Rozwiązuje bieżące problemy ludności rolniczej i dostosowuje swoje działania do bardzo szybko zmieniającej się rzeczywistości. Pojawiają się wciąż nowe potrzeby rolników, a zarazem zadania, którym doradcy muszą sprostać.
Przestrzeganie zasad ekologicznych jest wyzwaniem przed jakim stają obecnie mieszkańcy wsi. W rozwijaniu i pobudzaniu świadomości ekologicznej rolników szczególne zadanie do spełniania mają ośrodki doradztwa rolniczego, których jednym z podstawowych celów powinno być inspirowanie rolników do działań zgodnych z wymogami ekologicznymi.
Ważnym zagadnieniem ekologicznym jest ochrona roślin w gospodarstwach rolnych.
Ma ona ogromne znaczenie w produkcji roślinnej, ale zarazem może pozostawać w sprzeczności z ekologią. Z tego względu tak ważne jest poszukiwanie sposobów zmniejszenia szkodliwego wpływu chemicznych środków ochrony roślin (ś.o.r.) na środowisko, gdyż mogą go skażać i zagrażać zdrowiu i życiu ludzi. Do 1995 roku dużą rolę w zakresie ochrony roślin spełniali doradcy Wojewódzkich Stacji Kwarantanny i Ochrony Roślin. Powołanie Inspekcji Ochrony Roślin zmieniło kierunek działania z poradnictwa na nadzór nad całością zagadnień związanych z ochroną roślin. Powstałą lukę wypełniła częściowo zwiększająca się sukcesywnie liczba przedstawicieli firm i dystrybutorów ś.o.r. Jednakże istnieje potrzeba zabezpieczenia rolnikowi możliwości kontaktu z doradcami niezależnymi, niezwiązanymi z producentami środków ochrony. Te zadania wobec powyższego powinny przejąć ośrodki doradztwa rolniczego.
WODR realizuje szkolenia kwalifikacyjne dla rolników i doradców specjalizujących się z tematyki ochrony roślin mając na względzie redukcję ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin poprzez następujące działania:
4. Upowszechnianie zasad integrowanej ochrony roślin;
5. Modyfikacja systemu sygnalizacji agrofagów;6. Upowszechnianie systemu Integrowanej Produkcji Roślin;
Szkolenia dla doradców specjalizujących się i rolników koncentrują się wokół następującej tematyki:
Chemiczne zwalczanie patogenów w zbożach, rzepaku, ziemniakach, kukurydzy i innych uprawach. Rozpoznawanie sprawców zagrożeń, określanie progów szkodliwości dobór metod zwalczania wg integrowanych zasad produkcji.
WODR tworzy sieć Gospodarstw Demonstracyjnych z którymi jest nawiązana ścisła współpraca w zakresie między innymi wdrażania nowoczesnych systemów produkcji obejmujących zagadnienia integrowanych metod ochrony roślin.
Na posiadanych gruntach rolnych w Sielinku, Marszewie i Gołaszynie prowadzone są demonstracje z zakresu prezentacji osiągnięć hodowców roślin. Rolnicy i doradcy mogą zapoznać się w trakcie organizowanych Targów i specjalistycznych szkoleń z trendami nowoczesnej hodowli roślin, gdyż ten element jest jednym z podstawowych elementów integrowanych zasad produkcji i ochrony roślin.
Postęp biologiczny – lepsza jakość produkcji roślinnej
Na poziom plonowania roślin uprawnych wpływa wiele czynników, m.in. genetyczny potencjał plonowania odmiany, produkcyjność gleby, klimat, zastosowana technologia uprawy. Najbardziej efektywnym czynnikiem wzrostu produkcji jest postęp biologiczny
Wprowadzanie postępu biologicznego do gospodarstwa jest najbardziej nowoczesną i efektywną metodą zwiększania produkcji czy doskonalenia jej jakości.
Jest to istotne szczególnie w województwie wielkopolskim, gdzie zwiększenie potencjału produkcyjnego poprzez zwiększenie gospodarstwa jest bardzo trudne. Średnio gospodarstwa są stosunkowo niewielkie. Zdolność do adaptowania postępu biologicznego będzie czynnikiem decydującym o powodzeniu gospodarowania. Postęp biologiczny stanowi część składową postępu rolniczego. Te zdobycze nauki pragniemy propagować w systemie Gospodarstw Demonstracyjnych i demonstracji własnych na posiadanych gruntach.
System wspomagania decyzji dla gospodarstw rolniczych jako źródło informacji i aktywizacji zawodowej.
Różnorodność prac w gospodarstwie rolniczym wymaga od producenta rolnego wiedzy z wielu dziedzin: agronomii, agrotechniki, mechanizacji, rachunkowości, finansów, zarządzania itd. Ważnym atutem są więc dobre źródła informacji – wyczerpujące, przystępne, dostępne szybko i w każdych warunkach np. na polu. Dane wytworzone w gospodarstwie powinny być gromadzone najlepiej w formie elektronicznej umożliwiającej szybki do nich dostęp. Jednakże w dużej mierze informacje muszą być pozyskane lub zakupione z zewnątrz (literatura fachowa, szkolenia, radio, telewizja, internet, doradcy rolniczy, firmy specjalistyczne, dostawcy środków produkcji i usług itd.).
Na podstawie wyników badań, Zespół Wojewódzki PDO co roku ustala Listę odmian. W gospodarstwie rolniczym może współdziałać niezależnie wiele systemów wspomagania decyzji przeznaczonych do określonych zadań, lub może być jeden lub kilka zintegrowanych systemów spełniających najważniejsze funkcje doradcze w uprawie jednej lub kilku roślin. W ogólnym zarysie system taki wspiera producenta rolnego w lepszym prowadzeniu gospodarstwa przez sprawniejsze zarządzanie i podnoszenie konkurencyjności gospodarstwa, prognozowanie ryzyka, sprawniejszy transfer informacji i wiedzy, ułatwienie wdrażania zasad rolnictwa zrównoważonego i podnoszenie jakości produktów. Niewątpliwie istotną sprawą jest wybór zagadnień szczególnie wymagających doradztwa.
We współczesnej ochronie roślin istnieje wyraźna tendencja do ograniczania zużycia środków ochrony roślin. Wynika to głównie z oczekiwań konsumentów żywności, minimalizowania niekorzystnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze. Nie bez znaczenia jest też dążenie do zmniejszenia kosztów produkcji płodów rolnych. W ostatnich latach opracowano szereg systemów ułatwiających podejmowanie decyzji odnośnie optymalizacji stosowania fungicydów oraz herbicydów.
Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu naszego rolnictwa na systemy wsparcia w podejmowaniu decyzji w ochronie roślin przed agrofagami, WODR w Poznaniu podjął w 2007 r. współpracę z IOR - PIB w Poznaniu. Współpraca ta dotyczy wdrażania dwóch filarów internetowego systemu decyzyjnego tj.:
- prowadzenia lustracji polowych,
- monitoringu zarazy ziemniaczanej;
Obserwacje polowe prowadzone są na plantacjach na terenie całego województwa w rejonach uprawy ziemniaków przez przeszkolonych doradców WODR. Jest to forma demonstracji roślinnych.
WODR Poznań
Andrzej Obst - główny specjalista ds. ochrony roślin
W dniach 23-24.05.2013 r. odbędzie sie kurs chemizacyjny
Przygotowane przez Katarzyna KaczmarekOGŁOSZENIE!
Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego organizuje kurs :
Stosowanie środków ochrony roślin przy użyciu opryskiwaczy.
Kurs odbędzie się w dniach 23-24 .05.2013 od godz.09.30 w Powiatowym Biurze ARiMR , ul. Przemysłowa 7
Przypominamy, iż zaświadczenie o ukończeniu kursu ważne jest 5 lat, natomiast atestacja opryskiwacza 3 lata. Tylko ważne zaświadczenia upoważniają do zakupu środków ochrony roślin i wykonywania zabiegów chemizacyjnych przez rolników, producentów pieczarek czy ogrodników i sadowników
Posiadanie przeszkolenia z tego tematu jest jednym z wymagań wzajemnej zgodności – Cross Compliance, sprawdzanym i wymaganym do uzyskania pełnych dopłat bezpośrednich.
Ważność świadectwa przeszkolenia – 5 lat
Kontakt : Katarzyna Kaczmarek
Tel. 68 384 24 58
Zainteresowane osoby które chciałyby wziąć udział w konkursie w sprawach organizacyjnych i uzyskaniu szczegółowych informacji mogą kontaktować się z Jolantą Pankowiak nr tel. 608684159 lub email Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
Jolanta Pankowiak starszy doradca WODR
Produkcja truskawek w Polsce nie wykazuje tendencji wzrostowych. Widać natomiast wyraźny wzrost uprawy truskawek w krajach, w których jest dużo taniej siły roboczej i są sprzyjające warunki przyrodnicze. Do takich krajów zaliczyć można Chiny, Turcję oraz kraje Afryki Północnej. Zarówno w Polsce jak i na świecie trwają prace hodowlane nad nowymi odmianami. Na naszym rynku pojawiają się coraz nowsze odmiany, niestety nie sprawdzone w polskich warunkach przyrodniczych. Producenci powinni zastanowić się przed zakupem nowych niesprawdzonych odmian, ponieważ firmy nie są zainteresowane prowadzeniem badań w realiach polskich. Ważny jest efekt finansowy, czyli szybkie ich wprowadzenie do obrotu rynkowego. Obecnie w Krajowym Rejestrze znajdują się 44 odmiany truskawek z czego 16 odmian zagranicznych i 28 odmian krajowych. W latach 2012-2013 do Krajowego Rejestru wpisano cztery polskie nowe odmiany truskawek:
ALIOTH – odmiana o późnym terminie dojrzewania owoców owocująca tradycyjnie. Wykształca średniej wielkości sercowate owoce, które są czerwone, średnio jędrne. Mają czerwony miąższ i dużą komorę powietrzną, kielich silnie przylega do owocu. Odmiana z hodowli Niwa - Hodowla Roślin Jagodowych Sp. z o.o. w Brzeznej
PEGAT – odmiana o średnim terminie dojrzewania owoców. Wykształca średnie do dużych owoce pomarańczowoczerwone z silnym połyskiem. Miąższ jest jasnoczerwony a kielich silnie przylega do owocu. Odmiana z hodowli Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach
AMBROZJA – odmiana średnio wczesna, tradycyjnie owocująca, owoc duży, rombowaty, średnio jędrny, pomarańczowo-czerwony ze średnim połyskiem, miąższ pomarańczowo-czerwony, kielich mocno przylegający do owocu. Pochodzi z hodowli Niwa - Hodowla Roślin Jagodowych Sp. z o.o. w Brzeznej,
ALGOL – odmiana wczesna, tradycyjnie owocująca, owoc duży, stożkowaty, średnio jędrny, ciemnoczerwony ze średnim połyskiem, miąższ czerwony, kielich średnio przylega do owocu, z hodowli Niwa - Hodowla Roślin Jagodowych Sp. z o.o. w Brzeznej
Dorota Piękna-Paterczyk
SPD
Podział ziół na lecznicze i przyprawowe jest w zasadzie niemożliwy, gdyż obecnie wiele typowych ziół leczniczych używa się jako przypraw, np. szałwia, tymianek, a typowo przyprawowe są stosowane w lecznictwie, np. papryka ostra, kminek czy czarnuszka. Człowiek zdrowy może i powinien urozmaicać swoje pożywienie przyprawami. Umiejętnie stosując przyprawy można przygotowywać wiele oryginalnych potraw. Należy jednak robić to z wyczuciem, bo powinno podnieść się smak dań, a nie go zatracić. Nie wszystkie przyprawy roślinne mogą być używane w dużej ilości, szczególnie te egzotyczne. Okazuje się, że ludzie przystosowani do klimatu, z którego te przyprawy pochodzą, mogą je spożywać bez większych zastrzeżeń. Natomiast u nas mogą podrażniać przewód pokarmowy lub inne organy, np. nerki, gdyż są zbyt ostre. Miejscowe przyprawy są lepiej przystosowane do naszych organizmów.
Właściwości przypraw – podobnie jak i ziół leczniczych - zawdzięczamy związkom organicznym jak: alkaloidy, glikozydy, śluzy, garbniki, żywice, kwasy organiczne, fitoncydy, gorycze, saponiny, szczególnie olejki eteryczne. Poważna rolę odgrywają również sole mineralne, witaminy, enzymy i hormony roślinne.
Podział przypraw:
- przyprawy ziołowe- bazylia, cząber, estragon, lubczyk, majeranek, melisa, mięta, lebiodka- oregano
- przyprawy korzenne-anyż, cynamon, imbir, kardamon,
- przyprawy warzywne-cebula, czosnek
- mieszanki ziołowe :
- curry (kolendra, kmin, biały pieprz, żółta musztarda, czerwona papryka, imbir),
- zioła prowansalskie (tymianek, rozmaryn, szałwia lekarska, cząber, bazylia, oregano, majeranek, mięta pieprzowa).
- pieprz ziołowy (kolendra, kminek, gorczyca biała, majeranek, liść laurowy, korzeń chrzanu, papryka)
Jak stosować przyprawy
Przyprawy powinny być stosowne z umiarem, szczególnie te bardziej ostre, gdyż mają podkreślać smak, a nie go zagłuszać lub zmieniać. Nadmiar przypraw może spowodować obniżenie wartości smakowej i aromatycznej potraw.
Kilka rad:
- świeże zioła dodaje się na końcu i w większych ilościach niż suszone
- najpierw dodaje się sól, a potem zioła
- przyprawy najlepiej rozcierać w moździerzu, bezpośrednio przed użyciem
- pieprz świeżo zmielony jest 3 krotnie silniejszy niż pieprz ziarnisty. Należy go dodawać na początku, żeby się ulotnił podczas obróbki cieplnej.
- majeranek i tymianek dodaje się 5 minut przed końcem gotowania
- cząber należy dodawać do potraw 10 minut przed końcem gotowania, bo inaczej potrawa może nabrać gorzkiego smaku
- mięso do pieczenia ( lub duszenia) posypać suszonymi ziołami kilka lub kilkanaście godzin przed dalszą obróbką- przyjmie aromat ziół
Mimo swoich zalet zioła też mogą uczulać, dlatego warto to sprawdzić. Wtedy należy podawać zioła w małych ilościach i obserwować reakcje, czy nie wystąpią w ciągu 2-3 dni bóle brzucha lub wysypka.
Kiedy wprowadzać zioła w żywieniu dzieci? Do żywienia dzieci można wprowadzać:
- po 6. miesiącu-koperek, natkę pietruszki, kminek,
- po 10.miesiącu - szczypiorek, bazylię, cynamon, goździki,
- po 1. roku życia-czosnek, majeranek, tymianek, imbir, wanilia (też do mięs i ryb). Uwaga! Imbir ma właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne, przeciwwymiotne, rozgrzewające. W dolegliwościach związanych z chorobą lokomocyjną przed podróżą najlepiej wypić herbatkę imbirową lub zjeść kanapkę z cienko pokrojonym świeżym imbirem.
- po 2.roku życia-pieprz, papryka, chrzan, szafran-leczy kaszel, katar
Jak przechowywać przyprawy
Przyprawy, które przechowujemy powinny zachować swoje właściwości smakowe i zapachowe. Najczęściej przechowuje się przyprawy suszone. Jednak nawet najlepiej przechowywane tracą część swoich aromatów. Należy trzymać je w hermetycznie zamkniętych pojemnikach, a rośliny przyprawowe w całości – kruszyć i rozdrabniać przed użyciem.
Alicja Nowak
WODR w Poznaniu
Intensywność ochrony zbóż zależy przede wszystkim od kierunku uprawy, odmiany, przebiegu pogody, poziomu nawożenia, stanowiska w płodozmianie i sąsiedztwa innych upraw.
Wiedząc o tych wszystkich aspektach, będzie można precyzyjnie opracować strategie ochrony zbóż, biorąc pod uwagę wszystkie elementy agrotechniki i siedliska rośliny uprawnej. Intensywność ochrony zbóż powinna być przede wszystkim uzależniona od kierunku uprawy danej rośliny. Pszenica oraz jęczmień uprawiany na cele przemysłowe powinny być chronione intensywnie. Porażenie tych roślin przez choroby może obniżyć jakość surowca. Kolejnym aspektem intensyfikacji lub ograniczenia ochrony zbóż jest stanowisko w płodozmianie. Jeżeli udział zbóż w płodozmianie jest niewielki i nie przekracza 50% w strukturze zasiewów, wtedy można ograniczyć stosowanie fungicydów. Należy zwrócić uwagę na sąsiadujące pola, nawet mimo niskiego udziału w strukturze zasiewów, gdy wokół będą monokultury zbożowe, zagrożenie plantacji chorobami grzybowymi może wzrastać. Na intensywność ochrony duży wpływ ma także czynnik odmianowy. W przypadku odmian odpornych ochrona będzie mniej intensywna niż w przypadku odmian wrażliwych. W ochronie roślin podstawowym kryterium wykorzystywanym do podjęcia decyzji stanowi faza rozwojowa rośliny. Pojawienie się patogenów oraz ich szkodliwość są ściśle sprzężone z rozwojem gospodarza.
Termin wykonywania obserwacji porażenia i rozwoju patogenów należ przeprowadzać w określonych fazach tzn. okresach, w których patogeny stwarzają realne zagrożenie dla plonów. W okresie wegetacji zbóż pierwszym okresem stosowania fungicydów jest okres od fazy końca krzewienia do fazy 2 kolanka (BBCH 29—32), najczęściej określany jako termin T—1. W tym okresie zwraca się uwagę na zwalczanie następujących chorób : septoriozę paskowaną, rdzę brunatną, mączniaka prawdziwego, łamliwość źdźbła i fuzaryjną zgorzel podstawy źdźbła. Drugi okres to faza grubienia pochwy liściowej liścia flagowego do widocznych pierwszych ości (BBCH 41—49) – T-2. Choroby, które zwalcza się w tych fazach to mączniak prawdziwy, septorioza paskowana, fuzarioza zbóż, brunatna plamistość, rdza brunatna i rdza żółta. Celem stosowania zabiegów fungicydami w terminie T—1 i T—2 jest ochrona górnych trzech liści. Trzecim okresem, w którym zwalcza się choroby zbóż jest faza kłoszenia (BBCH 51—59) z możliwością przedłużenia do fazy dojrzałości wodnej ziarna (BBCH –71) –termin T—3 . Przy wykonywaniu zabiegów chemicznych w późnych fazach rozwojowych, np. kłoszenie pszenicy ważny jest termin karencji zastosowanego do ochrony fungicydu.W terminie trzecim (BBCH 51—59) zwalcz się septoriozę plew, rdzę brunatną, fuzariozę kłosów. Celem zabiegów w T—3 jest ochrona kłosa przed chorobami grzybowymi. Należy używać fungicydów opartych na triazolach lub takich, które są przeznaczone do zwalczania chorób występujących na kłosie. Wpłynie to również na ochronę górnych liści i będzie stanowiło dodatkowe zabezpieczenie przed rdzą brunatną. Należy pamiętać, że w celu ochrony zbóż przed fuzariozą kłosów zabieg fungicydem należy przeprowadzić przed kwitnieniem pszenicy. Przy wykonywaniu zabiegów chemicznych w późnych fazach rozwojowych, np. kłoszenie pszenicy, ważny jest termin karencji zastosowanego do ochrony fungicydu.
Zabronione jest stosowanie środków, których karencja nie upływa przed zbiorem pszenicy. Spośród wszystkich zbóż pszenica ozima wymaga intensywnej ochrony. Z licznych badań wynika, że dwu- lub trzykrotne stosowanie fungicydów w czasie wegetacji stanowi najskuteczniejszą ochronę przed chorobami i skutkuje najwyższym wzrostem poziomu plonowania. Nalistne stosowanie fungicydu tylko w fazie wykształconego liścia flagowego skutkowało niższą skutecznością zwalczania chorób oraz obniżeniem plonowania zarówno w odniesieniu do obiektu kontrolowanego, jak i pozostałych kombinacji nalistnej ochrony fungicydowej. Uprawa zbóż jarych wymaga mniej nakładów na ochronę roślin. Często rolnicy całkowicie rezygnują z ochrony, albo wykonują tylko jeden zabieg zwalczania chorób grzybowych. Jest to podejście niewłaściwe, dlatego że uprawa jęczmienia jarego przeznaczonego na cele browarne czy pszenicy jarej przeznaczonej na cele konsumpcyjne wymaga precyzyjnego podejścia do ochrony fungicydowej. Aby otrzymać odpowiedniej jakości surowiec, należy uzyskać ziarno zdrowe o odpowiedniej jakości. Dlatego tak ważna jest ochrona chemiczna, która w obecnej technologii opiera się na zaprawianiu ziarna i stosowania jednego lub dwóch zabiegów w okresie wegetacji. W celu ochrony zbóż przed chorobami grzybowymi, rolnicy mogą korzystać z systemów ochrony fungicydowej opracowanych przez firmy chemiczne.
Innowacyjne systemy ochrony roślin składają się z odpowiednio do siebie pasujących produktów, które mają skutecznie chronić rośliny przed chorobami. Programy ochrony są dostępne na stronach internetowych poszczególnych firm chemicznych produkujących fungicydy.
Grzegorz Baier WODR Poznań
Źródło: Wiadomości Rolnicze 03/2013 „Ochrona”
STACJE METEO
W sieci Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu pracuje 40 stacji agrometeorologicznych. Wspierają one rolników w decyzjach dotyczących ochrony roślin.
Stacje zbierają dane o aktualnym stanie pogody, które mogą być wykorzystane w gospodarstwach rolnych położonych do 10 km od urządzenia.
Każda stacja na bieżąco monitoruje podstawowe dane meteorologiczne (temperatura, wilgotność względna powietrza, suma i intensywność opadów deszczu, ciśnienie atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, punkt rosy).
Stacje meteorologiczne działają autonomicznie, przekazują dane na serwer za pomocą sieci komórkowej.
Dostęp do danych pogodowych z najbliższej stacji meteorologicznej w Państwa okolicy widoczny jest po zalogowaniu się na stronie WODR (dla zarejestrowanych użytkowników) wraz z możliwością pobrania pliku z danymi pogodowymi.
Użytkowniku, chcesz mieć dostęp do danych pogodowych z najbliższej w Twojej okolicy stacji meteorologicznej? Zarejestruj się lub zaloguj w Elektronicznej Platformie Świadczenia Usług.
ZARAZA ZIEMNIACZANA
Negatywna prognoza wystąpienia zarazy ziemniaka dostępna jest pod adresem:
http://www.ior.poznan.pl/redir,monitoring_ziemniaka
2. Komputerowy system decyzyjny NEGFRY (szczegółowy opis programu)
Korzystanie z danych meteo poprzez program Negfry jest możliwe po zalogowaniu w Elektronicznej Platformie Świadczenia Usług.
Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu współpracuje z Instytutem Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu.
Uchwała ws. określenia terminów zakończenia zbioru gatunków roślin uprawnych
Napisane przez
Koniunktura w rolnictwie Wielkopolski – kwiecień 2013 r.
Przygotowane przez Jan BrożekDział Ekonomiki, Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankiet gospodarstw rolnych, badania koniunktury w rolnictwie prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.
Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy, a następnie zestawiana jest ankieta dla województwa. Odpowiedzi ilościowe w ankiecie zbiorczej są prezentowane w procentach, co jest czytelniejsze. Poza tym
na str. 2 zamieszczone są wykresy, które obrazują graficznie odpowiedzi rolników, a na str. 3 są wykresy prezentujące graficznie koniunkturę ze kwietnia 2010, 2011, 2012 i 2013 r.
Główne pytania ankiety to:
1. sytuacja finansowa gospodarstw rolnych,
2. zakupy bieżące,
3. inwestycje,
4. kredyty,
5. ocena perspektyw gospodarowania,
6. dane o wykształceniu i wieku kierowniku gospodarstwa.
W styczniu br. ankietowano 250 gospodarstw rolnych, gospodarujących na 6.857,82 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet można wywnioskować:
Ad.1. przychody pieniężne 50 % rolników wykazuje jako takie same do poprzedniego ankietowania, a 14 % jako większe (razem 64 %) i jednocześnie 51 % przewiduje, że za kwartał też będą takie same, a 21 % że większe (razem 72 %). Proporcjonalnie zbliżone relacje występują w oszczędnościach i zadłużeniach gospodarstw.
Ad.2. w zakupach nawozów mineralnych, 60 % kupiło tyle samo i 6 % więcej, pasz 57 % tyle samo i 9 % więcej, środków ochrony roślin 52 % tyle samo i 7 % więcej. Zakupy nawozów mineralnych, pasz i zakupy środków ochrony roślin są zbliżone do zakupów z poprzedniej koniunktury.
Ad.3. inwestycje, to 36 % kupiło lub planuje kupić maszyny i urządzenia rolnicze i tylko 9 % w zakresie inwestycji budowlanych. Poziom tych inwestycji jest taki sam w zakupie maszyn i urządzeń rolniczych, a mniejszy niż poprzednio w inwestycjach budowlanych o 5%.
Ad.4. w zakresie kredytów 39 % ankietowanych wzięło lub planuje kredyty preferencyjne, a 14 % kredyty rynkowe. W kredytach preferencyjnych jest mały spadek w planowaniu tych kredytów.
Ad.5. w ocenie perspektyw gospodarowania, na którą jako dobrą było 21 % odpowiedzi, a jako złą 10 % odpowiedzi i aż 69 % odpowiedzi to obawa w przyszłość gospodarowania, na co głównie ma wpływ bieżąca sytuacja opłacalności produkcji rolniczej.
Ad.6. dotyczy informacji, że 42 % rolników ma 31-45 lat, i aż 45 % 46-60 lat, pozostałe 13 % to wiek do 30 i powyżej 60 lat, co świadczy o dość późnym wieku pracy młodych rolników na tzw. własny rachunek, a z drugiej strony wczesne kończenie pracy zawodowej z przyczyn zdrowotnych i ciężkiej pracy rolnika. Wykształcenie rolników to w 55 % średnie lub pomaturalne zawodowe, a w 8 % wyższe. Odpowiedzi te obrazują aktualny w tym zakresie status rolników.
W bieżącej koniunkturze zostało również ocenione przeznaczenie w gospodarstwie dopłat z UE w 2013 r., z których 17 % będzie na potrzeby życiowe, 62 % na środki do produkcji, 17 % na inwestycje w gospodarstwie i 4 % inne, co w pewnym stopniu obrazuje status
ekonomiczny gospodarstw rolnych.
Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele i wykresy zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie obrazują tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w kwietniu br., jak też oddają nastroje ludności rolniczej. Z odpowiedzi tych wynika, że aktualna sytuacja ekonomiczna i nastroje społeczne w rolnictwie i na wsi nie są na dobrym poziomie, a widać to szczególnie po odpowiedziach o sytuacji finansowej z jednej strony i perspektywie gospodarowania, które jako dobre ocenia tylko 21 % rolników, a z obawą i strachem w przyszłość patrzy aż 79 % rolników, jak też jakie znaczenie dla gospodarstw mają dopłaty, na co również w dużym stopniu ma wpływ niska opłacalność produkcji i sytuacja rynkowa w rolnictwie.
Ankietowanie gospodarstw rolnych jako „pewien” obraz rolnictwa i wsi, będzie kontynuowane przez WODR w Poznaniu, Dział Ekonomiki.
Jan Brożek
Gł. specjalista ds. ekonomiki, Dział Ekonomiki
Wypas bydła to korzyści zarówno dla rolnika jak i dla zwierząt. Rolnik może uzyskać na pastwiskach intensywnych z 1 ha dobrego pastwiska 8-10 ton suchej masy lub odpowiednio 45-50 ton zielonki. Są to plony bardzo wysokie, a ich wartość żywieniowa znacznie przewyższa inne uprawy paszowe.
Korzyści z wypasu zwierząt są ewidentne:
1. Gospodarcze-a więc niskie koszty pozyskiwania zielonej masy. Są one 2,5- krotnie niż na gruntach ornych.
2. Jakościowe- wielogatunkowość spasanej runi przekłada się na jej jakość i wartość paszową. Zielonka taka zawiera niezbędne i w odpowiednich proporcjach składniki żywieniowe , a zwłaszcza makro i mikroelementy, białko o korzystnym składzie aminokwasowym, cukry, witaminy, związki hormonalne i inne określane mianem związków czynnych. Jej wartość żywieniowa zapewnia wydajność zwierząt nawet 15 ltr mleka od krowy lub dobowe przyrosty masy ciała bydła opasowego i hodowlanego na poziomie 0,5-0,7 kg.
3. Zoohigieniczne- korzystny wpływ ruchu , słońca na kondycję i odporność zwierząt na choroby. Zwiększa zauważalność występowania ruji .Aby wychować zdrową krowę należy cielę utrzymywać już na pastwisku.Wystarczy wspomnieć, że synteza witaminy D, odbywa się tylko w warunkach działania promieni słonecznych.
4. Środowiskowe-pastwiska nie są zagrożeniem dla środowiska. Przeciwnie, mają korzystny wpływ na glebę i darń na skutek pozostawiania przez zwierzęta odchodów ,sprzyjają bytowaniu dzikim zwierzętą.
Wypas zwierząt sprawia że część paszy nie jest zjadana. Aby ograniczyć straty do minimum , należy spasać ruń w momencie jej dojrzałości pastwiskowej, tj.po uzyskaniu 10 cm wysokości.
Lech Berger
Jaraczewo
Więcej...
Gospodarstwo produkcyjno-przetwórcze Państwa Anny i Szymona Sołtysików
Przygotowane przez Paweł KoniecznyPani Anna – absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Wydziału Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu.
Pan Szymon – absolwent Technikum Rolniczego w Sierakowie.
Wspólnie prowadzą nieduże gospodarstwo
rodzinne, przejęte po rodzicach Pana Szymona, położone we wsi Ławica – gmina Sieraków.
Kiedyś było to typowe gospodarstwo z produkcją roślinną i zwierzęcą.
Specjalizacja została zmieniona w momencie przejęcia gospodarstwa na sadownicze ( sad jabłoniowo- brzoskwiniowy ). Obecnie asortyment produktów powiększa się. Najmniejszą uprawę stanowią warzywa, przede wszystkim : fasola szparagowa i ogórki. Dominującym kierunkiem jest uprawa winogrona a w szczególności uprawa malin, poziomek i borówki amerykańskiej.
Oczkiem w głowie Gospodarzy są maliny odmiany POLANA – uprawiane w gruncie i pod osłonami ( uprawa malin pod osłonami będzie zwiększona, ponieważ wydajność jest większa a jakość owoców znacznie lepsza ).
Od 2013roku planowana jest uprawa poziomki bezrozłogowej w tunelach.
Gospodarze dążą aby plantacja malin była prowadzona bez użycia środków chemicznych, w ramach zasad „INTEGROWANEJ PRODUKCJI", ponieważ gospodarstwo ubiega się o certyfikat integrowanej produkcji.
Agrotechnikę uprawy maliny opracowała Pani Anna.
Odchwaszczanie
Chwasty usuwane są ręcznie , dzięki czemu owoce nie gniją, szybciej dojrzewają oraz są smaczniejsze.
Nawadnianie
Głównie kropelkowe, ponieważ jest ekonomiczne oraz przeciwdziała rozprzestrzenianiu się chorób grzybowych.
Nawożenie
Głównie obornikiem- dwa razy w roku. Obornik działa korzystnie na wzrost nowo posadzonych malin, dzięki temu uzyskuje się silne pędy już w drugim roku po posadzeniu.
Zbiór
Zbiór owoców zaczyna się w połowie lipca i trwa do pierwszych przymrozków i jest wykonywany ręcznie. Owoców nie magazynuje się lecz trafiają do odbiorców tego samego dnia, przez co są świeże, zdrowe, bez obcych zapachów, wyrównane pod względem wielkości, zabarwienia i dojrzałości.
Państwo Sołtysikowie część owoców przetwarzają na soki z malin, poziomek a także syrop z młodych pędów sosny według starej rodzinnej receptury.
Syrop z młodych pędów sosny
Gospodarze są ludźmi młodymi, otwartymi na wszelkie propozycje. Chętnie uczestniczą w lokalnych imprezach, prezentując swoje przetwory, np.
Dzień Korbola w Międzychodzie,
Wielkie Smażenie Powideł w Mniszkach,
Święto Podgrzybka w Mierzynie,
Międzychodzki Jarmark Rogali oraz Piknik jesienny w Marcelinie
Opracowanie: Barbara Wróblewska ZD Międzychód
Dnia 28.02 2013r. w Charcicach ( gmina Chrzypsko Wielkie) dla kobiet wiejskich , Teresa, Ewa Tuliszka przedstawiła wykład nt. „ Co zrobić żeby uwierzyć w siebie i wzmocnić siebie „.
Opracowanie + zdjęcia Barbara Wróblewska
W dniu 24.01.2013r. w sali sesyjnej Urzędu Miasta i Gminy w Międzychodzie odbyło się szkolenie statutowe dla agroturystów powiatu międzychodzkiego na temat :" Podstawy prawne prowadzenia działalności turystycznej i agroturystycznej na obszarach wiejskich – przepisy, podatki" – wykładowca Wiktoria Maciejewska oraz „ Wybrane zagadnienia z zakresu rozwoju obszarów wiejskich z uwzględnieniem agroturystyki – wykładowca Gabriela Borowiak.
Szkolenie zorganizowane było przez Zespół Doradczy w Międzychodzie i Międzychodzkie Stowarzyszenie Agroturystyczne.
Opracowanie + zdjęcia: Barbara Wróblewska ZD Międzychód
KONFERENCJA : Produkt tradycyjny i lokalny: promocja, marka dystrybucja – przykłady dobrych praktyk w powiecie kępińskim.
Przygotowane przez Piotr Twardowski
W Dworze Myśliwskim w Ustroniu w dniu 24 kwietnia odbyła się wojewódzka konferencja dla producentów produktu tradycyjnego, lokalnego, ekologicznego dla regionu zachodniego. W marcu i kwietniu odbyły się takie konferencje w PODR Boguchwała dla regionu południowo- wschodniego, oraz w KPODR Minikowo k. Przysieka dla regionu centralnego i północnego.
Projekt opracowany przez Fundację Rolniczej Różnorodności Biologicznej –AGRINATURA współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach pomocy technicznej PROW na lata 2007-2013
Pod patronatem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi realizuje również Polska izba Rozwoju Regionalnego i Lokalnego oraz Społeczny Instytut Ekologiczny.
Organizator spotkania Pan Tomasz Włoszczowski-dyrektor Fundacji Agri-Natura - serdecznie powitał zaproszonych gości, szczególnie gościa honorowego Panią senator Andżelikę Możdżanowską z powiatu kępińskiego, oraz wykładowców Izabelę Byszewską i Zofię Winawer z Polskiej Izby Produktu Lokalnego i tradycyjnego, Tomasza Przybylaka z Biokuriera, H. Szymanderską, A. Bobrowskiego z Agencji Rynku Rolnego, przedstawicieli Urzędów Gmin z Kępna i Ostrzeszowa, G. Grzunkę z LGD Wrota Wielkopolski, oraz wszystkich przybyłych producentów.
T. Włoszczowski przedstawił cele Fundacji AGRINATURA realizowane w 2012 roku i ich wyniki na podstawie licznych ankiet w Instytucjach i Urzędach jak również u producentów. Raport zawiera bazę danych 156 producentów i 253 produktów z9 kategorii.
Lista produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa zawiera już 1054 produkty. Najwięcej ich jest ich z województw: pomorskiego, Śląskiego i podkarpackiego. W Wielkopolsce jest 87 produktów.
Pani Prezes Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Tradycyjnego- Izabela Byszewska szczegółowo omówiła kwestię sprzedaży produktów regionalnych i tradycyjnych, oraz obowiązujące przepisy
weterynaryjne, higieniczno- sanitarne i prawne. Podkreślała, że w ramach sprzedaży bezpośredniej można sprzedawać produkty tylko ze swojego gospodarstwa konsumentowi końcowemu bez pośredników hurtowników.
Przetwarzanie w gospodarstwie produktów wiąże się z koniecznością zarejestrowania pozarolniczej działalności gospodarczej oraz zatwierdzeniem zakładu przez Powiatowego Inspektora Weterynarii w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego lub Powiatowego Inspektora Sanitarnego przy produkcji roślinnej.
Pani Zofia Winawer mówiła na temat rejestracji krajowej i unijnej produktów regionalnych wysokiej jakości ze względu na : Chronioną Nazwę Pochodzenia /ChNP/,Chronione Oznaczenie Geograficzne /CHOG/, oraz Gwarantowaną Tradycyjną Specjalność /GTS/.
Wspomniała również o krajowych systemach jakości żywności – Jakość Tradycja –QMP- system gwarantowanej jakości mięsa wołowego, PQS- mięsa wieprzowego, QAFP –mięsa kurzego.
Pan Karol Przybylak –Redaktor Naczelny portalu Biokurier mówił o sprzedaży produktów regionalnych, tradycyjnych i ekologicznych na bazarach w dużych miastach – podając liczne przykłady, bezpośrednio z gospodarstwa –również samoobsługa, z dowozem na miejsce do klienta. Są akcje zrzeszania się klientów, zamówienia grupowe produktów, współpraca z Eko- sklepami, sprzedaż z automatów /mleko/, promocja i sprzedaż przez Internet i na Allegro.
Pan Jan Babczyszyn -prezes Polskiej Akademii Smaku omówił sprawy produktu ekologicznego, marki lokalnej, promocji, reklamy, marketingu bezpośredniego, sponsoringu, sprzedaży bezpośredniej, grup producentów itp. Podawał liczne przykłady Festiwali Smaku krajowych i zagranicznych.
Bardzo ciekawe były wystąpienia producentów. Beata Futyma z gospodarstwa ekologicznego „Farma pod świerkami" z pasją opowiadała o rozwoju swego gospodarstwa- o sukcesach i porażkach, zdobywaniu doświadczenia i nabywaniu wiedzy technologicznej w mleczarstwie. Produkuje w swojej serowarni wspaniałe sery KREUZERY- różno smakowe i cygier albuminowy za które dostała liczne nagrody – w tym Perłę w Konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo- Smaki Regionów w Poznaniu.
Pani Sabina Połońska mówiła o winnicach Jaworek z Miękini
w województwie dolnośląskim i zmaganiach w celu uzyskania win wysokiej jakości. Wina z certyfikatem produktu tradycyjnego nagrodzone licznymi nagrodami w krajowych konkursach oraz licznymi nagrodami z innych krajów europejskich.
Historię Dworu Myśliwskiego w Ustroniu – przedstawił jego gospodarz – Pan Maciej Barton jako ambasador produktów tradycyjnych. Mówił o swoich dokonaniach w celu przystosowania obiektu do Pensjonatu Polskiej Akademii Smaku z restauracją, gdzie promuje się produkt lokalny i tradycyjny z różnych regionów kraju.
Dwór jest miejscem Festiwali Produktu lokalnego i tradycyjnego na Styku Kultur Czterech Województw; wielkopolskiego, łódzkiego, opolskiego i dolnośląskiego. Odbywają się tutaj również warsztaty; wędliniarskie, serowarskie, piekarnicze dla dzieci, młodzieży, starszych , osób z Uniwersytetu III wieku w Kępnie. Dwór jest miejscem wypoczynku – dawniej na wypoczynek przyjeżdżali artyści, malarze, pisarze którzy w otoczeniu leśnej przyrody tworzyli swoje dzieła. Obecnie jest miejscem Ponadregionalnego Centrum Dziedzictwa Kulinarnego. M. Barton uzyskał w 2010 roku nagrodę Perły za Zupę Parzybrodę, oraz roladki na plyndzach z kapustą i platynowy certyfikat za najlepszy pasztet z dziczyzny i inne nagrody.
W najbliższym czasie w Ustroniu odbędą się kiermasze: serowarstwa, pszczelarstwa, wędliniarski, kuchni regionalnej, rodzinna majówka – spotkanie Czterech Kultur Produktu Tradycyjnego.
Na Konferencji został podpisany List Intencyjny pomiędzy Centrum Dziedzictwa Kulinarnego a przedstawicielami Samorządów i lokalnymi Stowarzyszeniami.
W czasie przerw konferencyjnych uczestnicy degustowali przywiezione przez różnych producentów i wykonane przez pracowników miejscowego Dworu produkty jak;
-soki owocowe w kartonikach z przetwórni OWOCSOK w Grabowie,
-wina ekologiczne z VIN –KON w Koninie,
- sery Frąckowiak z Granowa,
-sery z Farmy pod świerkami,
- przepyszne ciasta drożdżowe z okolic Częstochowy i miejscowego Dworu
-wędliny ze świni złotnickiej –od Pana Nowickiego i Bartona,
-dziczyznę z Dworu Myśliwskiego.
Na podsumowaniu konferencji T. Włoszczowski powiedział co wpłynęło na sukces prezentowanych dobrych praktyk.
Spotkanie zakończyło się wspólnym obiadem. Dwór Myśliwski
przygotował nagrodzoną zupę parzybrodę, roladki z kluskami i modrą kapustą, oraz mielonymi z rydzami. Kosztowaliśmy też wspaniałe soki przywiezione przez producentów.
Warto promować tradycyjną lokalną żywność zwłaszcza ekologiczną,
bo gwarantuje nam zdrowotność. Żyjemy w czasach gdzie mówi się wprost o podrabianej, fałszowanej żywności zwłaszcza tej taniej i nigdy nie wiadomo ile właściwie mamy mięsa w mięsie, a ile „chemii' mniej lub bardziej szkodliwej. Czytajmy etykiety na produktach i wybierajmy zdrową żywność, bo zdrowie jest naszym największym dobrem i musimy o nie sami dbać.
Maria Pieczara- WODR- ZD Kępno
-