Trwa sezon na szparagi , a szparag zasługuje na uwagę, gdyż pojawia się jako jedno z najwcześniejszych warzyw gruntowych. Jest to bardzo wyjątkowe warzywo, które warto spożywać na świeżo w okresie kwiecień – czerwiec. Na straganach widać pęczki szparagów białych , a coraz częściej i zielonych. Jakie szparag ma zalety? Jest uważany za warzywo antyrakowe, a dzięki zawartości asparaginy traktowany jest jako warzywo lecznicze. Zalecany jest przy chorobach naczyniowo – krążeniowych, w schorzeniach nerek i pęcherza moczowego. Pomaga w leczeniu artretyzmu i reumatyzmu, a także wpływa na zwiększenie krzepliwości krwi i zapobiega pękaniu naczyń krwionośnych. Również ma działanie wzmacniające i pobudzające potencję. Szparagi szybko uzupełniają niedobory składników odżywczych w organizmie. Szparagi są niskokaloryczne, a 100 g to tylko 18-20 kcal.
Szparagi najlepiej spożywać świeże, ale jeżeli kupimy więcej pęczków to możemy je przechować w lodówce lub w chłodnym pomieszczeniu przez 7-10 dni - trzeba je tylko owinąć wilgotną szmatką.
Jeszcze kilka słów o obieraniu szparagów. Białe szparagi przed obraniem należy umyć w zimnej wodzie. Najlepiej obierać nożykiem szczelinowym zaczynając od części tuż pod główką - trzeba to robić starannie, żeby nie zostawiać włókien i nie za grubo. Potem odciąć zdrewniałe końcówki. Źle obrane szparagi są często powodem, że nam nie smakują. Możemy obrane szparagi związać nitką – po 6 do 10 sztuk podobnej grubości - i w pozycji pionowej gotować w wysokim garnku. Jednak najprostsze jest gotowanie w szerszym garnku, ale należy uważać na czas gotowania - główki muszą być nierozgotowane. Do wody dodaje się sól , cukier, a niekiedy masło – w zależności od upodobań. Szparagi białe gotuje się około 15 - 20 minut. Kiedy chcemy przygotować dania ze szparagów zielonych to mamy łatwiej, bo ich nie trzeba obierać tylko odciąć zdrewniałe końcówki. Czas gotowania szparagów zielonych jest krótszy niż szparagów białych - około 12 do15 minut.
Korzystając z sezonu szparagowego można również przygotować dla siebie szparagi na cały rok wykorzystując różne metody konserwowania. Szparagi można zamrozić - szparagi umyć, obrać i wrzucić do wrzącej wody. Chwilę blanszować, osączyć i wystudzić. Potem włożyć do woreczków (do zamrażania) i zamrozić. Kiedy będą potrzebne to po odmrożeniu trzeba je przelać gorącą wodą. Tak przygotowane nadają się do sporządzania różnych dań.
Szparagi można również przygotować w następujący sposób. Wypustki umyć, obrać i odciąć zdrewniałe końce. Ułożyć je w słoiku, zalać osoloną wodą ( soli wg gustu), zamknąć słoik i gotować 15 minut - słoiki powinny być całe zanurzone w wodzie. Szparagi nadają się też do kiszenia i po wstępnej obróbce ( obrać i odciąć końce) możemy je zakisić tak samo jak ogórki. Uzyskamy wtedy nowy ciekawy smak szparagów i będzie je można wykorzystać do przygotowania potraw.
Kupując szparagi najlepiej wybierać wypustki o średnicy od 1,5 do 2,0 cm, jędrne, połyskujące, o jasnych, zamkniętych główkach, a końcówki powinny być niezwiędnięte.
Wybrane przepisy na potrawy ze szparagami
Zupa ze szparagów
Składniki: pęczek szparagów, 3 dag masła, 3 dag mąki, 125 ml śmietany, łyżeczka cukru, sól, natka pietruszki, żółtko, gałka muszkatołowa, sok z cytryny
Szparagi umyć, obrać, odciąć końce. Wodę zagotować z cukrem i solą, wrzucić pocięte na kawałki szparagi, gotować około 15 minut. Masło rozpuścić w rondelku, dodać mąkę, wlać trochę wywaru ze szparagów i dobrze wymieszać . Dodać do wywaru i zagotować .Zupę zagęścić śmietaną rozkłóconą z żółtkiem i sokiem z cytryny, doprawić gałką muszkatołową. Przed podaniem posypać posiekaną natką pietruszki.
Sałatka z orzechami
Składniki: pęczek szparagów, kwaśne jabłko, 2 łyżki posiekanych orzechów włoskich, 4-5 łyżek majonezu, 2 jajka ugotowane na twardo, 2 pomidory, pieprz, sól, cukier, sałata
Ugotowane szparagi pokroić na trzycentymetrowe kawałki. Dodać pokrojone w drobną kostkę jabłko, orzechy, majonez, przyprawić do smaku i wymieszać. Sałatkę wyłożyć na liściach sałaty, udekorować plasterkami jajek i ćwiartkami pomidorów.
Sałatka ze szparagów , kalafiora i szynki
Składniki: pęczek szparagów, mały kalafior, filiżanka ugotowanego ryżu, 20 dag szynki gotowanej, pęczek szczypiorku, 4- 5 łyżek majonezu, sól, pieprz
Kalafior dobrze umyć, ugotować „ al dente" , osączyć i podzielić na drobne różyczki. Szczypiorek posiekać, szparagi pokroić na kawałki ( około 1 cm) , a szynkę w „ zapałkę". Wszystkie składniki wymieszać, przyprawić solą i pieprzem, można polać kilkoma łyżkami wywaru od gotowania szparagów - sałatka ma być wilgotna. Wyłożyć do salaterki, polać majonezem i przybrać kilkoma główkami szparagów.
Sałatka z kiszonych szparagów
1słoik( 0,9l) kiszonych szparagów, 30 dag szynki gotowanej, 2 jabłka, pęczek zielonej pietruszki, sól, pieprz, cukier, majonez
Szparagi pokroić na kawałki, szynkę i jabłka pokroić w kostkę, a pietruszkę posiekać. Dodać przyprawy, wymieszać i doprawić do smaku. Sałatkę przed podaniem dobrze schłodzić w lodówce.
Rolady ze szparagami
Składniki: 60 dag piersi z indyka, 30 dag szparagów, 5 dag wędzonego boczku, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz, 2 łyżki mąki, vegeta, tłuszcz do smażenia, wywar ze szparagów
Z piersi wykroić 4 dość duże plastry i dobrze je rozbić. Pozostałe skrawki mięsa pokroić na drobne paski. Szparagi umyć, obrać, odciąć końce, pokroić na kawałki około 4.centymetrowe. Przygotować farsz: paski mięsa, boczek drobno pokrojony , sól, pieprz, vegetę, zmiażdżony czosnek wymieszać. Taki farsz nakładać na plastry mięsa i na to kawałki szparagów. Zawinąć roladki, smażyć do miękkości, podlewając wywarem ze szparagów. Po wyjęciu mięsa zrobić sos - dodać wywar połączony z mąką i ponownie zagotować.
Szparagi znakomicie smakują ugotowane polane tartą bułką z masłem lub z sosami- beszamelowym lub holenderskim.
Alicja Nowak
WODR w Poznaniu
BUKIET Z JARZYN I ZIÓŁ
Wraz z warzywami, na tej samej grządce , warto posadzić zioła a także niektóre kwiaty. Rosnące w sąsiedztwie warzyw wpłyną one korzystnie na ich wzrost.
- Majeranek todobry sąsiad cebuli i marchewki.
- Rumianek warto posadzić obok selera ,pora ,rzodkiewek i białej rzodkwi. Posiany na słonecznym stanowisku koło marchewki i cebuli , nie tylko pachnie i kwitnie przez cały sezon, ale i odstrasza szkodniki odżywiające się korzeniami tych roślin.
- Jednoroczny ogórecznik dobrze wpływa na wzrost pomidorów , buraków i selera . Wysiany w sąsiedztwie kapusty i ogórków , odstrasza bielinka kapustnika , za to swoimi pięknymi błękitnymi kwiatami przywabia pszczoły . Inną korzyścią uprawy ogórecznika jest to , że jego mocny korzeń palowy rozluźnia ciężką glebę .
- Melisa to roślina wieloletnia , którą najlepiej posadzić w sąsiedztwie krzewów owocowych . Jej niepozorne kwiaty przyciągają pszczoły, które zapylają kwiatostany i dzięki temu wpływają na obfitość plonów. Melisa , podobnie jak ogórecznik , jest dobrym sąsiadem dla kapusty , gdyż odstrasza bielinka kapustnika.
- Nagietek to doskonałe sąsiedztwo dla groszku, ogórków , szparagów , warzyw kapustnych , marchewki i pomidorów. Jedyną wadą tego kwiatu jest to , że zbyt gęsto posadzony pada często ofiarą mszyc. Dlatego planując grządkę , trzeba kwiaty posiać między warzywami w dość luźnym szyku.
- Szałwię warto umieścić koło fasoli , groszku , wszystkich gatunków kapusty i kopru włoskiego . Jej intensywny zapach chroni warzywa przed ślimakami i mszycami. Nie korzystnie natomiast wpływa na ogórki. Pamiętajmy , że szałwia lubi ciepłe i słoneczne stanowiska. Podobne wymagania ma koper ogrodowy. Wysiany na grządce z ogórkami , pomidorami , sałatą, kapustą , cebulą i marchewką, korzystnie wpływa na ich wzrost. Posadzone zaś obok siebie marchew i cebula odstraszają nawzajem swoje szkodniki.
- Nasturcję z kolei warto posadzić pod drzewami owocowymi . Nie cierpią jej bowiem gąsienice. Kwiat ten jest też doskonałym sąsiadem dla groszku , ogórków, ziemniaków, kapusty i fasoli. O sukcesie uprawy decyduje też stosowanie płodozmianu .
Jeśli rok w rok uprawiamy te same warzywa na tej samej grządce , gleba zostanie wyjałowiona ze składników , których roślina najbardziej potrzebuje. Plon jest wtedy coraz gorszy, a warzywa podatniejsze na atak szkodników. Nie uprawiajmy po kolei w tym samym miejscu warzyw z tej samej rodziny botanicznej (np. czosnku po cebuli ).Warto je sadzić w cyklu trzyletnim : - w pierwszym roku po nawożeniu te które wymagają żyznej gleby : kapustę , seler , ogórki , cukinię , pomidory; w drugim roku nieco mniej wymagające, np. marchew , paprykę , białą rzodkiew , buraki ; w trzecim roku najmniej wymagające , czyli rzodkiewkę , sałatę , zioła , fasolę , groszek , szpinak i cebulę.
Krystyna Piszczałka
ZD Ostrzeszów
Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego w Starej Łubiance został powołany przez wojewodę pilskiego zarządzeniem z dnia 13 lipca 1977 roku. Pierwszym dyrektorem ośrodka był pan Romuald Fiszer. Swoją funkcję pełnił w okresie od 1-09-1977 do 30-08-1978. Następnie funkcję dyrektora pełnił pan Piotr Achtelik, w okresie 30-09-1978 do 31-12-1990. W tym okresie WOPR gospodarował na prawie 1700 ha użytków rolnych. Cały okres działalności był związany z doradztwem technologicznym, ekonomicznym, oraz organizowaniem pokazów i konkursów. Prowadzono wdrożenia nowych odmian, nowych technologii produkcji roślinnej i zwierzęcej. Organizowano kursy szkolenia i wystawy. W tym okresie ośrodek przejął całą służbę rolną z gmin. Były organizowane następujące konkursy: Konkurs wędliniarski, Najlepszy producent ziemniaka w województwie pilskim, Konkurs Agrolinia, O miano najlepszego pieczywa, Najlepszy producent mleka, Konkurs na najlepszego hodowcę prosiąt, Złota wiecha, Piękna wieś dziełem ich mieszkańców. W latach 1983-1992 działało laboratorium paszowe.
Od roku 1992 dyrektorem został pan Jan Zamczyk. Od tego okresu Wojewódzki Ośrodek Doradztwa zmienił nazwę na Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Gospodarstwo rolne zostało oddane do zasobów Agencji Nieruchomości Rolnych, a firma zajęła się działalnością doradczą związaną z przemianami ustrojowymi z większym naciskiem na doradztwo ekonomiczne. Doradztwo technologiczne było kontynuowane w miarę posiadania środków finansowych. W tym okresie było wiele konkursów kontynuowanych. Zawsze były organizowane szkolenia , wystawy wycieczki na w wystawy i gospodarstw rolnych w celu podpatrzenia nowych rozwiązań technologicznych. Od 1983 roku organizowano wystawę rolniczą Agrotargi. Od roku 1998 dyrektorem ośrodka został pan Tadeusz Krawczyk.Od 15 października 1999 roku nasza firma stała się oddziałem Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Oddział istniał do 2007. Po roku 2007 funkcjonują powiatowe biura. Kierownikiem Zespołu Doradczego w Pile został pan Jerzy Markowski. Swoją funkcję piastował do lutego 2014 roku. Pomimo, że pracowało nas coraz mniej targi były corocznie organizowane. Zawsze staraliśmy się pomagać rolnikom w pozyskiwaniu dotacji i znaleźć się w trudnym gąszczu unijnych przepisów.
Początkowo agrotargi gromadziły około 50 wystawców. Nazwa Agrotargi funkcjonuje od roku 1983. Wcześniej odbywała się ta impreza po nazwa Drzwi Otwarte Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Rolniczego. Sięga ona lat 70-tych. Agrotargi stały się imprezą cykliczną gromadzącą coraz więcej wystawców i zwiedzających. Impreza ta jest organizowana do chwili obecnej. Do roku ubiegłego targi odbywały się w Starej Łubiance w siedzibie ODR. W ostatnich latach wystawa ściągała ok. 100 wystawców i ok. 10000 zwiedzających. Na targach zawsze było można mile spędzić czas najczęściej z całymi rodzinami, obejrzeć piękne kwiaty, krzewy, zapoznać się z nowym sprzętem rolniczym, dowiedzieć się co oferują firmy sprzedające nawozy, środki ochrony roślin, pasze, środki weterynaryjne i czy wreszcie dokonać udanych zakupów. Można było skorzystać z doradztwa naszych pracowników. W ostatnich latach kiedy obiekt został sprzedany również targi się tam odbywały siłą rozpędu i tradycji. Agrotargi odbywały się początkowo w terminie czerwcowym potem pod koniec kwietnia. Zmiana terminu targów była związana, z tym, że organizowano wówczas konkurs wędliniarski i w czerwcu było zbyt ciepło dla łatwo psujących się produktów. Dlatego termin wystawy zmieniono na kwiecień. Od tego momentu zaczęło przybywać wystawców kwiatów i krzewów ozdobnych i impreza cieszyła się coraz bardziej zainteresowaniem mieszkańców Piły. Właściwie jedynym i niepowtarzalnym organizatorem wystawy był zmarły w roku bieżącym pan Jerzy Markowski. Wiele osób zawsze mu pomagało w przygotowaniach, ale to on mózgiem tej imprezy. Nikt sobie nie wyobrażał, aby impreza ta mogła się odbyć bez niego. W roku bieżącym impreza została po raz pierwszy przeniesiona do Piły na wyspę w parku w samym centrum miasta.
Co z tym azbestem ?
Azbest to nazwa handlowa minerałów o charakterze włóknistym występujących w przyrodzie, w skład których wchodzą uwodnione krzemiany magnezu, sodu, wapnia lub żelaza. Prawie niezniszczalne właściwości azbestu, takie jak: odporność na wysokie i niskie temperatury, dźwiękochłonność, oraz łatwość łączenia się z tworzywami sztucznymi i cementem, a także brak informacji o szkodliwości zadecydowały o jego popularności. Azbest jest zaliczany do substancji o działaniu rakotwórczym, a jego szkodliwość tkwi w jego włóknistej strukturze. Obróbka mechaniczna tj. cięcie, rozbijanie, wiercenie otworów stwarza niebezpieczeństwo wnikania włókien i kumulowanie się w płucach co może prowadzić do pylicy azbestowej, raka płuc, międzybłonniaka opłucnej i szeregu zmian opłucnowych. Najczęściej spotykanymi wyrobami azbestowymi były materiały budowlane wykorzystywane zwłaszcza w polskim budownictwie mieszkaniowym. Do dnia dzisiejszego częstym widokiem są dachy pokryte płytami cementowo – azbestowymi zwanymi eternitem. Wysokie tempo produkcji wyrobów azbestowych przypada na okres pomiędzy rokiem 1950 a 1998, kiedy to weszła w Polsce w życie Ustawa o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, zgodnie z którą do 28 marca 1998 r. zakończono produkcje płyt azbestowo-cementowych, zaś od 28 września 1999 r. obowiązują zakaz obrotu azbestem i wyrobami z jego udziałem. W krajach UE całkowity zakaz stosowania azbestu został wprowadzony 1 stycznia 2005 r. W 2002 r. został przyjęty przez Radę Ministrów „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”. Realizację programu założono na lata 2003-2032. Tym samym dzień 31 grudnia 2032 roku będzie tym, w którym azbest i wyroby z jego udziałem ostatecznie znikną z naszego otoczenia.
Opracowała: Iwona Sadowska na podstawie publikacji wydanej na potrzeby „Kampanii antyazbestowej” - Federacja Zielonych GAJA
UWAGA MŁODZI ROLNICY !!!
JUŻ 15 MAJA RUSZA UŁATWIANIE STARTU MŁODYM ROLNIKOM W RAMACH PROW 2007 - 2013
Jest to bezzwrotna premia finansowa na inwestycje w gospodarstwach rolnych przejmowanych przez młodych rolników, w celu ich zachęcenia do podejmowania samodzielnej działalności rolniczej.
Pomoc finansową w wysokości 100 tysięcy złotych, mogą otrzymać zarówno osoby, które dopiero planują przejęcie gospodarstwa i rozpoczęcie (po raz pierwszy) prowadzenia działalności rolniczej, jak i osoby, które w dniu składania wniosku o przyznanie pomocy posiadają już gospodarstwa, ale rozpoczęły prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż 15 miesięcy przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy.
Aby otrzymać pomoc należy spełnić niżej wymienione warunki.
Pomoc może uzyskać osoba:
1) pełnoletnia, która w dniu składania wniosku o przyznanie pomocy nie ukończyła 40 lat;
2) będąca obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
3) nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
4) posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe, lub która zobowiąże się do uzupełnienia wykształcenia w ciągu 3 lat od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy;
5) zamierzająca po raz pierwszy rozpocząć prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym albo osoba, która:
• rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej nie wcześniej niż w okresie 15 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy,
• była właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha nabytej w drodze spadku, ale w terminie 12 miesięcy od jej nabycia zbyła tę nieruchomość albo zbyła udziały w jej współwłasności;
6) której małżonek nie prowadził działalności rolniczej albo rozpoczął jej prowadzenie nie wcześniej niż w okresie 15 miesięcy do dnia złożenia przez wnioskodawcę wniosku o przyznanie pomocy;
7) która sporządzi, zgodny z wymaganiami, plan rozwoju gospodarstwa (biznesplan) stanowiący załącznik do wniosku o przyznanie pomocy.
Wymagania dotyczące gospodarstwa, którego ma dotyczyć pomoc
1. Powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie, którego pomoc ma dotyczyć nie może być:
• większa niż 300 ha;
• mniejsza niż średnia powierzchnia gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku.
2. Gospodarstwo będzie prowadzone samodzielnie. Warunek ten przez wszystkich wnioskodawców powinien być spełniony w terminie 180 dni od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy i powinien być zachowany do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pomocy.
3. Budynki i budowle znajdujące się w gospodarstwie, wykorzystywane do produkcji rolnej, oraz użytki rolne w gospodarstwie wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej nie będą stanowiły przedmiotu współwłasności lub współposiadania, z wyjątkiem małżeńskiej wspólności majątkowej. Warunek ten przez wszystkich wnioskodawców powinien być spełniony w terminie 180 dni od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy i powinien być zachowany do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pomocy.
4. W gospodarstwie będą spełnione wymagania w zakresie ochrony środowiska, higieny i warunków utrzymania zwierząt. Warunek ten powinien zostać spełniony w terminie 3 lat od dnia wejścia przez wnioskodawcę w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha i powinien być zachowany do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pomocy.
KWALIFIKACJE ZAWODOWE
Ubiegający się o pomoc powinien posiadać następujące kwalifikacje wynikające
z wykształcenia i stażu pracy w rolnictwie:
1. wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe lub
2. tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
3. wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3- letni staż pracy w rolnictwie, lub
4. wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5 - letni staż pracy w rolnictwie, lub
5. kwalifikacje rolnicze wymagane przy udzielaniu pomocy młodym rolnikom w państwie, którego obywatelstwo posiada, w ramach analogicznego działania współfinansowanego przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) - jeżeli nie posiada obywatelstwa polskiego.
Za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym wnioskodawca:
1. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik lub domownik lub był zatrudniony w gospodarstwie rolnym, na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem produkcji rolnej,
2. odbył staż, (o którym mowa w rozporządzeniu) obejmujący wykonywa czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.
Jeśli ubiegający się o pomoc nie posiada wymaganych kwalifikacji zawodowych, może je uzupełnić. Przedłożenie dokumentów potwierdzających uzupełnienie wykształcenia powinno nastąpić w terminie 60 dni od upływu 3 lat od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy.
FORMA, WYSOKOŚĆ I PRZEZNACZENIE POMOCY
Pomoc w wysokości 100 000 złotych, przekazywana jest na rachunek bankowy wnioskodawcy. Co najmniej 70% tej kwoty beneficjent powinien przeznaczyć na realizację inwestycji określonych w biznesplanie. Mogą one obejmować wydatki:
1. określone jako "koszty kwalifikowalne" w działaniu "Modernizacja gospodarstw rolnych" objętego PROW 2007-2013. Są to koszty:
1. budowy, przebudowy remontu połączonego z modernizacją budynków lub budowli wykorzystywanych do produkcji rolnej oraz do przechowywania, przygotowania do sprzedaży lub sprzedaży bezpośredniej produktów rolnych,
2. zakupu maszyn, urządzeń, wyposażenia do produkcji rolnej, przechowalnictwa, suszenia, magazynowania, przygotowywania produktów rolnych do sprzedaży bezpośredniej, wraz z kosztami transportu i montażu,
3. zakładania lub wyposażania sadów lub plantacji wieloletnich, z wyłączeniem zakładania plantacji choinek, wiśni, malin, truskawek, porzeczek oraz roślin na cele energetyczne,
4. zakupu, instalacji lub budowy elementów infrastruktury technicznej wpływających bezpośrednio na warunki prowadzenia działalności rolniczej, w tym utwardzania placów manewrowych, zakupu i instalacji urządzeń do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych;
2. na zakup gruntów rolnych, które do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pomocy beneficjent będzie wykorzystywał do działalności rolniczej;
3. na zakup stada podstawowego zwierząt hodowlanych - związany z rozpoczęciem produkcji zwierzęcej lub postępem genetycznym w zakresie prowadzonej produkcji.
Premii nie można przeznaczyć na zakupy dokonywane na podstawie umowy zawartej między beneficjentem a członkiem jego najbliższej rodziny (małżonkiem, wstępnym lub zstępnym beneficjenta ani wstępnym lub zstępnym małżonka beneficjenta).
Za wydatki inwestycyjne nie uznaje się wydatków na inwestycje budowlane na gruntach stanowiących przedmiot dzierżawy.
TRYB PRZYZNAWANIA POMOCY
Pomoc przyznawana jest na podstawie kryteriów określonych w rozporządzeniu.
Przy ustalaniu kolejności przysługiwania pomocy uwzględnia się wszystkie wnioski o przyznanie pomocy złożone osobiście albo przez upoważnioną osobę w oddziale regionalnym Agencji w terminie naboru wniosków oraz wszystkie wnioski o przyznanie pomocy nadane w tym terminie listem poleconym lub pocztą kurierską.
O kolejności przysługiwania pomocy decyduje suma uzyskanych punktów, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. W pierwszej kolejności pomoc przysługuje wnioskodawcom, którzy uzyskali największą liczbę punktów, przy czym warunkiem przyznania pomocy jest uzyskanie co najmniej 7 punktów, przyznawanych na podstawie określonych kryteriów.
Źródło: Strona internetowa ARiMR
Izabela Grzesiak – starszy doradca rolny i rolnośrodowiskowy.
Zaproszenie
Powiatowy Dzień Pola w Śremie
Szanowni Państw,
Mamy zaszczyt zaprosić Państwa na
Powiatowy Dzień Pola w Śremie
który odbędzie się
28 MAJA 2014r o godzinie 10.00
Lokalizacja: ZDOO ŚREM WÓJTOSTWO
( Śrem, ul. Rolna - pole przy drodze Śrem - Książ Wlkp.)
Program spotkania
godz. 1000 - 1015 Otwarcie i powitanie gości
godz. 1015 - 1030 Wystąpienie:
- Wiesława Małkowskiego - Kierownik: z-ca dyr. ZDOO w Śremie
- Zdzisława Kruka – Kierownik PZDR Śrem
godz. 1030 - 1300 Prezentacje kolekcji odmian:
- zbóż ozimych, zbóż jarych, roślin ozdobnych, warzyw
godz. 1015 - 1200 Konkurs BHP w rolnictwie
godz. 1000 - 1300 Prezentacja firm na stoiskach wystawowych
godz. 1300 Poczęstunek
godz. 1315 Zakończenie
Otwarcie Centrum Edukacyjnego Integrowanej Ochrony Roślin w Sielinku
Przygotowane przez Krzysztof SobotkaOTWARCIE CENTRUM EDUKACYJNEGO INTEGROWANEJ OCHRONY ROŚLIN W SIELINKU
W dniu 29 kwietnia 2014 roku w Centrum Wystawowo – Szkoleniowym WODR w Sielinku odbyło się uroczyste otwarcie Centrum Edukacyjnego Integrowanej Ochrony Roślin.
Przybyłych gości przywitał Dyrektor WODR w Poznaniu Pan Ryszard Jaworski. O celowości otwarcia centrum mówili również przedstawiciele Zarządu Województwa Wielkopolskiego, Instytutu Ochrony Roślin, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Cele centrum to edukacja i szkolenie doradców specjalizujących się w ochronie roślin, rolników. Ma być miejscem spotkań osób pracujących w rolnictwie zwłaszcza w Integrowanej Ochronie Roślin. Służyć jako miejsce praktyk dla studentów kierunków związanych z ochroną roślin. Laboratorium ma również pełnić formę zaplecza wspomagającego pracę specjalistów IOR WODR Poznań pracujących w terenie.
Po części oficjalnej odbyła się wizytacja pomieszczeń centrum w których znajdują się min. sale wykładowe wyposażone w nowoczesne systemy multimedialne, laboratorium dla potrzeb integrowanej ochrony roślin, biblioteka, Internet z bazami danych w zakresie wspomagania decyzji w ochronie roślin.
Spotkanie zakończyło się wykładami prof. dr hab. Marka Korbasa, IOR Poznań „Integrowana Ochrona Roślin” i Pana Macieja Zacharczuka, WODR Poznań „Wdrażanie systemów decyzyjnych w ochronie roślin” .
starszy doradca Krzysztof Sobotka, WODR ZD Złotów, zdjęcia: Krzysztof Sobotka
W dobie komputeryzacji i mechanizacji pracy w chlewni można powiedzieć że prowadzenie papierowej dokumentacji hodowlanej nie ma już takiego znaczenia. Nic bardziej mylnego. Karta lochy jest dla nas jak świński dowód osobisty. W niej zapisujemy daty inseminacji, przewidywane daty porodu, wynik badania usg, leki itd. W każdej chlewni, nawet małej powinno się prowadzić dokumentację hodowlaną, a karta lochy nie powinna się znajdować w segregatorze w biurze,
ale powinna wędrować razem z maciorą. Nie jest problemem zamontowanie w budynkach inwentarskich linek, czy jakichkolwiek innych uchwytów gdzie karty loch można byłoby przechowywać, a zalety tego rozwiązania można szybko docenić - podchodzimy do lochy, bierzemy kartę i już wszystko o niej wiemy. Wygląd i rubryki znajdujące się w karcie to indywidualna sprawa opiekuna stada, ale najważniejsze to:
- data inseminacji lub krycia,
- przewidywana data porodu,
- liczba prosiąt żywo urodzonych,
- data i liczba odsadzonych prosiąt.
Nawet mając jedną lochę warto zapisywać daty inseminacji, bo wiemy wówczas kiedy będzie się prosić. Kartę można zaprojektować i wykonać samodzielnie, lub kupić. W sprzedaży są karty plastikowe, łatwe do mycia i wielorazowego wykorzystania. Przykładową kartę lochy przedstawiono poniżej.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) na podstawie swoich badań podała, że powszechne chemikalia obecne w każdym domu mogą wywoływać nowotwory, astmę, obniżenie płodności a nawet wady wrodzone u dzieci.
WHO określiła liczbę syntetycznych substancji chemicznych, które agencja ONZ określiła jako niosące „poważne konsekwencje” dla zdrowia. W raporcie sugerując wręcz, że zagrożenie ze strony tych substancji jest na tyle poważne, że znajdujące się w podłogach PCV, zabawkach dla dzieci, a nawet powszechnych kartach kredytowych, powinny być zakazane, aby chronić przyszłe pokolenia.
Paragony, antyperspiranty czy tusze do rzęs – to tylko niektóre z codzienne używanych produktów, niosących poważne zagrożenie dla zdrowia.
Wydruki ze sklepowych drukarek fiskalnych, zwane paragonami to źródło bardzo szkodliwego związku chemicznego. Biosfenol A, bo to właśnie o nim mowa, to wysoce toksyczny związek chemiczny, który przenika przez skórę. Stosowany do produkcji tworzyw sztucznych, jest również jednym ze składników butelek dla niemowląt, kas fiskalnych i właśnie paragonów. Substancja ta wpływa bardzo niekorzystnie na nasze zdrowie. Prowadzi do zmian hormonalnych w naszym organizmie. Szczególną ostrożność powinny więc zachować kobiety w ciąży.
Środki na mole
Stosowane w wielu gospodarstwach domowych środki na mole okazują się bardzo szkodliwe dla naszego zdrowia. Posiadają one bowiem w swoim składzie naftalen, kamforę oraz niekiedy 1,4-dichlorobenzen. Substancje te chociaż występują w postaci kapsułek i tabletek w rzeczywistości są bardzo lotne, a ich opary stanowią poważne niebezpieczeństwo dla naszego organizmu. Jeżeli do organizmu człowieka dostanie się duża dawka naftaliny, może doprowadzić to do rozpadu czerwonych krwinek, uszkodzenia wątroby i nerek. Krótkotrwały kontakt z tymi trującymi substancjami może z kolei wywołać napad padaczkowy.
Szkodliwe antyperspiranty
Negatywny wpływ antyperspirantów na nasze zdrowie nie został jeszcze potwierdzony naukowo. Mimo wszystko jednak dyskusja na temat ich szkodliwego działania nadal jest bardzo zagorzała. Pewne grono badaczy uważa bowiem, że wieloletnie stosowanie antyperspirantów może doprowadzić nawet do rozwoju nowotworu. Naukowcy odkryli, że w komórkach guzów piersi gromadzą się konserwanty używane powszechnie między innymi w dezodorantach. Chodzi tutaj o związki z grupy parabenów, substancje bardzo szkodliwe dla naszego zdrowia. Poza tym, antyperspiranty posiadają w swoim składzie tzw. sole glinu, substancje te mają za zadanie blokowanie ujścia gruczołów potowych, zabezpieczając tym samym przed wydzielaniem brzydkiego zapachu. Niestety, te same związki w wysokich dawkach są silną neurotoksyną, która pokonuje barierę krew-mózg i tym samym uszkadza układ nerwowy.
Farby do malowania ścian
Chociaż obecnie najcześciej produkowane są farby zawierające bardzo małe stężenie substancji toksycznych, to jednak wciąż w wielu krajach można kupić tzw. farby ołowiowe, które są bardzo szkodliwe dla naszego zdrowia. Można je nabyć bez ograniczeń chociażby w Chinach, Singapurze i RPA. Największe niebezpieczeństwo wiąże się z farbą, która zaczyna schodzić z powierzchni – wówczas uwalniają się atomy ołowiu, które mogą dotrzeć do organizmu człowieka. Warto również pamiętać, że z malowania ścian powinny zrezygnować wszystkie kobiety w ciąży. Przede wszystkim powinny one unikać z farb olejnych, zawierają one bowiem w sobie szkodliwe dla zdrowia pigmenty.
Więcej...
Zgodnie z przepisami prawnymi UE, od grudnia 2013 r. ARiMR rozpoczęła wypłatę dopłat bezpośrednich i płatności rolnośrodowiskowych za 2013 rok, które będą wypłacane do końca czerwca 2014 roku, choć jak zwykle większość dopłat trafi do rolników w I kwartale br. Wnioski o przyznanie dopłat bezpośrednich złożyło w Agencji 1,36 miliona rolników, a spośród nich ok. 115 tys. ubiega się dodatkowo o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych.
Rok 2013 jest ostatnim z siedmioletniego okresu PROW 2007-2013. W nowym, unijnym budżecie na lata 2014-2020 zarezerwowano dla naszego rolnictwa 42,4 mld euro, o 3,2 mld euro więcej niż mieliśmy do dyspozycji w poprzedniej perspektywie finansowej. Na dopłaty bezpośrednie przypadnie 23,7 mld euro, na PROW 2014-2020 - 13,5 mld euro, na rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich - 5,2 mld euro z Funduszu Spójności. Na realizację płatności bezpośrednich za 2014 r. ARiMR ma ok. 3,4 mld euro. Szacunkowa maksymalna stawka jednolitej płatności obszarowej w 2014 r. wyniesie ok. 219,87 euro na 1 hektar.
W Polsce o płatności bezpośrednie ubiega się najwięcej rolników ze wszystkich państw członkowskich UE, toteż realizacja tych dopłat przez ARiMR jest największą operacją finansową realizowaną przez europejską agencję płatniczą. Na wypłatę dopłat bezpośrednich za 2013 r. przeznaczone zostanie ok. 14 miliardów złotych, a na płatności rolnośrodowiskowe za rok 2013 zostanie przeznaczone ok. 1,5 mld zł.
Dopłaty bezpośrednie są jednym z filarów Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Wprowadzenie takich dopłat prowadzi np. do zrekompensowania rolnikom wysokich kosztów ponoszonych na zakup środków produkcji rolnej, niezbędnych do tej produkcji. Gdyby nie takie wsparcie, ceny produktów rolnych, czyli żywności byłyby zapewne znacznie wyższe niż są teraz, a europejskie rolnictwo nie byłoby w stanie konkurować swoimi produktami na rynkach światowych.
Całość budżetu PROW 2007 - 2013, wynosi ok. 75 mld zł, a całkowita kwota, jaką ARiMR wypłaciła od początku swojego istnienia na rozwój wsi i obszarów wiejskich, wsparcie sektora rolno-spożywczego i rybackiego wynosi ok. 205 mld zł.
Dopłaty bezpośrednie Unia Europejska wprowadziła w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, aby rekompensować rolnikom obniżkę cen minimalnych i interwencyjnych na produkty rolne, na unijnym rynku rolnym.
Wspólna Polityka Rolna to całość działań podejmowanych przez Wspólnotę w sektorze rolnictwa dla osiągnięcia określonych celów takich jak:
- zwiększenie wydajności produkcji rolnej,
- zapewnienie odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej,
- stabilizacja rynków,
- zapewnienie odpowiednich cen dla konsumentów,
- zagwarantowanie bezpieczeństwa żywnościowego.
Płatności bezpośrednie stały się w kraju ważnym instrumentem stabilizowania dochodów rolniczych, który pozwala na poprawianie sytuacji ekonomicznej gospodarstw bez windowania cen za produkty rolne przy rosnących w rolnictwie kosztach, z powodu drożejących nawozów i innych środków potrzebnych rolnikom. Unijne dopłaty bezpośrednie, współfinansowane z krajowego budżetu, zapewniają konsumentom tańszą żywność i sprawiają, że nasze produkty rolno-spożywcze są cenowo konkurencyjne na rynkach zagranicznych.
Informacje o kwotach dopłat dla rolników i wsi, podawane przez ARiMR, a później przekazywane przez media bez właściwego wyjaśnienia, powodują dezinformację w społeczeństwie o „bogactwie” rolników, i przy jednoczesnym nie płaceniu podatku dochodowego przez rolników oraz przynależności do „taniego” KRUS, a nie do ZUS, niezrozumienie funkcjonowania dopłat jest większe.
Unijne dopłaty bezpośrednie, zapewniają konsumentom tańszą żywność, o czym media już nie wspomną. Faktycznie rolnik otrzymane dopłaty transferuje dla ogółu ludności kupującej tańszą żywność i dla podmiotów sprzedających dla rolników środki do produkcji rolnej.
Przewidywana kwota na dopłaty bezpośrednie 14,5 mld zł, dla ok. 1,4 mln gospodarstw rolnych daje średnio kwotę ok. 10 tys. zł na gospodarstwo, na rok. Czy to jest dużo? I nie jest prawdą, że dopłaty bezpośrednie to nawet 50 % i więcej „dochodów” rolnika, o czym słyszy się często w mediach. Oczywiście w skrajnych przypadkach, gdy grunty rolne będą ugorowane, to dopłaty te stanowić będą 100 % wpływów, ale przy prawidłowej uprawie, nawożeniu i ochronie roślin, dopłaty te to ok. 20-30% wpływów. Dla przykładu dla zbóż jest to ok. 20-30 %, ziem. jadal. ok. 25 %, burak cukr. ok. 30 % i dla rzepaku ok. 17 %. (wykres)
Brak dopłat bezpośrednich spowodowałby zwiększenie cen żywności dla konsumentów o ok. 20 – 30 %, a dalsze „ulepszanie” rolnictwa, o podatek dochodowy (wprowadzenie) i KRUS (zlikwidowanie) dałoby łącznie wzrost cen żywności, średnio o ok. 50 %, ale czy wszystkich konsumentów byłoby wtedy stać na ten większy wydatek. I czy retoryczne pytanie „dlaczego dopłaty”, ma powszechne zrozumienie społeczeństwa, konsumentów?
Warto wiedzieć, że płatności bezpośrednie są obecnie kluczowym elementem Wspólnej Polityki Rolnej. Inną kwestią jest wysokość dopłat w poszczególnych krajach UE (średnia w UE – 271 euro na 1 ha). Różnice w wielkości dopłat w UE są bardzo duże od ok. 500 euro na hektar (Grecja, Malta) do ok. 100 euro (Litwa, Łotwa, Estonia). W Polsce jest to tylko 200 euro. Mimo starań nowych państw UE, w tym również Polski, KE nie zaproponowała jednakowej we wszystkich krajach podstawowej stawki dopłat. Propozycja KE zakłada stopniowe zmniejszanie różnic.
Podstawą WPR w budżecie UE na lata 2014-2020 pozostaną dopłaty bezpośrednie, ale KE proponuje nowe zasady ich przyznawania. Aż 30 proc. dopłat, jakie ma otrzymywać rolnik, ma być nagrodą za spełnianie trzech "zielonych" warunków ochrony środowiska: dywersyfikacja kultur, zabezpieczenie ziemi pod trwałe użytki zielone oraz poświęcenie 7 proc. upraw na infrastrukturę ekologiczną. Jeśli ich nie spełni, dostanie tylko 70 proc. dopłaty.
Na podstawie materiałów ARiMR.
Jednostkowe koszty w produkcji roślinnej (zł/dt), w kwietniu 2014 r.
wyliczenia własne
Jan Brożek, Dział Ekonomiki, WODR w Poznaniu.
W związku ze stałą koniecznością poprawy genetycznej świń ( ciągle zwiększające się oczekiwania konsumentów, zmieniające się warunki środowiskowe itp.) niezbędne jest stałe prowadzenie prac hodowlanych. Zabiegi te są kosztowne, gdyż wymagają prowadzenia dokładnej oceny zwierząt podlegających selekcji, prowadzenia odpowiedniej dokumentacji itp. Gdyby prowadzono ją na całej populacji, koszt jaki należałoby ponieść na przeprowadzenie prac hodowlanych byłby ogromny i na pewno przekroczył spodziewany zysk. Z tych powodów doskonalenie genetyczne prowadzi się na wybranej części pogłowia (pogłowie zarodowe), a uzyskany materiał rozprowadza w teren, poprawiając całą krajową populację. W Polsce krajowy program hodowlany prowadzi Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS. Program hodowlano-produkcyjny funkcjonuje w oparciu o dwustopniową strukturę, w której pierwszy poziom stanowi hodowla zarodowa a drugi chów masowy. Mimo, iż każdy z tych poziomów spełnia odmienną rolę, to jednak ściśle ze sobą współpracują i uczestniczą w realizacji Programu. Celem programu hodowlanego jest uzyskanie jak największego postępu genetycznego w zakresie najważniejszych cech użytkowych. Efektem takiego działania będzie wzrost efektywności produkcji zwierzęcej i wyprodukowanie odpowiedniej ilości i jakości żywca wieprzowego.
W hodowli zarodowej wyróżnia się dwa rodzaje stad hodowlanych: stada produkujące zarówno knurki jak i loszki hodowlane oraz stada produkujące wyłącznie loszki hodowlane. Hodowla zarodowa zajmuje się doskonaleniem ras czystych w zakresie cech użytkowości rozpłodowej, tucznej i rzeźnej. Aktualnie programem hodowlanym objęte są następujące rasy czyste: wielka biała polska, polska biała zwisłoucha, duroc, hampshire, pietrain. Rasy rodzime, tzn. puławska, złotnicka biała i złotnicka pstra objęte są "Krajowym programem ochrony zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich" w celu zachowania puli genów właściwych danej rasie. W hodowli zarodowej prowadzi się kojarzenia w obrębie rasy i krzyżowania międzyrasowe w celu doskonalenia ras czystych i wyprodukowania loszek i knurków mieszańców. Produkcja knurków i loszek mieszańców odbywa się w oparciu o zalecane kombinacje krzyżowania z uwzględnieniem właściwości komponentów matecznych i ojcowskich. Loszki mieszańce mogą być zatem wyprodukowane z wykorzystaniem rasy wbp i pbz, natomiast knurki mieszańce w oparciu o rasy należące do komponentu ojcowskiego, tzn. duroc, hampshire i pietrain, zgodnie z założeniami rejestru.
Prace hodowlane prowadzone w obrębie linii matecznych zmierzają do uzyskania:
- Wysokiego poziomu cech związanych z użytkowością rozrodczą
- Odpowiedniego tempa wzrostu
- Niskiego zużycia paszy na 1 kg przyrostu masy ciała
- Mięsność tusz na poziomie: 58 % dla loszek, 60 % dla knurków
- Uwolnienia ras należących do komponentu matecznego genu wrażliwości na stres RYR1T .
Rasy należące do komponentu ojcowskiego powinny charakteryzować się:
- Wysokimi przyrostami dziennymi masy ciała
- Niskim zużyciem paszy na 1 kg przyrostu masy ciała
- Wysoką zawartością mięsa w tuszy: dla ras hampshire i duroc - 62 %, dla rasy pietrain - 65 %
- Nie mogą być nosicielami genu wrażliwości na stres RYR1T .
Zakłada się, aby wszystkie stada świń posiadały certyfikaty zdrowotne, tzn. były wolne od chorób:
- PRRS (zespołu rozrodczo-oddechowego)
- Mykoplazmowego zapalenia płuc
- Choroby Aujeszkyego
- Leptospirozy
- ZZZN (zakaźnego zanikowego zapalenia nosa)
- Gruźlicy
Ponadto kontroluje się występowanie w stadach następujących jednostek chorobowych: dyzenterii, adenomatozy, salmonellozy, pleuropneumonii, Mhp (Mycoplasma hyopneumoniae), świerzbu, streptokokozy i choroby Glässera.
1. Schemat hodowli i produkcji według programu realizowanego przez Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”
- Hypor - holenderska firma wchodząca w skład grupy Nutreco, obecna w Polsce od 1999 roku.
- JSR-Eco Pig - firma działająca głównie w Wielkiej Brytanii, w Polsce obecna od roku 1998.
- Pen Ar Lan - firma wywodząca się z Francji, działa w Polsce od 1998 roku.
- PIC - komercyjna międzynarodowa firma, działa na polskim rynku od 1994 roku.
Z danych uzyskanych z ZHiPTCh POLSUS wynika, że jeśli założymy jako poprawny średni roczny wskaźnik wymiany stada 33%, to w roku 2013 w produkcji masowej w Polsce wymieniono ok. 15% stada podstawowego loch. Niestety, nie udało się uzyskać danych z pozostałych firm działających w Polsce. Nie sądzę jednak, aby miały one łącznie większy wpływ na produkcje masową jak POLSUS. Powinno to dawać do myślenia. Może jest to częściowa odpowiedź na znaczące różnice uzyskiwanych wyników produkcyjnych zaprezentowanych w poniższych tabelach.
3. Pogłowie macior i produkcja żywca wieprzowego na 1 maciorę w Polsce i w Danii w latach 1970-2012 (Strategia odbudowy i rozwoju produkcji trzody chlewnej w Polsce do 2030r.)
Ocenę i wybór, z którego programu hodowlanego skorzystać, POLSUS’a, czy innych firm komercyjnych pozostawiam producentom. Najważniejszym jest to, aby korzystać z konkretnego programu i stosować się do zalecanych zasad.
Michał BartzDSPRSJiD WODR Poznań
Obowiązki w zakresie sprawozdawczości statystycznej dla gospodarstw agroturystycznych
Przygotowane przez Jolanta SzczepańskaWszystkie gospodarstwa agroturystyczne działają na tym samym rynku usług turystycznych ale mogą różnić się sposobem spełniania wymagań dotyczących funkcjonowania formalno-prawnego. I tak, kwatery agroturystyczne mogą być prowadzone w ramach działalności rolniczej i nie podlegać przepisom ustawy o swobodzie działalności gospodarczej lub działać jako firmy, zgodnie z wymaganiami cytowanej ustawy. Ta dwoistość funkcjonowania prawnego gospodarstw agroturystycznych nie powoduje jednak różnicy w spełnianiu obowiązków w zakresie sprawozdawczości statystycznej.
Urząd Statystyczny w Rzeszowie od 2009 roku koordynuje ogólnopolskie badania statystyczne turystycznych obiektów noclegowych. Dane pozyskiwane w oparciu o badania statystyczne są wykorzystywane do analiz rynku turystycznego i do działań wspierających rozwój sektora. Od 2010 roku do grupy podmiotów objętych badaniem dołączono pokoje gościnne/kwatery prywatne oraz kwatery agroturystyczne. Stałym, miesięcznym badaniem objęte są gospodarstwa agroturystyczne mające 10 i więcej miejsc noclegowych. Obiekty dysponujące maksymalnie 9 miejscami noclegowymi objęte są badaniem metodą reprezentatywną , jeden raz w roku.
„Wytypowane” przez urząd statystyczny gospodarstwo agroturystyczne ma obowiązek przekazywania sprawozdań statystycznych na formularzach KT-1 (comiesięcznie) lub KT-2 (jeden raz w roku) w zależności od tego jakiemu badaniu podlega. Urząd Statystyczny w Rzeszowie przesyła odpowiednie formularze, które należy uzupełnić i odesłać do nadawcy do 10 dnia następującego po miesiącu sprawozdawczym w przypadku formularza KT-1 lub do 20 stycznia następnego roku w przypadku formularza KT-2. Formularze statystyczne nie zawierają danych wrażliwych ani finansowych. Wymagają podania informacji o wykorzystaniu obiektu w miesiącu np. liczby osób korzystających, liczby udzielonych noclegów. Formularze zawierają „Objaśnienia” ułatwiające wypełnienie dokumentu. Dane uzyskane w badaniach są objęte tajemnicą statystyczną i wykorzystywane jedynie do opracowań zbiorczych, zgodnie z art. 10 ustawy o statystyce publicznej z dnia 29 czerwca 1995 roku Dz. U. z 2012, poz. 591.
Szczegółowych informacji związanych z badaniami turystycznych obiektów noclegowych udzielają pracownicy Urzędu Statystycznego w Rzeszowie, tel. 17_8535219 w.216, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.. Pomocą w wypełnieniu formularzy mogą służyć doradcy WODR.
W tym roku zbiory szparagów rozpoczęły się szybko, bo już na początku kwietnia, ale pełnia sezonu przed nami. Szparag zasługuje na uwagę, gdyż pojawia się jako jedno z najwcześniejszych warzyw gruntowych. Jest to bardzo wyjątkowe warzywo, które warto spożywać na świeżo w okresie kwiecień – czerwiec. Na straganach widać pęczki szparagów białych , a coraz częściej i zielonych. Jakie szparag ma zalety? Jest uważany za warzywo antyrakowe, a dzięki zawartości asparaginy traktowany jest jako warzywo lecznicze. Zalecany jest przy chorobach naczyniowo – krążeniowych, w schorzeniach nerek i pęcherza moczowego. Pomaga w leczeniu artretyzmu i reumatyzmu, a także wpływa na zwiększenie krzepliwości krwi i zapobiega pękaniu naczyń krwionośnych. Również ma działanie wzmacniające i pobudzające potencję. Szparagi szybko uzupełniają niedobory składników odżywczych w organizmie.
Szparagi są niskokaloryczne, a 100 g to tylko 18-20 kcal.
Wartości odżywcze szparaga-100 g szparagów zawiera:
- 2,20 g białka, 0,12g tłuszczu, 1,78 g węglowodanów, 1,5 g błonnika, 93,7 g wody,
- około 25 mg witaminy C ( wypustki zielone mają więcej )
- witaminy A, E i z grupy B (B1, B2, B6)
- kwas foliowy niezbędny kobietom w ciąży , gdyż zapobiega wadom rozwojowym płodu, spowalnia proces starzenia , pomaga w regeneracji uszkodzonych komórek, poprawia pracę układu krążenia
- asparaginę, która wspomaga pracę nerek i reguluje poziom nawodnienia organizmu
- 52-85 mg fosforu i 22 mg wapnia, które są składnikami budulcowymi kości i zębów
- 240 - 300 mg potasu; wysoka ilość potasu i niski poziom sodu w połączeniu z asparaginą powodują ,że szparagi działają moczopędnie
- 0,9 mg żelaza, 10 mg magnezu
- glutation, który wzmacnia układ odpornościowy, wspomaga wątrobę w procesie oczyszczania organizmu z toksyn, zapobiega rozwojowi komórek nowotworowych oraz choroby Alzheimera
- błonnik regulujący perystaltykę jelit
- inulinę odpowiedzialną za prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego
Szparagi nie są zalecane dla osób chorujących na kamienie nerkowe i dnę moczanową, gdyż zawierają puryny mogące powodować gromadzenie się kwasu moczowego w organizmie.
Szparagi najlepiej spożywać świeże, ale jeżeli kupimy więcej pęczków to możemy je przechować w lodówce lub w chłodnym pomieszczeniu przez 7-10 dni - trzeba je tylko owinąć wilgotną szmatką.
Jeszcze kilka słów o obieraniu szparagów. Białe szparagi przed obraniem należy umyć w zimnej wodzie. Najlepiej obierać nożykiem szczelinowym zaczynając od części tuż pod główką - trzeba to robić starannie, żeby nie zostawiać włókien i nie za grubo. Potem odciąć zdrewniałe końcówki. Źle obrane szparagi są często powodem, że nam nie smakują. Do gotowania są specjalne garnki z wkładką - szparagi wkłada się pionowo i wlewa wodę tak, żeby główki były ponad poziomem wody. Możemy obrane szparagi związać nitką – po 6 do 10 sztuk podobnej grubości - i w pozycji pionowej gotować w wysokim garnku. Jednak najprostsze jest gotowanie w szerszym garnku, ale należy uważać na czas gotowania - główki muszą być nierozgotowane. Do wody dodaje się sól , cukier, a niekiedy masło – w zależności od upodobań. Szparagi białe gotuje się około 15 - 20 minut. Kiedy chcemy przygotować dania ze szparagów zielonych to mamy łatwiej, bo ich nie trzeba obierać tylko odciąć zdrewniałe końcówki. Czas gotowania szparagów zielonych jest krótszy niż szparagów białych - około 12 - 15 minut.
Korzystając z sezonu szparagowego można również przygotować dla siebie szparagi na cały rok wykorzystując różne metody konserwowania. Szparagi można zamrozić - szparagi umyć, obrać i wrzucić do wrzącej wody. Chwilę( blanszować, osączyć i wystudzić. Potem włożyć do woreczków (do zamrażania) i zamrozić. Kiedy będą potrzebne to po odmrożeniu trzeba je przelać gorącą wodą. Tak przygotowane nadają się do sporządzania różnych dań.
Szparagi można również przygotować w następujący sposób. Wypustki umyć, obrać i odciąć zdrewniałe końce. Ułożyć je w słoiku, zalać osoloną wodą ( soli wg gustu), zamknąć słoik i gotować 15 minut - słoiki powinny być całe zanurzone w wodzie. Szparagi nadają się też do kiszenia i po wstępnej obróbce ( obrać i odciąć końce) możemy je zakisić tak samo jak ogórki. Uzyskamy wtedy nowy ciekawy smak szparagów i będzie je można wykorzystać do przygotowania potraw.
Kupując szparagi najlepiej wybierać wypustki o średnicy od 1,5 do 2,0 cm, jędrne, połyskujące, o jasnych, zamkniętych główkach, a końcówki powinny być niezwiędnięte.
Wybrane przepisy na potrawy ze szparagami
Zupa ze szparagów
Składniki: pęczek szparagów, 3 dag masła, 3 dag mąki, 125 ml śmietany, łyżeczka cukru, sól, natka pietruszki, żółtko, gałka muszkatołowa, sok z cytryny
Szparagi umyć, obrać, odciąć końce. Wodę zagotować z cukrem i solą, wrzucić pocięte na kawałki szparagi, gotować około 15 minut. Masło rozpuścić w rondelku, dodać mąkę, wlać trochę wywaru ze szparagów i dobrze wymieszać . Dodać do wywaru i zagotować .Zupę zagęścić śmietaną rozkłóconą z żółtkiem i sokiem z cytryny, doprawić gałką muszkatołową. Przed podaniem posypać posiekaną natką pietruszki.
Sałatka ze szparagów i pomarańczy
Składniki: pęczek szparagów, 3 pomarańcze, 2 czerwone cebule, 2 łyżki białego winnego octu, cukier, sól, ostra papryka mielona, 4 łyżki oleju, 2 pęczki natki pietruszki
Ugotowane szparagi pokroić na kawałki. Pomarańcze dobrze umyć, 2 obrać i pokroić w plastry, a z trzeciej wycisnąć sok. Cebule obrać i pokroić w kostkę. Sok z pomarańczy połączyć z octem, olejem, cukrem, solą, papryką. Szparagi, pomarańcze i cebule zalać sosem, odstawić na 10 minut. Natkę pietruszki umyć, osuszyć, poobrywać listki i wymieszać bezpośrednio przed podaniem.
Sałatka z orzechami
Składniki: pęczek szparagów, kwaśne jabłko, 2 łyżki posiekanych orzechów włoskich, 4-5 łyżek majonezu, 2 jajka ugotowane na twardo, 2 pomidory, pieprz, sól, cukier, sałata
Ugotowane szparagi pokroić na trzycentymetrowe kawałki. Dodać pokrojone w drobną kostkę jabłko, orzechy, majonez, przyprawić do smaku i wymieszać. Sałatkę wyłożyć na liściach sałaty, udekorować plasterkami jajek i ćwiartkami pomidorów.
Sałatka ze szparagów , kalafiora i szynki
Składniki: pęczek szparagów, mały kalafior, filiżanka ugotowanego ryżu, 20 dag szynki gotowanej, pęczek szczypiorku, 4- 5 łyżek majonezu, sól, pieprz
Kalafior dobrze umyć, ugotować „ al dente” , osączyć i podzielić na drobne różyczki. Szczypiorek posiekać, szparagi pokroić na kawałki ( około 1 cm) ,a szynkę w „ zapałkę”. Wszystkie składniki wymieszać, przyprawić solą i pieprzem, można polać kilkoma łyżkami wywaru od gotowania szparagów- sałatka ma być wilgotna. Wyłożyć do salaterki, polać majonezem i przybrać kilkoma główkami szparagów.
Rolady ze szparagami
Składniki: 60 dag piersi z indyka, 30 dag szparagów, 5 dag wędzonego boczku, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz, 2 łyżki mąki, vegeta, tłuszcz do smażenia, wywar ze szparagów
Z piersi wykroić 4 dość duże plastry i dobrze je rozbić. Pozostałe skrawki mięsa pokroić na drobne paski. Szparagi umyć, obrać, odciąć końce, pokroić na kawałki około 4.centymetrowe. Przygotować farsz: paski mięsa, boczek drobno pokrojony , sól, pieprz, vegetę, zmiażdżony czosnek wymieszać. Taki farsz nakładać na plastry mięsa i na to kawałki szparagów. Zawinąć roladki, smażyć do miękkości, podlewając wywarem ze szparagów. Po wyjęciu mięsa zrobić sos - dodać wywar połączony z mąką i ponownie zagotować.
Szparagi znakomicie smakują ugotowane polane tartą bułką z masłem lub z sosami.
Sos beszamelowy
Składniki: łyżka masła, czubata łyżka mąki, pół l mleka, 4 żółtka,
Przygotować sos - masło roztopić z mąką, rozprowadzić mlekiem, zagotować. Gdy trochę przestygnie połączyć z żółtkami i wymieszać - musi być gęsty.
Sos holenderski I
Składniki: 2 żółtka, łyżka octu winnego, łyżka soku z cytryny, 10 dag masła, sól, pieprz
Ubić żółtka z solą i pieprzem. W rondelku zagotować ocet z sokiem z cytryny, wlać do żółtek i dalej ubijać. W rondelku rozpuścić masło i gorące powoli dodawać do żółtek – im wolniej tym lepszy będzie sos. Dodać ubitą pianę z białek i delikatnie wymieszać.
Sos holenderski II
Składniki: 3 żółtka, 180 ml masła klarowanego, łyżka soku z cytryny, 3 łyżki wytrawnego, białego wina.
Na garnku z gotującą wodą ustawić miskę - nie może dotykać wody. Do miski wlać żółtka i ubijać. Stopniowo dodawać po łyżce roztopionego masła i dalej ubijać. Potem dodać pozostałe składniki i ubijać aż sos zgęstnieje.
Alicja Nowak
WODR w Poznaniu