Fot. A.Kwapich Pszczelarz w pasiece
Wiosna to okres dynamicznego rozwoju rodzin pszczelich. Rozwojowi temu sprzyjają wydłużający się dzień, wyższe temperatury powietrza oraz pojawianie się pożytków dla pszczół. Intensywność rozwoju rodzin uzależniona jest od kondycji w jakiej rodzina wchodzi w okres zazimowania, jakości matki oraz bazy pożytkowej w pobliżu stacjonowania pasieki. Rodziny silne, zdrowe i dobrze odżywione w tym okresie rozwijają się znacznie szybciej niż rodziny chore lub źle odżywione. W każdej pasiece można podzielić rodziny pszczele według ich siły na trzy grupy tj.: rodziny najsilniejsze, o średniej kondycji i rodziny najsłabsze.
Fot. A.Kwapich Przegląd rodziny pszczelej
Pogrupowanie takie ułatwia organizacje pracy w pasiece i jest bardzo pomocne ze względów praktycznych zwłaszcza w większych pasiekach. Rodziny najsilniejsze powinny w pierwszej kolejności mieć poszerzone gniazda i powinny otrzymać jako pierwsze ramki z węzą. Po kilku dniach pszczoły na nich odbudują komórki, w których matka złoży jajka. Dalsze poszerzenie przestrzeni w tej grupie rodzin odbywa się przez dodawanie całych korpusów z ramkami do poszczególnych uli, które będą służyły jako magazyn na miód. Krata odgrodowa umieszczona pomiędzy korpusami ula oddziela część gniazdową od części magazynowej.
Fot. A.Kwapich Zakładanie kraty odgrodowej w ulu
Terminowe wykonanie prac związanych z poszerzaniem gniazd jest bardzo ważne, ponieważ w rodzinach tych będzie występował nastrój roboczy, który zapewni efektywne wykorzystanie pożytków. W obecnym roku gdzie występuje przyśpieszony rozwój rodzin pszczelich, czynności te należało wykonać w okresie wcześniejszym w stosunku do lat ubiegłych . Doświadczeni pszczelarze wiedzą, że spóźnienie się z pracami wspomagającymi wiosenny rozwój rodzin pszczelich, skutkuje mniejszymi zbiorami produktów pszczelich w ciągu całego sezonu.
Henryk Matkowski
W niedzielę w Sali Ziemi MTP dziesięciu rolników z Wielkopolski odebrało statuetkę Siewcy, tytuł Wielkopolskiego Rolnika Roku oraz nagrodę pieniężną w wysokości 10 tyś zł. Gala uwieńczyła XIII edycję tego konkursu. Organizatorem konkursu był Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, a współorganizatorami Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wielkopolska Izba Rolnicza oraz Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego.
Jury Konkursu wybrało 10 laureatów spośród dwudziestu nominowanych wskazanych przez kapitułę konkursu pod przewodnictwem prof.Grzegorza Skrzypczaka - rektora Uniwersytetu Przyrodniczego.
Wśród nominowanej dwudziestki znalazło się dwóch rolników z ternu powiatu gnieźnieńskiego: Pan Marcin Kujawski z miejscowości Głębokie w gminie Kiszkowo oraz Pan Leszek Simiński z miejscowości Szczytniki Czerniejewskie w gminie Czerniejewo. Nominowani otrzymali wyróżnienia z rąk Marka Woźniaka - Marszałka Województwa Wielkopolskiego, Krzysztofa Grabowskiego - Członka Zarządu Województwa Wielkopolskiego oraz prof. dr hab. Grzegorza Skrzypczaka - Przewodniczącego Kapituły.
źródło: Gospodarz.pl
W kolejnej części gali poznaliśmy laureatów tegorocznej edycji czyli 10 najlepszych rolników z terenu województwa wielkopolskiego, którzy otrzymali najwyższe wyróżnienie - statuetkę Siewcy i tytuł Wielkopolski Rolnik Roku 2013, a także nagrodę pieniężną w wysokości 10 tys. zł. Wśród laureatów znalazł się właściciel Gospodarstwa Demonstracyjnego położonego na terenie naszego powiatu –Pan Marcin Kujawski. Pan Marcin z żoną Ewą prowadzi gospodarstwo rolne specjalizujące się w produkcji roślinnej. Podstawowym kierunkiem jest uprawa zbóż, rzepaku oraz kukurydzy. W gospodarstwie wykorzystywane są nowoczesne technologie uprawy, odznacza się ono dobrą organizacją produkcji i wysokimi efektami ekonomicznymi. W gospodarowaniu Pana Marcina ważne miejsce zajmuje także troska o środowisko naturalne oraz estetyka gospodarstwa. Państwo Kujawscy chętnie angażują się we współpracę z naszym Zespołem Doradczym i na bazie ich gospodarstwa organizowane są corocznie demonstracje oraz Dni Pola.
Fot.Mirosława Suchorska
Serdecznie gratulujemy Państwu Kujawskim oraz wszystkim uczestnikom konkursu, ponieważ już samo uczestnictwo w tak prestiżowym konkursie jest ogromnym wyróżnieniem.
Mirosława Suchorska
WODR ZD Gniezno
Podsumowanie pracy doradczej w powiecie gnieźnieńskim
Przygotowane przez Mirosława SuchorskaWe wtorek 4 lutego 2014 roku w Urzędzie Gminy Gniezno ul. Roosevelta 9/11 odbyło się jak co roku podsumowanie pracy doradczej Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwo Rolniczego w powiecie gnieźnieńskim.
W spotkaniu udział wzięli rolnicy z terenu powiatu, przedstawiciele organizacji i instytucji działających w rolnictwie i na rzecz rolnictwa – Pani Beata Tamioła Kierowni k BP ARiMR, Pani Magdalena Całka Zobel – Powiatowy Inspektor Weterynarii, Pani Kamila Węcka-Nijak Kierownik Kierownik Szkolenia Praktycznego z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 (popularny Rolnik), Pan Zbigniew Stajkowski – Przewodniczący Rady Powiatowej WIR w Gnieźnie i jednocześnie Prezes Grupy Producentów Rolnych w Kłecku, Pan Ryszard Kupidura – Prezes Gminnego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych, Pani Ewa korczyńska-Skowron- Kierownik PIORIN-u w Gnieźnie,, Pan Włodzimierz Leman wójt - gospodarz Gminy, Pani Anna Pacholczyk – sekretarz Gminy
Podczas spotkania Kierownik Zespołu Doradczego WODR w powiecie Pan Bolesław Kaźmierczak powitał serdecznie uczestników spotkania w szczególności rolników i omówił szczegółowo działalność Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w powiecie gnieźnieńskim oraz realizację zadań statutowych w 2013 roku oraz przedstawił w skrótowej formie zamierzenia programowe na 2014 rok.
Działalność Zespołu Doradczego w powiecie gnieźnieński oparta była przede wszystkim o roczny plan pracy, uwzględniający preferencje i priorytety lokalne w gminach, powiecie, województwie i krajowe. Zadania zawarte w planach realizowane są przy pomocy różnych form i metod – np. doradztwa indywidualnego, wykładów i wykładów specjalistycznych, pokazów, demonstracji, LGD, masowych form, konkursów, usług komercyjnych, działań komercyjnych i in.
Omówił również uwarunkowania w jakich pracują rolnicy – wysoki poziom kultury rolnej, bonitację gleb, brak zorganizowania się rolników w grupy wsparcia, brak infrastruktury przemysłowej na terenie powiatu, znaczne rozdrobnienie gospodarstw, prace rolników poza gospodarstwem rolnym.
W dalszej części spotkania kol. Mirosława Suchorska przedstawiła bardzo ważne zagadnienie -Integrowanej ochrony roślin – zmiany w przepisach i nowe obowiązki rolników od 2014 roku,a kol Marcin Goździcki przedstawił zagadnienia obrazujące technologie i kalkulacje produkcji realizowane przez Zespół Doradczy w powiecie; w tym analizy ekonomiczne prowadzone m.in. w gospodarstwie demonstracyjnym.
Po przedstawieniu sprawozdania i prezentacji głos zabrali zaproszeni goście i przedstawiciele firm działających na rzecz rolnictwa w powiecie gnieźnieńskim.
Dyskusji głos zabrali m.in.; Pani Kamila Węcka Nijak Kierownik Szkolenia Praktycznego w szkole rolniczej, Pani Beata Tamioła – Kierownik BP ARiMR , Pani Magdalena Całka – Powiatowy Lekarz Weterynarii, Pan Zbigniew Stajkowski - Przewodniczący Rady Powiatowej WIR , Pan Ryszard Kupidura – Prezes GZKiOR
Po rzeczowej dyskusji spotkanie zakończono wzajemnymi podziękowaniami dla wszystkich za dotychczasową współpracę i zachęceniem do podjęcia prac w 2014 roku na rzecz rolnictwa w powiecie gnieźnieńskim.
Bronisław Byczkowski
WODR ZD GnieznoWyjątkowa forma dzieciuchowatości bulwy ziemniaka w gospodarstwie Pana Marka Jeziornego w miejscowości Lipie, gm. Łęka Opatowska, powiat kępiński (odmiana GAWIN - sezon wegetacyjny 2013 ).
Dzieciuchowatość, wyrastanie wtórnych bulw u ziemniaków, spowodowane długotrwałym ich przechowywaniem w suchym i zbyt ciepłym (około 10°C) pomieszczeniu lub zmienną pogodą w czasie wegetacji ( nadmierne opady po okresie suszy). Dzieciuchy (małe bulwy) mogą niekiedy dorównywać wielkością bulwie macierzystej. Mają one mniejszą wartość konsumpcyjną, ze względu na duże straty podczas obierania, zawierają też mniejszą ilość skrobi, a podczas transportu i przechowywania łatwo ulegają uszkodzeniom.
Morakowo – Moja wieś aktywna.
Wieś Morakowo w konkursie Moja wieś aktywna zajęła II miejsce. W pierwszej edycji zajęli III. Jednym słowem wieś pnie się w górę. Nie tylko mogą pochwalić się wyrobami z dziedziny kulinarii, ale również zajmują się rękodzielnictwem - produkują wyroby z siana, zbierają starocie, aby ocalić od zapomnienia to co jeszcze pozostało z czasów pradziada. Przedstawiły także wieś w fotografii dawniej i dziś. Z tematu kulinarne dziedzictwo wieś przygotowała białą kiełbasę własnej roboty z połączeniu ze staropolskim bigosem.
Wykonanie fantastyczne.
Gratulujemy pomysłów na zaprezentowanie swojej wsi.
Lidia Rybińska
Szansa na wyższą premię dla młodych rolników.
Od 15 maja do 21 czerwca 2014 r. będzie można składać wnioski o przyznanie pomocy z działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom". Wsparcie to jest finansowane z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013. W zbliżającym się naborze ARiMR ma do rozdzielenia 796,47 mln zł. Zmieniają się niektóre zasady ubiegania się o pomoc.
Tym razem bezzwrotna premia finansowa jest wyższa od przyznawanej poprzednio kwoty 75 tys. zł. i wynosi 100 tys. zł. z przeznaczeniem na inwestycje w gospodarstwach rolnych przejmowanych przez młodych rolników.
Kolejność przysługiwania wsparcia będzie zależała od liczby zdobytych punktów przez beneficjenta. Punkty przyznawane będą na podstawie trzech kryteriów. Jednym z nich jest powierzchnia użytków rolnych, (im większa powierzchnia nowotworzonego gospodarstwa, tym więcej punktów - maksymalnie 16 pkt). Kolejne kryteria to: wykształcenie rolnika i stopa bezrobocia w powiecie, w którym położone jest gospodarstwo ( im wyższe wykształcenie i im wyższa stopa bezrobocia tym więcej punktów- maks. 5 pkt. ) Warunkiem przyznania pomocy będzie uzyskanie przez wnioskującego o premię rolnika, co najmniej 7 punktów.
Kolejną zmianą jest wydłużenie okresu prowadzenia gospodarstwa przez młodego rolnika, liczony przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy z 12 do 15 miesięcy. Na uzupełnienie wykształcenia rolnik także będzie miał więcej czasu, bowiem zwiększa się on z 3 lat do 3 lat i 9 miesięcy od momentu otrzymania decyzji o przyznaniu wsparcia, ale tylko w przypadku wystąpienia tzw. siły wyższej i przedłożeniu w związku z tym stosownych dokumentów. Wydłużony został także okres prowadzenia działalności rolniczej z 12 do 15 miesięcy (licząc od dnia rozpoczęcia działalności do dnia złożenia winsoku).
W tegorocznym naborze Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na weryfikację oraz pełną merytoryczna ocenę złożonych wniosków będzie miała 50 dni, a rolnik na uzupełnienie braków i dokonaniu korekt we wniosku tylko 7 dni. Pozostałe zasady przyznawania tej pomocy nie zostały zmienione w stosunku do tych, które obowiązywały w poprzednich naborach wniosków.
Szczegółowych informacji udzielają pracownicy Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego.
Tekst na podstawie www.arimr.gov.p : Iwona Sadowska
Od 15 maja 2014 r. „Ułatwienie Startu Młodym Rolnikom”
Przygotowane przez Katarzyna KaczmarekOd 15 maja 2014 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, będzie przyjmować wnioski w ramach działania „Ułatwienie Startu Młodym Rolnikom”
Poniżej kilka zmian o których warto wiedzieć , mają na celu usprawnienie wykorzystania funduszy:
- Zwiększenie premii do 100 000 zł
- Wydłużenie okresu prowadzenia działalności rolniczej z 12 do 15 miesięcy (licząc od dnia rozpoczęcia działalności do dnia złożenia winsoku)
- Konieczność uzyskania przynajmniej 7 punktów w rankingu wniosków, jako warunek koniczny przyznaniu pomocy
- Skrócenie naboru wniosków o przyznanie pomocy do 30 dni
- Skrócenie terminu na usunięcie braków formalnych przez wnioskodawcę do 7 dni od otrzymania wezwania.
- Określenie krajowego limitu dostępnych środków dla wszystkich wnioskodawców
- Brak możliwości przeznaczenia premii na inwestycje budowlane na gruntach dzierżawionych
- Skrócenia czasu na rozpatrzenie wniosku do 50 dni
Źródło : Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie
ul. Pszczelińska 99
05-840 Brwinów
http://www.arimr.gov.pl/aktualnosci/artykuly/juz-15-maja-br-arimr-zacznie-przyjmowac-wnioski-o-przyznanie-premii-mlodym-rolnikom.htmlOdchwaszczanie upraw rolniczych zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin na przykładzie zbóż.
Przygotowane przez Nina BartolOdchwaszczanie upraw rolniczych zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin na przykładzie zbóż.
Konkurencyjność chwastów w stosunku do rośliny uprawnej zależy przede wszystkim od liczebności i różnorodności występujących gatunków. W zbożach ozimych występuje około 250 gatunków chwastów. W ochronie przed chwastami, w ramach integrowanej ochrony roślin, dąży się do ograniczenie zachwaszczenia , a nie do jego całkowitej eliminacji. Wyróżniamy dwie podstawowe metody zwalczania patogenów: niechemiczną i chemiczną.
Niechemiczne metody regulacji zachwaszczenia
Uprawa zbóż charakteryzuje się bardzo wąską rozstawą międzyrzędzi. Najczęściej zboża są siane w rzędach o wąskiej szerokości. Taka technologia praktycznie wyklucza możliwość zwalczania chwastów w sposób mechaniczny, zwłaszcza w starszych fazach rozwojowych. Pielęgnowanie zasiewów zbóż ma na celu niszczenie tworzącej się na powierzchni roli skorupy, oraz zniszczenie kiełkujących chwastów. W praktyce osiąga się to przez jesienne bronowanie pola przed wschodami. Wiosenne bronowanie należy wykonać na ukos lub w poprzek pola po ruszeniu wegetacji do końca fazy krzewienia, na obsuszonych polach, gdy już minie groźba przymrozków ( nie powinno się bronować żyta ozimego ze względu na wysoko umieszczony węzeł krzewienia). W zbożach jarych można wykonać podobne zabiegi po siewie, gdy ukażą się wschody chwastów oraz po raz drugi po rozkrzewieniu się zboża (nie wcześniej, jak w stadium 4 liścia). Jednak nie są to zabiegi, które mogą całkowicie zabezpieczyć uprawę przed zachwaszczeniem. Można je wykonać, ale koniecznie przed zabiegami chemicznego zwalczania chwastów, zwłaszcza preparatami o działaniu doglebowym.
Chemiczne metody regulacji zachwaszczenia
Elementem wspomagającym określanie stopnia zachwaszczenia jest znajomość stanowiska i umiejętność przewidzenia jaka jest gatunkowa zasobność banku nasion chwastów
Zwalczanie chemiczne chwastów w zbożach należy rozpocząć jesienią. Brak chwastów podczas wykonywania zabiegu doglebowego utrudnia wybór odpowiedniego preparatu. W takich przypadkach pomocna jest znajomość pola, informacja na temat przedplonu oraz wiedza o występujących w poprzednim gatunkach chwastów. Wybór herbicydów do zabiegów nalistnych wymaga umiejętności rozpoznawania chwastów. Bez względu na to, czy zabieg jesienny wykonano czy też nie, wiosną konieczna jest bardzo wczesna lustracja pól. Podczas wykonywania lustracji trzeba określić skład gatunkowy i fazy rozwojowe chwastów. Dzięki tym danym można zadecydować o wyborze herbicydu, wysokości dawki i terminie zabiegu. Należy wziąć pod uwagę, że chwasty, które wzeszły jesienią i przezimowały, są wiosną zdecydowanie bardziej odporne na herbicydy niż chwasty znajdujące się w takich samych fazach rozwojowych, których wschody nastąpiły wiosną. Zabiegi nalistne należy wykonywać zawsze na suche rośliny. Często na etykietach preparatów ochrony roślin wysokości dawek są określone w przedziałach ( np.: od 1l/ha do 1,2l/ha). Wyższe dawki herbicydów doglebowych należy stosować na glebach ciężkich, natomiast preparaty nalistne na chwasty nieco przekraczające fazę wrażliwości, podczas niesprzyjających warunków klimatycznych (np. zbyt niska temperatura), oraz gdy na polu znajduje się znaczna liczba chwastów średnio wrażliwych.
Najważniejsze gatunki chwastów
Krótka charakterystyka chwastów najczęściej występujących w uprawie zbóż.
Gatunek chwastu - zagrożenia i krótka charakterystyka
Bodziszek drobny
gatunek zimujący, wschodzi w obu formach zbóż także jako typowo jary, groźny podczas masowego występowania. Wydaje dwa do trzech pokoleń w trakcie sezonu. Preferuje wilgotne gleby próchniczne bogate w wapno
Bylica pospolita
gatunek wieloletni azotolubny, konkurencyjny (zacieniający) ze względu na osiąganą wysokość (do 2,0 m). Częściej występuje na glebach żyznych
Chaber bławatek
szybko rosnący, o dużym potencjale konkurencyjnym – pobiera wodę i składniki pokarmowe, a także silnie zacienia. Wschody jesienne i wiosenne, zimujący.
Dymnica pospolita
groźna podczas masowego występowania w trakcie wschodów zbóż ozimych i jarych (częściej wschodzi wiosną). Gleby wilgotne, próchniczne, przewietrzone, zasobne w azot i wapno. Plenna
Fiołki(polny, trójbarwny)
gatunki często nierozróżniane, mają tendencje do masowego występowania i wtedy są bardzo groźne dla wszystkich zbóż w fazie początkowego wzrostu. Potrafią zagłuszyć plantacje zimujące. W stosunku do gleby niewymagające
Gorczyca polna
szybko rosnąca, o dużym potencjale konkurencyjnym – pobiera wodę i składniki pokarmowe, silnie zacienia w początkowej fazie wzrostu zbóż. Podczas długich i ciepłych jesieni groźna dla ozimin, chociaż ostatecznie wymarza. Większy problem stanowi w jarych. Lubi gleby żyzne, wskaźnik gleb gliniastych
Gwiazdnica pospolita zimująca
konkurencyjna podczas masowego występowania w trakcie wschodów zbóż
Iglica pospolita
zimująca, groźna tylko podczas masowych wschodów. Częściej wschodzi wiosną i wtedy jest mniej konkurencyjna dla ozimin, a bardziej dla zbóż jarych. Gleby piaszczyste i gliniaste, lekko zakwaszone, azotolubna
Jasnota purpurowa i różowa
gatunek jary, zimujący, konkurencyjny jako element całkowitego zachwaszczenia.
Komosa biała
szybko rosnąca, o dużym potencjale konkurencyjnym – pobiera wodę i składniki pokarmowe, a także silnie zacienia. W oziminach groźna podczas długich ciepłych jesieni, chociaż ostatecznie wymarza. Wschody wiosenne są także bardzo konkurencyjne zarówno dla zbóż jarych jak i ozimych. Lubi gleby przewietrzone, nawożone obornikiem, żyzne, bogate w azot i potas
Mak polny
gatunek jary, zimujący, bardzo dobrze rozwija się na polach zbóż ozimych jak i jarych
Maruna nadmorska bezwonna
gatunek szybko rosnący, intensywnie pobierający wodę i składniki pokarmowe, a także silnie zacienia. Występuje na różnych typach gleb, zimująca. Konkurencyjna we wszystkich okresach wzrostu w zbożach ozimych i jarych
Miotła zbożowa
niebezpieczna dla zbóż ozimych. Silniejsze egzemplarze pochodzą ze wschodów jesiennych. Dobrze się rozwija na glebach lekko wilgotnych Niezapominajka polna gatunek jary, zimujący. Niebezpieczny podczas masowego występowania, często kwitnie i owocuje na ścierniskach zbóż jarych i ozimych, wzbogacając bank nasion
Owies głuchy
szczególnie niebezpieczny dla zbóż jarych. Preferuje podmokłe gleby gliniaste.
Ostrożeń polny
gatunek wieloletni, konkurencyjny pod każdym względem (pokarm, światło, woda, utrudniony zbiór). Wszystkie typy gleb
Perz właściwy
gatunek wieloletni charakterystyczny dla stanowisk zaniedbanych, bardzo konkurencyjny. Wszystkie typy gleb, najrzadziej na piaszczystych o niskim pH
Powój polny
gatunek wieloletni światłolubny. Pnącze zacieniające rośliny uprawne. Utrudnia wzrost i zbiór zbóż. Występuje na różnych typach gleb.
Poziewnik szorstki
wschodzi wiosną, preferuje wilgotne gleby, na których dorasta do 1 m wysokości. Często spotykany w zbożach. Konkurencyjny podczas masowego występowania, utrudnia sprzęt zbóż
Przetaczniki
gatunki ozime i jare (w tym zimujące) konkurencyjne zwłaszcza, gdy wschodzą jesienią. Stosunkowo szybko kończą wegetację i w późniejszym okresie nie stanowią zagrożenia
Przytulia czepna
gatunek jary, także zimujący, wybitnie konkurencyjny, azotolubny, zacieniający oraz utrudniający wzrost i zbiór zbóż. Preferuje czarnoziemy i gleby gliniaste – żyzne i wilgotne
Rdest kolankowy (rdest szczawiolistny typowy)
gatunek jary dość konkurencyjny, dorasta do 1 m wysokości. Preferuje gleby gliniaste, ciężkie, podmokłe
Rdest plamisty
gatunek jary konkurencyjny w zależności od stanowiska na glebach żyznych, wilgotnych i lekko kwaśnych, dorasta do 1 m wysokości, na torfowych może osiągnąć zaledwie 5 cm
Rdest powojowy (rdestówka powojowa)
gatunek jary groźny podczas masowego występowania. Preferuje gleby lekkie do średnio ciężkich. Dobrze znosi suszę
Rdest ptasi
gatunek jary typowo światłolubny, w zbożach ozimych rzadziej spotykany i mało konkurencyjny, bardziej groźny dla jarych, zwłaszcza w momencie ich wschodów
Rumianek pospolity
gatunek szybko rosnący, konkurencyjny – pobiera wodę i składniki pokarmowe, i w początkowej fazie wzrostu silnie zacienia. Jest wskaźnikiem gleb gliniastych
Rzepak – samosiewy
groźne dla zbóż ozimych, ponieważ wymagają podobnych warunków klimatycznych, wschody wiosenne w obu formach zbóż również niebezpieczne, ponieważ rzepak nie przechodzi jarowizacji i bardzo silnie
(bujnie) rozwija się wegetatywnie
Rzodkiew świrzepa patrz gorczyca polna
Stulicha psia
zimująca, szybko rosnąca, wyjątkowo plenna, intensywnie pobiera wodę i składniki pokarmowe, a także silnie zacieniająca. W zbożach rozwija się przeciętnie, jednak powinna być zwalczana ze względu na uprawy następcze. Małe wymagania glebowe
Tasznik pospolity
zimuje, kłopotliwy podczas masowego występowania, występuje na różnych typach gleb. Preferuje gleby pulchne i przewiewne
Tobołki polne
zimujące, kłopotliwe podczas masowego występowania. Preferuje gleby gliniaste, od średnich do ciężkich
Wyczyniec polny
gatunek jarej trawy kępowej, także zimującej. Pojawia się głównie w zbożach ozimych, dorastając na glebach żyznych i wilgotnych przeciętnie do 70 cm wysokości. Gatunek ekspansywny coraz częściej pojawiający się na obszarach całego kraju.
Krystian Karnicki ZD Oborniki
Literatura:
,,Integrowana ochrona upraw rolniczych”- zastosowanie integrowanej ochrony pod redakcją Marka Mrówczyńskiego
Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne Sp. Z o.o. Poznań 2013
,,Integrowana produkcja pszenicy ozimej i jarej” praca zbiorowa pod redakcją Doc. dr hab. Marka Korbasa i Doc. Dor hab. Marka Mrówczyńskiego
Państwowy instytut badawczy Poznań 2009
Od 15 maja do 21 czerwca 2014 r. ARiMR zacznie przyjmować wnioski o przyznanie premii młodym rolnikom
Przygotowane przez Magdalena Sowizdrzał
Od 15 maja do 21 czerwca 2014 r. Oddziały Regionalne Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będą przyjmowały wnioski o przyznanie pomocy z działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom". Wsparcie to jest finansowane z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013. W zbliżającym się naborze ARiMR ma do rozdzielenia 796,47 mln zł. Podczas konferencji prasowej zorganizowanej 18 kwietnia br. w siedzibie centrali ARiMR w Warszawie, Prezes Andrzej Gross powiedział, że to wsparcie jest bardzo oczekiwane na polskiej wsi i dlatego jest uruchamiane niezwłocznie po podpisaniu rozporządzenia przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego, które reguluje zasady tegorocznego naboru.
Prezes Andrzej Gross podkreślił, że Polska spośród krajów całej Unii Europejskiej ma najmłodszych rolników. Według badań młodzi gospodarze ( do 40 lat) stanowią w państwach Wspólnoty tylko 7%, tymczasem w Polsce ten odsetek sięga aż 13%. Szef Agencji wyraził nadzieję, że dzięki tegorocznemu naborowi, liczba młodych rolników jeszcze się zwiększy.
Szczegóły dotyczące tegorocznego naboru wniosków przedstawił zastępca Prezesa ARiMR Cezary Szeliga. Zwrócił uwagę na zmiany wprowadzone w tegorocznym naborze, w stosunku do zasad obowiązujących w ubiegłych latach. Najważniejszą z nich jest zwiększenie kwoty pomocy, którą może otrzymać młody rolnik. Teraz premia wyniesie 100 tys. zł a poprzednio było to 75 tys. zł. ponadto wydłużony został z 12 do 15 miesięcy okres prowadzenia gospodarstwa przez młodego rolnika, liczony przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Wydłużony został też termin na uzupełnienia wykształcenia przez młodych rolników, w przypadku wystąpienia tzw. siły wyższej. Dotychczas było tak, że rolnicy, mieli na uzupełnienie wykształcenia 3 lata od momentu otrzymania decyzji o przyznaniu wsparcia. Teraz, termin ten został wydłużony do 3 lat i 9 miesięcy, ale tylko w przypadku wystąpienia tzw. siły wyższej np. zamknięcia szkoły do której uczęszczał rolnik. Ta zmiana dotyczy także beneficjentów z lat ubiegłych, ale muszą oni udokumentować zaistnienie szczególnych zdarzeń losowych, które sprawiły, że wykształcenie zdobyli z opóźnieniem.
ARiMR będzie musiała pracować szybciej przy rozpatrywaniu wniosków. Do 50 dni zmniejszy się czas jaki będzie miała Agencja na weryfikację oraz pełną merytoryczna ocenę złożonych wniosków. Krótszy także będzie termin pozwalający na dokonanie przez młodych rolników, uzupełnień i poprawek w złożonych wnioskach o pomoc. Po otrzymaniu z ARiMR wezwania do usunięcie braków formalnych, teraz będą mieli na to tylko 7 dni. Dlatego ważne jest, aby starali się przygotować bardzo starannie i dokładnie swoje wnioski o wsparcie, by uniknąć stresów związanych z krótkim terminem na wprowadzenie zmian i poprawek. W czasie konferencji w ARiMR poinformowano też, że w tym naborze nie będzie limitów finansowych przyznanego poszczególnym województwom, będzie natomiast jedna koperta finansowa dla całego kraju. O kolejności przysługiwania wsparcia zadecyduje liczba zdobytych punktów przez wnioskujących o uzyskanie premii dla młodych rolników. Będą one poznawane na podstawie trzech kryteriów: powierzchnia użytków rolnych - maksymalnie można otrzymać 16 pkt. ( im większe gospodarstwo tworzy młody rolnik rozpoczynające swoja samodzielną działalność tym dostanie więcej punktów) ; wykształcenia młodego rolnika - maks. 5 pkt. ( im wyższe wykształcenie tym więcej punktów) oraz stopy bezrobocia w powiecie, w którym położone jest gospodarstwo - maks. 5 pkt. (oznacza to priorytet dla rolników gospodarujących na terenach na których panuje wysokie bezrobocie). Warunkiem przyznania pomocy będzie uzyskanie przez starającego się o uzyskanie premii rolnika, co najmniej 7 punktów.
Pozostałe zasady przyznawania tej pomocy nie zostały zmienione w stosunku do tych, które obowiązywały w poprzednich naborach wniosków. Tegoroczny nabór będzie już piątym zorganizowanym przez ARiMR w ramach realizacji PROW 2007 - 2013. Poprzednie zostały przeprowadzone w latach 2008 - 2011. ARiMR przyznała w ich wyniku blisko 1,6 mld zł wsparcia. Premie ułatwiające start zawodowy trafiły do ponad 23 tys. młodych rolników.
Departament Komunikacji Społecznej
Źródło: www.arimr.gov.pl
Magdalena Sowizdrzał
ZD Ostrzeszów
Wymóg stosowania środków ochrony roślin sprzętem sprawnym technicznie, który użyty zgodnie z przeznaczeniem nie spowoduje zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska, jest wymogiem wzajemnej zgodności (cross-compliance). Jest to też uzasadnione ekonomicznie, bo sprawny opryskiwacz pozwala na precyzyjne wykorzystanie środków ochrony roślin, które przecież wcale tak mało nie kosztują.
Badaniom w celu potwierdzenia sprawności technicznej poddaje się będący w użytkowaniu:
1) następujący sprzęt naziemny:
a) opryskiwacze ciągnikowe i samobieżne polowe lub sadownicze,
b) opryskiwacze wyposażone w belkę opryskową montowane na pojazdach kolejowych,
c) sprzęt przeznaczony do stosowania środków ochrony roślin inny niż określony w lit. b montowany na pojazdach kolejowych, zwany dalej „innym sprzętem kolejowym”;
2) sprzęt agrolotniczy
Szczegółowe zapisy dotyczące sprawności technicznej opryskiwaczy znajdują się w rozporządzeniu MRiRW z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie wymagań dotyczących sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin (Dz. U. z 2013 r., poz. 1742). § 4. tego rozporządzenia mówi, że: „Badania w celu potwierdzenia sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin przeprowadza się w odstępach czasu nie dłuższych niż 3 lata, przy czym pierwsze badanie tego sprzętu przeprowadza się nie później niż po upływie 5 lat od dnia jego nabycia”.
Z dniem 1 stycznia 2014 roku wprowadza się obowiązek przeprowadzenia pierwszego badania technicznego opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych nie później niż 5 lat od dnia ich nabycia. Jednakże wydłużenie terminu badania z 3 do 5 lat dotyczy tylko tych opryskiwaczy, które zostały nabyte po 1 stycznia 2014 r. Zatem opryskiwacz wyprodukowany w 2013 r. i zakupiony przed 31 grudnia 2013 r. ma badanie ważne tylko 3 lata. Ale ten sam sprzęt wyprodukowany w 2013 r., a nabyty po 1 stycznia 2014 r., ma badanie ważne już przez 5 lat. Jeżeli więc opryskiwacz został zakupiony przed 1 stycznia 2014 r. i termin ważności badań kończy się w 2014 roku lub kolejnych latach, nowe przepisy nie przewidują wydłużenia terminu ważności badań o 2 lata (art. 96. w Dz. U. z 2013 r., poz. 455: „Wyniki badań sprawności technicznej opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych polowych lub sadowniczych przeprowadzonych przed dniem 1 stycznia 2014 r. na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność przez okres 3 lat od dnia przeprowadzenia tych badań”).
Źródło: 1) Dz. U. z 2013 r., poz. 1742. 2) Dz. U. z 2013 r., poz. 455. 3) Top agrar polska 4/2014.
Wioletta Kmiećkowiak
Dział EOŚ WODR w Poznaniu
Więcej...
Średnie temperatury dobowe 1 kwartału powiatu wągrowieckiego.
WODR w Poznaniu w gospodarstwach demonstarcyjnych zainstalował stacje meteorologiczne. W powiecie wągrowieckim stacja umieszczona jest w Łaziskach.
Stacje te zbierają różne dane meteorologiczne. Poniżej prezentuje średnie dobowe temperatury dla obszaru w promieniu 10 km od Łazisk.
Michał Gawłowski
Od producenta do przetwórcy – sposoby obniżania kosztów.
Przygotowane przez Jerzy MikołajczakProducenci mleka przygotowują się do zniesienia kwotowania białego surowca. Decyzja już zapadła, ma to nastąpić 01.04.2015 roku. Będzie to niełatwy okres dla właścicieli stad bydła mlecznego. Rolnicy, którzy chcą sprostać konkurencji zaczęli wcześniej inwestować. Wykorzystują dobrą koniunkturę w produkcji mleka i decydują się na powiększenie stada krów, rozbudowę bądź budowę nowych obór, na zakup maszyn, urządzeń itp. Są to duże wydatki, powinny być jednak rentowne, i w ciągu kilku lat pozwolą na osiągnięcie dobrych wskaźników produkcyjnych.
Zmiany czekają również przemysł przetwórczy, są mleczarnie dostatecznie uzbrojone, z nowoczesnym parkiem maszynowym. Firmy te inwestowały w potencjał produkcyjny, pomagały także swoim rolnikom rozwijać produkcję mleka. Duże i małe mleczarnie muszą też poszukiwać innych dróg by sprostać konkurencji europejskiej, same, przemyślane inwestycje nie wystarczą. Dlatego zmuszone są podejmować decyzje o połączeniach, które przynieść powinny ich wzmocnienie oraz optymalizację kosztów produkcji. Konsolidacja to konieczność dla branży mleczarskiej w nadchodzącym okresie po likwidacji kwotowania produkcji mleka. Mniejsze mleczarnie jeżeli nadal chcą funkcjonować muszą znaleźć swoją niszę i produkować na potrzeby regionalne lub podjąć tworzenie nowych artykułów na polski rynek.
Aby wzmocnić swoją pozycje na rynku krajowym i sprostać konkurencji europejskiej niektóre mleczarnie wprowadzają ciekawe rozwiązania. Przykładem takim może być Spółdzielnia Mleczarska Spomlek z Radzynia Podlaskiego, w której z inicjatywy Zarządu i Rady Nadzorczej w 2011r. uruchomiony został program ,, Zdrowa krowa” a następnie jako pierwszy w kraju program kazeinowy od kwietnia 2014 roku. ,,Zdrowa krowa” obejmował zagadnienia związane z poprawą zdrowia bydła mlecznego, podnoszenia kwalifikacji rolników , upowszechniania najnowszych osiągnięć naukowych w zakresie hodowli bydła mlecznego i produkcji mleka oraz ich ekonomiki. Program kazeinowy to działanie związane z zastosowaniem premii w wysokości 5 groszy do 1 litra mleka, dla rolników, którzy dostarczyli biały surowiec o najwyższej zawartość frakcji białka kazeinowego.
Zawartość kazeiny w mleku wpływa na zmniejszenie normy, a tym samym na zwiększenie przydatności technologicznej mleka przeznaczonego do produkcji nie tylko serów dojrzewających, ale i twarogowych. Zasadność tego programu to nie tylko podniesienie wydajności produkcji w zakładzie i poprawa konkurencyjności, ale zyski, którymi Spółdzielnia podzieli się ze swoimi członkami. Zawartość białka kazeinowego w znacznym stopniu zależy od hodowców i producentów mleka. Nic tak nie mobilizuje człowieka do działań jak dodatkowe premie, które są w jego zasięgu. Genetyka, żywienie, a w szczególności stan zdrowotny wysokowydajnych krów mają wpływ na poziom kazeiny pozyskiwanego surowca. Przykładowo, przy chorobie gruczołu mlekowego z powiększoną liczbą komórek somatycznych ogólna zawartość białka jest prawie niezmieniona a niekiedy lekko podwyższona. Zatem za białko w takim surowcu należy zapłacić normalną cenę. Tymczasem w mleku mastitisowym zmienione są proporcje poszczególnych białek : zawartość kazeiny jest znacznie niższa, natomiast białek serwatkowych podwyższona. Skutkuje to zmniejszonym wydatkiem sera, wpływa też niekorzystnie na wszystkie etapy procesu technologicznego. Zawartość suchej masy beztłuszczowej w skrajnych przypadkach może być nawet o 20% mniejsza niż w serach produkowanych z mleka dobrej jakości higieniczno-sanitarnej. Z surowca pochodzącego od chorych zwierząt niemożliwym jest uzyskanie odpowiedniej wydajności, jakości sensorycznej oraz stabilności przechowalniczej.
Zastosowanie premiowania kazeinowego na szeroką skalę przyniosłoby ogromne korzyści dla przetwórstwa mleka, gospodarstw rolnych a także nieświadomych konsumentów. Pośrednio można będzie ograniczyć choroby gruczołu mlekowego, które przynoszą miliardowe straty w skali kraju. Na koszty związane z mastitis składają się : leczenie antybiotykowe, dodatkowa obsługa, pozaklasowe mleko, pogorszenie jego jakości (np. wzrost LKS), zwiększenie wskaźnika brakowania zwierząt oraz spadek wydajności mlecznej. Inny koszt, który jest wynikiem wystąpienia mastitis, to pogorszenie wyników rozrodu. Istnieje wyraźna korelacja pomiędzy zdrowiem gruczołu mlekowego a płodnością krów w laktacji.
Jerzy Mikołajczak
WODR Poznań
Bieżąca sytuacja na rynku mleka krowiego.
Sytuacja na rynku mleka w trzech kwartałach 2013 r. była słaba, ze względu na niskie ceny skupu w stosunku do cen opłacalnych dla tego kierunku produkcji. Od października ubiegłego roku nastąpiła znaczna poprawa, gdyż jest dobra koniunktura na światowym rynku. Na rynku krajowym w I kwartale 2014r nastąpiło przyspieszenie tempa wzrostu cen i dynamiki skupu mleka. Świadczy to o rosnącym zapotrzebowaniu firm mleczarskich na surowiec, przy uzyskiwanych w eksporcie bardzo dobrych cenach przetworów mlecznych. W miesiącu lutym 2014 r. do podmiotów skupujących dostarczono 791,3 mln kg mleka, tj. o 7,4 % więcej niż przed rokiem, jednak w stosunku do stycznia 2014 r. nastąpił 7,2 % spadek dostaw. Prawdopodobnie spadek ten jest zamierzony, aby uchronić się przed przekroczeniem przez Polskę kwoty krajowej dostaw, a tym samym koniecznością uiszczenia opłaty wyrównawczej.
Średnia ceny mleka surowego o standardowych parametrach (klasa ekstra) w Polsce w okresie I kwartału 2014 r kształtowała się na poziomie 148,83 za 100kg, a w przeliczeniu na 1 litr jest to cena ok. 1,53 zł, podczas gdy w zachodnim makroregionie sprzedaży produktów mleczarskich cena za 100kg wynosiła 151,91 zł, a w przeliczeniu na litry była to cena ok.1,56zł.
Ceny skupu mleka surowego w 4 makroregionach (w zł/100kg) w I kwartale2014r na tle Polski
W Polsce występują następujące makroregiony sprzedaży produktów mleczarskich:
- Północny obejmujący województwa: pomorskie, warmińsko – mazurskie, podlaskie, kujawsko – pomorskie;
- Centralny obejmujący województwa: mazowieckie, łódzkie;
- Południowo-Wschodni obejmujący województwa: lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie, małopolskie, śląskie;
- Zachodni obejmujący województwa: opolskie, dolnośląskie, wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie.
W analizowanym okresie średnia cena skupu mleka surowego w Polsce była niższa niż w makroregionie Pólnocno-Wschodnim i Zachodnim i niewiele wyższa niż w pozostałych makroregionach.
Opracowanie:
Teresa Stefańczyk
Dział Ekonomiki WODR w Poznaniu
Grupy wstępnie uznane – kiedy możliwa jest sprzedaż produktów uznania do spółki zależnej
Przygotowane przez Andrzej MachowiczGrupy wstępnie uznane – kiedy możliwa jest sprzedaż produktów uznania do spółki zależnej
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 19 września 2013 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1178) w sprawie warunków wstępnego uznawania grup producentów owoców i warzyw, uznawania organizacji producentów owoców i warzyw oraz warunków i wymagań, jakie powinny spełniać plany dochodzenia do uznania, w § 1 ust. 4) f) wyłączyło możliwość sprzedaży owoców i warzyw członkom tego podmiotu.
Oznacza to, że grupa lub organizacja sprzedając owoce i warzywa zakupione od swoich członków nie może ich sprzedawać członkom, w celu ich dalszej odsprzedaży. Sytuacja jest jasna jeśli chodzi bezpośrednio o członków grupy lub organizacji. Jednak jak należy interpretować powyższe ograniczenie, jeśli handlem owoców i warzyw zajmowałaby się spółka zależna od członka grupy, nie będąca jednocześnie jej członkiem.
Aby zachować zgodność sprzedaży warzyw i owoców z powyższym rozporządzeniem zwrócono się do ARiMR z pytaniem:
Czy możliwa jest sprzedaż owoców i warzyw przez wstępnie uznaną grupę producentów do spółki zależnej od członka tejże grupy?
W odpowiedzi na zadanie pytanie uzyskano poniższą odpowiedź.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw, działalność główna grupy producentów związana jest z koncentracją podaży i wprowadzaniem do obrotu produktów swoich członków, w odniesieniu do których została wstępnie uznana.
Natomiast zgodnie z art. 103a ust 3 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”), w trakcie okresu przejściowego dopuszczonego zgodnie z art. 125e RR (WE) Nr 1234/2007, państwa członkowskie mogą przyznać wstępnie uznanym grupom producentów, pomoc ustaloną dla każdej grupy producentów na podstawie wartości produkcji tej grupy wprowadzonej do obrotu (...). Przy wyznaczaniu wartości produkcji sprzedanej, na podstawie której ustalana jest ww. pomoc finansowa, zgodnie z art. 42 ust. 1 ww. rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, stosuje się art. 50 ust. 1-4 i 7 oraz art. 50 ust 6 zdanie pierwsze RK (UE) Nr 543/2011, z uwzględnieniem niezbędnych zmian, tj. wartość produkcji sprzedanej danej grupy producentów oblicza się na podstawie produkcji samej grupy producentów oraz jej członków będących producentami i obejmuje ona wyłącznie te owoce i warzywa, w odniesieniu do których grupa producentów została wstępnie uznana, oraz do wartości produkcji sprzedanej wlicza się wyłącznie produkcję producentów lub jej członków będących producentami, wprowadzoną do obrotu przez grupę producentów.
Uwzględniając powyższe, zgodnie z wyżej cytowanymi art. 42 ust. 1 RK (UE) Nr 543/2011, do objęcia pomocą finansową na pokrycie kosztów związanych z utworzeniem grupy producentów i prowadzeniem działalności administracyjnej (o której mowa w art. 103a ust. 1 lit. a RR (WE) Nr 1234/2007), można zakwalifikować wartość owoców i warzyw wyprodukowanych przez członków grupy producentów i sprzedanych przez grupę spółce zależnej od grupy (której grupa jest udziałowcem), celem wprowadzenia ich do obrotu, poprzez ich dalszą odsprzedaż przez spółkę zależną. W takim przypadku, do objęcia pomocą finansową można zaliczyć wyłącznie wartość sprzedaży zrealizowaną przez grupę producentów do spółki zależnej, tj. zafakturowaną na etapie „loco-EXW” grupa producentów. Ponadto, oceniając sprzedaż przez grupę producentów spółce zależnej, powinny być brane przestrzegane następujące zasady:
- grupa producentów realizuje sprzedaż do spółki zależnej, która została utworzona również przez inną lub inne wstępnie uznane grupy producentów owoców i warzyw;
- realizacja sprzedaży przez grupę producentów do spółki zależnej od grupy jest uzasadniona i wynika z wymogów rynku (odbiorców), tj. skonsolidowania większych partii towaru w stosunku do produkcji pojedynczej grupy, np. ze względu na sprzedaż do dużych sieci handlowych lub na eksport;
- produkty sprzedawane przez pojedynczą grupę do spółki zależnej, po ich skonsolidowaniu, powinny być rzeczywiście wprowadzone do obrotu, poprzez ich dalszą odsprzedaż.
Natomiast z opisu przedstawionego do zapytania wynika, że wstępnie uznana grupa producentów, zamierza zakupione warzywa od członków grupy sprzedawać spółce prawa handlowego (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), w której prezesem zarządu i większościowym udziałowcem jest członek tejże grupy producentów.
Należy wskazać, że stosownie do art. 145 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, nie naruszając jakichkolwiek przepisów szczegółowych określonych w niniejszym rozporządzeniu lub rozporządzeniu (WE) Nr 1234/2007, nie dokonuje się żadnych płatności na rzecz beneficjentów, odnośnie do których stwierdzono, że sztuczne stworzyli warunki wymagane do otrzymania takich płatności, aby uzyskać korzyści sprzeczne z celami danego systemu wsparcia.
Koncepcja stworzenia „sztucznych warunków” była przedmiotem rozważań w orzecznictwie europejskim. Tak na przykład w wyroku w sprawie C-255/02 Halifax i in., dotyczącym podatku VAT, Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że stwierdzenie występowania praktyki stanowiącej nadużycie zakłada, po pierwsze, że sporne czynności, pomimo spełnienia wymogów formalnych określonych w odpowiednich przepisach, skutkują osiągnięciem korzyści, której przyznanie byłoby sprzeczne z celem, jakiemu służą te przepisy, oraz po drugie, że z ogółu elementów obiektywnych wynika, iż zasadniczym celem spornych czynności było jedynie osiągnięcie omawianej korzyści podatkowej. W szeregu innych spraw, Trybunał wskazuje również, iż zasada zakazu naużywania prawa prowadzi też do zakazania czysto sztucznych struktur, w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych, tworzonych wyłącznie w celu uzyskania korzyści podatkowej (wyrok z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie C-162/07 Ampliscientifica i Amplifin; wyrok z dnia 12 września 2006 r. w sprawie C-196/04 Cadbury Schweppes i Cadbury Schweppes Overseas).
Mając na uwadze powyższe oraz odnosząc się do sytuacji opisanej w e-mailu grupy, nasuwa się pytanie o sens ekonomiczny i cel sprzedaży produkcji członka do grupy producentów, która to produkcja zostanie następnie odsprzedana spółce, w której większościowym udziałowcem i prezesem zarządu jest ten członek grupy.
W świetle przedstawionych powyżej regulacji prawa, do wartości produktów sprzedanych wstępnie uznanej grupy producentów owoców i warzyw nie powinno zaliczać się wartości produktów wytworzonych przez członka grupy i sprzedanych do grupy, które następnie grupa producentów odsprzeda temu członkowi, celem ich wprowadzenia na rynek, ponieważ nie będzie to wartość wprowadzona do obrotu przez samą grupę producentów, ale przez jej członka. W ocenie DDSŚ ARiMR, analogiczne wnioski nasuwają się w przypadku sprzedaży owoców i warzyw przez wstępnie uznaną grupę producentów do spółki, której większościowym udziałowcem i prezesem zarządu jest członek tejże grupy producentów.
Niemniej jednak, analiza przedmiotowego problemu powinna opierać się na szczegółowej weryfikacji przyczyn, dla których grupa producentów w określony sposób ukształtowała swoją współpracę z członkiem grupy oraz roli, jaka pełni w ramach funkcjonowania na rynku owoców i warzyw. W przypadku oceny, iż jedynym ekonomicznym uzasadnieniem dla ukształtowania wyżej opisanej formy sprzedaży przez grupę jest możliwość uzyskania wsparcia ze środków Unii Europejskiej (ponieważ de facto zadania grupy związane z wprowadzaniem do obrotu owoców i warzyw realizuje spółka zależna od jednego z członków), możliwym jest rozważenie, czy w takiej sytuacji nie zaistniały przesłanki do uznania, iż grupa w sposób sztuczny stworzyła warunki do otrzymania płatności. Działaniem sprzecznym z celem funkcjonowania analizowanego systemu wsparcia, którym jest koncentracja podaży i wprowadzanie przez grupę do obrotu produktów swoich członków, byłoby w takim przypadku „sztuczne” generowanie przez spółkę zależną od członka grupy obrotu i wykonywanie zadania grupy w postaci sprzedaży owoców i warzyw na zewnątrz.
W sytuacji posiadania przez spółkę zależną od członka grupy, np. zawartych wcześniej kontraktów handlowych na sprzedaż owoców lub warzyw, należałoby rozważyć przeniesienie tych kompetencji na poziom grupy producentów, celem realnego wprowadzania przez grupę do obrotu produktów swoich członków, aby zadania grupy związane ze sprzedażą na zewnątrz owoców i warzyw wyprodukowanych przez jej członków, były realizowane przez samą grupę producentów.
Grupy wstępnie uznane – kiedy możliwa jest sprzedaż produktów uznania do spółki zależnej
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 19 września 2013 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1178) w sprawie warunków wstępnego uznawania grup producentów owoców i warzyw, uznawania organizacji producentów owoców i warzyw oraz warunków i wymagań, jakie powinny spełniać plany dochodzenia do uznania, w § 1 ust. 4) f) wyłączyło możliwość sprzedaży owoców i warzyw członkom tego podmiotu.
Oznacza to, że grupa lub organizacja sprzedając owoce i warzywa zakupione od swoich członków nie może ich sprzedawać członkom, w celu ich dalszej odsprzedaży. Sytuacja jest jasna jeśli chodzi bezpośrednio o członków grupy lub organizacji. Jednak jak należy interpretować powyższe ograniczenie, jeśli handlem owoców i warzyw zajmowałaby się spółka zależna od członka grupy, nie będąca jednocześnie jej członkiem.
Aby zachować zgodność sprzedaży warzyw i owoców z powyższym rozporządzeniem zwrócono się do ARiMR z pytaniem:
Czy możliwa jest sprzedaż owoców i warzyw przez wstępnie uznaną grupę producentów do spółki zależnej od członka tejże grupy?
W odpowiedzi na zadanie pytanie uzyskano poniższą odpowiedź.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw, działalność główna grupy producentów związana jest z koncentracją podaży i wprowadzaniem do obrotu produktów swoich członków, w odniesieniu do których została wstępnie uznana.
Natomiast zgodnie z art. 103a ust 3 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”), w trakcie okresu przejściowego dopuszczonego zgodnie z art. 125e RR (WE) Nr 1234/2007, państwa członkowskie mogą przyznać wstępnie uznanym grupom producentów, pomoc ustaloną dla każdej grupy producentów na podstawie wartości produkcji tej grupy wprowadzonej do obrotu (...). Przy wyznaczaniu wartości produkcji sprzedanej, na podstawie której ustalana jest ww. pomoc finansowa, zgodnie z art. 42 ust. 1 ww. rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, stosuje się art. 50 ust. 1-4 i 7 oraz art. 50 ust 6 zdanie pierwsze RK (UE) Nr 543/2011, z uwzględnieniem niezbędnych zmian, tj. wartość produkcji sprzedanej danej grupy producentów oblicza się na podstawie produkcji samej grupy producentów oraz jej członków będących producentami i obejmuje ona wyłącznie te owoce i warzywa, w odniesieniu do których grupa producentów została wstępnie uznana, oraz do wartości produkcji sprzedanej wlicza się wyłącznie produkcję producentów lub jej członków będących producentami, wprowadzoną do obrotu przez grupę producentów.
Uwzględniając powyższe, zgodnie z wyżej cytowanymi art. 42 ust. 1 RK (UE) Nr 543/2011, do objęcia pomocą finansową na pokrycie kosztów związanych z utworzeniem grupy producentów i prowadzeniem działalności administracyjnej (o której mowa w art. 103a ust. 1 lit. a RR (WE) Nr 1234/2007), można zakwalifikować wartość owoców i warzyw wyprodukowanych przez członków grupy producentów i sprzedanych przez grupę spółce zależnej od grupy (której grupa jest udziałowcem), celem wprowadzenia ich do obrotu, poprzez ich dalszą odsprzedaż przez spółkę zależną. W takim przypadku, do objęcia pomocą finansową można zaliczyć wyłącznie wartość sprzedaży zrealizowaną przez grupę producentów do spółki zależnej, tj. zafakturowaną na etapie „loco-EXW” grupa producentów. Ponadto, oceniając sprzedaż przez grupę producentów spółce zależnej, powinny być brane przestrzegane następujące zasady:
- grupa producentów realizuje sprzedaż do spółki zależnej, która została utworzona również przez inną lub inne wstępnie uznane grupy producentów owoców i warzyw;
- realizacja sprzedaży przez grupę producentów do spółki zależnej od grupy jest uzasadniona i wynika z wymogów rynku (odbiorców), tj. skonsolidowania większych partii towaru w stosunku do produkcji pojedynczej grupy, np. ze względu na sprzedaż do dużych sieci handlowych lub na eksport;
- produkty sprzedawane przez pojedynczą grupę do spółki zależnej, po ich skonsolidowaniu, powinny być rzeczywiście wprowadzone do obrotu, poprzez ich dalszą odsprzedaż.
Natomiast z opisu przedstawionego do zapytania wynika, że wstępnie uznana grupa producentów, zamierza zakupione warzywa od członków grupy sprzedawać spółce prawa handlowego (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), w której prezesem zarządu i większościowym udziałowcem jest członek tejże grupy producentów.
Należy wskazać, że stosownie do art. 145 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, nie naruszając jakichkolwiek przepisów szczegółowych określonych w niniejszym rozporządzeniu lub rozporządzeniu (WE) Nr 1234/2007, nie dokonuje się żadnych płatności na rzecz beneficjentów, odnośnie do których stwierdzono, że sztuczne stworzyli warunki wymagane do otrzymania takich płatności, aby uzyskać korzyści sprzeczne z celami danego systemu wsparcia.
Koncepcja stworzenia „sztucznych warunków” była przedmiotem rozważań w orzecznictwie europejskim. Tak na przykład w wyroku w sprawie C-255/02 Halifax i in., dotyczącym podatku VAT, Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że stwierdzenie występowania praktyki stanowiącej nadużycie zakłada, po pierwsze, że sporne czynności, pomimo spełnienia wymogów formalnych określonych w odpowiednich przepisach, skutkują osiągnięciem korzyści, której przyznanie byłoby sprzeczne z celem, jakiemu służą te przepisy, oraz po drugie, że z ogółu elementów obiektywnych wynika, iż zasadniczym celem spornych czynności było jedynie osiągnięcie omawianej korzyści podatkowej. W szeregu innych spraw, Trybunał wskazuje również, iż zasada zakazu naużywania prawa prowadzi też do zakazania czysto sztucznych struktur, w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych, tworzonych wyłącznie w celu uzyskania korzyści podatkowej (wyrok z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie C-162/07 Ampliscientifica i Amplifin; wyrok z dnia 12 września 2006 r. w sprawie C-196/04 Cadbury Schweppes i Cadbury Schweppes Overseas).
Mając na uwadze powyższe oraz odnosząc się do sytuacji opisanej w e-mailu grupy, nasuwa się pytanie o sens ekonomiczny i cel sprzedaży produkcji członka do grupy producentów, która to produkcja zostanie następnie odsprzedana spółce, w której większościowym udziałowcem i prezesem zarządu jest ten członek grupy.
W świetle przedstawionych powyżej regulacji prawa, do wartości produktów sprzedanych wstępnie uznanej grupy producentów owoców i warzyw nie powinno zaliczać się wartości produktów wytworzonych przez członka grupy i sprzedanych do grupy, które następnie grupa producentów odsprzeda temu członkowi, celem ich wprowadzenia na rynek, ponieważ nie będzie to wartość wprowadzona do obrotu przez samą grupę producentów, ale przez jej członka. W ocenie DDSŚ ARiMR, analogiczne wnioski nasuwają się w przypadku sprzedaży owoców i warzyw przez wstępnie uznaną grupę producentów do spółki, której większościowym udziałowcem i prezesem zarządu jest członek tejże grupy producentów.
Niemniej jednak, analiza przedmiotowego problemu powinna opierać się na szczegółowej weryfikacji przyczyn, dla których grupa producentów w określony sposób ukształtowała swoją współpracę z członkiem grupy oraz roli, jaka pełni w ramach funkcjonowania na rynku owoców i warzyw. W przypadku oceny, iż jedynym ekonomicznym uzasadnieniem dla ukształtowania wyżej opisanej formy sprzedaży przez grupę jest możliwość uzyskania wsparcia ze środków Unii Europejskiej (ponieważ de facto zadania grupy związane z wprowadzaniem do obrotu owoców i warzyw realizuje spółka zależna od jednego z członków), możliwym jest rozważenie, czy w takiej sytuacji nie zaistniały przesłanki do uznania, iż grupa w sposób sztuczny stworzyła warunki do otrzymania płatności. Działaniem sprzecznym z celem funkcjonowania analizowanego systemu wsparcia, którym jest koncentracja podaży i wprowadzanie przez grupę do obrotu produktów swoich członków, byłoby w takim przypadku „sztuczne” generowanie przez spółkę zależną od członka grupy obrotu i wykonywanie zadania grupy w postaci sprzedaży owoców i warzyw na zewnątrz.
W sytuacji posiadania przez spółkę zależną od członka grupy, np. zawartych wcześniej kontraktów handlowych na sprzedaż owoców lub warzyw, należałoby rozważyć przeniesienie tych kompetencji na poziom grupy producentów, celem realnego wprowadzania przez grupę do obrotu produktów swoich członków, aby zadania grupy związane ze sprzedażą na zewnątrz owoców i warzyw wyprodukowanych przez jej członków, były realizowane przez samą grupę producentów.