Cesarska korona, szachownica cesarska (Fritilaria Imperialis)
Przygotowane przez Jarosław GórskiJest to ozdobna roślina cebulowa wyrastająca do 75 cm wysokości, kwitnie bardzo obficie pod koniec marca z początkiem kwietnia. Kwiaty są koloru purpurowo-brązowego do 5 cm długości. Na łodydze może być nawet do 25 kwiatów.
Wymaga żyznej i wilgotnej gleby. Mimo wczesnej pory kwitnienia jest całkowicie mrozoodporna. Możemy ją uprawiać na jednym miejscu przez 3-4 lata. Jeżeli zachodzi konieczność przesadzenia lub po upływie 4 lat uprawy w jednym miejscu, cebule cesarskiej korony należy wykopać. Cesarską koronę wykopujemy pod koniec czerwca, gdy rośliny zaczynają zasychać, po okresie spoczynku w przechowalni sadzimy ją do gruntu zaraz na początku września, aby cebule przed nastaniem zimy dobrze się ukorzeniły.
Cesarska korona odstrasza krety.
Dla rolnika i jego gospodarstwa zima to, przynajmniej teoretycznie, czas odpoczynku. I bez względu na to, czy ta zima jest łagodna czy ostra, szybko mija. Trzeba być przygotowanym na nadejście wiosny, a wraz z nią na rozpoczęcie prac polowych. Trzeba też przy tej okazji pamiętać o ważnych terminach.
Rolnicy realizujący program rolnośrodowiskowy muszą pamiętać, że w przypadku pakietu Ochrona gleb i wód (pakiet międzyplonowy) wznowienie zabiegów agrotechnicznych możliwe jest dopiero po 1 marca.
Od 15 marca można też składać w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wnioski o płatności bezpośrednie.
Ważne jest przestrzeganie terminów, w których można zastosować nawozy. Nawozy naturalne oraz organiczne w postaci stałej oraz płynnej powinny być stosowane w okresie od dnia 1 marca do dnia 30 listopada, z wyjątkiem nawozów stosowanych na uprawy pod osłonami (szklarnie, inspekty, namioty foliowe) – Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania – Dz. U. Nr 80 z 2008 r., poz. 479.
Określonych terminów nawożenia muszą również przestrzegać rolnicy gospodarujący na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzącymi ze źródeł rolniczych, tzw. OSN. Zgodnie z wytycznymi nowych programów działań (obowiązują od września br.):
- nawozy naturalne i organiczne na gruntach ornych stosuje się w okresie od dnia 1 marca do dnia 15 listopada;
- nawozy płynne naturalne na łąkach trwałych i pastwiskach trwałych stosuje się od dnia 1 marca do dnia 15 sierpnia;
-
nawozy stałe naturalne stosuje się:
- na łąkach trwałych od dnia 1 marca do dnia 30 listopada,
- na pastwiskach trwałych od dnia 1 marca do dnia 15 kwietnia i od dnia 15 października do dnia 30 listopada;
-
nawozy azotowe mineralne stosuje się:
- na gruntach ornych i w uprawach wieloletnich od dnia 1 marca do dnia 15 listopada;
- na łąkach trwałych i pastwiskach trwałych od dnia 1 marca do dnia 15 sierpnia.
Termin 15 listopada, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy producentów buraków, kukurydzy, którzy zawarli umowę kontraktacyjną na dostawę buraków, kukurydzy po dniu 15 listopada. Dla nich jesienny termin graniczny stosowania nawozów azotowych mineralnych oblicza się dodając 14 dni do terminu dostawy produktów rolnych objętych umową kontraktacyjną jednak nie później niż po zakończeniu okresu wegetacyjnego w danym regionie.
Nie sugerujmy się więc tym, że zima ciepła i można by w grudniu rozrzucić obornik na polach. Przestrzeganie terminów jest ważne, a ich nieprzestrzeganie może nas sporo kosztować.
Od 1 stycznia 2015 roku weszły w życie znowelizowane przepisy w zakresie ubezpieczenia społecznego rolników ( art. 4 ustawy z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1831, art. 5b ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz. U. z 2013r. poz. 1403, ze zm.).
Rolnicy i domownicy będą mieli możliwość ubezpieczenia za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2015 r., w których podlegali ubezpieczeniu społecznemu w ZUS z tytułu wykonywania umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług.
Ubezpieczenie w KRUS za wyżej wymienione okresy będzie możliwe wyłącznie wtedy, jeżeli przed rozpoczęciem świadczenia usług objętych wyżej wymienionymi umowami podlegali oni ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, a wartość ich przychodu osiąganego z powyższych umów w rozliczeniu miesięcznym za lata minione nie przekroczyła kwoty równej połowie minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie. Po spełnieniu tych warunków zainteresowani mogą złożyć wniosek w KRUS o objęcie ubezpieczeniem społecznym w okresie wykonywania umów do dnia 30 czerwca 2015 r.
Rolnicy, którzy chcą kontynuować ubezpieczenie w KRUS w okresie objęcia ubezpieczeniem społecznym w ZUS z tytułu realizacji umów bądź powołania do rady nadzorczej muszą podlegać bezpośrednio przed dniem realizacji umów ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, a wartość przychodu osiąganego z tych tytułów w rozliczeniu miesięcznym nie może przekroczyć kwoty równej połowie minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Należy pamiętać o obowiązku zgłoszenia w KRUS wszelkich działań związanych z realizowaniem wyżej wymienionych umów rolnika/domownika, bowiem niedopełnienie tego może skutkować ustaniem ubezpieczenia zdrowotnego z okresem wstecznym oraz poniesieniem kosztów leczenia.
Rolnicy i domownicy, spełniający omówione wyżej warunki, mogą w każdym czasie odstąpić od ubezpieczenia społecznego rolników, składając w Kasie oświadczenie w tej sprawie. Ubezpieczenie to ustaje jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym oświadczenie o odstąpieniu od ubezpieczenia zostało złożone w Kasie.
Rolnicy i domownicy w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, przy jednoczesnym podleganiu ubezpieczeniu społecznemu w ZUS, nie mają możliwości skorzystania z prawa do finansowania ze środków budżetu państwa składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem.
W każdym przypadku rolnicy i domownicy stający przed podjęciem decyzji o wznowieniu, czy objęciu ubezpieczeniem KRUS okresu, w którym nie podlegali w związku z podejmowaniem pracy na umowy oraz z w związku powołaniem do rady nadzorczej powinni zgłaszać się do KRUS celem indywidualnego wyjaśnienia.
Opracowanie: Iwona Sadowska WODR w Poznaniu na podstawie informacji na www.krus.gov.pl
W 2015 r. planowane są następujące szkolenia skierowane dla rolników gminy Wapno
Przygotowane przez Michał Gawłowski
W 2015 r. planowane są następujące szkolenia skierowane dla rolników gminy Wapno:
* w I półroczu:
- 26 stycznia o godzinie 9,00 w świetlicy wiejskiej w Ruścu – szkolenie FAPA z zakresu Integrowanej Ochrony Roślin
- Podsumowanie działań doradczych za 2014 r. i plan na 2015 r.
- Płatności obszarowe w 2015 r.
- Działania inwestycyjne w ramach PROW 2014-20
- Przegląd metod ochrony roślin oraz określenie progów szkodliwości wg integrowanych zasad produkcji
- Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin
- Jak obniżyć koszty w żywieniu świń
- Nowości w produkcji trzody chlewnej
- Energetyka wiatrowa
- Korzyści i ustawodawstwo dotyczące wymiany materiału siewnego
- Wprowadzanie do uprawy nowych odmian roślin uprawnych
- Produkcja zbóż w aspekcie obniżenia kosztów i poprawy jakości
* w II półroczu
- Przedsiębiorstwa ekonomii społecznej na obszarach wiejskich
- Działania inwestycyjne w ramach PROW 2014-20
- Wprowadzanie do uprawy nowych odmian roślin uprawnych
- Nowości w produkcji trzody chlewnej
- Dobra i czysta woda niezbędnym komponentem w żywieniu bydła
Szkolenia te będą realizowane w kilku blokach tematycznych, podczas 8 spotkań z rolnikami. Więcej informacji z tego zakresu- dotyczących terminu i miejsca a także godzin ich realizacji oraz zakresu tematycznego będzie przekazane zainteresowanym osobom, przed ich zorganizowaniem i przeprowadzeniem.
Zainteresowane osoby proszę o kontakt pod nr tel. 502180663 lub bezpośrednio w biurze doradcy WODR na gm. Wapno przy ul. Świerczewskiego 8 (wejście od tyłu).
Marian Mikołajczak
W 2015 r. planowane są następujące szkolenia skierowane dla rolników gminy Wapno:
* w I półroczu:
- 26 stycznia o godzinie 9,00 w świetlicy wiejskiej w Ruścu – szkolenie FAPA z zakresu Integrowanej Ochrony Roślin
- Podsumowanie działań doradczych za 2014 r. i plan na 2015 r.
- Płatności obszarowe w 2015 r.
- Działania inwestycyjne w ramach PROW 2014-20
- Przegląd metod ochrony roślin oraz określenie progów szkodliwości wg integrowanych zasad produkcji
- Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin
- Jak obniżyć koszty w żywieniu świń
- Nowości w produkcji trzody chlewnej
- Energetyka wiatrowa
- Korzyści i ustawodawstwo dotyczące wymiany materiału siewnego
- Wprowadzanie do uprawy nowych odmian roślin uprawnych
- Produkcja zbóż w aspekcie obniżenia kosztów i poprawy jakości
* w II półroczu
- Przedsiębiorstwa ekonomii społecznej na obszarach wiejskich
- Działania inwestycyjne w ramach PROW 2014-20
- Wprowadzanie do uprawy nowych odmian roślin uprawnych
- Nowości w produkcji trzody chlewnej
- Dobra i czysta woda niezbędnym komponentem w żywieniu bydła
Szkolenia te będą realizowane w kilku blokach tematycznych, podczas 8 spotkań z rolnikami. Więcej informacji z tego zakresu- dotyczących terminu i miejsca a także godzin ich realizacji oraz zakresu tematycznego będzie przekazane zainteresowanym osobom, przed ich zorganizowaniem i przeprowadzeniem.
Zainteresowane osoby proszę o kontakt pod nr tel. 502180663 lub bezpośrednio w biurze doradcy WODR na gm. Wapno przy ul. Świerczewskiego 8 (wejście od tyłu).
Marian Mikołajczak
Szybki rozwój sektora rolnictwa ekologicznego znajduje odzwierciedlenie we wzroście podaży wysokojakościowych produktów rolnictwa ekologicznego. W 2004 r. kontrolą objętych było 3 760 gospodarstw o powierzchni 82 730 ha, a w 2013 r. liczba gospodarstw ekologicznych wynosiła 26 598 o powierzchni blisko 669 970 ha. Liczba przetwórni wzrosła z 55 w 2004 r. do 407 w 2013 r. W Polsce udział rolnictwa ekologicznego w całkowitej powierzchni upraw rolnych w 2002 roku wynosił zaledwie około 0,3%, podczas gdy średnia w państwach „starej unii” wynosiła 3,3%. Obecnie udział powierzchni ekologicznej w Polce wzrósł do 4%. Pochodną wzrostu tego sektora rolnictwa jest wzrost liczby jednostek certyfikujących odpowiedzialnych za kontrolę i certyfikację. W 2013 r. takie kontrole przeprowadzało 10 upoważnionych jednostek certyfikujących.
Przetwórców w Polsce wciąż jednak jest zbyt mało. Na 1 przetwórcę przypada u nas 70 gospodarstw ekologicznych. Wsparcie ekologicznego przetwórstwa oraz wzmocnienie powiązań pomiędzy rolnikami ekologicznymi i przetwórcami to priorytety na najbliższe lata w PROW 2014-2020. Szczególnie słabo rozwiniętym sektorem jest przetwórstwo produktów zwierzęcych – zarówno mięsa, jak i nabiału.
Struktura upraw w polskich ekologicznych gospodarstwach przedstawia się następująco:
- 35,3% stanowią łąki i pastwiska,
- 33,7% zajmują uprawy paszowe
- 18,6% zboża,
- 8,9% uprawy sadownicze oraz rośliny jagodowe,
- 1,4% powierzchni zajmują uprawy warzyw,
- po około 1% powierzchni zajmują rośliny strączkowe i rośliny przemysłowe.
Średnia wielkość ekologicznego gospodarstwa w Polsce wnosi 25,5 ha (średnia krajowa wynosi 10,48 ha).
Źródło: www.minrol.gov.pl
Cennik wybranych usług mechanizacyjnych w II półroczu 2014 r.
Przygotowane przez Lucyna Grudzień-KozaczkaPoniżej w części Pobierz załączniki zamieszczamy plik PDF, który zawiera ceny usług mechanizacyjnych odnotowane z rynku w II półroczu 2014 r.
- Ceny usług mechanizacyjnych w II półroczu 2014 r. (6556 Pobrań)
Bezpłatne kursy ze stosowania środków ochrony roślin
Przygotowane przez Krzysztof SobotkaZESPÓŁ DORADCZY W POWIECIE ZŁOTOWSKIM INFORMUJE
Dnia 26.01.2015 roku w Międzybłociu odbędzie się kurs z zakresu stosowania środków ochrony roślin.
Kurs jest przeznaczony dla rolników wykonujących zabiegi ochrony roślin w ramach obowiązkowych szkoleń .
Chętnych rolników prosimy o kontakt telefoniczny 67 263-53-19 do dnia 20.01.2015 roku.
KURS JEST BEZPŁATY!
Planowane jest również przeprowadzenie kursu w dniu 20.04.2015 roku na terenie powiatu złotowskiego.
Chętnych zapraszamy do zapisów na powyższy numer kontaktowy.
WODR, ZD Złotów, spec. st. dor. Krzysztof Sobotka
Choroba wywoływana jest przez grzyb z klasy workowców, rzędu mączniaków prawdziwych. Oprócz wszystkich odmian grochu choroba atakuje również peluszkę i wykę. Przy wczesnym porażeniu może powodować znaczną obniżkę plonu nasion.
Mączniak prawdziwy poraża górną stronę liści, pędy i strąk. Widoczny jest na tych częściach roślin biały, delikatny, mączysty nalot. Liście żółkną i zasychają. Strąki zniekształcają się i brunatnieją. Często obumierają całe rośliny.
Silniejszemu występowaniu choroby sprzyja ciepła i wilgotna pogoda (20oC i wilgotność powietrza 95%). Grzyb zimuje w resztkach roślin w postaci tzw. otoczni zawierających w sobie worki, które wiosną w sprzyjających warunkach pęcznieją, pękają i wyrzucają z siebie duże ilości zarodników, które dokonują infekcji pierwotnych.
W zwalczaniu choroby ważna jest profilaktyka. Po zbiorze strąków i resztek roślin należy zastosować głęboką orkę. Możliwie wczesne sianie grochu opóźnia rozwój choroby. W razie potrzeby stosować opryski chemiczne zgodnie z zaleceniami aktualnego programu ochrony warzyw.
Źródło: A. Studziński „Atlas Chorób i Szkodników Roślin Warzywnych”.
Wyższe dopłaty bezpośrednie dla rolników objętych w 2014 roku dyscypliną finansową - ARiMR wydaje decyzje w tej sprawie
Przygotowane przez Magdalena SowizdrzałWyższe dopłaty bezpośrednie dla rolników objętych w 2014 roku dyscypliną finansową - ARiMR wydaje decyzje w tej sprawie
W 2013 roku na podstawie przepisów Komisji Europejskiej, rolnicy którzy otrzymali dopłaty bezpośrednie wyższe od 2 tys. euro, zostali objęci tzw. dyscypliną finansową - czyli należne im dopłaty finansowane z budżetu UE zostały obniżone o współczynnik 2,45%. Mechanizm ten dotyczył 365,5 tys. rolników, a kwota, którą Polska zwróciła do budżetu UE wyniosła 153,9 mln zł. Takie działanie UE było podyktowane tym, że zaplanowany budżet finansowy na realizację dopłat bezpośrednich za 2013 rok był wyższy od faktycznie dostępnego. Okazało się jednak, że z przekazanych przez Polskę pieniędzy UE wykorzystała tylko ponad milion złotych. Dlatego pozostała część tych środków, czyli 152,3 mln zł zostanie zwrócona naszym rolnikom. Trafią one do tych, którzy ubiegali się w 2014 roku o przyznanie dopłat bezpośrednich i zostali objęci dyscypliną finansową - czyli przysługujące im płatności są większe od 2 tys. euro. Takich rolników jest w 2014 r. nieco ponad 406 tys. W ich przypadku, należne im dopłaty bezpośrednie, zgodnie z decyzją UE dotyczącą tzw. dyscypliny finansowej, najpierw zostaną obniżone o 1,3% ( łącznie ok. 93,5 mln zł), a następnie podwyższone, w sumie o kwotę 152,3 mln zł, którą Komisja Europejska zwróciła Polsce w ramach dopłat bezpośrednich za 2013 rok. Z różnicy pomiędzy tymi dwoma kwotami wynika, że rolnicy, którym przysługują dopłaty bezpośrednie za 2014 r. w wysokości ponad 2 tys. euro, pomimo objęcia ich tzw. dyscypliną finansową, otrzymają wyższe dopłaty niż wynika z obliczenia stawek płatności i powierzchni upraw. Decyzje administracyjne przyznające im wyższe dopłaty bezpośrednie wydają kierownicy biur powiatowych ARiMR. Proces ten mógł się rozpocząć dzięki opublikowaniu, 29 grudnia 2014 r. rozporządzenia Rządu w sprawie zmiany zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Źródło: arimr.gov.pl
Magdalena Sowizdrzał
ZD Ostrzeszów
Więcej...
Sytuacja na rynku mleka krowiego w III kwartale 2014 r.
Przygotowane przez Teresa StefańczykOd stycznia ceny skupu mleka systematycznie spadają o kilka procent miesięcznie. Od początku roku do końca III kwartału ceny mleka spadły o 18,85%. We wrześniu 2014 r. średnia cena skupu mleka w kraju kształtowała się na poziomie 124,68 zł/hl i uległa obniżeniu w stosunku do średniej ceny z lipca 2014 r. – 133,97 zł/hl o 6,93%. Porównując poziom cen z września 2014 r. do września 2013 r., gdzie dostawcy otrzymywali 138,34 złotych za hektolitr mleka dostarczonego do skupu, cena spadła o około 9,87%.
Ceny skupu mleka bez VAT w III kwartale 2014 r. wg województw | |||
Województwo | lipiec | sierpień | wrzesień |
w zł/hl | w zł/hl | w zł/hl | |
Polska | 133,97 | 128,17 | 124,68 |
Dolnośląskie | 143,93 | 140,09 | 133,38 |
Kujawsko-pomorskie | 130,55 | 123,04 | 117,67 |
Lubelskie | 137,19 | 130,31 | 121,93 |
Lubuskie | 139,07 | 138,43 | 126,94 |
Łódzkie | 128,74 | 119,11 | 117,98 |
Małopolskie | 128,14 | 121,81 | 118,16 |
Mazowieckie | 131,50 | 125,03 | 122,04 |
Opolskie | 143,92 | 138,86 | 135,17 |
Podkarpackie | 131,69 | 123,15 | 119,66 |
Podlaskie | 134,35 | 130,30 | 129,65 |
Pomorskie | 135,92 | 125,79 | 121,01 |
Śląskie | 139,51 | 133,11 | 128,65 |
Świętokrzyskie | 130,57 | 120,68 | 117,29 |
Warmińsko-mazurskie | 134,03 | 130,12 | 126,38 |
Wielkopolskie | 137,05 | 133,04 | 127,73 |
Zachodniopomorskie | 139,51 | 133,34 | 129,41 |
Jak przestawia powyższa tabela, najwyższe ceny skupu mleka w lipcu br. uzyskali producenci z województwa dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego i zachodniopomorskiego. Najniższe natomiast ceny skupu mleka były w województwie małopolskim, łódzkim i kujawsko-pomorskim.
W Wielkopolsce średnia cena skupu mleka w lipcu br. wynosiła 137,05 zł/hl.
Graficzne przedstawienie ceny skupu mleka bez VAT w III kwartale 2014 r. wg województw z tabeli powyżej
Opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Średnie różnice cen skupu mleka między VII a IX 2014 r. wg województw | ||
Województwo | Różnica VII-IX w zł/hl | Różnica VII-IX w %/hl |
Polska | 9,29 | 6,93 |
Dolnośląskie | 10,55 | 7,33 |
Kujawsko-pomorskie | 12,88 | 9,87 |
Lubelskie | 15,26 | 11,12 |
Lubuskie | 12,13 | 8,72 |
Łódzkie | 10,76 | 8,36 |
Małopolskie | 9,98 | 7,79 |
Mazowieckie | 9,46 | 7,19 |
Opolskie | 8,75 | 6,08 |
Podkarpackie | 12,03 | 9,14 |
Podlaskie | 4,70 | 3,50 |
Pomorskie | 14,91 | 10,97 |
Śląskie | 10,86 | 7,78 |
Świętokrzyskie | 13,28 | 10,17 |
Warmińsko-mazurskie | 7,65 | 5,71 |
Wielkopolskie | 9,32 | 6,80 |
Zachodniopomorskie | 10,10 | 7,24 |
Opracowanie wykresu na podstawie własnych wyliczeń.
Analizując ceny z początku i końca III kwartału 2014 r. zauważa się, że największe spadki cen skupu odnotowano w województwach: lubelskim – 11,12%, pomorskim – 10,97% i świętokrzyskim – 10,17%. Najniższe natomiast spadki cen skupu mleka z początku i końca III kwartału wystąpiły w województwie podlaskim – 3,5%, warmińsko-mazurskim – 5,71%, łódzkim oraz opolskim.
W województwie wielkopolskim ceny skupu mleka krowiego na przestrzeni VII-IX 2014 r. kształtowały się odpowiednio na poziomie 137,05 zł/hl, 133,04 zł/hl i 127,73 zł/hl. Różnica miedzy ceną skupu mleka z VII i IX wyniosła 9,32 zł/hl, jest to spadek o około 6,80%.
W poszczególnych miesiącach III kwartału 2014 r. na rynku krajowym średnie ceny skupu mleka były niższe o około 3,56% niż średnie ceny skupu mleka z poszczególnych miesięcy III kwartału 2013 r. Na spadkową tendencję krajowych cen skupu mleka niewątpliwie duży wpływ wywiera niekorzystna koniunktura na rynkach zagranicznych, jak również duży wzrost podaży mleka w kraju.
Gospodarowanie rolnicze na obszarach prawnie chronionych – Natura 2000
Przygotowane przez Wioletta KmiećkowiakFakt położenia gospodarstwa rolnego na obszarach o szczególnych walorach przyrodniczych może powodować ograniczenia w swobodzie użytkowania gruntów, wynikające z obowiązujących przepisów.
Fot. Wioletta Kmiećkowiak
Podstawowym aktem prawnym w zakresie ochrony przyrody w Polsce jest ustawa o ochronie przyrody z dnia 16.04.2004 r. (Dz.U. z 2013 r., poz. 627 z późn. zm.). Ochrona przyrody, w rozumieniu tej ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody. Dla zachowania bioróżnorodności najcenniejsze ekosystemy i krajobrazy objęte są prawnymi formami ochrony przyrody. W Polsce funkcjonuje ich 10, w tym obszary Natura 2000. Poza obszarami prawnie chronionymi obowiązuje również ochrona przyrody.
Natura 2000 to spójna europejska sieć ekologiczna, której celem jest utrzymanie różnorodności biologicznej na kontynencie europejskim poprzez zachowanie i ochronę siedlisk przyrodniczych oraz gatunków ważnych dla Wspólnoty Europejskiej. Wyznaczenie tych obszarów jest obowiązkiem dla wszystkich państw Unii Europejskiej.
Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje:
- Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) – utworzone dla ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków;
- Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) – wyznaczone w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych lub populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt lub w celu odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony tych gatunków;
- Obszary mające znaczenie dla WE – projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk, zatwierdzony przez Komisję Europejską w drodze decyzji.
Dyrektywy, tzw. Ptasia i Siedliskowa – unijna podstawa prawna dla obszarów Natura 2000, nie precyzują, jakie ograniczenia i zakazy mają obowiązywać na poszczególnych obszarach (brak sprecyzowanej listy zakazów i nakazów). Zobowiązują natomiast kraje członkowskie do zachowania na obszarach Natura 2000 „właściwego stanu ochrony gatunków i siedlisk”.
Obowiązek ochrony przyrody wynika też z wymogów wzajemnej zgodności (Cross – Compliance), które w zakresie ochrony środowiska obowiązują już od 1 stycznia 2009 roku. Nieprzestrzeganie tych wymogów może mieć wpływ na wysokość przyznawanych rolnikom płatności bezpośrednich i niektórych płatności w ramach PROW. Na obszarach Natura 2000 wymagania w zakresie wzajemnej zgodności wynikają właśnie z Dyrektyw – Ptasiej i Siedliskowej, jak i prawa krajowego w tym zakresie. Rolników gospodarujących na obszarach Natura 2000 (całe gospodarstwo lub część) obowiązują wymogi obligatoryjne, ustanowione wyłącznie dla danego obszaru, wynikające z tzw. planów zadań ochronnych (PZO) lub planów ochrony (PO). Zabrania się więc podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000. Przedsięwzięcia, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, mogą być realizowane, jeżeli została wydana w tej sprawie pozytywna decyzja administracyjna. Wymogi obligatoryjne to działania, które mają na celu utrzymanie siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków stanowiących przedmiot ochrony na obszarze Natura 2000 w obecnym stanie i zapobieganie pogorszeniu tego stanu poprzez prowadzenie ekstensywnego użytkowania, tj.:
- Zachowanie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków stanowiących przedmioty ochrony położonych na trwałych użytkach zielonych, czyli takie działania, które nie dopuszczają do częściowego lub całkowitego zniszczenia siedliska (zaoranie, zalesienie).
- Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych, czyli taką gospodarkę rolną, która nie prowadzi do zmiany stanu gatunkowego roślin wynikającego ze stosowania podsiewania, wałowania, zmiany sposobu nawożenia, czy stosunków wodnych.
Działania fakultatywne natomiast dotyczą czynności, które wymagają od rolników zmiany sposobu gospodarowania bądź wykonywania dodatkowych zadań zapisanych w PZO/PO, co związane jest z ponoszeniem dodatkowych kosztów wpływających na właściwy stan zachowania przedmiotów ochrony.
Regionalny dyrektor ochrony środowiska ustanawia, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia, plan zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 na okres 10 lat, tworząc ramy prawne do działania wszystkim podmiotom prowadzącym działalność na danym obszarze. PZO to zbiór najpilniejszych zadań i działań ochronnych. Natomiast minister właściwy do spraw środowiska ustanawia w drodze rozporządzenia plan ochrony dla obszaru Natura 2000 lub jego części na okres 20 lat. Plan ochrony określa dokładne zasady gospodarowania (działania ochronne i ograniczenia w gospodarowaniu) na obszarze Natura 2000 oraz jego granice i mapę obszaru.
Na obszarach Natura 2000 zabrania się (poza koniecznymi wymogami nadrzędnego interesu publicznego) podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności:
- pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla ochrony których wyznaczono obszar Natura 2000, lub
- wpłynąć negatywnie na gatunki, dla ochrony których został wyznaczony obszar Natura 2000, lub
- pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami.
Przepis ten stosuje się także do proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty do czasu zatwierdzenia ich przez Komisję Europejską jako obszary mające znaczenie dla Wspólnoty i wyznaczenia ich jako specjalne obszary ochrony siedlisk.
Projekty polityk, strategii, planów i programów oraz zmian do takich dokumentów, a także planowane przedsięwzięcia, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a które nie są bezpośrednio związane z jego ochroną lub obszarów projektowanych, lub nie wynikają z tej ochrony, wymagają przeprowadzenia odpowiedniej oceny oddziaływania na zasadach określonych w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
W przypadku przedsięwzięć zaliczonych do kategorii przedsięwzięć mogących znacząco (zawsze lub potencjalnie) oddziaływać na środowisko – tzw. grupa I i grupa II, ocena ta przeprowadzana jest w ramach procedury oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ), kończącej się wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Rodzaje tych przedsięwzięć określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. Nr 213, poz. 1397 ze zm.). Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wydawana jest na wniosek składany zazwyczaj do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko – zasadniczy element OOŚ, dokument będący przedmiotem weryfikacji w toku oceny oddziaływania na środowisko, jest obowiązkowy dla inwestycji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (grupa I). Dla przedsięwzięć z grupy II przeprowadzenie OOŚ (wykonanie raportu) nie jest obligatoryjne, a może zostać orzeczone w drodze postępowania OOŚ. Jeżeli nie raport, to tylko Karta Informacyjna Przedsięwzięcia. OOŚ na obszarach Natura 2000 to ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko ograniczona do badania oddziaływania przedsięwzięcia na ten obszar. Realizacja planowanego przedsięwzięcia innego niż z I lub II grupy wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli:
- przedsięwzięcie to może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony,
- obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 został stwierdzony na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy OOŚ.
Zasada przezorności nakazuje wykluczenie jakichkolwiek negatywnych wpływów na obszar Natura 2000, ponad wszelką wątpliwość. W ramach oceny oddziaływania na obszar Natura 2000 określa się, analizuje i ocenia oddziaływanie danego przedsięwzięcia, biorąc pod uwagę także skumulowane jego oddziaływanie z innymi przedsięwzięciami, tzw. efekt skumulowany. Jeżeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatywnych, właściwy miejscowo regionalny dyrektor ochrony środowiska może zezwolić na realizację planu lub działań mogących znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000 lub obszary projektowane, żądając wykonania kompensacji przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000. Koszty kompensacji przyrodniczej ponosi podmiot realizujący plan lub przedsięwzięcie.
Na obszarach Natura 2000 nie podlega ograniczeniu działalność związana z utrzymaniem urządzeń i obiektów służących bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu oraz działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka i rybacka, a także amatorski połów ryb, jeżeli nie oddziałuje znacząco negatywnie na cele ochrony tego obszaru. Ograniczenia wynikają przede wszystkim ze specyfiki chronionych siedlisk. Jeżeli działalność gospodarcza, rolna, leśna, łowiecka lub rybacka wymaga dostosowania do wymogów ochrony obszaru Natura 2000, na którym nie mają zastosowania programy wsparcia z tytułu obniżenia dochodowości, regionalny dyrektor ochrony środowiska może zawrzeć umowę z właścicielem lub posiadaczem obszaru, z wyjątkiem zarządców nieruchomości Skarbu Państwa, która zawiera wykaz niezbędnych działań, sposoby i terminy ich wykonania oraz warunki i terminy rozliczenia należności za wykonane czynności, a także wartość rekompensaty za utracone dochody wynikające z wprowadzonych ograniczeń. Kto umyślnie narusza zakazy obowiązujące na obszarach Natura 2000 podlega karze aresztu albo grzywny.
Mając na uwadze powyższe widzimy, że Natura 2000 nie stanowi zagrożenia dla procesów inwestycyjnych a priori, a jedynie kierunkuje je tam, gdzie ich przeprowadzenie będzie miało mniejszy wpływ na przyrodę, minimalizując w ten sposób ich ogólny wpływ na środowisko. Zabronione jest jedynie to, co może znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony danego obszaru Natura 2000. Kwestia oddziaływania poszczególnych działań jest natomiast każdorazowo przedmiotem indywidualnej oceny dokonywanej przez właściwe organy administracji.
Źródło: ustawa o ochronie przyrody, strony internetowe.
Działalność upowszechnieniowa
i szkoleniowa w roku 2014 na
terenie gminy Kaźmierz
Działalność upowszechnieniowa i szkoleniowa służby doradczej na terenie gminy Kaźmierz prowadzona jest zgodnie z zatwierdzonym i przyjętym do realizacji planem działalności Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu na dany rok. Plan pracy natomiast powstaje w oparciu o aktualne potrzeby i priorytety mieszkańców wsi, producentów rolnych, samorządów oraz organizacji rolniczych we współpracy z Wielkopolską Izbą Rolniczą. Realizując założenia do planu pracy na rok 2014 gminna służba doradcza w gminie Kaźmierz na przestrzeni całego roku prowadziła działalność szkoleniową, która obejmowała tematy, które w roku 2014 były szczególnie ważne dla środowiska rolniczego. W ramach przygotowanych i zrealizowanych spotkań szkoleniowych odbyło się 7 wykładów specjalisty, których dominującym tematem była Integrowana Ochrona Roślin wprowadzana i realizowana w uprawach rolniczych zgodnie z Ustawą od 1.01.2014 roku a wykładowcami byli Andrzej Obst – główny specjalista ds. IOR w WODR Poznań oraz doradca specjalizujący się w zagadnieniach ochrony roślin Lech Dudek. W ramach wykładów specjalisty poruszane były także zagadnienia związane z Finansowaniem inwestycji w gospodarstwach rolnych w ramach PROW 2014 – 2020, które omówiła pani Lucyna Grudzień-Kozaczka - główny specjalista w Dziale Ekonomiki WODR Poznań oraz Janusz Brodzik – starszy doradca ds. ekonomiki w ZD Szamotuły.
Ponadto rolnicy mieli możliwość zapoznania się z tematem : Zasady racjonalnego doboru maszyn rolniczych i obliczania kosztów, który to temat przedstawił w Kaźmierzu pan Piotr Konieczny - główny specjalista w Dziale Ekonomiki WODR Poznań. Kolejnym działaniem szkoleniowym realizowanym na przestrzeni całego roku 2014 były wykłady, których tematyka obejmowała aktualne potrzeby rolników z terenu gminy Kaźmierz a przygotowywane i prezentowane były przez doradcę gminnego. Wykładów takich zorganizowano łącznie 5 a tematy były bardzo zróżnicowane i poruszały następujące zagadnienia : BHP w gospodarstwach rolnych szczególnie przy wykonywaniu zabiegów ochrony roślin, Racjonalne nawożenie roślin uprawnych w okresie wegetacji ze szczególnym uwzględnieniem nawożenia azotem, Technologia uprawy zbóż na cele konsumpcyjne, Utrzymanie poziomu materii organicznej w glebie z wykorzystaniem słomy. Omawiane tematy spotkały się z dużym zainteresowanie ze strony uczestników szkoleń ze względu na aktualność poruszanych problemów. Na terenie gminy Kaźmierz od trzech lat działa Lokalna Grupa Dyskusyjna, która w swym składzie skupia głównie młodych rolników zainteresowanych pogłębianie swej wiedzy w dziedzinie ochrony roślin a prowadzi ją doradca gminny Lech Dudek. Grupa ta zebrała się w ciągu roku na czterech spotkaniach szkoleniowych gdzie omawiane były zagadnienia dotyczące realizacji zasad Integrowanej Ochrony Roślin w uprawach rolniczych na przestrzeni całego roku. W okresie wegetacji w miesiącu czerwcu służba doradcza tutejszej gminy organizuje już cyklicznie od kilku lat Dni Pola połączone z objazdem pól i gospodarstw na terenie gminy. Ta forma szkoleniowa spotyka się szczególnie dużym zainteresowanie ze strony rolników, którzy licznie uczestniczą w tej metodzie upowszechnieniowej. W roku 2014 część merytoryczna odbyła się w Gospodarstwie Agroturystycznym pani Violetty Wawszczak w Radzynach gdzie przeprowadzono wykłady specjalistów a pokaz oraz prezentacje plantacji prowadzonych według zasad IOR wraz z kolekcją odmian zbóż i rzepaku w Gospodarstwie Demonstracyjny pana Wojciecha Kalinowskiego w Kaźmierzu i na polach uprawnych w miejscowości Piersko. Omawiane zagadnienia i doskonała pogoda jaka panowała w tym dniu spowodowała, że frekwencja uczestników z terenu tutejszej gminy oraz gmin okolicznych była bardzo duża. Ponadto w miesiącu listopadzie grupa 30 rolników z tutejszej gminy uczestniczyło w Kaźmierzu w szkoleniu w ramach projektu FAPA pod tytułem : Szkolenie z zakresu stosowania środków ochrony roślin z uwzględnieniem zasad integrowanej ochrony roślin w województwie wielkopolskim. Omawiane zagadnienia odebrane zostały przez uczestników z dużym zainteresowaniem gdyż pogłębiły ich wiedzę o zagadnieniach Integrowanej Ochrony Roślin realizowanej zgodnie z obowiązującą Ustawą od 1 stycznia 2014 roku w gospodarstwach rolnych.
Uczestnicy szkolenia w Kaźmierzu w trakcie wykładu
Główny specjalista ds. IOR Andrzej Obst w trakcie wykładu w Radzynach
Pokaz zasad IOR na polu w Gospodarstwie Demonstracyjnym w Piersku
Główny specjalista ds. Ekonomiki Piotr Konieczny w trakcie wykładu
Działalność szkoleniowa jest jednym z podstawowych zadań realizowanych przez służbę doradczą na terenie gminy Kaźmierz i każdego roku odbierana jest z dużym zainteresowanie przez środowisko rolnicze. Ta forma upowszechnieniowa będzie kontynuowana w roku 2015 a wychodząc na przeciw aktualnym potrzebom rolników zaplanowane zostały już kolejne wykłady na przestrzeni całego roku gdzie dalej szczegółowo omawiane będą zagadnienia dotyczące Integrowanej Ochrony Roślin w uprawach rolniczych jako temat wiodący oraz inne zagadnienia wynikające z aktualnych potrzeb związanych z doborem, uprawą, nawożeniem i ochroną roślin towarowych i paszowych, pozyskiwaniem nowych funduszy w ramach PROW 2014 – 2020 oraz organizacją i zarządzaniem gospodarstwami rolnymi.
WODR Poznań, ZD Szamotuły
Lech Dudek
Projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE) w obecnej formie dalej zawiera szereg niepewności zwiększających ryzyka inwestorów – stwierdza doroczny raport firmy doradczej TPA Horwath analizujący sytuację rynkową polskiej energetyki wiatrowej.
Według zaprezentowanego raportu, w 2013 r. w Polsce przybyło turbin wiatrowych o mocy 894 MW, co dało łączną moc zainstalowaną w wysokości 3,4 tys. MW. W pierwszej połowie 2014 r. przybyło kolejnych 337 MW, a łączna moc zainstalowana przekroczyła 3,7 tys. MW.
Raport przypomina, że w 2013 r. na całym świecie przybyło 35 GW mocy wiatrowych, mniej niż w 2012 r. (wzrost o 45 GW) głównie z powodu niestabilnej sytuacji prawnej w USA, co jednak jest efektem przejściowym. Na koniec zeszłego roku na świecie pracowały turbiny wiatrowe o łącznej mocy 319 GW, z czego najwięcej – 91 GW w Chinach, 64 GW w USA i 34 GW w Niemczech.
Z danych wynika, że polski sektor w 2014 r. rozwija się, ale w tym momencie nikt nie będzie już podejmował kolejnych decyzji inwestycyjnych ze względu na oczekiwaną zmianę systemu wsparcia – mówił podczas prezentacji raportu Wojciech Sztuba, partner w TPA Horwath. Projekt ustawy o OZE, nad którym pracuje Sejm, zmienia system wsparcia na aukcyjny – wsparcie dostaną te instalacje, które w ramach koszyków poszczególnych technologii zaoferują najlepsze warunki, czyli najniższą cenę.
Model aukcyjny stawia instalacjom wyższe wymagania pod każdym względem, jakościowe, efektywnościowe itp. – mówił Sztuba, oceniając, że w efekcie wejścia w życie ustawy z rynku zniknie wiele planowanych dopiero projektów wiatrowych. Do realizacji trafią te najlepsze, najbardziej wydajne, a selekcja będzie ostra – ocenił.
Uczestnicy dyskusji nad raportem wskazywali jednak na liczne niepewności, które dalej towarzyszą polskiemu sektorowi OZE, mimo że prace nad długo oczekiwaną ustawą są już zaawansowane. W projekcie jest dużo uznaniowości, ciągle np. nie wiadomo, ile energii z OZE rząd będzie chciał pozyskać z aukcji, jak ta ilość zostanie podzielona pomiędzy poszczególne technologie (wiatr, spalanie biomasy itd.) – mówił Sztuba.
Tu nie chodzi o ułatwianie życia inwestorom, im więcej ryzyk po ich stronie, tym droższa na końcu energia – mówił Sztuba. Zatem w interesie państwa jest niestawianie niepotrzebnych ograniczeń, także w projekcie ustawy – dodał.
Oficjalnie rząd deklaruje, że ustawa o OZE ma wejść w życie z początkiem 2016 r. po rocznym vacatio legis. Jednak według partnera w kancelarii BSJP Dominika Sołtysiaka, realistyczny termin uchwalenia ustawy to połowa 2015 r., zatem wejście w życie systemu aukcyjnego nastąpi dopiero w połowie 2016 r.
Sołtysiak zauważył, że dodatkowy czynnik ryzyka to decyzja rządu, by nie notyfikować ustawy – jako pomocy publicznej – w KE. Rząd uznał, że materia w projekcie zawiera się w tzw. wyłączeniu blokowym, ale nie jest wykluczone, że Komisja jednak nakaże notyfikację – mówił Sołtysiak. Wtedy nowy system wejdzie w życie realnie w II połowie 2017 r. – dodał. Wskazał też na inny rodzaj ryzyka – ryzyko polityczne. Wcale nie jest powiedziane, że ustawa zostanie przyjęta do końca kadencji Sejmu. Jeśli prace w praktyce nie zakończą się przed wakacjami 2015 r., to projekt wyląduje w koszu z powodu końca kadencji – zauważył.
Natomiast według Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, przepisy przejściowe ustawy są tak skonstruowane, że perspektywa wejścia w życie nowych przepisów wywoła lukę inwestycyjną – część projektów zostanie dokończona szybciej, a część – opóźniona. To z kolei – według PSEW – może zagrozić osiągnięciu przez Polskę celu OZE na 2020 r. w unijnej polityce klimatycznej.
Wiceprezes Stowarzyszenia Arkadiusz Sekściński przypomniał też, że dalej słabiej premiowane będą źródła działające mniej niż 4 tys. godzin rocznie, czyli wiatr, słońce i małe elektrownie wodne, co jego zdaniem wydaje się wprost niezgodne z wytycznymi KE, które mówią, że system powinien być neutralny dla różnych technologii.
Źródło: PAP.