Lokalna Grupa Dyskusyjna w gminie Tuliszków skupia producentów owoców. Sady  w gminie rosną na glebach słabych – klasy VI, V, IVa i b (średni współczynnik bonitacji gleb  w gminie jest poniżej 0,8 ha przeliczeniowego). Gatunkami uprawianymi w rejonie są jabłonie, grusze i głównie owoce miękkie takie jak śliwy, czereśnie oraz w niewielkich ilościach pozostałe, których plantacji ubywa - wiśni, porzeczek, brzoskwiń, a wzrasta znacząco liczba plantacji, a zarazem powierzchnia borówki amerykańskiej. Śliwy i czereśnie stanowią około 50% nasadzeń, a owoce zbywane są głównie na giełdach. Owoce odmian czereśni, śliw  i grusz produkowane są jako deserowe, natomiast w przypadku jabłoni część owoców jest też produkowana na eksport, do przemysłu na soki i krajankę (działają 4 firmy skupujące jabłka, w tym jedna dodatkowo inne owoce i warzywa).

Na pierwszym spotkaniu w lutym członkowie grupy omówili plan spotkań, szkoleń, pokazów, wyjazdów, lustracji na 2015 rok oraz aktualną sytuację w sadownictwie. Podczas wyjazdu seminaryjnego w dniu 17 maja, na Targach Polagra grupa zapoznała się z osiągnięciami nauki i techniki. W czasie trwania imprezy masowej, która odbyła się 30 maja w gospodarstwach Pana Jerzego Macudzińskiego i Renaty Hajder w Krępie, odbyło się szkolenie na temat: Integrowana ochrona sadów oraz Podatki w rolnictwie. Ponadto przeprowadzono lustrację sadów  i plantacji borówki amerykańskiej, w czasie której odbył się pokaz – rozpoznawania chorób  i szkodników w sadach. Następnie tradycyjnie już przy posiłku, nastąpiła wymiana poglądów  i integracja producentów.

Poza tym uczestnicy Lokalnej Grupy Dyskusyjnej w dniu 1 grudnia wzięli udział w szkoleniu nt. aktualnej sytuacji w sadownictwie, szczegółowo omawiając występowanie chorób  i szkodników w sadach. Na kolejnym grudniowym spotkaniu podsumowano rok w sadach, analizując sytuację ekonomiczną na rynku owoców.

W okresie lata u członków grupy tj. u Pani Jadwigi Kornaś w Krępie i w gospodarstwie przykładowym Pani Ewy Poprawskiej-Antczak monitorowano szkodnika Drosophila suzuki na plantacjach borówki amerykańskiej i czereśni. W gospodarstwie przykładowym zamontowano też stację meteorologiczną oraz omówiono sytuację producentów na terenie gminy po wprowadzeniu embarga na owoce.

Maria Kamecka – ZD Turek

Zmiany w ustawie dotyczącej grup producenckich i związków producentów, które weszły w życie 18 grudnia 2015, stawiają przed producentami wiele nowych wyzwań. Znaczna część grup funkcjonujących na rynku będzie musiała nauczyć się, jak radzić sobie w wymagającej rzeczywistości i dostosować się do zmian. Gra toczy się o wysoką stawkę – nie tylko o dofinansowanie inwestycyjne dla grup producenckich, ale przede wszystkim o ich rynkowy byt. Choć coraz większa liczba producentów decyduje się na współpracę w ramach zrzeszeń i grup producenckich, nie wszyscy radzą sobie ze spełnianiem ustawowych wymagań. Najbliższe zmiany są ważne nie tylko dla nowych grup, ale również tych, które już funkcjonują na rynku. Oprócz przekazania dotychczasowych kompetencji Marszałka na rzecz Dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego, pojawia się też sporo zmian dotyczących funkcjonowania grup producenckich „od środka”. Przede wszystkim jest to pojawienie się min. 5-letniego biznesplanu (a nie planu działania) na formularzu wzorze – opracowanym przez ARR, a także idąca za tym konieczność kontroli finansowej i terminowej (np. skrócenia do 2 miesięcy terminu składania sprawozdania dotyczącego obrotu produktem i grupą produktów). Ponadto pojawia się zakaz tzw. koncentracji udziałowej, który może zapobiegać funkcjonowaniu „fikcyjnie” małych grup. Grupowy audyt – Grupy powinny na bieżąco monitorować swoją aktywność. Każda tego typu zmiana prawna jest jednak dodatkową okazją do zweryfikowania dotychczasowego mechanizmu funkcjonowania grupy – jak działa w niej przepływ informacji czy system rozliczeń finansowych – mówi Adam Patkowski z Agro-grupa.pl. Marcin Szymański, doradca grup producentów w zespole Agraves uważa, że przeprowadzenie audytu grupy producenckiej jest bardzo ważne w kontekście nowelizacji ustawy o grupach producenckich i związkach producentów. – Grupy producenckie mają co prawda od 6 do 12 miesięcy na dostosowanie się do wymogów wynikających z nowelizacji, jednak część z nich, korzystająca z unijnych dotacji, powinna zrobić to niezwłocznie. Jeśli tego nie zrobi, może stracić szansę na dofinansowanie – przyznaje Marcin Szymański. W związku z nowelizacją ustawy sporo pracy mają zarówno producenci, jak i doradcy rolni. – W ostatnim czasie przeprowadziliśmy audyt w kilkunastu grupach producenckich, sprawdzając m.in. akty założycielskie, strukturę właścicielską, sprzedaż członków grupy i spełnianie kryteriów wynikających z rozporządzeń – mówi Marcin Szymański. – Z naszych obserwacji wynika, że poprawy wymaga przede wszystkim realizacja celów wsparcia finansowego, wynikających z ustawy i prawa unijnego, a także kwestia dyscyplinowania członków grupy niewywiązujących się ze zobowiązań ustawowych i umownych. Grupy w dalszym ciągu borykają się też z problemami w zakresie systemu komunikacji wewnętrznej, wspólnych działań, szkoleń i doradztwa – dodaje ekspert. W poszukiwaniu rozwiązania Grupy, które nie dostosują się do zmian, mają sporo do stracenia, dlatego muszą próbować radzić sobie nowej sytuacji. Rozwiązaniem dla grup, które chcą „odnaleźć” się w nowej rzeczywistości mogą być nowoczesne technologie. – Obserwując rynek, można spodziewać się, że polscy producenci coraz częściej będą sięgać po nowoczesne rozwiązania nie tylko w ramach samego procesu produkcji, ale również w obszarze organizacji, zarządzania i komunikacji w grupie – wyjaśnia Adam Patkowski z Agro-grupa.pl. – Nowoczesne technologie mogą przydać się producentom w kontekście planowania, monitorowania efektywności produkcji, a także wymiany informacji pomiędzy członkami grupy oraz pomiędzy nimi a liderem i doradcą (bardzo ważnym w kontekście ustawowych zmian) – przyznaje. Korzystanie z narzędzia umożliwiającego monitorowanie obowiązkowych parametrów dotyczących funkcjonowania grupy stanie się koniecznością. Bez niego skuteczne zarządzanie i bezpieczne podejmowanie działań będzie bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. Ryzyka i konsekwencje ich realizacji mogą być bardzo poważne. Podstawą do działania będzie wzajemne zaufanie i odpowiednia komunikacja w grupie.

źródło: redakcja AgroNews

Serowarstwo jest pasją i sztuką, która w rodzinie Pani Marii była przekazywana z pokolenia na pokolenie. Obserwowanie babci, a później mamy robiącej sery było jej ulubionym zajęciem, a także impulsem, który spowodował, że już jako kilkunastoletnia dziewczyna samodzielnie wykonywała pierwsze proste sery twarogowe. Ciekawość, chęć tworzenia coraz to trudniejszych technologicznie serów  i rozwijania swoich umiejętności sprawiła, że ukończyła ona w Lidzbarku Warmińskim profesjonalny kurs dla serowarów rzemieślniczych, a także kilkukrotnie uczestniczyła w praktykach serowarskich m.in. na Bałkanach, poznając techniki wyrobu serów regionalnych.

W Polsce serowarstwo domowe i rzemieślnicze nie jest rozwinięte, choć można zaobserwować zwiększającą się liczbę serowni farmerskich, przede wszystkim na północnym wschodzie naszego kraju, gdzie wyrób serów, np. korycińskich, ma swoją wieloletnią tradycję. Jednak w Wielkopolsce wyrób domowy innych serów niż twarogowe należy do rzadkości. Pani Maria, ku uciesze domowników i przyjaciół, w swojej domowej kuchni potrafi stworzyć wiele serów, od francuskich twarogów dojrzewających, które pokrywają się szlachetną pleśnią, czy włoskiej ricotty, przez te typowo bałkańskie jak feta (lub: sir, sirenje), cypryjskie haloumi, czy macedoński kaszkawał, po sery długo dojrzewające, które przez kilka miesięcy leżakują na drewnianych półkach piwnicy.  

Inspiracje i receptury serów Pani Maria czerpie z książek, których uzbierała już małą biblioteczkę, a także wymieniając doświadczenia z innymi serowarami w Polsce i innych krajach. Jednak najbardziej pasjonujące jest przypadkowe odkrycie starych, czasem już zupełnie zapomnianych receptur. Jedną z nich była receptura na ser piwny, który jeszcze w latach 20 XX wieku wykonywany był na terenach Wielkopolski. Właśnie za taki „Pniewski ser piwny” otrzymała Pani Maria wyróżnienie w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów, którego finał odbył się w Poznaniu. Jest to ser podpuszczkowy twardy, który w czasie dojrzewania jest codziennie przemywany w ciemnym słodowym piwie, dzięki czemu nabiera on wyjątkowego aromatu, a jego skórka ma głęboką ciemną barwę. 

Do wyrobu serów kupuje ona mleko od okolicznych rolników, takie prosto po udoju i jeszcze ciepłe, które w ciągu dwóch godzin jest zaprawiane specjalnymi kulturami bakterii, różnymi w zależności od rodzaju sera, który chcemy zrobić. Później do mleka dodawana jest podpuszczka, a po utworzeniu skrzepu jest on krojony, ogrzewany i mieszany. Dalsza procedura zależna jest od receptury i wielu innych czynników, jak temperatura i wilgotność powietrza potrzebna przy dojrzewaniu serów.

A jaka jest recepta na udany ser? Doskonałe mleko, najlepiej od krów wypasanych na pastwisku, czystość, dużo cierpliwości i pasja tworzenia, której nie zmąci żadne niepowodzenie.

Warunki mikroklimatyczne w budynkach dla świń oddziałują bezpośrednio na zwierzęta warunkując przez to ich stan zdrowotny oraz uzyskiwane wyniki produkcyjne. Chcąc zapewnić trzodzie chlewnej odpowiedni dobrostan, właściwe funkcjonowanie organizmu oraz aby osiągnąć odpowiednią wydajności należy zapewnić odpowiedni mikroklimat w pomieszczeniach dla nich przeznaczonych.

Mikroklimat w chlewni zależy od wielu czynników, które należy brać pod uwagę przy budowaniu nowych czy modernizowaniu istniejących budynków.

Do czynników takich należą:

• temperatura powietrza
• wilgotność względna powietrza
• gazy szkodliwe/amoniak, dwutlenek węgla, siarkowodór/.
• prędkość ruchu powietrza
• oświetlenie
• hałas
• zapylenie powietrza

Temperatura powietrza i wilgotność względna.

Temperatura powietrza jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na mikroklimat w chlewniach. Niebezpieczne jest przegrzanie jak i wychłodzenie organizmu. Przy zbyt wysokiej temperaturze następuje niepokój zwierząt, przyspieszony oddech, chwiejny chód, wzrost temperatury wewnętrznej ciała, zwiększenie wydzielania moczu i śliny. W konsekwencji zmniejszone zostają przyrosty dzienne. Występują trudności w zapłodnieniu. Zbyt niska temperatura między innymi powoduje zwiększenie zużycia paszy na 1 kg przyrostu. Równie ważna jest wilgotność względna powietrza. Zwiększona wilgotność powietrza w połączeniu z wysoką temperaturą powoduje zahamowanie oddawania ciepła z organizmu, zaburza przemianę materii, obniża wydajność produkcyjną. Często występują schorzenia układu oddechowego oraz pokarmowego.

Optymalne zakresy temperatury i wilgotności względnej powietrza (wg Instytutu Zootechniki w Krakowie).

Gazy szkodliwe

W trakcie produkcji trzody chlewnej wydzielane szkodliwe dla zwierząt gazy, m.in. dwutlenek węgla, amoniak, siarkowodór oraz zapylenie powietrza pogarszają warunki środowiskowe. Usuwanie tych zanieczyszczeń poprzez właściwie działającą wentylację oraz zapewnienie optymalnej temperatury, wilgotności i ruchu powietrza w pomieszczenia dla poszczególnych grup zwierząt jest jednym z warunków utrzymania w pomieszczeniach odpowiednich parametrów zoohigienicznych.

Nieprzekraczalne wartości gazów szkodliwych w budynkach chlewni dla nich przeznaczonych.

Prawidłowe parametry mikroklimatu oraz sprawnie działająca wentylacja wpływają na dobre samopoczucie i zdrowie trzody chlewnej.

Ruch powietrza

Kolejnym czynnikiem wpływającym na mikroklimat w chlewniach jest ruch powietrza. Duży ruch powietrza przy niskich temperaturach zwiększa ochłodzenie organizmu. Jest to bardzo istotne -szkodliwe przy odchowie małych zwierząt. W tym przypadku mogą pojawić się schorzenia przewodu oddechowego, może wzrosnąć tętno oraz spaść liczba oddechów. Wpływa to niekorzystnie na uzyskiwanie zadawalających wyników produkcyjnych. Z kolei w okresie letnim, przy wysokich temperaturach zewnętrznych, czasami dąży się do zwiększenia przepływu powietrza w celu uzyskania tzw. efektu chłodzenia. Należy jednak pamiętać, że tego rodzaju praktyki stosuje się tylko w chlewniach gdzie przebywają duże zwierzęta: maciory, knury ewentualnie starsze tuczniki.

Dopuszczalne prędkości ruchu powietrza w budynkach dla trzody chlewnej (wg Instytutu Zootechniki w Krakowie) przedstawia tabela:

Oświetlenie

Równie ważnym parametrem mikroklimatu chlewni jest oświetlenie. Obowiązuje zakaz utrzymywania zwierząt tak w ciemnościach jak i w ciągłym oświetleniu. Zwierzęta muszą mieć warunki do odpowiedniego odpoczynku. Czas oświetlenia świń światłem sztucznym powinien wynosić co najmniej 8 godzin dziennie, przy natężeniu 40 lux. Niezmiernie istotną rolę spełnia oświetlenie w chlewniach macior krytych. Wielu znawców problemu określa, że maciory przy dobrym oświetleniu łatwiej określają ruję oraz łatwiej ulęgają zapłodnieniu. Świnie wymagają co najmniej 8 godzin światła w ciągu doby, a najbardziej optymalne jest zastosowanie 16 godzinnego programu świetlnego przy zapłodnieniu.

Przy wyliczaniu oświetlenia naturalnego stosuję się przeliczniki określające powierzchnię otworów okiennych do powierzchni posadzki. W zależności od grupy zwierząt wynoszą one jak 1: 17, 1:20, 1:30, tzn. 1 m2 okno na 17 m2 posadzki.

Na końcu należy stwierdzić, że odpowiednie oświetlenie umożliwia należyty nadzór nad zwierzętami.

Hałas

W przypadku hałasu należy przestrzegać takich warunków bytowania świń w chlewni, aby jego poziom nie przekraczał wielkości 70 dB. Nadmierny hałas powoduje stres zwierząt, świnie gorzej rosną, są bardziej agresywne. Stan taki jest powodem obniżenia wyników produkcyjnych.

Zapylenie powietrza

Bardzo ważną sprawą a często zapominaną jest zapylenie powietrza w pomieszczeniach gdzie przebywają zwierzęta.

Wymiana powietrza dla różnych grup świń

Kończąc należy podkreślić że zapewnienie właściwych warunków w pomieszczeniach inwentarskich, mimo konieczności poniesienia dodatkowych kosztów, ułatwia uzyskanie wysokich wyników produkcyjnych w hodowli trzody chlewnej. Świnia dobrze czująca się w własnym otoczeniu jest odporniejsza na zagrożenia środowiskowe (stres, choroba) a to przekłada się na lepszą wydajność.

 Materiały zebrał i zestawił:
Zbigniew Ostrowski WODR w Poznaniu
ZD w pow. kolskim.