Tegoroczny upalny lipiec i początek sierpnia to najprawdopodobniej zapowiedź zmian klimatycznych, które nas czekają. Zwiastuje to ogólne ocieplenie, a lata wyjątkowo gorące. Akceptujemy upalne lato (urlop), potrafimy też uchronić się od wysokich temperatur w bardzo różny sposób (klimatyzacja, strefy chłodzenia), unikając zasłabnięć, udarów słonecznych czy nawet zagrożeń funkcji życiowych. Upalne dni nie są ulubioną porą roku dla wysokowydajnych krów mlecznych. Dawniej były większe gorączki, jednak problem nie był tak nagłaśniany ze względu na użytkowanie zupełnie innych krów, które dawały kilkanaście litrów mleka dziennie. Współczesna krowa o wydajności 30 czy nawet powyżej 60 litrów mleka na dzień jawi się „fabryką”, w której powstaje olbrzymia ilość ciepła, trudna do pozbycia się nawet w nowoczesnych…
Regularne obserwacje krów pozwalają na uzyskiwanie cennych informacji, można się o nich dużo dowiedzieć. Kondycja, wygląd zewnętrzny, zachowanie i prawidłowo interpretowane sygnały wysyłane przez zwierzęta pozwalają szybko wyłapać i rozwiązać problemy. Służy to lepszej zdrowotności zwierząt, a tym samym zwiększonej wydajności i opłacalności produkcji. Intensywne systemy chowu i utrzymania charakteryzują się wysokim stopniem mechanizacji, dużym zagęszczeniem oraz niskim nakładem pracy. Dlatego też stale płynąca informacja od krów powinna być wykorzystywana do poprawy ich zdrowia i dobrostanu. Umiejętności obserwacji i oceny zachowań krów mlecznych odbywały się w 2000 roku w Holandii na pierwszych warsztatach dla rolników i doradców, a w 2007 roku utworzono zespół do spraw szkoleń w zakresie „Sygnały krów”, co świadczy o randze tego zagadnienia. Pierwotnie bydło w stanie dzikim zamieszkiwało lasy,…
BCS – Body Condition Scoring – opracowana w Wielkiej Brytanii i udoskonalona w USA ocena kondycji bydła mlecznego jest niestety wciąż przez niektórych niedoceniana i pomijana. W mojej opinii ze względu na nowoczesne rozwiązania technologiczne jest szybką i łatwą metodą oceny otłuszczenia krów, pozwalającą w znacznym stopniu ograniczyć występowanie ketozy, często określanej chorobą tłustych krów. Metoda ta polega na wzrokowej oraz poprzez ucisk dłonią ocenie tylnej części ciała zwierzęcia. Oceny dokonuje się na stojącej krowie z prawej strony w dobrych warunkach świetlnych. Oceniamy wyrostki kolczyste i poprzeczne kręgów lędźwiowych, guzy biodrowe i kulszowe, linie i płaszczyzny pomiędzy nimi, nasadę ogona, przejście wyrostków poprzecznych w dół głodowy. Średnia z poszczególnych punktów daje nam ocenę kondycji krowy, gdzie 1 to krowa bardzo chuda,…
Nieprawidłowe żywienie, zwłaszcza w okresie okołoporodowym, jest przyczyną występowania chorób metabolicznych w stadach wysokowydajnego bydła mlecznego. Choroby te wpływają na niższą produkcję, obniżenie odporności, zaburzenia związane z rozrodem oraz występowanie wielu innych schorzeń. Odpowiadają one za krótki okres użytkowania krów mlecznych oraz szereg powikłań, prowadzących do wczesnego brakowania zwierząt. Dłuższe użytkowanie krów zdecydowanie obniża koszty związane z remontem stada. Dopóki rolnik jest w stanie utrzymać stałe pogłowie poprzez remont stada własnymi jałówkami, to nie jest jeszcze dramatycznie. W oborach o niskim poziomie brakowania (poniżej 25%) możliwa jest tzw. selekcja dobrowolna związana ze świadomą decyzją hodowcy i może dotyczyć np. wydajności, szybkości oddawania mleka, wieku, budowy wymienia. Tam też sprzedaż materiału remontowego przynosi dodatkowy…
05 sierpnia 2016
Komisja Europejska z pakietem pomocy dla producentów żywności
Przygotowane przez Jerzy Mikołajczak
Kryzys na rynku mleka objął swoim zasięgiem nie tylko nasz kraj, ale całą Europę, o ile nie cały świat. Jednak w obliczu trudnej sytuacji nie było widać solidarnych działań państw Wspólnoty. Nadprodukcji, którą dotychczas trzymały w ryzach kwoty mleczne, nie dawało się tak łatwo wyhamować. Choć niektóre europejskie mleczarnie (np. Friesland Campina) oferowały premie dla rolników za ograniczenie produkcji, to nie jest to skala pozwalająca rozwiązać problem. Na dodatek silne kraje produkcyjne, takie jak Niemcy i Irlandia, już ogłosiły, że na pewno nie będą stosowały tej metody, domagając się konkretnych działań Komisji Europejskiej. Tak więc zmniejszenie produkcji w niektórych krajach zostaje zrównoważone przez wzrost w innych. Po likwidacji kwot mlecznych sytuacja się…
System tradycyjny żywienia krów mlecznych polega na dwu lub trzykrotnym odpasie zwierząt podczas doby. W rannym odpasie otrzymują najczęściej kiszonkę z kukurydzy, a wieczorem np. kiszonkę z traw. W czasie doju z kolei serwuje się im pasze treściwe. Główną wadą takiego żywienia jest zróżnicowanie dawek; każda bowiem różni się od siebie istotnie. W przeszłości sposób zadawania pasz nie był tak istotny, gdy najwyższe wydajności sięgały dzienne 30 kg mleka w lecie i 25 kg zimą, a żywienie dawkami pasz treściwych pokrywającymi zapotrzebowanie na takie wydajności nie powoduje zaburzeń metabolicznych. Niższe niż obecnie wydajności krów umożliwiły skarmianie pasz objętościowych o dowolnej długości. Na przestrzeni dwudziestu lat obserwujemy w naszym kraju niewyobrażalny postęp w zakresie produkcji mleka. Zmianom jakościowym uległo…
Dochodowość gospodarstw produkujących mleko zależy w znacznym stopniu od jakości produkowanego surowca. Pełnowartościowe mleko powinno pochodzić od zdrowych krów, do którego nic nie dodano, ani też nie odjęto. Na jakość mleka wpływa szeroka gama czynników podzielonych na dwie grupy: genetyczne i pozagenetyczne, czyli środowiskowe. Skład chemiczny mleka i różnice w zawartości poszczególnych składników pomiędzy rasami i osobnikami danej rasy warunkowane są genetycznie. Ujawnienie najwyższych cech genetycznych krów pod względem przydatności mleka w procesie technologicznym przemysłu mleczarskiego i zadowolenie najbardziej wybrednych konsumentów wymaga od producenta stworzenia optymalnych warunków otaczającego środowiska. Dotyczy to szczególnie: racjonalnego żywienia, zapewnienia odpowiednich norm zoohigienicznych w oborze, utrzymania wymaganych warunków higienicznych w produkcji i podczas doju, stanu zdrowia krów, zdrowotności wymion, sprawności urządzeń udojowych,…
Dziwna ta nazwa „chelat”, bo nie ma polskich korzeni, a pochodzi od greckiego słowa chele, co oznacza kleszcze, odnóża kraba, które chwytają kation w struktury swojej pierścieniowej budowy. Chelaty to związki kompleksowe, w których cząsteczka organiczna łączy się z jonem centralnym (jest on zazwyczaj dwu- lub trójwartościowym kationem metalu) za pomocą najczęściej dwóch lub trzech grup organicznych. Chelaty powstają na drodze trwałego połączenia substancji organicznej z jonami metalu. W przyrodzie w formie naturalnej ze świata roślin przykładem może być chlorofil, zawierający jon magnezu, a ze świata zwierząt – hemoglobina, której cząsteczki zawierają jon żelaza. Zwykle niedobory mineralne pokrywane są dodatkami nieorganicznymi, takimi jak: siarczany, fosforany, chlorki, węglany lub tlenki. Postać taka makro- i mikroelementów,…
08 kwietnia 2016
Producenci mleka coraz bardziej zaniepokojeni, a co na to KE?
Przygotowane przez Jerzy Mikołajczak
Sektor mleczarski znajduje się w bardzo trudnej sytuacji. Ceny za biały surowiec sięgają dna, nie pokrywają kosztów jego produkcji. Rekordowo niskie ceny produktów mleczarskich prowadzą do zachwiania przetwórstwem, a końca trudnej sytuacji nie widać. Na poprawę koniunktury będzie trzeba poczekać do końca roku – informuje ,,Rzeczpospolita”. To długi okres czasu, który grozi załamaniem produkcji mleka. Ceny za mleko surowe spadają. W niektórych województwach rolnicy otrzymują poniżej 1 zł. Trudno tutaj mówić o finansach, które nie starczają na bieżące wydatki, a co dopiero na inwestycje. Przykładowo, według danych GUS średnia cena mleka w Polsce wynosiła w lutym 2016 roku 109,54 zł/hl i była niższa o 2% w stosunku do poprzedniego miesiąca. W niektórych województwach odnotowano ceny: podlaskie – 117,00 zł/hl, lubuskie – 115,71 zł/hl, opolskie –…