Fot. Monika Górzna

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu ogłasza nabór wniosków na przedsięwzięcia związane z działaniami na rzecz ochrony pszczół. Celem naboru jest wsparcie działań związanych z ochroną pszczół.

Fundusz dofinansowuje przedsięwzięcia zmierzające do ochrony pszczół, w tym:

1. Zakładanie i odbudowa rodzin pszczelich.
   • Koszty ponoszone na zakładanie i odbudowę rodzin pszczelich.
   • Koszt zakupu pszczół i rodzin pszczelich, odkłady, pakiety, matki pszczele.
2. Zakup sprzętu pszczelarskiego.
   • Pasieczysko: ule z wyposażeniem (maty, ramki, podkarmiaczki) – każdy ul obowiązkowo musi być wyposażony w higieniczną dennicę, która stanowi podstawowy element skutecznej walki z chorobami pszczół, elementy uli (korpusy, podkarmiaczki, daszki), poidło dla pszczół, waga pasieczna, topiarka do wosku (słoneczna lub inna – parowa, elektryczna).
   • Wyposażenie pracowni pszczelarskiej:
     • miodarka, stół do odsklepiania, odstojniki i pojemniki na miód, sito do cedzenia, urządzenie do kremowania, dekrystalizator; urządzenia muszą być wykonane z materiałów kwasoodpornych dopuszczonych do kontaktu z żywnością, na co Wnioskodawca ma obowiązek posiadać potwierdzenie w postaci odpowiedniego atestu; atestu należy bezwarunkowo wymagać od sprzedawcy oferowanego sprzętu;
     • drobny sprzęt: podkurzacz, dłuto, kraty odgrodowe, widelec i nóż do odsklepiania, szczoteczki do omiatania pszczół.
3. Zakup innych środków i materiałów do produkcji pasiecznej.
   • Zakup leków, koszty zabiegów leczniczych i urządzeń do przeprowadzania zabiegów oraz opieki weterynaryjnej.
   • zakup środków do dezynfekcji pomieszczeń i sprzętu oraz służących zapobieganiu szkodnikom.
   • Węza pszczela i ramki do wtapiania węzy.
   • Refraktometr.
   • Odzież ochronna.
   • Pasza do podkarmiania pszczół.
   • Usługa zapylania.
4. Zapewnienie odpowiedniej bazy pożytkowej dla pszczół w odległości do 1 km od pasieki.
   • Zakup i sadzenie drzew i krzewów miododajnych – lipa, klon, wierzba, akacja, leszczyna, drzewa i krzewy owocowe.
   • Zakup i uprawa roślin uprawnych – rzepak, gryka, facelia, wyka, słonecznik i inne.
5. Szkolenia lub warsztaty oraz materiały edukacyjno-informacyjne niezbędne do przeprowadzenia szkoleń lub warsztatów dla pszczelarzy i osób zainteresowanych pszczelarstwem, wyłącznie jako elementy realizowanego przedsięwzięcia.

Wnioski mogą składać podmioty posiadające osobowość prawną oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą realizujące przedsięwzięcia związane z działaniami na rzecz ochrony pszczół na terenie województwa wielkopolskiego, z wyłączeniem Państwowych Jednostek Budżetowych oraz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Warunkiem uzyskania dofinansowania jest Wpis do Rejestru Powiatowego Lekarza Weterynarii.

Kwota dofinansowania: Fundusz na dofinansowanie przedsięwzięć w ramach naboru przeznacza kwotę 400 000,00 zł. Kwota dofinansowania przedsięwzięcia wynosi do 100% jego kosztów kwalifikowanych (poniesionych po dacie złożenia Wniosku).

Termin składania wniosków: do 24 marca 2016 r., do godz. 14.00. Wnioski wraz z załącznikami należy składać w Sekretariacie Biura Funduszu.

Pytania dotyczące naboru wniosków prosimy kierować do:

• Sylwia Krzewińska, tel. 61 845 6202, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
• Jolanta Lipska, tel. 61 845 6235, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Źródło wiadomości i dodatkowe informacje: www.wfosgw.poznan.pl

Pić mleko czy nie pić? Wśród lekarzy i dietetyków panują różne opinie na temat – czy picie mleka przez dorosłych jest dobre? Każdy dorosły może sam odpowiedzieć na pytanie –czy picie mleka mi szkodzi? Jeżeli po wypiciu mleka w ciągu 2 godzin wystąpią objawy ze strony przewodu pokarmowego, czyli wzdęcia, burczenia, przelewania, bóle brzucha i biegunka, to prawdopodobnie organizm nie trawi laktozy. Laktoza, czyli cukier mleczny, występuje tylko w mleku słodkim. Szacuje się, że w Polsce około 15% społeczeństwa nie ma enzymu laktazy lub występuje jego niedobór, a jest on potrzebny do trawienia laktozy. Najczęściej enzym zanika u osób, które przestały pić mleko lub piją je sporadycznie. To dzięki cukrowi mlecznemu mogą rozwijać się i zakwaszać bakterie kwasu mlekowego. Osoby mające niedobór laktazy mogą spożywać produkty mleczne takie jak jogurt, kefir czy maślanka.

W Polsce produkuje się głównie mleko krowie, mało koziego, a mleko owcze wykorzystywane jest do produkcji serów. Mleko krowie to bardzo cenny produkt. Przez całe wieki stanowiło ważny składnik naszego codziennego pożywienia. Wbrew panującym modnym opiniom, mleko jest bardzo dobrze przyswajane przez ludzi i to w różnym wieku. Prowadzone badania dowodzą, że to Słowianie i mieszkańcy Europy Północnej znakomicie tolerują mleko, a jego spożywanie daje ogromne korzyści dla zdrowia. To właśnie mleko jest dla nas naturalnym pokarmem, najbardziej odżywczym i sprawiającym, że organizm nabiera siły do walki z chorobami. Przeciwnicy powołują się na badania dotyczące reakcji alergicznych na mleko, ale dotyczą głównie alergii na mleko w wieku dziecięcym. Najczęściej, bo u 95% osób reakcje te mijają i można później bez przeszkód spożywać mleko.

W 2014 roku statystyczny Polak spożył 205 l mleka (z mlekiem przeznaczonym na przetwory, bez mleka przerobionego na masło). Jest to o 30% mniej niż w pozostałych krajach Unii Europejskiej, a porównując z Finami i Irlandczykami spożywamy 2 razy mniej mleka i jego przetworów. Najpopularniejsze produkty mleczne przeliczając na osobę w roku to sery – ok. 11 kg, potem mleko spożywcze – 40,68 l i jogurty – 6,48 kg. Konsumpcja masła to 4,1 kg.

Co zawiera mleko?

• Białko – podstawowy budulec organizmu. Pomaga w rozwoju mięśni, utrzymaniu odpowiedniej wagi ciała, wpływa na stan skóry, zapobiega przedwczesnemu starzeniu się, wchodzi w skład przeciwciał, buduje odporność przed wirusami i bakteriami. Wartość odżywcza zbliżona jest do wartości odżywczej białka mięsa.
• Wapń – budowa mocnych kości, przeciwdziała osteoporozie, obniża poziom złego cholesterolu, zabezpiecza przed sklerozą.
• Witamina D – chroni przed krzywicą, ułatwia wchłanianie z jelita cienkiego i przyswajanie wapnia.
• Witamina A – podwyższa odporność na choroby nowotworowe, przeciwdziała chorobom serca, wrzodom i wysokiemu ciśnieniu, wpływa na skórę i zdrowe oczy.
• Witamina B2 (ryboflawina) – pomaga spalać cukry, wpływa na skórę, decyduje o czasie gojenia ran, chroni przed kataraktą.
• Witamina B3 (niacyna) – skuteczna w przypadku bezsenności, niepokoju, irytacji oraz braku koncentracji; jej niedobór objawia się stanami zapalnymi skóry.
• Witamina B12 – zapobiega i leczy niedokrwistość, wpływa na stan układu nerwowego, pomaga w budowie czerwonych krwinek.
• Potas – reguluje gospodarkę wodną i równowagę kwasowo-zasadową oraz stan skóry, wpływa na prawidłowe ciśnienie krwi, wspomaga komórki nerwowe i mięśni.
• Fosfor – wpływa na wzrost i odbudowę komórek, główny składnik kości i zębów.
• Magnez – wpływa na cały układ nerwowy, wspomaga pracę mięśni, ma działanie antystresowe, przeciwdziała miażdżycy oraz chorobom serca, zapobiega kamieniom nerkowym i hemoroidom.
• Cynk – wspomaga układ odpornościowy, zapobiega anemii, przyspiesza każde leczenie.
• Tłuszcz – jest najbardziej energetycznym składnikiem odżywczym, nośnikiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczu; zawartość tłuszczu w mleku krowim wynosi przeciętnie 3,4%. Istotną cechą tłuszczu mlecznego jest jego lekkostrawność, co umożliwia spożywanie mleka przez dzieci i osoby starsze o osłabionej aktywności enzymatycznej przewodu pokarmowego.

Organizm z pożywienia musi wybrać poszczególne składniki, czyli je przyswoić. W mleku jest wapń i witamina D. To sprawia, że wapń jest bioprzyswajalny. Jak to działa? Brokuł zawiera również wapń, ale nie ma witaminy D. Dlatego wapń z brokuła jest mniej przyswajalny.

Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na wapń?

• Dzieci w wieku 1-3 lat – 800-1200 mg wapnia.
• Dzieci w wieku 4-9 lat – 800 mg wapnia.
• Dzieci w wieku 10-18 lat, kobiety i mężczyźni w wieku 19-25 lat – 1200 mg wapnia.
• Kobiety i mężczyźni od 26 do 60 lat – 900 mg wapnia.

Szklanka mleka zawiera średnio 300 mg wapnia, opakowanie 200 g serka homogenizowanego – 127,5 mg wapnia, a plasterek żółtego sera – 106-160 mg wapnia. Chcąc dowiedzieć się, ile dany produkt mleczny zawiera składników odżywczych, warto czytać etykiety. Zgodnie z nowymi przepisami o znakowaniu żywności, konsument z informacji zawartych na etykiecie dowie się o wartości odżywczej produktu (kJ/kcal), o ilości określonych składników i o alergenach.

Mleko pasteryzowane i sterylizowane

W handlu mamy mleko pasteryzowane i sterylizowane.

Mleko pasteryzowane przechodzi proces obróbki cieplnej, aby zahamować rozwój bakterii, ale musi zachować walory smakowe i odżywcze produktu. Podgrzewanie trwa kilkanaście – kilkadziesiąt sekund w temperaturze od 70 do 90°C. Mleko w handlu oferowane jest w szklanych lub plastikowych butelkach. Jego termin przydatności do spożycia jest krótki – wynosi od 7 do 14 dni – i musi być przechowywane w lodówce.

Mleko sterylizowane metodą UHT jest poddawane działaniu temperatury 135-150°C przez 2-9 sekund. Wysoka temperatura niszczy florę bakteryjną i przedłuża termin przydatności mleka do spożycia. Po otwarciu można przechowywać przez 3 dni, w ciągu 12 godzin nadaje się do picia bez przegotowania.

Porównując skład mleka pasteryzowanego z mlekiem UHT okazuje się, że różnice są niewielkie. Jedynie w mleku UHT wykazano, że witaminy B12 jest 10% mniej niż w mleku pasteryzowanym.

Specjalną odmianą jest mleko acidofilne, które powstaje z mleka pasteryzowanego przez dodanie do niego bakterii Lactobacillus acidodhilus należących do szczepu probiotycznego. Takie mleko wspomaga działanie układu pokarmowego i zwiększa odporność. Do mleka acidofilnego dodaje się często substancje smakowe i cukier.

Mleko kozie

Jest jednym z najstarszych pokarmów człowieka. Skład mleka koziego jest zbliżony do mleka krowiego. Zawiera mniej witaminy B12, kwasu foliowego, witaminy C, za to więcej wapnia, fosforu i potasu. Zaletą mleka koziego są niezbędne w żywieniu dzieci ilości kwasów tłuszczowych omega-6: linolowego i arachidonowego. Mleko kozie wspomaga rozwój dobrych bakterii w jelitach. Leczy anemię, ponieważ nasila wytwarzanie hemoglobiny. Ma specyficzny słonawy i korzenny smak, ale jest kaloryczne – szklanka mleka to 210 kcal.

Masło

Na temat jedzenia masła panują sprzeczne teorie. Według jednej grupy lekarzy i dietetyków masło pełni ważną rolę w organizmie człowieka i dlatego jest nieodzowne w codziennej diecie. Druga grupa jest zdania, że masła nie należy jeść. Trzeba je zastąpić margaryną. Jednak gdyby margaryna była taka „zdrowa”, to obniżyłyby się wskaźniki dotyczące zachorowalności na miażdżycę, a tymczasem nic takiego się nie stało. Niestety zanotowano wzrost zachorowań na cukrzycę, schorzenia neurologiczne i nowotwory. Za przyczynę tych schorzeń metabolicznych uważa się właśnie tłuszcze roślinne, które często były reklamowane jako „źródło zdrowia”. Pojawił się problem z tłuszczami trans, które uważane są za bardzo groźny składnik w diecie człowieka. Ale nie każdy tłuszcz trans jest groźny dla człowieka, gdyż są tłuszcze trans naturalne i sztuczne. Sztuczne tłuszcze trans powstają w wyniku uwodornienia, czyli utwardzenia płynnego oleju, i to właśnie one są najbardziej niebezpiecznym składnikiem margaryn, a ich ilość może się wahać od 1 do 35%. Z tego powodu w niektórych krajach wprowadzono już obowiązek przekazywania informacji o ich zawartości w produktach spożywczych.

W zależności od wymagań jakościowych w Polsce wyróżniamy 5 rodzajów masła: ekstra, delikatesowe, wyborowe, stołowe i śmietankowe. Jednak najbardziej popularne gatunki to masło ekstra i śmietankowe.

Co określa pojęcie „masło”? Przepisy unijne określają masło jako produkt, który zawiera wyłącznie tłuszcz mleczny w granicach od 82 do 90%. Masło ekstra, delikatesowe i wyborowe nie mogą zawierać mniej niż 80% tłuszczu i więcej niż 16% wody. Natomiast masło stołowe i śmietankowe nie mogą zawierać mniej niż 73,5% tłuszczu i więcej niż 24% wody.

Wartość kaloryczna:

• masło ekstra – 735 kcal/100 g,
• masło wyborowe – 743 kcal/100 g,
• masło śmietankowe – 659 kcal/100 g.

Masło jest bogatym źródłem wapnia, zawiera witaminy A, D ,B2, B12, niewiele E, a ich zawartość zależy od pory roku. Latem jest ich więcej ze względu na pasze stosowane w żywieniu krów. W maśle jest dużo nasyconych kwasów tłuszczowych (około 67% wagi), a zawartość cholesterolu w 100 g masła wynosi 220 mg. Dlatego osoby mające problemy z chorobami krążenia, a także z miażdżycą nie powinny stosować masła w żywieniu. Ale nie należy wpadać w panikę, gdyż dla porównania w całej kostce masła jest tyle cholesterolu co w 2 jajkach. Jednak dla dzieci w wieku od 1 do 3 lat, kobiet w ciąży, a także matek karmiących masło jest niezbędne. Zawiera „zdrowy” cholesterol, który jest potrzebny do budowy błon komórkowych. Tłuszcz mleczny z masła jest najlepiej przyswajany ze wszystkich tłuszczów spożywczych. Dzięki spożyciu masła można wpłynąć na zwiększenie masy kości. Natomiast kwas masłowy hamuje namnażanie komórek rakowych. Masło należy do produktów lekkostrawnych. Zaleca się spożywać dziennie około 2-3 łyżeczek masła. Ale również należy stosować inne tłuszcze w  codziennej diecie, takie jak oleje czy oliwa z oliwek.

Kupując masło powinno się uważnie czytać etykiety. W handlu można spotkać produkty zwane „masło o zawartości ¾ tłuszczu”, czyli 60 do 62% tłuszczu mlecznego, a także „masło półtłuste”, posiadające od 39 do 41% tłuszczu mlecznego. Można spotkać także miksy tłuszczowe wytworzone z masła i olejów roślinnych.

Dopuszcza się stosowanie barwników w procesie produkcji masła, najczęściej w okresie wczesnowiosennym i zimowym, gdy w tłuszczu mlecznym brakuje karotenoidów. Są to:

• E 160a (beta-karoten) – żółty barwnik; dzięki jego obecności w organizmie powstaje witamina A,
• E 160b (annato) – ekstrakt z nasion krzewu tropikalnego Bix orellana,
• mieszaniny barwników naturalnych E160 a.

Jak rozpoznać prawdziwe masło:

• masło prawdziwe po wyjęciu z lodówki musi być twarde i trudne do rozsmarowania,
• kolor prawie biały, a nie żółty; jeśli jest mocno żółte, tzn. że jest sztucznie barwione,
• zapach mleczny,
• gdy roztapiamy prawdziwe masło, to tworzy się biała piana
• słowo osełka kojarzy się nam z prawdziwym masłem, a w rzeczywistości odnosi się do kształtu; może to być miks tłuszczowy.

Masło w kuchni jest obecne od wieków, szczególnie do smarowania pieczywa. Ale gdy chcemy wykorzystać je do smażenia, to tylko do przygotowania jajecznicy lub omletu. Jest to istotne ze względu na temperaturę – punkt dymienia masła, który wynosi 120-170°C (o przydatności poszczególnych tłuszczów w procesie smażenia decyduje temperatura dymienia). Do smażenia warto stosować masło klarowane, którego temperatura dymienia wynosi 252°, czyli jest wyższa niż większości olejów o przewadze kwasów jednonienasyconych. Masło klarowane jest wytwarzane przez gotowanie masła na małym ogniu i usuwanie szumowin pojawiających się pod wpływem gotowania. Takie masło można przygotować samemu lub kupić w sklepie.

Sery

Sery są produkowane metodą wydzielenia tłuszczu i białek w postaci skrzepu. Dopiero kolejny etap to obróbka zgodnie z przyjętą technologią. Mamy sery wytworzone z mleka pasteryzowanego o różnym procencie tłuszczu i z mleka niepasteryzowanego, które dojrzewają co najmniej 60 dni w temperaturze nie niższej niż 4°C. Sery można podzielić wg wielu kryteriów, a podstawowym jest rodzaj mleka, z którego są produkowane. Mamy sery wytwarzane z mleka krowiego, owczego i koziego. Uwzględniając technologię produkcji, a także typ procesu dojrzewania sery dzieli się na:

• podpuszczkowe:
  • miękkie:
    • z porostem pleśniowym (brie, camembert),
    • z przerostem pleśniowym (roquefort, gorgonzola),
    • pomazankowe (bryndza),
  • półtwarde (ser tylżycki, ser limburski),
  • twarde (ementaler, parmezan, radamer, gouda, mozzarella żółta):
    • niedojrzewające (twaróg),
    • dojrzewające (gomółka);
• sery kwasowe – otrzymuje się je przez zakwaszanie mleka kulturami bakteryjnymi lub kwasami, dzięki czemu powstaje skrzep i serwatka:
  • niedojrzewające (twaróg),
  • dojrzewające (gomółka);
• kwasowo-podpuszczkowe (cottage cheese) – do mleka dodaje się kultury bakteryjne i podpuszczkę;
• zwarowe (ricotta) – otrzymuje się je przez podgrzanie masy serowej z dodaną podpuszczką.

W Polsce bierze się pod uwagę zawartość tłuszczu w serach i podział serów jest następujący:

Mleczne napoje fermentowane

Dzięki wykorzystaniu specyficznych mikroorganizmów powstają mleczne produkty fermentowane, które posiadają charakterystyczne cechy smakowe, zapachowe i odżywcze. Takie produkty mleczne, które są wytworzone z udziałem czystych kultur bakterii, to jogurt, kefir, kwaśne mleko, a także produkty mleczne tzw. biojogurty. Przy wytwarzaniu jogurtu, kefiru i kwaśnego mleka niezbędny jest udział wyselekcjonowanych bakterii kwasu mlekowego. Natomiast do produkcji biojogurtów stosowane są bifidobakterie, czyli szczepy bakterii wyizolowane z układu pokarmowego zdrowego, dorosłego człowieka. Dla organizmu człowieka ich działanie jest bardzo korzystne, gdyż mają wpływ na układ immunologiczny.

Kefir otrzymuje się z mleka normalizowanego lub odtłuszczonego, pasteryzowanego, do którego dodaje się zakwas i poddaje fermentacji alkoholowo-kwasowej. W handlu jest kefir naturalny oraz smakowy.

Maślankę spożywczą uzyskuje się przy wyrobie masła ze śmietany pasteryzowanej, którą zakwaszono zakwasem z czystych kultur maślanych – czasami może być dodatek śmietany.

Zakwasy to napoje, które powstają w wyniku fermentacji mleka za pomocą czystych kultur maślanych. Mamy zakwasy naturalne i owocowe.

Tradycyjnie w miesiącu lutym organizowane są Fora Rolnicze. W 2016 roku na terenie powiatu leszczyńskiego zorganizowano je w Lesznie, Belęcinie Nowym oraz Włoszakowicach. Wielkopolska Izba Rolnicza organizuje je wspólnie z partnerami instytucjonalnymi i społecznymi. Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego corocznie uczestniczy w tych spotkaniach.

Fora Rolnicze to w Wielkopolsce inicjatywa dobrze znana i ciesząca się zainteresowaniem rolników. Uczestnicy forów wielokrotnie podkreślali, że warto spotkać się przed rozpoczęciem wiosennego sezonu uprawowego i w gronie zainteresowanych osób podyskutować o aktualnych problemach wsi i rolnictwa. Spotkania te są płaszczyzną do wymiany informacji oraz dyskusji o aktualnych problemach wsi i rolnictwa. Stwarzają także możliwość bezpośredniego kontaktu rolnikom i producentom z przedstawicielami instytucji działających w obszarze rolnictwa.

Tegoroczne spotkania koncentrowały się głównie wokół następujących tematów:

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – możliwości wsparcia, harmonogram planowanych naborów,
możliwości zagospodarowania nieruchomości z zasobu ANR,
sytuacja na rynkach rolnych (trzoda chlewna, mleko i inne), tymczasowa nadzwyczajna pomoc dla rolników w sektorach hodowlanych realizowana przez Agencję Rynku Rolnego,
produkty bankowe i ubezpieczeniowe w otoczeniu rolnictwa.

Kamila Stachowiak

ZD Leszno

Na ścianach fundamentowych opiera się konstrukcja wszystkich ścian konstrukcyjnych obiektów, dlatego materiały użyte do ich budowy muszą być bardzo wytrzymałe na ściskanie. Powinny być też mrozoodporne, ponieważ ściany z nich zbudowane są narażone na działanie niskich temperatur zewnętrznych, i powinny mieć małą nasiąkliwość, bo na zagłębioną w gruncie ścianę działa wilgoć. Warto o tym pamiętać, gdyż nie wszystkie materiały budowlane spełniają te wymagania.

Ściany fundamentowe to element konstrukcyjny podpiwniczonych i niepodpiwniczonych obiektów, który łączy ławy fundamentowe ze ścianami pierwszej kondygnacji budynków. Ich zadaniem jest przenoszenie na fundament ciężaru ścian, stropów, dachu oraz wszystkich obciążeń działających na obiekt, a spowodowanych przez śnieg, wiatr czy obciążenia wynikające z jego użytkowania.

Ściany monolityczne – mogą być betonowe lub żelbetowe, czyli zbrojone z dodatkiem stalowych prętów. Robi się je w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, inwentarskich i składowych. Są łatwe do wykonania sposobem gospodarczym. Poza tym potrzebne materiały do ich wykonania są tanie, więc jeśli zbudujemy sami deskowanie, to może się okazać, że jest to najtańsze rozwiązanie. Ściany monolityczne w deskowaniu tradycyjnym (tarcica, gwoździe, łaty) nie powinny stanowić dla nikogo problemu, podobnie jak ustawienie deskowania oraz wykonanie wewnątrz zbrojenia i wypełnienie przygotowanym na budowie betonem.

Ściany z pustaków otworowych betonowych – jest to w wykonaniu rozwiązanie łatwe, proste i wygodne. Pracochłonne tradycyjne deskowanie zastępuje się pustakami otworowymi zasypowymi. Mają one duże charakterystyczne otwory. Dzięki wyprofilowanym krawędziom na spodzie i wierzchu pustaka, można je układać na sucho lub przy użyciu niewielkiej ilości zaprawy cementowej. Zbroimy je stalą, a następnie otwory wypełniamy rzadką zaprawą cementową.

Ściany murowane – to rozwiązanie sprawdzone mające wielowiekową tradycję. Obecnie stosuje się najczęściej pełne bloczki betonowe M-6 i M-4. Ściany fundamentowe z bloczków betonowych stawia się o wiele szybciej. Do murowania należy stosować zaprawę cementową z dodatkiem materiału nienasiąkliwego, jakim jest np. szkło wodne.

Ściany z kamienia naturalnego – dzisiaj rzadko muruje się ściany fundamentowe z kamienia naturalnego. Częściej obkłada się nim ściany zewnętrzne wykonane z innego materiału. Jednak aby wykorzystać dostępne w pobliżu budowy materiały i obniżyć koszty transportu, warto rozważyć zastosowanie kamienia naturalnego, który może być zastosowany zarówno na zewnątrz ław fundamentowych, jak i może stanowić uzupełnienie częściowe ław wewnątrz. Fundamenty z kamienia wyglądają szczególnie korzystnie na budynkach, które stylem nawiązują do architektury regionalnej. Z kamienia naturalnego można wykonywać również ściany piwnic, mury oporowe, podmurówki pod ogrodzenia czy elementy małej architektury.

Producenci materiałów ściennych przeznaczonych do wykonania ścian fundamentowych zgodnie z  obowiązującymi dzisiaj przepisami są zobowiązani do posiadania aprobaty technicznej zezwalającej na wznoszenie ław fundamentowych z wyrobów przez nich produkowanych (wytrzymałość na ściskanie, rozciąganie, nasiąkliwość). Wyprowadzenie ław fundamentowych ponad poziom gruntu wymaga i zobowiązuje inwestora do perfekcyjnego wykonania izolacji poziomej i pionowej wewnętrznej na powierzchni ścian fundamentowych. Stosując najnowsze technologie izolacyjne, pamiętajmy –jeżeli pozostawimy minimalną nieszczelność, woda z gruntu może zbierać się w otworach, porach części nadziemnej ścian i zimą zamarzając powodować niszczenie ścian fundamentowych.

Reasumując wydaje się, że najbardziej optymalną technologią wznoszenia ścian fundamentowych budynków jest ich budowa z bloczków betonowych M-6 i M-4, bez szalowania i uzupełniania otworów pustaków betonem. Wznosząc ściany z bloczków na zaprawie, pamiętajmy o wykonaniu izolacji poziomej i pionowej wymurowanych ścian ponad poziomem gruntu i dodaniu do zaprawy środków powstrzymujących chłonięcie zawilgocenia do objętości wymurowanych ścian fundamentowych.