Kukurydza jest rośliną o największym znaczeniu gospodarczym na świecie. W ostatnich latach zbiory kukurydzy wzrosły dwukrotnie w Polsce. Znacząco wzrosła uprawa tej rośliny w końcu lat 90.
Głównym walorem kukurydzy jest niewątpliwie wysokie plonowanie w różnych warunkach środowiskowych dlatego powinna być szerzej wykorzystana w światowym a także polskim rolnictwie. W roku 2015 plonowanie kukurydzy było ze względu na suszę mizerne co na niektórych plantacjach plon ziarna był zerowy, woda była decydującym czynnikiem plonotwórczym. Zatem przed producentem kukurydzy stoją cztery zadania:
- Zadbanie o zasoby wody w glebie;
- Stymulowanie wzrostu systemu korzeniowego rośliny od początku wegetacji;
- Spowodowanie średnią zawartość fosforu i potasu w glebie;
- Zadbanie o zawartość w glebie wapnia i magnezu.
Znaczenie dużego systemu korzeniowego dla kukurydzy jest dwojakie. Zwiększa tolerancję na stres wodny, a po drugie wpływa dodatnio na liczbę liści i zawiązków kolb.
Kukurydza jest rośliną o wysokich potrzebach pokarmowych. Najintensywniej pobiera azot i potas ale również potrzebuje dużo wapnia i magnezu. Intensywne zapotrzebowanie kukurydzy na składniki pokarmowe występuje w okresie od fazy 6-8 liści i trwa do fazy zasychania znamion.
Azot powinno się dawać w dawkach dzielonych tj. 50-70 % dawki przedsiewnie, pozostałą część pogłównie najpóźniej do fazy 4-6 liścia gdy rośliny mają max wysokość 35 cm ze względu na ryzyko mechanicznych uszkodzeń roślin.
Do nawożenia przedsiewnego szczególnie nadają się nawozy wolnodziałające, jak mocznik i saletrzak, a na glebach zasadowych- siarczan amonu. Można też stosować saletrę aminową oraz nawozy wieloskładnikowe: Fosforan amonu, amofoski, polifoski , polimagi.
Należy uważać, aby na krótko przed siewem kukurydzy nie stosować zbyt wysokich dawek azotu w formie amonowej/NH4/,a także amidowej/NH2/, gdyż formy te szczególnie w środowisku zasadowym łatwo przechodzą w amoniak/NH3/, co z jednej strony prowadzi do strat tego składnika z gleby, a z drugiej może prowadzić do zakłócenia wschodów.
Dawkę azotu oblicza się ze wzoru: Nn=(P*Pj)-Nmin(0-90 cm)
Nn- dawka nawozowa azotu, kg N/ha
P-zakładany plon ziarna, t/ha
Pj-pobranie jednostkowe azotu, kg N/1t ziarna+ odpowiednia masa słomy,
Nmin-zawartość azotu mineralnego w glebie w warstwie do 90 cm.
Przykład:
P=8 t/ha ziarna
Pj=30 kg N
Nmin=70 kg N/ha
Nn=(8*30)-70=240-70=170 kg N/ha
Nawozy fosforowe i potasowe stosuje się jesienią pod orkę, jeśli nie stosowano ich w jesieni, należy je dać wiosną, przed uprawkami przedsiewnymi.
Fosfor jest szczególnie ważny w początkowych fazach wzrostu, kiedy to odpowiedzialny jest za rozwój systemu korzeniowego, a następnie w fazie kwitnienia .
Potas ważny jest przez cały okres wegetacji gdyż składnik ten kontroluje gospodarkę wodną i azotową rośliny .
Kukurydza pobiera duże ilości składników pokarmowych i wody z gleby. Z plonem 1 t ziarna i odpowiednią ilością słomy przeciętnie pobiera: 30 kg azotu (N), 12 kg fosforu (P2O5), 30 kg potasu (K2O), 10 kg wapnia (CaO), 10 kg magnezu (MgO), 4 kg siarki (S) lub w przeliczeniu na SO3 – 10 kg oraz 11 g boru (B), 14 g miedzi (Cu), 110 g manganu (Mn), 0,9 g molibdenu (Mo) i 85 g cynku (Zn). Wykazuje dużą wrażliwość na niedobór cynku oraz średnią na niedobór boru, manganu i miedzi. Pobiera około dwukrotnie więcej wapnia oraz 2.-3. krotnie więcej magnezu i boru jak pozostałe zboża.
Kukurydza dobrze wykorzystuje nawozy naturalne. Szczególnie wskazane jest ich stosowanie na glebach lżejszych, ubogich w związki próchniczne, kompleksu żytniego słabego. Obornik powinno stosować się jesienią pod orkę , w ilości 20-34 t/ha
Nie można zapomnieć przy nawożeniu kukurydzy o magnezie i siarce wpływają te składniki na pobranie azotu z gleby i przetworzenie w plon ziarna.
Kukurydzę należy dokarmiać też dolistnie. W praktyce najczęściej dokarmia się magnezem, siarką, cynkiem, borem, a także azotem , fosforem i potasem.
Najlepszą inwestycją i najtańszą jest jednak zastosowanie wapnowania. Kwaśna gleba(4,5-5,5 pH) powoduje ograniczenie poboru składników pokarmowych, a w skrajnych przypadkach nawet powoduje zablokowanie ich poboru. Zabieg wapnowania w pierwszym roku może podnieść plon 0d 0,5-1,5 t ziarna.
Warunkiem wysokiego plonowania kukurydzy jest zbilansowanie nawożenia.
Literatura: Broszura „ Agro Serwis” Styczeń 2013 r
Opracowanie: Anna Malinowska – doradca z gminy Gizałki