Pomoc związana z wystąpieniem szkód wywołanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi - WODR Poznań

Ustawa o odnawialnych źródłach energii nałożyła na właścicieli mikroinstalacji OZE obowiązek składania sprawozdań o ilości wyprodukowanej energii. Za zaniedbanie tego obowiązku grozi kara w wysokości 1000 zł.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt. 3 ustawy o OZE wytwórca energii w mikroinstalacji OZE ma obowiązek poinformowania swojego operatora systemu dystrybucyjnego (OSD), do którego sieci jest przyłączona mikroinstalacja, o ilości wyprodukowanej energii, w tym o ilości energii sprzedanej sprzedawcy zobowiązanemu.

Taką informację należy przekazać operatorowi sieci dystrybucyjnej zawsze w terminie 7 dni od daty zakończenia ostatniego kwartału. Pierwsze sprawozdania właściciele mikroinstalacji mieli złożyć po III kwartale 2015 r.

Niewywiązanie się z tego obowiązku (lub podanie w sprawozdaniu nieprawdziwych informacji) może zgodnie z ustawą o OZE skutkować nałożeniem na właściciela mikroinstalacji kary pieniężnej.

W myśl art. 168 pkt 12, karze pieniężnej podlega ten, kto nie przekazuje w terminie informacji, o których mowa m.in. w art. 5 ust. 1 lub 2 lub podaje nieprawdziwe informacje. Wysokość kary, stosownie do art. 170 ust. 4 pkt 2 ustawy o OZE wynosi 1000 zł.

Jak podaje portal Gramwzielone.pl, informacje zebrane od operatorów sieci dystrybucyjnych i Urzędu Regulacji Energetyki potwierdzają, że skala problemu jest duża.

Niektórzy z operatorów dodatkowo przypominają właścicielom instalacji podłączonych do ich sieci o tym obowiązku. Wytwórcom energii przy zgłaszaniu mikroinstalacji do sieci przekazywana jest lista obowiązków wynikających z ustawy OZE, z których dany wytwórca powinien się wywiązać. Informacja o tym obowiązku zamieszczona jest na stronach internetowych operatorów, a czasem nawet wysyłana była dodatkowa korespondencja przypominająca o obowiązkach.

Urząd Regulacji Energii podaje, że informacji o wytworzonej w mikroinstalacji energii do OSD nie przekazała w terminie ogółem blisko połowa wytwórców energii w mikroinstalacjach.

Jak zwraca uwagę Urząd Regulacji Energetyki, art. 170 ust. 4 pkt 2 ustawy o OZE mówi o karze w wysokości 1000 zł i ten zapis uniemożliwia URE miarkowanie wysokości kary, jednocześnie zaznaczając, że ustawa o OZE umożliwia odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej za niezłożenie przez właściciela mikroinstalacji kwartalnego sprawozdania pod warunkiem, że zakres naruszeń jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek zanim organy powzięły o tym wiadomość.

Na ten moment Urząd Regulacji Energetyki nie przesądza jeszcze, czy zostaną nałożone kary na prosumentów, którzy nie wykonali obowiązku wskazanego w art. 5 ust. 2 pkt 3 ustawy o OZE, czy jednak odstąpi od ich wymierzenia zgodnie z art. 174 ust. 2 ustawy o OZE.

Minął kolejny kwartał pracy mikroinstalacji OZE. Dlatego przypominamy naszym czytelnikom, by  nie narażając się na dotkliwe kary, dotrzymali nałożonego obowiązku sprawozdawczego.

Sektor mleczarski znajduje się w bardzo trudnej sytuacji. Ceny za biały surowiec sięgają dna, nie pokrywają kosztów jego produkcji. Rekordowo niskie ceny produktów mleczarskich prowadzą do zachwiania przetwórstwem, a końca trudnej sytuacji nie widać. Na poprawę koniunktury będzie trzeba poczekać do końca roku – informuje ,,Rzeczpospolita”. To długi okres czasu, który grozi załamaniem produkcji mleka. Ceny za mleko surowe spadają. W niektórych województwach rolnicy otrzymują poniżej 1 zł. 

Trudno tutaj mówić o finansach, które nie starczają na bieżące wydatki, a co dopiero na inwestycje. Przykładowo, według danych GUS średnia cena mleka w Polsce wynosiła w lutym 2016 roku 109,54 zł/hl i była niższa o 2% w stosunku do poprzedniego miesiąca. W niektórych województwach odnotowano ceny: podlaskie – 117,00 zł/hl, lubuskie – 115,71 zł/hl, opolskie – 113,08 zł/hl, świętokrzyskie – 98,77 zł/hl, łódzkie – 100,73 zł/hl, podkarpackie – 102,84 zł/hl. Są to konsekwencje malejących cen zbytu artykułów mleczarskich. z tego powodu przychody w 2015 roku zakładów przetwórczych zmalały rok do roku o ponad 3,5 mld zł, czyli o prawie 12%. Jak podaje Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w 2015 roku spadły ceny płacone naszym rolnikom średnio o 17,2% do 1,13 zł za litr i były o 9% niższe od przeciętnej ceny skupu w Unii Europejskiej. Sytuację pogłębia fakt braku konsolidacji zakładów przetwórczych w Polsce. Jest ich zdecydowanie za dużo, niekiedy o rozbieżnych działaniach na trudnym rynku produktów rolnych.

Polski rząd apeluje o zwiększenie pomocy dla producentów mleka. Nie może on samodzielnie wspierać finansowo żadnego sektora rolnego, jest to możliwe jedynie w ramach programów unijnych. Interwencje, nie tylko Polski, ale i innych państw unijnych, początkowo lekceważone przez komisarza ds. rolnictwa Phila Hogana zmusiły go do pochylenia się nad problemem. Docierają do niego apele rolników europejskich o ogromnych kłopotach, o największym kryzysie od niepamiętnych lat. Początkowo KE, która we wrześniu przyznała pomoc o wartości 500 mln euro, nie chciała wychodzić z nowymi propozycjami. Jednak pod presją państw członkowskich zmieniła stanowisko. Na posiedzeniu rady ministrów UE ds. rolnictwa Komisja Europejska zapowiedziała wdrożenie nowych działań, mających na celu wsparcie rolników dotkniętych kryzysem trzech sektorów, w tym m.in. mlecznego.

Sprawująca przewodnictwo w Radzie UE Holandia zebrała od krajów unijnych propozycje ponad 100 inicjatyw, które mają pomóc rolnikom. Chodzi m.in. o wsparcie dla producentów, którzy dobrowolnie ograniczają produkcję mleka. Przykładowo, jedna z największych holenderskich mleczarń w Europie, Friesland Campina, płaci swoim producentom dodatkowo 2 euro centy do każdego kilograma mleka, jeśli w danym okresie dostarczą do mleczarni nie więcej lub nawet mniej mleka. Kolejne propozycje Komisji Europejskiej to przedłużenie dopłat do przechowywania mleka w proszku, a także elastyczność w sprawie egzekwowania kar nakładanych na rolników. Phil Hogan przychyla się do wprowadzenia w życie niektórych pomysłów, jakie dotarły do Brukseli z europejskich stolic. Komisja zamierza na określony czas akceptować wspieranie przez państwa członkowskie indywidualne gospodarstwa kwotą 15 tys. euro rocznie. Czasowo Komisja chce też umożliwić organizacjom producenckim czy spółdzielniom działającym w sektorze mleczarskim zawieranie dobrowolnych porozumień dotyczących produkcji i dostaw. Dzięki temu ograniczona miałaby zostać podaż na rynku, a co za tym idzie wzrosłyby również ceny. Komisja zapowiedziała też zwiększenie pułapów, dotyczących interwencyjnego skupu odtłuszczonego mleka w proszku i masła. Limity zostaną zwiększone odpowiednio ze 109 tys. ton do 218 tys. ton oraz z 60 tys. ton do 100 tys. ton. Nie podjęto jednak korzystnej decyzji co do czasowego podniesienia unijnej ceny interwencyjnej powyższych produktów. Odzwierciedliłoby to rosnące koszty produkcji i rzeczywistość rynkową. Uzgodniono także wspieranie pozyskiwania nowych rynków zbytu, wzmocnienie działań promocyjnych, a także sprawdza się możliwości dotyczące uruchomienia programu kredytów eksportowych. Nastąpi również większe zaktywizowanie instytucji – obserwatorium rynku mleka, by analizować bieżącą sytuację branży mleczarskiej. Trudno powiedzieć, kiedy nastąpi poprawa w sektorze mleczarskim i kiedy dotrze konkretna pomoc dla rolnika – hodowcy bydła. Na pewno do tego czasu zniknie z mapy wiele stad produkujących biały surowiec.

W 2016 roku polscy rolnicy po raz drugi otrzymają płatność za zazielenienie. Dla bardzo wielu rolników z płatnością tą związane są określone obowiązki. Zazielenienie – to trzy obowiązkowe praktyki: dywersyfikacja upraw, wymóg zachowywania trwałych użytków zielonych i obszary proekologiczne (EFA). Ten ostatni, czyli EFA, stanowi największe wyzwanie dla rolników.

Każde gospodarstwo rolne, które posiada przynajmniej 15 ha gruntów ornych, musi przeznaczyć co najmniej 5% powierzchni tych gruntów właśnie na obszary proekologiczne (EFA). Zwolnione z obowiązku realizacji tej praktyki są gospodarstwa rolne, w których przynajmniej 75% powierzchni gruntów ornych jest wykorzystywana pod uprawę traw lub innych pastewnych roślin zielnych, grunt ugorowany lub też grunt wykorzystywany pod uprawy roślin bobowatych, pod warunkiem, że pozostałe grunty orne w gospodarstwie nie przekraczają 30 ha. Również gospodarstwa, w których co najmniej 75% powierzchni użytków stanowią TUZ-y, trawy lub inne pastewne rośliny zielne, a pozostałe grunty orne w gospodarstwie nie przekraczają 30 ha, są zwolnione z obowiązku EFA.

Obszarami proekologicznymi mogą być:

  • grunty ugorowane,
  • strefy buforowe; również pasy z nadbrzeżną roślinnością wzdłuż cieku wodnego,
  • pasy gruntów kwalifikujących się do płatności wzdłuż obrzeży lasu,
  • zagajniki o krótkiej rotacji (wierzba, brzoza, topola czarna i jej krzyżówki),
  • obszary zalesione, po 2008 r., w ramach PROW 2007-2013 i PROW 2014-2020,
  • międzyplony lub okrywa zielona – wsiewki trawy w uprawę główną albo siew mieszanek,
  • uprawy wiążące azot – uprawiane w plonie głównym,
  • elementy krajobrazu, tj. np. żywopłoty lub pasy zadrzewione o maksymalnej szerokości do 10 m, drzewa wolnostojące o średnicy korony przynajmniej 4 m, zadrzewienia liniowe – drzewa o średnicy korony minimum 4 m czy oczka wodne o maksymalnej powierzchni 0,1 ha i rowy o maksymalnej szerokości 6 m.

Warunkiem jest, że obiekty takie muszą znajdować się na gruntach będących w posiadaniu rolnika. Obowiązują też tzw. współczynniki przekształceniawspółczynniki ważenia, które służą przeliczaniu faktycznej powierzchni na powierzchnię „proekologiczną”. Ich wartość odzwierciedla zróżnicowane znaczenie poszczególnych obszarów dla zachowania różnorodności biologicznej. Tabela współczynników zamieszczona jest w Instrukcji wypełniania wniosku o płatności bezpośrednie.

Rozwiązaniem umożliwiającym spełnienie warunku EFA jest przeznaczenie części powierzchni gruntów ornych na ten właśnie cel. Można zatem wysiewać międzyplony lub uprawiać rośliny wiążące azot (bobowate).

Międzyplony lub okrywa zielona – to wsiewki trawy w uprawę główną albo wysiew mieszanek co najmniej z 2 gatunków roślin z grup roślin uprawnych, tj. zboża, rośliny oleiste, rośliny pastewne, rośliny miododajne, rośliny bobowate drobnonasienne (motylkowate drobnonasienne) i grubonasienne (strączkowe). Mieszanki z samych gatunków zbóż nie są uznawane za obszar proekologiczny.

Międzyplony i pokrywa zielona muszą być wysiane w następujących terminach:

  • międzyplony ścierniskowe – od 1 lipca do 20 sierpnia,
  • międzyplony ozime – od 1 lipca do 1 października,

i utrzymywane na polu:

  • międzyplony ścierniskowe – do 1 października,
  • międzyplony ozime – do 15 lutego następnego roku.

Rośliny ozime, zwykle wysiewane jesienią, z przeznaczeniem do zbioru lub wypasu, nie mogą być jednocześnie deklarowane jako EFA. Gatunek rośliny uprawiany w mieszance nie może być następnie uprawiany jako plon główny.

W przypadku międzyplonów i pokrywy zielonej należy pamiętać, że wskaźnik przeliczeniowy wynosi raptem 0,3. Tak więc, faktyczna powierzchnia uprawy musi być ponad trzykrotnie większa, aniżeli wymagany obszar EFA.

UWAGA! Międzyplony z programów rolnośrodowiskowych nie mogą być jednocześnie międzyplonami EFA.

Międzyplon ścierniskowy będzie rozwiązaniem stosunkowo prostym. Pozwoli na zachowanie dotychczasowej struktury zasiewów. Natomiast z agrotechnicznego i przyrodniczego punktu widzenia wysiany latem w okresie suszy może w ogóle nie wyrosnąć, a nawet nie wzejść, przez co nie poprawi wartości stanowiska.

Uprawy wiążące azot (bobowate) – to rośliny uprawiane w plonie głównym, tj. bób, bobik, ciecierzyca, fasola zwykła, fasola wielokwiatowa, groch siewny, groch siewny cukrowy, soczewica jadalna, soja zwyczajna, łubin biały, łubin wąskolistny, łubin żółty, peluszka, seradela uprawna, wyka siewna, koniczyna czerwona, koniczyna biała, koniczyna białoróżowa, koniczyna perska, koniczyna krwistoczerwona, komonica zwyczajna, esparceta siewna, lucerna siewna, lucerna mieszańcowa, lucerna chmielowa, lędźwian, wyka kosmata, nostrzyk.

Rośliny te muszą być wysiewane w siewie czystym lub w mieszance z innym gatunkiem z grupy bobowatych. Jako rośliny podporowej nie można stosować takiej, która nie jest rośliną z grupy bobowatych.

Uprawy wiążące azot mogą być zaliczone, jako uprawa w ramach dywersyfikacji upraw oraz jako obszar proekologiczny. Poza tym kwalifikują się również do uzyskania płatności związanej z produkcją, tj. płatności do roślin wysokobiałkowych. Jest jeszcze bardzo istotna korzyść agrotechniczna – rośliny bobowate wpływają pozytywnie na strukturę gleby.

Współczynnik ważenia dla upraw wiążących azot wynosi 0,7. 

Źródło:

  1. „Zazielenienie. Rolniku! Sprawdź, co to dla Ciebie oznacza”, broszura ARiMR. Warszawa, 2016.
  2. „Greening, tak zrobisz to najlepiej”, dodatek specjalny Top Agrar Polska, 2015 r.
08 kwietnia 2016

Młody Rolnik PROW 2014-2020

Przygotowane przez

Od 31 marca do 29 kwietnia 2016 r. można składać wnioski o przyznanie wsparcia w ramach poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników”.

Wnioski o przyznanie pomocy składa się do  kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, właściwego ze względu na miejsce położenia gospodarstwa, osobiście lub przez upoważnioną osobę, listem poleconym.

Pomoc może być przyznana osobie fizycznej, która:

  1. w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy jest pełnoletnia i ma nie więcej niż 40 lat;
  2. jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
  3. posiada kwalifikacje zawodowe wynikające z posiadanego wykształcenia albo wykształcenia i stażu pracy w rolnictwie, bądź zobowiąże się do ich uzupełnienia, z wyłączeniem stażu pracy, w okresie 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy;
  4. rozpoczęła urządzanie gospodarstwa rolnego (tj. stała się właścicielem lub weszła w posiadanie gospodarstwa o powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha) przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, lecz nie wcześniej niż w okresie 18 miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
  5. przed dniem rozpoczęcia urządzania gospodarstwa nie była posiadaczem zwierząt gospodarskich objętych obowiązkiem zgłoszenia do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt, nie wystąpiła o płatności bezpośrednie, nie wystąpiła o pomoc finansową dla rolników w ramach programów UE lub pomocy krajowej, nie prowadziła działu specjalnego produkcji rolnej;
  6. przedłożyła biznesplan dotyczący rozwoju gospodarstwa oraz zobowiązała się do zrealizowania tego biznesplanu w terminie przewidzianym w biznesplanie, lecz nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;
  7. najpóźniej w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy rozpocznie jako kierujący prowadzenie gospodarstwa:
    • o powierzchni użytków rolnych równej co najmniej średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju (10,49 ha), natomiast gdy gospodarstwo jest położone w województwie, w którym średnia powierzchnia gruntów rolnych w gospodarstwie jest niższa niż średnia powierzchnia gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju, powierzchnia użytków rolnych powinna być równa co najmniej średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie w województwie, oraz nie większej niż 300 ha.
      Przy ustalaniu powierzchni gospodarstwa sumuje się powierzchnię użytków rolnych stanowiących przedmiot:
      • własności,
      • użytkowania wieczystego,
      • dzierżawy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub od jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli umowa dzierżawy została lub zostanie zawarta na czas nieoznaczony lub na okres co najmniej 5 lat, jednak nie krótszy niż do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,
      • dzierżawy od podmiotów innych niż wymienione w pkt. c), jeżeli umowa dzierżawy została lub zostanie zawarta w formie aktu notarialnego albo z datą pewną, oraz na okres co najmniej 10 lat.
      Przynajmniej 70% minimalnej powierzchni gospodarstwa rolnego powinna stanowić przedmiot własności beneficjenta, użytkowania wieczystego luz dzierżawy z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
    • którego wielkość ekonomiczna SO* jest nie mniejsza niż 13 000 euro i nie większa niż 150 000 euro.

Pomoc finansowa przyznawana jest w formie premii, w wysokości 100 tys. zł, przeznaczonej na realizację biznesplanu w przejmowanych gospodarstwach rolnych i wypłacanej w dwóch ratach (I rata stanowi 80% kwoty pomocy, II rata stanowi 20% kwoty pomocy).

Beneficjent „Premii dla młodych rolników” zobowiązuje się do:

  1. prowadzenia jako kierujący działalności rolniczej w gospodarstwie, którego rozwoju dotyczy biznesplan, co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty I raty pomocy;
  2. podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników jako rolnik z mocy ustawy i w pełnym zakresie przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;
  3. zrealizowania biznesplanu w terminie przewidzianym w biznesplanie, lecz nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;
  4. rozpoczęcia prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów lub księgi przychodów i rozchodów, lub księgi rachunkowej, lub ewidencji przychodów i rozchodów na podstawie odrębnych przepisów nie później niż w dniu rozpoczęcia realizacji biznesplanu i prowadzenia tej ewidencji co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty I raty pomocy;
  5. spełnienia wymagań odnośnie rolnika aktywnego zawodowo w rozumieniu przepisów UE o płatnościach bezpośrednich, w terminie 18 miesięcy od następującego po dniu, w którym upływa termin 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy, i spełniania ich co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;
  6. spełniania warunku, aby budynki i budowle znajdujące się w gospodarstwie, wykorzystywane do produkcji rolnej, oraz użytki rolne wchodzące w skład tego gospodarstwa, wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej, nie stanowiły przedmiotu współwłasności lub współposiadania, z wyłączeniem małżeńskiej wspólności majątkowej, wspólnot gruntowych oraz z wyłączeniem budynków, budowli i użytków rolnych będących przedmiotem współwłasności, objętych realizowaną przez osoby wspólnie wnioskujące operacją typu „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” objętego Programem;
  7. prowadzenia działań, z tytułu których przyznano punkty w ramach systemu wyboru operacji, co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;
  8. umożliwiania przeprowadzenia przez uprawnione podmioty kontroli na miejscu lub kontroli dokumentów;
  9. przechowywania dokumentów związanych z przyznaną pomocą co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy;
  10. udostępniania uprawnionym podmiotom informacji niezbędnych do monitorowania i ewaluacji Programu.

W pierwszej kolejności pomoc przysługuje wnioskodawcom, którzy uzyskali największą liczbę punktów, przy czym pomoc jest przyznawana, jeżeli wnioskodawca uzyskał co najmniej 12 punktów.

Przykład punktacji:

  • wykształcenie rolnicze na poziomie kwalifikacji technikum – 5 punktów,
  • wykształcenie rolnicze na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej – 4 punkty,
  • rolnik uczestniczy w systemie produkcji ekologicznej – 4 punkty,
  • uprawa roślin wysoko białkowych na powierzchni minimum 1 hektara – 2 punkty,
  • udział zbóż w strukturze zasiewów mniejszy lub równy 66% – 0,5 punktu.

Pomoc nie może zostać przeznaczona na: chów drobiu (z wyjątkiem produkcji ekologicznej), prowadzenie plantacji roślin wieloletnich na cele energetyczne, prowadzenie niektórych działów specjalnych produkcji rolnej.

* Standardowa Produkcja (SO)

Jest to średnia z 5 lat wartość produkcji określonej działalności roślinnej lub zwierzęcej, uzyskiwana z 1 ha lub od 1 zwierzęcia w ciągu 1 roku w przeciętnych dla danego regionu warunkach. SO odnosi się do 12-miesięcznego okresu produkcji. W przypadku działalności, dla których cykl produkcyjny jest dłuższy niż 12 miesięcy, SO danej działalności została skorygowana do 12-miesięcznego cyklu produkcyjnego (np. szkółki). W przypadku działalności, dla których cykl produkcyjny jest krótszy niż 12 miesięcy (np. sałata pod osłonami, tuczniki), SO danej działalności przeliczona została z uwzględnieniem średniej liczby cykli produkcyjnych w tym okresie (dla zwierząt – liczby rzutów przypadających na 1 stanowisko w roku).

Przykładowe wartości współczynników SO 2010 (w Euro) dla działalności występujących w regionie Wielkopolska: pszenica ozima – 952,79 ha; jęczmień jary – 602,78 ha; żyto ozime – 493,29 ha; krowy mleczne – 1463,12 szt.; lochy – 518,45 szt.

 

    Jednym z laureatów tegorocznej XV edycji konkursu Wielkopolski Rolnik Roku 2015 został Pan Grzegorz Majchrzak z Topoli Małej w gminie Ostrów Wielkopolski. Jest to kolejne gospodarstwo z powiatu ostrowskiego,  które znalazło się wśród najlepszych wielkopolskich rolników i dołączyło do grona uhonorowanych statuetką „Siewcy”.

Pan Grzegorz Majchrzak prowadzi wspólnie z żoną Jolantą gospodarstwo rolne od 1996 roku, kiedy to przejęli je od rodziców Pani Jolanty. Początkowo zajmowali się produkcją bydła,  ale w 1998 roku podjęli decyzję o zmianie kierunku produkcji, zrezygnowali z hodowli bydła i zajęli się produkcją  trzody chlewnej. Rok później założyli hodowlę zarodową trzody chlewnej loszek rasy wbp x pbz. 

Pan Grzegorz Majchrzak od początku stawiał na rozwój gospodarstwa. Z 14,5 ha stopniowo zwiększał powierzchnię użytków rolnych. Obecnie  uprawia się  52 ha zbóż, które stanowią zaplecze paszowe dla trzody chlewnej. 

W gospodarstwie hoduje się  zwierzęta w cyklu zamkniętym, ściółkowo. Stosuje się system automatycznego zadawania paszy.  Rocznie z gospodarstwa Państwa Majchrzaków sprzedaje się  około 150 loszek hodowlanych  i 1500 tuczników. Materiał hodowlany był wielokrotnie nagradzany na Wystawach Zwierząt Hodowlanych w Sielinku.

Na przestrzeni lat gospodarstwo bardzo się rozwinęło. Zmodernizowano budynki inwentarskie, w 2002 roku wybudowano nową chlewnię. Zainwestowano i zakupiono nowoczesny sprzęt.  Korzystano w tym  zakresie również z dofinansowania  unijnego m.in. z Modernizacji gospodarstw rolnych. 

Efektywną pracę w gospodarstwie rolnym Pan Grzegorz łączy z pełnieniem dodatkowych obowiązków. Jest Prezesem Grup Producenckich TOP–TUCZ, TOP–HODOWLA i TOP–KURCZAK. Ponadto jest Wiceprezesem Krajowego Związku Grup Producentów Rolnych oraz Prezesem Wielkopolskiego Związku Hodowców Trzody Chlewnej (WZHTCH).  

Pan Grzegorz Majchrzak za swoją pracę w gospodarstwie został odznaczony medalem „Zasłużony dla rolnictwa”. Cieszymy się, że teraz znalazł się w zacnym gronie najlepszych rolników Wielkopolski.  Serdecznie gratulujemy zdobytego wyróżnienia.   

Tekst i zdjęcia

Dominika Ciupka

Zespół Doradczy w powiecie ostrowskim

Ostatnio zmieniany 08 kwietnia 2016

Co to jest zazielenienie?

Zazielenienie (ang. greening) to praktyki rolnicze korzystne dla klimatu i środowiska naturalnego. Dla polskich rolników to nowa rzecz w systemie płatności. Praktyki zazielenienia obowiązują w polskim rolnictwie od 1 stycznia 2015 roku. Warto więc przypomnieć zasady funkcjonowania tego mechanizmu w kampanii 2016 roku.

Zazielenienie to:

  • praktyki obowiązkowe lub
  • tzw. praktyki równoważne do obowiązkowych praktyk zazielenienia (przynoszące ten sam albo wyższy poziom korzyści dla środowiska i klimatu jak praktyki obowiązkowe).

Końcowym efektem zazielenienia powinien być wzrost bioróżnorodności.

Zazielenienie to obowiązkowy komponent systemu płatności bezpośrednich – 30% stawki płatności bezpośrednich uzależnione jest od przestrzegania zasad greeningu. Stawka płatności za zazielenienie w 2015 r. wyniosła 304,31 zł/ha. Szacowana stawka „zielonej” płatności na 2016 r. to około 72,2 euro/ha.

Stosowanie wymogów w zakresie zazieleniania nie jest obowiązkowe dla rolników, którzy przystąpią do systemu dla małych gospodarstw oraz tych, którzy prowadzą produkcję metodami ekologicznymi w całym gospodarstwie, zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym.

Trzy obowiązkowe praktyki zazielenienia:

  • dywersyfikacja upraw (odpowiednie zróżnicowanie upraw),
  • konieczność zachowania trwałych użytków zielonych,
  • obszary proekologiczne (tzw. EFA).

Co to oznacza w praktyce?

DYWERSYFIKACJA UPRAW

  • Do 10 ha gruntów ornych – gospodarstwo jest zwolnione z obowiązku prowadzenia odpowiedniego zmianowania upraw.
  • Od 10,01 do 30 ha gruntów ornych – przynajmniej 2 różne uprawy na gruntach ornych, w tym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75% gruntów ornych.
  • Powyżej 30 ha gruntów ornych – minimum 3 uprawy na gruntach ornych; w tym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75% gruntów ornych, a dwie uprawy główne łącznie nie mogą zajmować więcej niż 95% gruntów ornych.

Za uprawę w ramach praktyki dywersyfikacji uznaje się:

  • uprawę dowolnego z różnych rodzajów zdefiniowanych w klasyfikacji botanicznej upraw,
  • uprawę dowolnego gatunku w przypadku Brassicaceae, SolanaceaeCucurbitaceae,
  • grunt ugorowany,
  • trawę lub inne pastewne rośliny zielne.

Forma jara i forma ozima tego samego rodzaju są uważane za odrębne uprawy.

Z obowiązku dywersyfikacji upraw zwolnione są też gospodarstwa rolne, w których co najmniej 75% powierzchni użytków wykorzystywane jest jako trwałe użytki zielone, trawy lub inne pastewne rośliny zielne czy ugory, pod warunkiem, że powierzchnia pozostałych gruntów ornych w gospodarstwie nie przekracza 30 ha.

Praktyka równoważna do dywersyfikacji upraw to realizacja pakietu „1. Rolnictwo zrównoważone” w ramach działania rolnośrodowiskowo-klimatycznego w PROW 2014-2020.

ZACHOWANIE TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH (TUZ)

  • Obowiązek utrzymania na poziomie gospodarstwa (zakaz przekształcania lub zaorywania) wyznaczonych trwałych użytków zielonych cennych przyrodniczo, położonych na obszarach Natura 2000, w tym obejmujących gleby torfowe i podmokłe, które wymagają ścisłej ochrony w celu osiągnięcia celów dyrektyw ptasiej (2009/147/WE) i siedliskowej (92/ 43/EWG).
  • Utrzymywanie w skali kraju powierzchni trwałych użytków zielonych na niezmienionym poziomie w stosunku do ich powierzchni ustalonej w roku referencyjnym (w 2015 r.). W kolejnych latach wskaźnik udziału TUZ w powierzchni użytków rolnych nie może zmniejszyć się o więcej niż 5% w stosunku do wskaźnika referencyjnego wyznaczonego w roku 2015. W przypadku zmniejszenia współczynnika o więcej niż, 5% każdy rolnik, który przekształcił obszar trwałych użytków zielonych w inne użytkowanie, będzie zobowiązany do ponownego przekształcenia obszaru w trwałe użytki zielone.

OBSZARY PROEKOLOGICZNE (EFA)

Gospodarstwa o powierzchni do 15 ha gruntów ornych są wyłączone z obowiązku utrzymania obszarów proekologicznych. Pozostałe gospodarstwa zobowiązane są do przeznaczenia na obszary EFA przynajmniej 5% powierzchni gruntów ornych.

Zwolnione z obowiązku realizacji tej praktyki są też gospodarstwa rolne, w których przynajmniej 75% powierzchni gruntów ornych jest wykorzystywanych pod uprawę traw lub innych pastewnych roślin zielnych, grunt ugorowany lub też grunt wykorzystywany pod uprawy roślin bobowatych, pod warunkiem, że pozostałe grunty orne w gospodarstwie nie przekraczają 30 ha. Także gospodarstwa, w których co najmniej 75% powierzchni użytków stanowią TUZ-y, trawy lub inne pastewne rośliny zielne, a pozostałe grunty orne w gospodarstwie nie przekraczają 30 ha, są zwolnione z obowiązku EFA.

Obszary, które mogą być kwalifikowane jako EFA to:

  • Grunty ugorowane – w okresie od 1 stycznia do 31 lipca grunt powinien być ugorowany.
  • Strefy buforowe, w tym strefy na TUZ (możliwe do odróżnienia od przylegającej powierzchni użytków rolnych), o szerokości ustanowionej w ramach norm DKR (5 m, 10 m lub 20 m) oraz inne strefy buforowe o szerokości nie mniejszej niż 1 m, usytuowane na lub przylegające do gruntu ornego – ich dłuższe krawędzie są równoległe do krawędzi gruntu ornego; zakaz prowadzenia produkcji rolnej, wypas lub koszenie jest możliwe; również pasy z nadbrzeżną roślinnością, wzdłuż cieku wodnego, o szerokości do 10 m.
  • Pasy gruntów kwalifikujących się do płatności wzdłuż obrzeży lasu (z produkcją rolną lub bez, szer. od 1 m do 10 m; dopuszczone jest wypasanie lub koszenie na paszę, pod warunkiem, że pasy te można odróżnić od przyległych gruntów rolnych – dotyczy pasów bez uprawy).
  • Zagajniki o krótkiej rotacji (wierzba, brzoza, topola czarna i jej krzyżówki), zakaz  stosowania środków ochrony roślin; możliwe jest nawożenie mineralne.
  • Obszary zalesione, po 2008 r., w ramach PROW 2007-2013 (zalesienie na gruntach rolnych) i PROW 2014-2020, które kwalifikowały się do płatności JPO w 2008 r.
  • Międzyplony lub okrywa zielona – wsiewki trawy w uprawę główną albo siew mieszanek co najmniej z 2 gatunków roślin z grup roślin uprawnych: zboża, oleiste, pastewne, miododajne, bobowate drobnonasienne i grubonasienne; mieszanki z  samych gatunków zbóż nie są uznawane za obszar proekologiczny.
    ​Międzyplony i pokrywa zielona muszą być wysiane w następujących terminach:
    • międzyplony ścierniskowe – od 1 lipca do 20 sierpnia,
    • międzyplony ozime – od 1 lipca do 1 października,
    i utrzymywane na polu:
    • międzyplony ścierniskowe – do dnia 1 października,
    • międzyplony ozime – do dnia 15 lutego następnego roku.
    Rośliny ozime, zwykle wysiewane jesienią do zbioru lub wypasu, nie mogą być jednocześnie deklarowane jako EFA. Gatunek rośliny uprawiany w mieszance nie może być następnie uprawiany jako plon główny.
  • Uprawy wiążące azot – uprawiane w plonie głównym: bób, bobik, ciecierzyca, fasola zwykła, fasola wielokwiatowa, groch siewny, groch siewny cukrowy, soczewica jadalna, soja zwyczajna, łubin biały, łubin wąskolistny, łubin żółty, peluszka, seradela uprawna, wyka siewna, koniczyna czerwona, koniczyna biała, koniczyna białoróżowa, koniczyna perska, koniczyna krwistoczerwona, komonica zwyczajna, esparceta siewna, lucerna siewna, lucerna mieszańcowa, lucerna chmielowa, lędźwian, wyka kosmata, nostrzyk.
  • Elementy krajobrazu, które są w posiadaniu rolnika, położone na gruntach ornych lub przylegające do gruntów ornych (także te położone poza obszarem kwalifikującym się do płatności):
    • tradycyjnie występują na gruntach rolnych i ich szerokość nie przekracza 2 metrów (żywopłoty, rowy, murki) oraz
    • są chronione w ramach DKR: drzewa będące pomnikami przyrody, oczka wodne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 100 m², rowy do 2 m szerokości,
    a także pozostałe elementy:
    • żywopłoty lub pasy zadrzewione o maks. szerokości do 10 m,
    • drzewa wolnostojące o średnicy korony przynajmniej 4 m,
    • zadrzewienia liniowe – drzewa o średnicy korony min. 4 m, a odległość między koronami nie przekracza 5 m,
    • zadrzewienia grupowe oraz zagajniki śródpolne z pełnym zwarciem drzewostanu, maks. do powierzchni 0,3 ha,
    • miedze śródpolne o szerokości 1-20 m, na których nie prowadzi się produkcji rolnej,
    • oczka wodne o maksymalnej powierzchni 0,1 ha (z wyłączeniem zbiorników z betonu lub tworzywa sztucznego); do wielkości oczka można włączyć pas roślinności nadbrzeżnej wzdłuż wody o szerokości do 10 m,
    • rowy o maksymalnej szerokości 6 m, w tym otwarte cieki wodne do celów nawadniania lub odwadniania; kanałów o betonowych ścianach nie uznaje się za obszar proekologiczny,
    • inne elementy, chronione w ramach dyrektywy ptasiej i siedliskowej.

Obszary, które uznaje się za proekologiczne, nie przekładają się wprost proporcjonalnie na powierzchnię obszaru proekologicznego uznawanego na potrzeby dopłat bezpośrednich. Określone współczynniki służą do przeliczania faktycznej powierzchni na powierzchnię „proekologiczną”. Ich wartość odzwierciedla zróżnicowane znaczenie poszczególnych obszarów dla zachowania różnorodności biologicznej. Są to:

  • współczynnik przekształcenia – mówi o proporcji zamiany obiektów, tzw. liniowych (w m.b.), np. żywopłoty, na powierzchnię wyrażaną obszarowo (m²);
  • współczynnik ważenia – służy do przeliczenia powierzchni różnego rodzaju obiektów na powierzchnię uznaną za proekologiczną.

Wartości współczynników przekształcenia i ważenia określone są w tabeli zamieszczonej w Instrukcji wypełniania spersonalizowanego wniosku o przyznanie płatności i materiału graficznego na rok 2016. EFA muszą być też oznaczone na załączniku graficznym do wniosku. Jeżeli rolnik nie może zrealizować praktyki zazielenienia w zakresie utrzymania EFA, wówczas może w każdym momencie dokonać zmiany elementu proekologicznego, ale wyłącznie do wysokości odsetka powierzchni zadeklarowanej jako EFA we wniosku o przyznanie płatności na 2016 r. (np. jeśli beneficjent zadeklarował 5% EFA, zmiana jest możliwa do osiągnięcia 5%) i tylko w ramach działek będących w posiadaniu rolnika, zadeklarowanych przez niego we wniosku o przyznanie płatności za 2016 r. Zmiana może być dokonywana w zakresie wszystkich rodzajów elementów EFA.

Możliwa jest też wspólna realizacja praktyki utrzymania obszarów EFA, przez gospodarstwa znajdujące się w bliskiej odległości, po spełnieniu określonych warunków.

Nieprzestrzeganie wymagań zazielenienia grozi sankcjami.

Źródło:

  1. „Zazielenienie. Rolniku! Sprawdź, co to dla Ciebie oznacza”, broszura ARiMR. Warszawa, 2016.
  2. „Greening, tak zrobisz to najlepiej”, dodatek specjalny Top Agrar Polska, 2015 r.