Na ścianach fundamentowych opiera się konstrukcja wszystkich ścian konstrukcyjnych obiektów, dlatego materiały użyte do ich budowy muszą być bardzo wytrzymałe na ściskanie. Powinny być też mrozoodporne, ponieważ ściany z nich zbudowane są narażone na działanie niskich temperatur zewnętrznych, i powinny mieć małą nasiąkliwość, bo na zagłębioną w gruncie ścianę działa wilgoć. Warto o tym pamiętać, gdyż nie wszystkie materiały budowlane spełniają te wymagania.
Ściany fundamentowe to element konstrukcyjny podpiwniczonych i niepodpiwniczonych obiektów, który łączy ławy fundamentowe ze ścianami pierwszej kondygnacji budynków. Ich zadaniem jest przenoszenie na fundament ciężaru ścian, stropów, dachu oraz wszystkich obciążeń działających na obiekt, a spowodowanych przez śnieg, wiatr czy obciążenia wynikające z jego użytkowania.
Ściany monolityczne – mogą być betonowe lub żelbetowe, czyli zbrojone z dodatkiem stalowych prętów. Robi się je w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, inwentarskich i składowych. Są łatwe do wykonania sposobem gospodarczym. Poza tym potrzebne materiały do ich wykonania są tanie, więc jeśli zbudujemy sami deskowanie, to może się okazać, że jest to najtańsze rozwiązanie. Ściany monolityczne w deskowaniu tradycyjnym (tarcica, gwoździe, łaty) nie powinny stanowić dla nikogo problemu, podobnie jak ustawienie deskowania oraz wykonanie wewnątrz zbrojenia i wypełnienie przygotowanym na budowie betonem.
Ściany z pustaków otworowych betonowych – jest to w wykonaniu rozwiązanie łatwe, proste i wygodne. Pracochłonne tradycyjne deskowanie zastępuje się pustakami otworowymi zasypowymi. Mają one duże charakterystyczne otwory. Dzięki wyprofilowanym krawędziom na spodzie i wierzchu pustaka, można je układać na sucho lub przy użyciu niewielkiej ilości zaprawy cementowej. Zbroimy je stalą, a następnie otwory wypełniamy rzadką zaprawą cementową.
Ściany murowane – to rozwiązanie sprawdzone mające wielowiekową tradycję. Obecnie stosuje się najczęściej pełne bloczki betonowe M-6 i M-4. Ściany fundamentowe z bloczków betonowych stawia się o wiele szybciej. Do murowania należy stosować zaprawę cementową z dodatkiem materiału nienasiąkliwego, jakim jest np. szkło wodne.
Ściany z kamienia naturalnego – dzisiaj rzadko muruje się ściany fundamentowe z kamienia naturalnego. Częściej obkłada się nim ściany zewnętrzne wykonane z innego materiału. Jednak aby wykorzystać dostępne w pobliżu budowy materiały i obniżyć koszty transportu, warto rozważyć zastosowanie kamienia naturalnego, który może być zastosowany zarówno na zewnątrz ław fundamentowych, jak i może stanowić uzupełnienie częściowe ław wewnątrz. Fundamenty z kamienia wyglądają szczególnie korzystnie na budynkach, które stylem nawiązują do architektury regionalnej. Z kamienia naturalnego można wykonywać również ściany piwnic, mury oporowe, podmurówki pod ogrodzenia czy elementy małej architektury.
Producenci materiałów ściennych przeznaczonych do wykonania ścian fundamentowych zgodnie z obowiązującymi dzisiaj przepisami są zobowiązani do posiadania aprobaty technicznej zezwalającej na wznoszenie ław fundamentowych z wyrobów przez nich produkowanych (wytrzymałość na ściskanie, rozciąganie, nasiąkliwość). Wyprowadzenie ław fundamentowych ponad poziom gruntu wymaga i zobowiązuje inwestora do perfekcyjnego wykonania izolacji poziomej i pionowej wewnętrznej na powierzchni ścian fundamentowych. Stosując najnowsze technologie izolacyjne, pamiętajmy –jeżeli pozostawimy minimalną nieszczelność, woda z gruntu może zbierać się w otworach, porach części nadziemnej ścian i zimą zamarzając powodować niszczenie ścian fundamentowych.
Reasumując wydaje się, że najbardziej optymalną technologią wznoszenia ścian fundamentowych budynków jest ich budowa z bloczków betonowych M-6 i M-4, bez szalowania i uzupełniania otworów pustaków betonem. Wznosząc ściany z bloczków na zaprawie, pamiętajmy o wykonaniu izolacji poziomej i pionowej wymurowanych ścian ponad poziomem gruntu i dodaniu do zaprawy środków powstrzymujących chłonięcie zawilgocenia do objętości wymurowanych ścian fundamentowych.