Pomoc związana z wystąpieniem szkód wywołanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi - WODR Poznań
09 października 2017

Utwardzony tłuszcz roślinny

Napisane przez

Olej palmowy - brzmi naturalnie ale czy tak jest? Weźmy pod lupę skąd się bierze, gdzie występuje i jakie są konsekwencje jego stosowania?

Olej palmowy, to stały olej roślinny otrzymywany z nasion lub miąższu olejowca gwinejskiego. Surowy olej w temperaturze pokojowej ma kolor żółtobrązowy, po rafinacji jest twardą masą w kolorze białym lub żółtawym. Olej palmowy wykorzystuje się do produkcji margaryny, mydła, kosmetyków, świec, smarów a przede wszystkim w przemyśle spożywczym. Czytając skład produktów znajdujących się na półce ze słodyczami i nie tylko po które nasi milusińscy najczęściej sięgają trudno poszukać produktu, gdzie nie występuje olej palmowy. Brzmi bardzo naturalnie, gdyż surowy olej tłoczony na zimno nierafinowany jest produktem  wysokiej jakości, natomiast po rafinacji całkowicie pozbawiony jest składników odżywczych i to on w takim składzie występuje najczęściej mylnie podawany jako olej palmowy, pewnie gdyby ten olej zastąpić słowem „tłuszcz utwardzony” już tak chętnie po te produkty byśmy nie sięgali. Samo słowo „tłuszcz” jest dziś odbierane negatywnie,  kojarzone z niezdrowa żywnością a co za tym idzie z niezdrowym trybem życia.

Pamiętajmy, tak częste zastosowanie oleju palmowego wynika z jego cech funkcjonalnych. Jest to najtańszy olej, w temperaturze pokojowej nie zmienia swojego stałego stanu skupienia  przez co nie wymaga przechowywania w niższej temperaturze. Dla producenta są to cechy najbardziej pożądane, dla konsumenta już nie konieczne, łatwość użytkowania nie idzie w parze z jego jakością. Spożywanie produktów zawierających  w swoim  składzie utwardzone tłuszcze roślinne ma niekorzystny wpływ na nasze zdrowie. Powodując przyrost tkanki tłuszczowej, co obserwujemy w ostatnich latach wśród dzieci i młodzieży, w dalszej konsekwencji prowadzi do chorób układu krążenia. Obecność tłuszczów w produktach spożywczych jest także przyczyną insulino odporności, co jest powodem wystąpienia cukrzycy typu II. Lekarze ostrzegają przed nadmiernym spożywaniem przez dzieci produktów (słodyczy, ciasteczek, batoników ) zawierające tłuszcze utwardzone. 

Dobrym rozwiązaniem jest przygotowanie z nieprzetworzonych składników, własnych produktów  nie zawierających tłuszczy utwardzonych. Będzie to bezcenny czas zabawy w gronie najbliższych, mile spędzony czas i przyjemność zajadania się zdrowymi słodyczami i łakociami.

Poniżej jeden z najprostszych przepisów zdrowej, słodkiej przekąski zarówno do szkoły jak i pracy.

Ciasteczka owsiane

Składniki na dwa rodzaje ciastek na jednej blasze:

  • 1/2 szklanki płatków owsianych górskich
  • 1/5 szklanki wiórków kokosowych
  • 1/5 szklanki uprażonego na patelni (ok. 2 minut) sezamu
  • garść posiekanej, suszonej żurawiny
  • szczypta ekologicznego proszku do pieczenia
  • 2 duże dojrzałe banany
Ciasteczka owisiane
Ciasteczka owsiane Fot. http://dziecisawazne.pl/slodkie-bez-cukru-zdrowe-desery-dla-dziecka-calej-rodziny/

Piekarnik nastawiamy na 170ºC z termoobiegiem. Na blachę wykładamy papier do pieczenia.

Do miski wrzucamy: płatki owsiane, dwa rozgniecione widelcem na papkę banany, szczyptę proszku do pieczenia (ok. pół łyżeczki, a nawet mniej). Mieszamy dokładnie i rozdzielamy „ciasto” na dwie mniej więcej równe części. Do jednej masy dosypujemy sezam. Do drugiej masy dosypujemy wiórki kokosowe i żurawinę. Wyrabiamy obydwie owsiane masy, a następnie rękoma turlamy kulki, wielkości małego orzecha włoskiego i spłaszczamy je. Układamy na blachę, w odstępach ok. 2 cm i pieczemy 12–13 minut.

Zródło

http://dziecisawazne.pl/slodkie-bez-cukru-zdrowe-desery-dla-dziecka-calej-rodziny/

https://kobieta.onet.pl/zdrowie/profilaktyka/dieta/olej-palmowy-tluszcz-palmowy-wlasciwosci-zastosowanie-szkodliwosc/tp5psf6

https://pl.wikipedia.org/wiki/Olej_palmowy

 

09 października 2017

Święto Pyry

Przygotowane przez

W Szczepankowie, już po raz czwarty odbyło się  „Święto Pyry”. Impreza miała miejsce w dniu 01.10.2017. na boisku szkolnym w Szczepankowie w  gminie Ostroróg. Spotkali się na niej amatorzy  ziemniaków jak  i dań z nich przygotowanych. Uczestnicy mogli zdegustować  potrawy  przygotowanych przez mieszkańców. Były to:

-kluchy z pyrów z boczkiem i kapustą,

-zupa szczawiowa,

-zupa ziemniaczana,

-plyndze,

-pyry z gzikiem.

Dla najmłodszych zorganizowano szereg atrakcji i konkursów: rzut ziemniakiem do kosza, slalom z ziemniakami, skoki w workach, oraz  konkurs na postacie z ziemniaków. Dzieci, które brały udział w zabawie otrzymały upominki.

Przy  okazji tego święta utworzono  „kącik wspomnień” z lat ubiegłych, a także zaprezentowano mieszkańców Szczepankowa na starej fotografii.

06 października 2017

Trukwa nowe warzywo w Polsce

Przygotowane przez

Trukwa inaczej gąbczak należy do warzyw dyniowatych i pochodzi z Dalekiego Wschodu. W zachodniej części Polski prowadzono pierwsze doświadczenia, które wypadły pomyślnie. Oto więc krótka charakterystyka tego warzywa.

W uprawie spotyka się dwa gatunki: egipską i ostrokątną. Roślina jest jednorocznym pnączem osiągającym wysokość od 2 do 6, a nawet 8 metrów. Gatunki te posiadają silny system korzeniowy. Trukwa jest rośliną obcopylną, rozdzielnopłciową i jednopienną. W doświadczeniu przeprowadzonym w Polsce kwitnienie przypadło na okres od początku lipca do początku września. Z obserwacji wynikło, że trukwa może być uprawiana w Polsce pod osłonami, jak również w niektóre lata w gruncie. Roślina wymaga od wysiewu do dojrzenia owoców od 150 do 200 dni bez przymrozków, w zależności od odmiany. Dlatego w Polsce możliwa jest wyłącznie uprawa z rozsady. Najlepsze są odmiany wczesne lub bardzo wczesne, które tworzą owoce w okresie krótszym niż 100 dni. Nasiona kiełkują w temperaturze 25°C już w ciągu 4-5 dni. Rozsada najlepiej rośnie w podłożu nagrzanym. Najlepsza do uprawy jest gleba lekko kwaśna. Rośliny wymagają solidnej i wysokiej konstrukcji do podtrzymania dużej liczby owoców i samej masy zielonej oraz do zapewnienia wzrostu długich i prostych owoców.

Z obserwacji prowadzonych w Polsce wynika, że najgroźniejszymi chorobami, które mogą wystąpić na roślinach pod osłonami są mączniaki – rzekomy i prawdziwy, a ze szkodników – przędziorek chmielowiec.

Trukwa to roślina, która ma szerokie wykorzystanie. Na Dalekim Wschodzie młode, jeszcze niedojrzałe i miękkie owoce jada się jako warzywo. Gotuje się lub smaży podobnie jak cukinię lub dodaje do sałatek jako zamiennik ogórka. Nasiona można prażyć i wykorzystać do różnych potraw. Można z nich tłoczyć olej spożywczy. Co istotne, oprócz owoców zjada się również młode pędy i liście, pąki kwiatowe oraz same kwiaty, z tym że przed jedzeniem są zawsze polewane wrzątkiem. Z dojrzałych owoców trukwy preparuje się naturalne gąbki, które wykorzystuje się m.in. do kąpieli jako zamiennik gąbek syntetycznych. Roślinę tę wykorzystuje się też do produkcji mydeł, peelingu skóry, zmywania naczyń i również w połączeniu z innymi materiałami do produkcji mebli oraz w budownictwie. Trukwa znalazła także zastosowanie w tradycyjnej medycynie chińskiej.

Informację zaczerpnięto z czasopisma „Warzywa”, nr 4/2017.

Chorobę powoduje grzyb należący do klasy workowców. Grzyb poraża pomidory uprawiane w gruncie i pod osłonami, najsilniej podczas dojrzewania pierwszych owoców.

U podstawy łodyg porażonych pomidorów pojawiają się brunatne, nieco wklęsłe plamy. Plamy te stopniowo obejmują łodygę dookoła. Łodyga staje się w tym miejscu cieńsza, a rośliny więdną i wkrótce zamierają. Słabiej porażone rośliny po podsypaniu ziemią mogą wytworzyć ponad miejscem porażenia korzenie przybyszowe, które pozwolą roślinie jakiś czas przetrwać.

Na owocach, dookoła szypułek tworzą się ciemnobrunatne lub czarne plamy. Porażone owoce opadają przed dojrzeniem.

Grzyb rozprzestrzenia się podczas wegetacji za pomocą zarodników konidialnych, zimuje na resztkach chorych roślin, palikach, skrzynkach itp. oraz w glebie. Zakażenie następuje przez zranienia łodyg tuż nad ziemią oraz przez korzenie. Do owoców grzybnia przerasta z łodygi przez szypułkę.

Z chorych roślin nie należy zbierać nasion. Na polach, gdzie wystąpiła choroba nie należy uprawiać pomidorów minimum przez kolejne trzy lata. Opryski chemiczne stosować według zaleceń aktualnego Programu Ochrony Warzyw.

Źródło informacji: A. Studziński „Atlas chorób i szkodników roślin warzywnych”.

Międzyplon jednogatunkowy zasiew lub mieszanka kilku gatunków roślin, uprawiane pomiędzy dwoma plonami głównymi. Definicja ta pochodzi ze słowniczka terminów Biblioteczki programu rolnośrodowiskowego - Ochrona gleb i wód. W tej samej publikacji znajdujemy następujące stwierdzenie: "Wszystkie formy międzyplonów wzbogacają różnorodność botaniczną regionów z dominacją pól ornych, chronią glebę przed degradacją, zapobiegają wymywaniu składników mineralnych do wód podziemnych, w szczególności azotanów, są żerowiskiem i miejscem schronienia dla wielu gatunków zwierząt”.
Korzyści z uprawy roślin międzyplonowych są dość powszechnie znane ale nie zawsze doceniane zwłaszcza, że środowiskowe efekty uprawy międzyplonów, są trudne do oszacowania ponieważ zauważalne mogą być dopiero po dłuższym okresie ich stosowania. Dawniej celem uprawy międzyplonów (nazywanych poplonami lub śródplonami) było pozyskanie dodatkowej paszy, natomiast obecnie mają one spełniać głównie wyżej wymienione funkcje prośrodowiskowe.
Ostatnio zmieniany 06 października 2017

W ramach programu operacyjnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, realizowanego przez WODR w Poznaniu grupa pszczelarzy ,rolników i doradców z powiatu słupeckiego i sąsiednich w dniach 25-26-09-2017r. uczestniczyła w wyjeździe studyjnym. Część szkoleniowa odbyła się w hotelu Behapowiec w Grodzisku Wielkopolskim. Wykładowcami byli Jędrzej Wigura z WODR Poznaniu ,dr Grzegorz Pruszyński  z Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu oraz dr Andrzej Jędruszuk z gabinetu weterynaryjnego w Swarzędzu .Podczas wykładów pierwszego dnia uczestnicy zdobyli fachową wiedzę z zakresu innowacji stosowanych w gospodarce pasiecznej.

W drugim dniu podczas zwiedzania pasieki w Sielinku pszczelarze zapoznali się z innowacyjnym sposobem zimowania rodzin pszczelich na dwóch korpusach ula wielkopolskiego z dennicą siatkową higieniczną. Dużym zainteresowaniem pszczelarzy cieszył się sposób podkarmiania rodzin. Pszczelarze zwiedzili również nowoczesną pracownię pszczelarską.

W gospodarstwie pana Piotra Mrówki w Poznaniu grupa zapoznała się z historią gospodarstwa oraz wysłuchała ciekawego wykładu dotyczącego hodowli pszczół. Uczestnicy mieli możliwość zwiedzenia pasieki, pracowni oraz kontenera chłodniczego przeznaczonego do magazynowania ramek.

Interesująca dla zwiedzających była pracownia i przetwórstwo produktów pszczelich w gospodarstwie pana Michała Imbiorowicza w Przybrodzinie gm. Powidz. Pszczelarze zapoznali się z produkcją miodów pitnych.

Realizacja szkolenia połączonego z wyjazdem studyjnym umożliwiła uczestnikom wymianę doświadczeń, wiedzy fachowej oraz dobrych praktyk w zakresie stosowania innowacyjnych rozwiązań w prowadzeniu gospodarki pasiecznej.

06 października 2017

Centralne Dni Kukurydzy PROCAM

Napisane przez

14 września 2017 r. w Gospodarstwie Rolnym Kujawscy w Głębokiem, gm. Kiszkowo, pow. gnieźnieński odbyły się Centralne Dni Kukurydzy PROCAM.
 

Program – jak zawsze – był bardzo bogaty i obejmował „coś dla ducha” i oczywiście „coś dla ciała”.

Przywitania gości dokonali: Arkadiusz Nowak, Bartosz Nowiński (Procam) i właściciele gospodarstwa – Państwo Kujawscy.

Spotkanie zostało podzielone na dwie części, tj. część wykładową, która obejmowała – jak wskazuje nazwa – wykłady, przegląd kolekcji odmian kukurydzy i lustrację poletek odmianowych z oferty PROCAM oraz równie ważną, bo obejmującą m.in. wymianę poglądów, doświadczeń, uwag w połączeniu z doznaniami kulinarnymi – część nazwaną (i słusznie)  „biesiadą wielkopolską”.

W części wykładowej swoje wystąpienia mieli:

Dr inż. Witold Szczepaniak z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Katedra Chemii Rolnej i Biogeochemii Środowiska – temat: „Racjonalne nawożenie kukurydzy z uwzględnieniem okresów krytycznych w jej rozwoju”  oraz

Artur Kleina, BIO-GEN – temat: „Mikrobiologiczne aspekty rewitalizacji gleby pod uprawę kukurydzy z użyciem bakteryjnego preparatu Rewital Pro+”.

Współorganizatorzy Centralnych Dni Kukurydzy – Gospodarstwo Rolne Kujawscy jest jednym z 96 gospodarstw Demonstracyjnych na terenie Wielkopolski.

Warto przy tej okazji podkreślić, że WODR w Poznaniu jako pierwszy Ośrodek w Polsce utworzył Sieć Gospodarstw Demonstracyjnych, która obecnie obejmuje – jak wspomniano wcześniej - 96 gospodarstw.

Gospodarstwo Państwa Kujawskich reprezentuje najwyższy poziom produkcji rolniczej. Na jego terenie odbywają się praktyki zawodowe oraz studenckie. Gospodarstwo Demonstracyjne Państwa Kujawskich jest też miejscem realizacji szkoleń, demonstracji oraz pokazów w celu ułatwienia transferu wiedzy z nauki do praktyki. Tutaj też,  ww. zadania są realizowane przez pracowników Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Gnieźnie. Należy podkreślić bardzo duże zaangażowanie właścicieli, serdeczność, życzliwość, otwartość  okazywaną na każdym kroku – i za to serdecznie dziękujemy.

Galeria

Ostatnio zmieniany 06 października 2017

 Jednym z wielu szkodników atakujących uprawy rzepaku jest gnatarz rzepakowiec. Szkody wyrządzają larwy, które są bardzo żarłoczne i w ciągu kilku dni potrafią zniszczyć całą plantację. Szkodnik ten atakuje m.in. rzepak, gorczycę oraz warzywa kapustne. Larwa gnatarza rzepakowca zimuje w glebie w kokonie. Wiosną następuje przepoczwarczenie, na przełomie maja i czerwca następuje wylot błonkówki. Samica składa na liściach pojedynczo, wzdłuż nerwów około 300 jaj. Młode larwy żerują na roślinach do 4 tygodni, później schodzą do gleby. Część z nich przepoczwarcza się dając początek drugiemu pokoleniu. Osobniki dorosłe wylatują na przełomie lipca i sierpnia. Samice składają jaja na liściach. Wylęgłe larwy po okresie żerowania schodzą do gleby gdzie zimują w kokonach.

Osobnik dorosły to błonkówka o długości 6 – 8 mm, ma 2 pary skrzydeł, głowę czarną, tułów i odwłok pomarańczowy, na tułowiu ma czarny wzór. Samice składają jaja o długości 0,8 mm, kremowe, w kształcie fasolki. Larwa jest koloru szarozielonego, z czasem robi się czarna z czarną głową, ma 3 pary odnóży tułowiowych i 8 par odnóży odwłokowych. Żeruje na spodniej stronie liścia wygryzając małe otwory, z czasem przechodzi na górną stronę liścia i zjada całe liście. Poczwarka jest ciemnoszara w ziemnym kokonie.

            Aby stwierdzić obecność larw na plantacji należy prowadzić systematyczny monitoring upraw. Sprawdzamy dolną stronę liścia czy występują najmłodsze stadia larwalne. Próg ekonomicznej szkodliwości w okresie wschodów roślin to 1 larwa na jednej roślinie, natomiast wiosną w czerwcu to 4 larwy na jednej roślinie. Stosując metody agrotechniczne ograniczamy liczebność występujących szkodników na roślinach. Wśród metod tych wyróżniamy: izolację przestrzenną, wczesny siew nasion, zwiększenie normy wysiewu nasion, zaprawianie nasion (zaprawa nasienna Lumiposa 625 FS w dawce 40 ml/500 tysięcy nasion).   

Po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości, możemy stosować metodę chemiczną – stosujemy środki ochrony roślin nalistne takie jak:

- Decis Mega 50 EW w dawce 0,15 l/ha

- Delta 50 EW w dawce 0,15 l/ha

Starszy doradca Wacław Biadała

Literatura

„ Atlas szkodników roślin rolniczych” – praca zbiorowa pod redakcją Pawła K Beresia.

Ostatnio zmieniany 05 października 2017
05 października 2017

Jubileuszowa Biesiada

Napisane przez

W sobotę, 30 września br. Miasteczko Krajeńskie było gospodarzem XX Biesiady Krajeńskiej. Organizowana przez Gminny Dom Kultury Biesiada, ma na celu kultywowanie, odkrywanie i promowanie kultury ludowej Krajny oraz przekazywanie tych tradycji młodemu pokoleniu.

W tym roku program Biesiady przygotowany przez organizatorów był bardzo rozbudowany. Już w piątek 29 września w kościele parafialnym pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Miasteczku Krajeńskim odbył się koncert zespołu Affabre Concinui.
O godzinie 9:00 w sobotę z Placu Wolności w Miasteczku Krajeńskim wyruszyła wycieczka terenami Krajny, której przewodził p. Roman Chwaliszewski – Kierownik Pilskiej Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu. Hasłem przewodnim wycieczki było: „Otwarte przestrzenie Krajny – krajeńskim szlakiem przez wioski, huby, osady…”.

Wieczorne biesiadowanie rozpoczęło się odśpiewaniem „Hymnu Krajny” przez Chór Towarzystwa Śpiewu im. I. J. Paderewskiego z Szamocina. Przybyłych gości powitała Wójt Gminy Miasteczko Krajeńskie – p. Małgorzata Włodarczyk oraz Dyrektor Domu Kultury – Ewa Stachowska. Następnie odbył się koncert Chóru Towarzystwa Śpiewu z Szamocina i występ Zespołu Pieśni i Tańca „Rodlanie” z Domu Polskiego z Zakrzewa.

Podczas spotkania „Krajniacy” z Wielkiego Buczka wspominali najważniejsze wydarzenia z poprzednich dziewiętnastu Biesiad.

Tradycyjnie „Krajniacy” mogli też skosztować lokalne potrawy, przygotowane przez młodzież z Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Michała Drzymały w Brzostowie.

Biesiadowanie zakończył występ kapeli podwórkowej „Rypcium – Pypcium” z Zakrzewa.

Ostatnio zmieniany 05 października 2017
05 października 2017

Kwiaty dzieciństwa

Napisane przez

Wiejskie ogrody z dzieciństwa stanowiły wizytówkę domu i gospodarzy, były miejscem wypoczynku, zbiorowiskiem różnych barw, zapachów i brzęczenia pszczół. Rośliny sadzone były najczęściej w rzędach, kępach lub klombach.

W ogródkach rosły najczęściej rośliny jednoroczne, cebulkowe – rzadziej byliny  oraz drzewa owocowe.

Począwszy od wiosny do późnej jesieni kwitły kolejno: szafirki, narcyzy, tulipany, irysy, niezapominajki, piwonie, ostróżki, kosmosy, floksy, aksamitki, cynie, naparstnice, dalie, lilie, liliowce, łubiny, malwy, groszek pachnący, mieczyki, rudbekie, słoneczniczek, słonecznik,  róże, maruna, nasturcje, szarłat, złocienie, lwie paszcze, astry.

Tradycyjne wiejskie ogródki znikają z krajobrazu wsi na rzecz minimalizacji czyli zaniedbany trawnik i iglaki.

Zwłaszcza gospodarstwa agroturystyczne powinny powrócić do tradycji, gdyż stanowią one o naszej tożsamości, wzbogacają krajobraz, różnorodność biologiczną, naszą kulturę.

Ostatnio zmieniany 05 października 2017