Łąki trwałe zajmują specyficzne siedliska pod względem warunków glebowych, wodnych, fizjograficznych i klimatycznych. To zbiorowiska wielogatunkowe traw, roślin bobowatych oraz wielu gatunków roślin zielnych, które tworzą na łąkach barwny aspekt. Niestety ten naturalny układ ekologiczny może ulegać znacznym przekształceniom w wyniku działalności człowieka.
Rośliny łąkowe, a zwłaszcza trawy, wyróżniają się trwałością oraz zdolnością do ciągłego odrastania po skoszeniu lub wypasie. Plonują w zależności od żyzności i wilgotności gleby oraz zawartości substancji zapasowych (cukrów), które warunkują ich wzrost i rozwój. Utrzymanie należytej żyzności gleby wymaga zwrotu pobranych przez rośliny składników pokarmowych. W przypadku użytkowania kośnego pobrane składniki praktycznie w całości wywożone są z łąki. Braki tych składników należy uzupełnić poprzez odpowiednie nawożenie mineralne, naturalne, organiczne. Takie nawożenie pozwala na nagromadzenie dostatecznych ilości węglowodanów, które umożliwiają ciągłe odrastanie roślin łąkowych oraz ich właściwe plonowanie.
Obniżenie trwałości łąk może być spowodowane przez:
- nieprawidłowe nawożenie,
- nieumiejętne stosowanie gnojowicy,
- używanie zbyt ciężkiego sprzętu do zbioru i konserwacji paszy zielonej, niedostosowanego do warunków siedliska,
- niewłaściwą częstotliwość i wysokość koszenia, która nie uwzględnia właściwości biologicznych roślin łąkowych.
Aby temu zapobiec, należy odmiennie traktować poszczególne typy florystyczne łąk. Na terenie Wielkopolski można spotkać m.in.:
Łąki mozgowe – to zbiorowiska mozgi trzcinowatej uznawane za najbardziej cenne i wysokowydajne wśród łąk wielokośnych w siedliskach mokrych. Mozga to trawa charakterystyczna dla łąk łęgowych rozlewiskowych, z których wody zalewowe spływają powoli, tworząc długotrwałe rozlewiska. Żywotność mozgi jest związana z wykształceniem dużej liczby rozłogów o charakterystycznej barwie różowo-czerwonej umieszczonych w warstwie przypowierzchniowej gleby. W nich znajdują się zaczątki nowych pędów oraz zapasowe węglowodany. Duża masa liści ogranicza dostęp światła do warstwy przygruntowej, a dolne części pędów, po ścięciu, dysponują niewielką powierzchnią asymilacyjną. Z tego powodu łąk mozgowych nie należy kosić zbyt nisko. Dodatnio reagują natomiast na nawożenie, gdyż z wysokim plonem wynoszą z gleby duże ilości składników pokarmowych. Bardzo mała wrażliwość na gnojowicę oraz łatwość wykorzystania zawartych w niej składników pokarmowych sprawia, że nawóz ten jest szczególnie przydatny dla tego typu łąk. Muszą być koszone przed wykłoszeniem, później dają siano twarde, małowartościowe.
Łąki wyczyńcowe – wykształciły się w dolinach rzek, są więc okresowo zalewane, przede wszystkim wiosną i latem. Wyczyniec jest najwcześniejszą trawą łąkową, wcześnie rozpoczyna wegetację i niekiedy kłosi się już pod koniec kwietnia. Łąki wyczyńcowe muszą być więc koszone najwcześniej. Umożliwia to uzyskanie kilku odrostów. Opóźnienie terminu koszenia i dopuszczenie do kwitnienia wyraźnie obniża strawność paszy. Nie pozostaje to również bez wpływa na żywotność roślin. Nawożenie łąk wyczyńcowych powinno być dostosowane do żyzności siedlisk glebowych.
Łąki rajgrasowe – to również łąki wielokośne, ale zlokalizowane na stanowiskach grądowych, gorszych pod względem wilgotnościowym i glebowym. Rajgras wyniosły, przewodni gatunek runi, jest trawą szybko rosnącą, co umożliwia kilkakrotne koszenie z uwzględnieniem właściwej fazy rozwojowej. Nie można ich kosić zbyt nisko ze względu na płytko umieszczony węzeł krzewienia. Ponadto, wysokie i obficie ulistnione pędy rajgrasu mają zazwyczaj w dolnej części zaschnięte blaszki liściowe. W związku z tym, po ścięciu, dysponują niewielką powierzchnią asymilacyjną, co osłabia ich żywotność i odrastanie. Nawożenie tego typu łąk powinno być dostosowane do specyfiki siedlisk pod względem żyzności i warunków wilgotnościowych.
Łąki typu kupkówki pospolitej – rzadko spotyka się w naturalnych, typowych siedliskach łąkowych. Częściej występuje na gruntach ornych i wówczas mają charakter łąk przemiennych. Kupkówka pospolita szybko odrasta i daje przynajmniej 3 pokosy w roku. Gatunek ten jest wrażliwy na niskie koszenie ostatniego odrostu, gdyż węglowodany zapasowe odkłada w dolnych częściach pędów. Z tego powodu ostatniego odrostu nie można zbyt długo spasać jesienią.
Łąki kłosówkowe – odznaczają się bogatym składem florystycznym, jednakże dominującym elementem jest kłosówka wełnista. Pomimo pewnych ograniczeń (obecność włosków) ocenia się ją wysoko pod względem pokarmowym i smakowym. Zlokalizowane w trudniejszych siedliskach nie dostarczają tak wysokich plonów jak wcześniej wymienione łąki wielokośne. Tego typu łąki powinny być koszone maksymalnie dwa razy w sezonie wegetacji, gdyż roślinność po skoszeniu odrasta powoli. Stosowanie intensywnego nawożenia mija się z celem, gdyż może doprowadzić do niekorzystnych zmian w składzie botanicznym oraz zmniejszyć ich trwałość.