Co to takiego?

Barszcz występuje najczęściej w rejonach byłych jego upraw, ale także daleko od nich, nawet w odległości kilkudziesięciu kilometrów. Jest to roślina obca (pochodzi z Kaukazu), którą sprowadzono do Polski na początku lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia jako nową roślinę paszową, przeznaczoną na kiszonki. Pomimo zalet, takich jak: duże plonowanie, duża plenność, trwałość, nie wszedł on do uprawy, a przedostał się z pól doświadczalnych na tereny użytkowane i nieużytkowane rolniczo, stając się groźnym chwastem. Rośnie na obrzeżach pól, łąkach, pastwiskach, obrzeżach lasów, poboczach dróg, skarpach rowów, śmietniskach, nieużytkach. Jest rośliną zielną, więc jej nadziemna część zanika na okres zimy i pojawia się ponownie bardzo wczesną wiosną tuż po ruszeniu wegetacji. Początkowo tworzy rozetę o średnicy 10-30 cm. Od początku maja następuje szybki wzrost rośliny i w końcu maja ma ona już ok. 2 m wysokości. W drugiej dekadzie czerwca barszcz zakwita. Łodyga kwiatowa dorasta do 2,5-3 m, a baldach centralny ma średnicę dochodzącą nawet do 80 cm. W drugiej dekadzie lipca barszcz ma już dojrzałe nasiona, które dość szybko się osypują i roślina zamiera. Roślina ta rozmnaża się wyłącznie z nasion. Z 1 ha otrzymać ich można nawet do 2,5 tony. Taką ilością można byłoby obsiać 200 ha ziemi. Osypane nasiona kiełkują wiosną roku następnego. W drugiej dekadzie sierpnia owocujących roślin już nie ma. Możemy natrafić na uschłe, powalone rurkowate łodygi kwiatowe, które u nasady mogą mieć średnicę nawet 10-15 cm.

Dlaczego należy go niszczyć?

Jest rośliną obcą, ekspansywną i parzącą. Zawiera duże ilości związków kumarynowych, które powodują trudno gojące się oparzenia na ludzkiej skórze. Na poparzenia narażone są także zwierzęta gospodarskie. Barszcz rani wymiona krów mlecznych, a wyleczenie jest praktycznie niemożliwe i eliminuje sztuki ze stada. Szkodliwe dla ludzi są również opary związków kumarynowych, których najwięcej wydziela się podczas słonecznej i upalnej pogody, w czasie kwitnienia i dojrzewania nasion. Przypada to na okres letnich wakacji (czerwiec, lipiec). W związku z tym, podchodzenie do tej niebezpiecznej rośliny i dotykanie jej czy fotografowanie z bliskiej odległości jest co najmniej lekkomyślne.

Jak i kiedy należy go niszczyć?

• Niewielkie ilości, do kilkunastu sztuk, najprościej wykopać lub wyrwać. Trzeba usunąć roślinę wraz z korzeniem, gdyż szyjka korzeniowa barszczu, z której wyrastają liście i łodyga znajduje się 3-4 cm pod powierzchnią ziemi. Gdy roślinę urwiemy, zetniemy lub skosimy, usuniemy tylko część nadziemną, która i tak odrośnie.
• Barszcz rosnący na polach ornych można niszczyć stosując orkę i bronowanie. Wyciągnięte na powierzchnię ziemi rośliny należy koniecznie pozbierać, pozostawione na polu będą rosły. Ze względu na pracochłonność metodę tę zaleca się na małych powierzchniach.
• Do niszczenia barszczu na dużych powierzchniach oraz użytkach zielonych użycie herbicydów jest konieczne. Częste koszenie na łąkach tylko osłabia rośliny, które biologicznie przystosowane są do ścinania.

Niszczenie barszczu w sezonie wegetacyjnym zajmuje od 1,5 do 4 lat i herbicydy totalne (jedynie skuteczne) stosuje się w trzech głównych terminach:

• wiosenny – do połowy maja, dopóki rośliny są jeszcze niskie;
• letni wczesny – czerwiec, w okresie wytwarzania pędów kwiatowych i kwitnienia osobników generatywnych oraz w okresie osiągnięcia przez młode rośliny 15-35 cm wysokości;
• letni późny – koniec sierpnia/wrzesień, gdy nowe pokolenie młodych roślin osiągnie 15-35 cm wysokości.

Czym?

Skuteczne są wyłącznie herbicydy totalne oparte na substancji aktywnej glyfosat.

Niszczenie barszczu na łąkach i pastwiskach?

W przypadku dużego zachwaszczenia należy dokonać ponownego zagospodarowania. Przed założeniem łąki należy jednak wprowadzić na kilka lat uprawy polowe, co umożliwi swobodne stosowanie, np. Roundupu Ultra 360 SL.

Opracowanie na podstawie: „Metoda i technika zwalczania barszczu Sosnowskiego”, Wydawnictwo IMUZ Falenty.