Chrząszcz czarny długości 2-2,5 mm, metalicznie błyszczący, o odcieniu granatowym lub ciemnozielonym, z trójczłonowymi czułkami zakończonymi buławką. Jajo jest białe, wydłużone, długości 0,5 mm. Larwa ma kolor biały, z 2-3 ciemnymi plamkami na grzbiecie, z ciemną głową, z trzema parami odnóży, osiąga 4 mm długości.

Słodyszek rzepakowy – fot. Farmer.pl

Chrząszcze zimują w ściółce, na miedzach, rowach i skrajach lasów. W temperaturze gleby około 10^oC opuszczają miejsca zimowego spoczynku i przenoszą się na kwiaty koloru żółtego. Na pola rzepaku przelatują w okresie przed kwitnieniem, gdy temperatura powietrza osiągnie wartość powyżej 15^oC. Chrząszcze przegryzają pąki, aby dostać się do pyłku kwiatowego. Ponadto samice uszkadzają pąki kwiatowe, składając w nie jaja pojedynczo (do 200 sztuk). Larwa rozwija się w pąku około 5 tygodni. Dorosłe larwy opuszczają kwiaty i zagrzebują się w ziemi, gdzie się przepoczwarzają. Chrząszcze pojawiają się w czerwcu i po krótkim okresie żerowania pod koniec sierpnia przelatują na miejsce zimowania. Słodyszek rzepakowy ma tylko jedno pokolenie w roku.

Stadium szkodliwym są chrząszcze, które w fazie pąkowania nadgryzając pąki wyrządzają największe szkody. Jeśli faza pąkowania z powodu chłodów przedłuża się, szkody mogą być bardzo duże. Uszkodzone pąki żółkną, usychają, a następnie odpadają, pozostają jedynie szypułki kwiatowe. W okresie kwitnienia chrząszcze nie wyrządzają szkód, a jeśli ich liczebność nie jest zbyt duża, mogą przyczynić się do lepszego zapylania rzepaku. Larwy odżywiają się pyłkiem kwiatowym i nektarem nie wyrządzając szkód. Uszkodzenia powodowane przez słodyszka rzepakowego można pomylić z objawami cylindrosporiozy na łuszczynach (silnie porażone łuszczyny są zniekształcone, zasychają i przedwcześnie dojrzewają), ze szkodami wyrządzanymi przez późne przymrozki (górna część łuszczyn zasycha i karłowacieje) oraz ze szkodami spowodowanymi przez suszę (brak kwiatów w określonym miejscu kwiatostanu lub przedwczesne opadanie pąków, a szypułki mają wówczas ostre zakończenie). Roślinami żywicielskimi są, poza rzepakiem i rzepikiem, liczne gatunki roślin kapustowatych.

Słodyszek rzepakowy jest odporny na niekorzystne warunki atmosferyczne, co stanowi niebezpieczeństwo dla roślin rzepaku w okresie pąkowania. Jeśli w tym czasie jest chłodno i faza pąkowania przedłuża się, szkody mogą być bardzo duże, gdyż chrząszcze mają warunki do długotrwałego żerowania. Określeniu przelotu chrząszczy słodyszka rzepakowego służyć mogą kryteria termiczne. Szkodnik zaczyna się poruszać w leżach zimowych przy średniej temperaturze 7-9^oC, pierwsze przeloty owadów na plantacje odbywają się w temperaturze powyżej 10^oC. Przy 13^oC loty nasilają się, a gdy temperatura przekroczy 15^oC następują masowe loty chrząszczy.

Występowanie i rozwój szkodnika ograniczają:

• izolacja przestrzenna od innych roślin kapustowatych,
• wysiew odmian wcześnie zakwitających,
• prawidłowa agrotechnika i zrównoważone nawożenie oraz chemiczne zwalczanie.

Opracowano na podstawie: Poradnik Sygnalizatora Ochrony Rzepaku, IOR PIB Poznań, 2008.