W celu ograniczenia chemizacji rolnictwa i degradacji środowiska naturalnego z dniem 1 stycznia 2014 roku w krajach Unii Europejskiej wprowadzono integrowaną ochronę roślin. Zasady integrowanej ochrony roślin powinny być stosowane przez wszystkich profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin. Głównym założeniem jest stosowanie w pierwszej kolejności metod niechemicznych ochrony roślin, które polegają na zapobieganiu występowania organizmów szkodliwych, przede wszystkim poprzez odpowiednią agrotechnikę, metody biologiczne i fizyczne. Jeżeli te metody okażą się nieskuteczne, w przypadku zagrożenia plonu i opłacalności produkcji, należy zastosować chemiczną regulację populacji agrofagów.
Optymalne nawożenie jest ważnym elementem agrotechniki roślin. Według danych statystycznych aż w 40-50% decyduje o wysokości plonu i zapewnia roślinie harmonijny wzrost. Pozostałą część stanowią: dobór odmian, zmianowanie, ochrona roślin, siew, zbiór i przechowywanie oraz uprawa roli. Prawidłowe nawożenie opiera się na uregulowanym odczynie gleby, który wspomaga krzewienie i wzrost roślin. Optymalne nawożenie powoduje wzrost konkurencyjności roślin w stosunku do chwastów, chorób i szkodników. Sprawia, że rośliny są dobrze odżywione, silne, łatwiej konkurują z chwastami, są bardziej odporne na infekcje. Nawożenie powinno uwzględniać wszystkie składniki pokarmowe, które są potrzebne roślinom. Poniżej przedstawiono orientacyjną ilość najważniejszych składników pokarmowych potrzebnych do osiągnięcia plonu 6 ton pszenżyta.
Część składników pokarmowych roślina czerpie z gleby, a pozostałe z nawozów naturalnych i mineralnych. Aby prawidłowo ustalić dawkę nawozu, należy najpierw wykonać analizę gleby, żeby poznać jej zasobność w składniki odżywcze, tj. azot, fosfor, potas i magnez oraz odczyn pH. Należy także uwzględnić ilość zastosowanego nawozu naturalnego, czyli obornika, gnojowicy czy gnojówki, rodzaj i jakość gleby, rodzaj przedplonu, przewidywany plon oraz odmianę.
Ważny jest stosunek azotu, fosforu i potasu N:P:K względem siebie, który różni się w zależności od rodzaju rośliny i zasobności gleby, np. dla pszenżyta powinien wynosić 2:1:2. Zmniejsza on podatność na choroby.
Azot jest ważnym czynnikiem plonotwórczym, efektywnie pobieranym przez rośliny. Wpływa również na rozmiar i nasilenie chorób roślin uprawnych, a także występowanie szkodników. Zbyt wysokie nawożenie np. zbóż zwiększa ryzyko wylegania oraz porażenia przez mączniaka właściwego i rdzę źdźbłową zbóż. Późne nawożenie tym nawozem powoduje przedłużenie wegetacji roślin i sprzyja rozwojowi szkodników np. mszyc, które wysysają soki roślinne, niszcząc strukturę roślin, co powoduje łatwy dostęp patogenów i wywołuje choroby np. żółtą karłowatość jęczmienia. Azot jest potrzebny roślinom w fazie krzewienia, początku strzelania w źdźbło i kłoszenia.
Dawka azotu musi uwzględniać wysokość zakładanego plonu oraz zawartość azotu mineralnego w glebie. Należy podzielić ją na dwa terminy: I – wiosenny to 60-70% dawki i II termin – 30-40% dawki w okresie kłoszenia. Aplikacja azotu w pierwszym terminie wpływa na pobudzenie roślin do krzewienia i pokrycie potrzeb pokarmowych do fazy strzelania w źdźbło. Decyduje się tutaj zawiązanie źdźbeł wegetatywnych. Druga dawka przypada na koniec krzewienia. Jej zadaniem jest zwiększenie liczby zawiązanych kłosów i zawiązków kłosków.
Nawożenie fosforem i potasem spełnia ważne zadania we wzroście roślin.
Fosfor uczestniczy w procesach fotosyntezy, syntezie białek, transportuje asymilaty. Wpływa na wzrost systemu korzeniowego na początku rozwoju roślin. Następny krytyczny okres to wczesna wiosna, kiedy fosfor potrzebny jest do regeneracji roślin po zimie i wspomaga krzewienie. Zmniejsza nasilenie chorób, tj. zgorzeli podstawy źdźbła, mączniaka zbóż, głowni kukurydzy, a także parcha zwykłego ziemniaka. Potas odgrywa w roślinie rolę regulatora gospodarski wodą. Ponadto na roślinach dobrze zaopatrzonych w ten składnik pokarmowy hamuje rozwój chorób, np. rdzy, mączniaka, zgorzeli, zarazy ziemniaka czy kiły kapuścianej na rzepaku i kapuście.
Krytyczne fazy zapotrzebowania na ten pierwiastek przypadają na strzelanie w źdźbło oraz kwitnienie i dojrzewanie. Im lepsze odżywienie roślin potasem względem azotu, tym lepsza odporność roślin na porażenie przez patogeny. Nawożenie fosforem i potasem wykonuje się najczęściej przed siewem roślin, pod orkę siewną.
Magnez kontroluje efektywność stosowanego azotu, a wapń obok regulacji odczynu gleby jest ważnym czynnikiem zmniejszającym nasilenie występowania kiły kapusty. Natomiast nadmierne dawki wapnia sprzyjają występowaniu parcha zwykłego na ziemniakach.
Mikroelementy, głównie miedź, mangan, molibden, cynk, żelazo przyczyniają się do lepszego wykorzystania makroskładników, ograniczają rozwój chorób grzybowych oraz wpływają na procesy biochemiczne zachodzące w roślinach. Ich brak najszybciej się uwidacznia tam, gdzie nie stosowano obornika.
Optymalne zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe zapewnia ich najlepszy wzrost, hamuje rozwój patogenów, przez co daje wysokie plony o najwyższej jakości. Ponadto eliminuje choroby wywołane niedoborem składników odżywczych, zmniejsza atrakcyjność roślin dla szkodników oraz zmniejsza ich podatność na choroby. Jest bardzo ważnym elementem integrowanej ochrony roślin w gospodarstwie rolnym.