Z uwagi na wycofanie zapraw owadobójczych zawierających neonikotynoidy już w okresie jesieni może wystąpić zwiększona presja niektórych szkodników rzepaku ozimego. W celu zdiagnozowania zagrożeń przez szkodniki na plantacjach rzepaku bezpośrednio po wschodach rzepaku do pierwszych mrozów zaleca się wystawianie żółtych naczyń, które pozwolą uściślić liczebność wystąpienia szkodników, takich jak pchełka ziemna i rzepakowa, śmietka kapuściana oraz chowacz galasówek.

Żółte naczynia napełniamy wodą z dodatkiem kilku kropli płynu do mycia naczyń, który zmniejsza napięcie powierzchniowe, co uniemożliwi wydostaniu się owadów z tegoż naczynia. Kilka cm od powierzchni naczynie powinno posiadać małe otwory, które umożliwią spływanie nadmiaru wody w przypadku opadów atmosferycznych. Naczynia wystawiamy około 20 m od obrzeża pola w głąb plantacji rzepaku od strony lasów lub innych zadrzewień. W czasie wzrostu roślin wysokość żółtych naczyń podnosimy dostosowując je do wysokości roślin. Obserwacje powinno się prowadzić co najmniej raz na 2-3 dni.

W przypadku innych szkodników możemy zastosować: czerpakowanie, pułapki chwytne, żółte tablice lub lustracje wzrokowe obserwując presję szkodników oraz rodzaj uszkodzeń na roślinach. Integrowana ochrona roślin dopuszcza stosowanie metody chemicznej po przekroczeniu progów zagrożenia.

Progi ekonomicznego zagrożenia rzepaku ozimego jesienią:

• śmietka kapuściana – 1 śmietka w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni
• chowacz galasówek – 2-3 chrząszcze w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni
• rolnice – wschody roślin, 6-8 gąsienic na 1 m² 
• pchełka ziemna i rzepakowa – 1 chrząszcz na 1 mb rzędu rzepaku
• gnatarz rzepakowiec – 1 larwa na roślinie rzepaku
• mszyca kapuściana – wystąpienie pierwszych kolonii mszyc na roślinach rzepaku
• ślimaki – po siewie i w okresie wschodów 2-3 ślimaki na pułapkę lub zniszczenie 5% roślin
• ślimaki – w fazie 1-4 liści i fazach późniejszych 4 ślimaki na pułapkę lub zniszczenie 10% roślin
• tantniś krzyżowiaczek – 1 gąsienica na 1 roślinie

Środki ochrony roślin zalecane do zwalczania pchełek:

• Agria-Deltametryna 2,5 EC w dawce 0,25 l/ha
• Decis 2,5 EC w dawce 0,25 l/ha
• Decis Mega 50EW w dawce 0,15 l/ha
• Khoisan 25 EC w dawce 0,25 l/ha
• Patriot 100 EC w dawce 0,065 l/ha

Do zwalczania gnatarza rzepakowca można zastosować zoocydy:

• Decis Mega 50EW w dawce 0,15 l/ha
• Karate Zeon 050 CS w dawce 0,12-0,15 l/ha
• Wojownik 050 CS w dawce 0,12-0,15 l/ha

W celu zabezpieczenia plantacji przed innymi szkodnikami rzepaku ozimego, np. rolnic, śmietki kapuścianej, tantnisia krzyżowiaczka, chowacza galasówki czy miniarek, aktualnie pozostają metody niechemiczne.

Opracowanie: Roman Szulc – CEIOR w Sielinku