Wzrost gospodarczy na obszarach wiejskich w Wielkopolsce uzależniony jest w dużym stopniu od rozwoju różnorodnych form przedsiębiorczości, które wpływają na dobrobyt i standard życia rolników i mieszkańców obszarów wiejskich. Przyszły sukces wiąże się nierozerwalnie z wyszukiwaniem nowych możliwości działalności pozarolniczych, stanowiących dodatkowe źródła dochodu. Rolnictwo to wciąż branża niedoceniana a tymczasem na tym właśnie rynku swoją niszę znajduje coraz więcej młodych przedsiębiorców. Dobry pomysł na biznes, niezależnie od tego, czy prowadzi się go w gospodarstwie rolnym, w domu, w ogrodzie czy w budynku gospodarczym zaadaptowanym na przetwórstwo, musi w efekcie końcowym dać produkt lub usługę w miejscu i o czasie, w którym akurat klient go potrzebuje. Dlatego tak ważne jest rozpoznanie rynku i własnych możliwości przy wdrażaniu pomysłu na biznes.
20 listopada b.r. Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego nr 6 w Koninie wziął udział w zorganizowanym przez panią Elżbietę Dryjańską wyjeździe studyjnym pt.: Rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich". Wyjazd miał miejsce na terenie powiatu konińskiego, by przekonać uczestników, że dobrych przykładów przedsiębiorczości nie trzeba szukać daleko, bo są one w zasięgu ręki.
Realizowanie przedsięwzięć pozarolniczych jest możliwe, tylko trzeba mieć dobry pomysł i odwagę, by podjąć wyzwanie. Uczestnicy wyjazdu odwiedzili trzy gospodarstwa rolne, w których rolnicy zdecydowali się na dodatkową działalność. Dzięki pomysłowości, pracowitości i zaangażowaniu a następnie profesjonalizmowi pomysł „wypalił”. Pierwsze kroki skierowaliśmy do gospodarstwa rolnego w Królikowie Czwartym, w którym pan Błażej Szczeciński uprawia boczniaki. Producent w sposób bardzo komunikatywny i praktyczny, przedstawił ogólne zasady produkcji boczniaka. Poznaliśmy przede wszystkim odmiany oraz warunki, jakie muszą być spełnione, żeby grzyb urósł i rozwijał się prawidłowo. Pan Błażej podkreślał, że uprawa boczniaka, to tak naprawdę umiejętność obserwacji stanu uprawy, wyciąganie na bieżąco właściwych wniosków w zakresie jego potrzeb klimatycznych w danej fazie rozwoju i zapewnienie warunków. W gospodarstwie prowadzona jest uprawa intensywna - zbiera się maksymalnie 2 rzuty a okres uprawy towarowej nie przekracza 6 tygodni. Nikt z nas nie przypuszczał, ile trzeba wziąć pod uwagę aspektów zabierając się za hodowlę boczniaka. Liczy się pracowitość, ale też wdrażanie własnych rozwiązań.
Następnie odwiedziliśmy gospodarstwo agroturystyczne „Pod Brzozami” o specjalizacji - rodziny z dziećmi – pana Mariusza Nowaka w Grochowach. Pan Mariusz wraz z małżonką Joanną oprowadzili nas po obiekcie a następnie na przygotowanej prezentacji krok po kroku pan Mariusz omówił swoje kolejne działania, zarówno inwestycyjne jak i promocyjne. Planowanie pozwala mu przygotować ofertę taką, którą z wyprzedzeniem prawie rocznym ma zawsze zarezerwowaną. Pomysłów na zainteresowanie dzieci „swoistym życiem gospodarstwa rolnego„ można pozazdrościć. Dzieci angażują się tak mocno w to, co oferuje gospodarz, że prawie każde z nich wyjeżdża z przekonaniem, że zostanie w przyszłości rolnikiem. Pan Mariusz pokazał nam też zamieszczoną ofertę działalności w mediach oraz innowacje marketingowe, zachęcające do skorzystania z oferty. Obiekt wywarł na nas duże wrażenie, ponieważ był rozległy a mimo to starannie przygotowany (trawa zieloniutka, przystrzyżona) i pod względem wygody i różnorodności, ale przede wszystkim bezpieczeństwa.
Ostatnim punktem wyjazdu studyjnego była serownia pani Ilony Michalak w Kucharach Borowych. Pani Ilona opowiedziała o przetwórstwie mleka z własnego gospodarstwa, o otwarciu się na nowe rynki i o planach inwestycyjnych. Podzieliła się z nami przede wszystkimi pasją, z jaką realizuje swój pomysł na biznes. Zaprezentowała swoje produkty i przygotowała ich degustację. Smak i aromat, ale też jakość i wartość odżywcza oferowanych serów powoduje, że produkt „sprzedaje się sam”. To utwierdziło panią Ilonę w tym, że był to strzał w dziesiątkę i sposób na dalszy rozwój gospodarstwa rolnego. Utwierdziło także nas, którzy próbowaliśmy z zapałem tych smakołyków.
Wyjazd studyjny miał wymiar poznawczy i edukacyjny zarówno dla doradców jak i rolników poszukujących szansy na sukces w swoim gospodarstwie. Poznaliśmy motywy, jakimi kierowali się rolnicy przy wyborze swych działalności, specyfikację ich produktów, wymogi związane z założeniem i prowadzeniem działalności, a także plany na przyszłość. Wymiana doświadczeń posłuży, jako inspiracja do zachęcania kolejnych rolników do aktywności twórczej. Jedno wiemy na pewno. Trzeba mieć pomysł i możliwości finansowe na starcie, ale równie ważne jest potem nieprzerwane przekonanie o tym, co się robi, wytrwałość i cierpliwość w dążeniu do celu. Wiedzy, jaką zdobyli poprzez praktykę pan Mariusz, pani Ilona i pan Błażej doradcy nie znajdą w Internecie i czasopismach.

Bardzo, bardzo dziękujemy pani Eli za zorganizowanie wyjazdu!

Właściwe przygotowanie loszek remontowych do rozrodu ma znaczący wpływ na wyniki ekonomiczne chowu trzody chlewnej. Obserwacje wskazują, że niektórzy rolnicy mają jeszcze kłopoty z prawidłowym przygotowaniem loszek do remontu stada. Główne wymagania, które stawia się loszce są następujące:

1.Powinna rozpocząć aktywność płciową możliwie wcześnie i w planowanym terminie.

2.Powinna urodzić liczny miot w 10 – 11 miesiącu życia, przy niezbyt dużej masie ciała.

3.Powinna dobrze wykarmić prosięta nie tracąc nadmiernie kondycji.

Na możliwość spełnienia tych wymogów wpływa wiele czynników. Pomijając podstawowe z nich jak: genotyp /wcześniejsze dojrzewanie niektórych ras i loszek krzyżówkowych/,żywienie w trakcie odchowu, warte omówienia są: stres, flushing, wiek i masa ciała przy pierwszym kryciu, termin krycia lub inseminacji.

Stres: Podobnie jak stres związany z odstawieniem prosiąt wpływa na wystąpienie rui u lochy, tak i stres związany z transportem lub przegrupowaniem do innego kojca w wieku dojrzewania płciowego wpływa na wystąpienie u większości loszek rui po 4-7 dniach. W praktyce to zjawisko pozwala na wywołanie u loszek odpowiednio wcześnie i w dowolnym terminie rui, a także synchronizacji rui u wielu loszek.

Wiek i masa ciała przy pierwszym kryciu lub inseminacji: Prawidłowo utrzymana i żywiona loszka powinna być wyselekcjonowana do zapłodnienia w wieku ok.170 dni i masie ciała ok 90 kg. Niektóre badania sugerują, że w wieku 170 – 270 dni wraz z kolejnym opóźnieniem o 3 tygodnie krycia lub inseminacji zwiększa liczbę urodzonych prosiąt. Celowe opóźnianie zapłodnienia ponad minimalny dopuszczalny wiek i masę ciała jest jednak niesłuszne ze względu na małe prawdopodobieństwo uzyskania bardziej licznego miotu. Wraz ze wzrostem masy ciała i postępowaniem wieku zwiększa się wprawdzie intensywność owulacji, lecz towarzyszy temu większa obumieralność zarodków. Silniejszy jednak wpływ na liczebność pierwszego miotu ma kolejność rui, w której loszka została zapłodniona. Liczba komórek jajowych jest najmniejsza w pierwszej rui i ma tendencję wzrostową o prawie jedno jajo w drugiej, a następnie w trzeciej rui. Ze względu jednak na większe straty zarodków u starszych i cięższych loszek korzyści z przesunięcia krycia lub inseminacji z drugiej na trzecią są nikłe. Skuteczność krycia –inseminacji w pierwszej rui jest niska stąd preferowane jest krycie lub inseminacja w drugiej kolejnej rui.

Flushing: żywienie do woli loszek rosnących jak i obfite żywienie po pokryciu zwiększają straty zarodków. Natomiast wzrost żywienia o 50 -100 procent w stosunku do normalnego poziomu na około dwa tygodnie przed kryciem zwiększa miot o około 1 prosię. Koszt dodatkowo zużytej paszy jest stosunkowo niewielki i często zwraca się z nadwyżką.

Termin inseminacji lub krycia: Najwłaściwszym terminem inseminacji czy krycia gwarantującym uzyskanie maksymalnego wskaźnika zapłodnień to 10 – 15 godzin przed owulacją. Jednak z powodu niemożności ustalenia dokładnego czasu owulacji kilkukrotne krycie bądź inseminacja stwarzają większą szansę utrafienia w najwłaściwszy moment. Wiele badań potwierdziło celowość dwu, a nawet trzykrotnego krycia czy inseminacji. Przy stosowaniu inseminacji lub krycia jednorazowego zaleca się dopuszczanie knura do loszki przed upływem 24 godzin od zauważenia pierwszych oznak rui , a przy inseminacji podobnie -16 – 24 godzin. Natomiast przy kryciu dwukrotnym pierwszy raz dopuszczamy knura 18-24 godzin od pierwszych oznak rui, a drugi raz po upływie 12-16 godzin od pierwszego krycia. Przy dwukrotnej inseminacji dla loszek zaleca się pierwszy zabieg na 8-14 godzin, a drugi 20-26 godzin od pierwszych oznak rui.

Na podstawie omówionych czynników wpływających na przyspieszenie dojrzewania płciowego i liczebność miotu można zaproponować ten system postępowania z loszkami. Dobrze odchowanym i zdrowym loszkom wyselekcjonowanym lub zakupionym w wieku ok. 170 dni i masie ciała ok. 90 kg /w przypadku własnych loszek należy je przegrupować do innego kojca /i umożliwić kontakt bezpośredni z dorosłym knurem celem pobudzania. Powinien to być kontakt kontrolowany bezpośredni polegający na wpuszczaniu knura do kojca loszek na ok. 15 minut każdego dnia. Pobudzanie loszek należy rozpocząć w 170 – 180 dnia ich życia i prowadzić przez następnych 10 dni. Po tym czasie kontakt z knurem należy przerwać, ponieważ jest mało prawdopodobne, aby do tego czasu u wszystkich loszek nie wystąpiła pożądana reakcja. Po upływie ok. 1 tygodnia od pierwszej rui loszek, czyli na ok. 2 tygodnie przed drugą, należy rozpocząć wzmożone żywienie tzw. flushing, czyli zwiększyć dawkę pokarmową 50 – 100 procent. W momencie wystąpienia drugiej rui należy wrócić do umiarkowanego poprzedniego poziomu żywienia, zastosować krycie bądź inseminację w odpowiednim czasie, tak jak to uprzednio zostało opisane. Loszkom w okresie laktacji należy podawać paszę wysokoenergetyczną, bogatą w wysokiej jakości białko i dobrze zbilansowaną. Ten system można zastosować jedynie w gospodarstwach posiadających własnego knura, ale warto myślę zastosować, choć niektóre z wyżej omówionych czynników, które na pewno dadzą pozytywne wyniki w produkcji i dalszym użytkowaniu loszek remontowych.

Opracowanie – Stanisław Żary

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”.

Operacja pn. „Koszty funkcjonowania Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich w województwie wielkopolskim realizującej zadania PROW 2014-2020 w latach 2018-2019” mająca na celu zapewnienie etatu koordynatora SIR oraz brokera w województwie wielkopolskim, zapewnienie odpowiednich warunków pracy pracownikom Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu realizującym zadania Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, zapewnienie wysyłki dokumentacji oraz realizacji delegacji związanych z realizacją zadań Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Planuje się, iż operacja zapewni możliwość funkcjonowania podmiotu odpowiedzialnego za realizację zadań określonych w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Agroturystyka cieszy się coraz większym zainteresowaniem, zarówno wśród odwiedzających gospodarstwa oraz tych, którzy zamierzają założyć taką działalność. Tak duże zainteresowanie wynika między innymi z tego, że obecna agroturystyka oprócz zwykłego wypoczynku obejmuje szereg usług towarzyszących oraz stwarza szanse zapoznania się z życiem i pracą ludności wiejskiej.

Oferta agroturystyczna skierowana jest głównie do mieszkańców dużych miast, którzy poszukują spokoju, ciszy, zwolnienia tempa życia przy równoczesnym wzroście aktywności ruchowej, kontaktów międzyludzkich opartych na życzliwości i więzach rodzinnych. Warto podkreślić, że wypoczynek w gospodarstwie agroturystycznym może być połączony z uczestnictwem w codziennym życiu i zajęciach jej mieszkańców, a także korzystania z produktów żywnościowych wyprodukowanych w gospodarstwie rolnym.

Obecnie w powiecie tureckim działa 16 gospodarstw, w tym 3 to obiekty turystyki wiejskiej znajdujące się na obszarach wiejskich, ale nie związane z gospodarstwem rolnym. Pozostałe 13, to gospodarstwa, w których miejsca noclegowe znajdują się w budynkach w czynnych gospodarstwach rolnych. Łącznie w gospodarstwach, na powiecie tureckim, turyści mają do dyspozycji 127 miejsc noclegowych, w tym 109 miejsc w gospodarstwach agroturystycznych, a 18 miejsc w obiektach turystyki wiejskiej.

A oto wykaz adresowy obecnie działających gospodarstw, na poszczególnych gminach powiatu tureckiego:

Gmina Dobra:

Alina i Sylwester Janik – Eko-agroturystyka „Bliżej Natury”, 62-730 Dobra, Dąbrowa 13, tel. 63 2799230; 505264707 – 15 miejsc noclegowych w czynnym gospodarstwie rolnym

Ewa Kaszczyk-Zajbert i Tomasz Zajbert – „AgroLOLEK”, 62-730 Dobra, Ugory 27, tel. 609509171 – 15 miejsc noclegowych w czynnym gospodarstwie rolnym

Gmina Tuliszków:

Ewa i Jerzy Klejna – „MALWA”, 62-740 Tuliszków, Tarnowa 116, tel. 503039965 – 8 miejsc noclegowych

Sławomir i Iwona Marciniak – „JAŚMIN”, 62-740 Tuliszków, Tarnowa 115, tel. 506333307; 515511058 – 12 miejsc noclegowych w czynnym gospodarstwie rolnym

Gmina Przykona:

Maria Pawlak – „U PAWLAKÓW”, 62-731 Przykona, Bądków Drugi 5, tel. 607550010 – 6 miejsc noclegowych w czynnym gospodarstwie rolnym

Ewa Dzieran-Hadław - „ZAGRODA OLSZÓWKA”, 62-731 Przykona, Olszówka 1c, tel. 735771484 – 9 miejsc noclegowych w czynnym gospodarstwie rolnym

Gmina Władysławów

Martyna Zając-Andrzejewska, Robert Andrzejewski – „WIGWAM RUSSOCICE”, 62-710 Władysławów, Russocice 125, tel. 695755771 – 4 miejsca noclegowe

Anna i Piotr Kujawa – Gospodarstwo Agroturystyczne KUCYK, 62-710 Władysławów, Skarbki 22, tel. 603321047 – brak miejsc noclegowych

Barbara Straszewska – 62-710 Władysławów, Międzylesie 1, tel. 512149640 – 4 miejsca noclegowe w czynnym gospodarstwie rolnym

Gospodarstwo Agroturystyczne Konik Polski – 62-710 Władysławów, Mariantów 4, tel. 665246709 – brak miejsc noclegowych

Gmina Kawęczyn

Katarzyna i Andrzej Majewscy – Stadnina Koni Huculskich „SKARBIEC”, 62-704 Kawęczyn, Młodzianów 26, tel. 691712961 – 4 miejsca noclegowe w czynnym gospodarstwie rolnym

Gmina Turek

Krystyna Filipiak – „NAD RZECZKĄ”, 62-700 Turek, Kowale Księże 13, tel. 723517013 – 6 miejsc noclegowych w czynnym gospodarstwie rolnym

Gmina Brudzew

Agnieszka Galoch – 62-720 Brudzew, Bogdałów 28, tel. 601166882 – 20 miejsc noclegowych w czynnym gospodarstwie rolnym

Sylwia Robaszkiewicz – 62-720 Brudzew, Olimpia 15, tel. 695585677 – 12 miejsc noclegowych w czynnym gospodarstwie rolnym

Gmina Malanów

Magdalena Adamek – „DĘBOWE ZACISZE”, 62-709 Malanów, Zygmuntówek 8, tel. 695945092; 603079783 – 6 miejsc noclegowych

Agnieszka Laksander – 62-709 Malanów, Czachulec Stary 6, tel. 667422828 - 6 miejsc noclegowych w czynnym gospodarstwie rolnym.

Właściciele wymienionych gospodarstw agroturystycznych serdecznie zapraszają do swoich obiektów, gdzie z pewnością każdy znajdzie spokój i ciszę, a oferta zaprezentowana przez gospodarzy sprawi, że wypoczynek na wsi będzie udany.