Wiosna w sadzie tradycyjnym

Koniunktura w rolnictwie Wielkopolski

w kwietniu 2012 r.

(na podstawie ankietowania gospodarstw rolnych)

 Dział Ekonomiki, Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi  badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankiet badania koniunktury w rolnictwie prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.

Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy, a następnie zestawiana jest ankieta zbiorcza dla województwa. Odpowiedzi ilościowe w ankiecie zbiorczej są prezentowane w procentach, co jest bardziej czytelne. Poza tym w zestawieniu zamieszczone są wykresy, które obrazują graficznie odpowiedzi rolników.

 Główne pytania ankiety to:

1. sytuacja finansowa gospodarstw rolnych,
2. zakupy bieżące,
3. inwestycje,
4. kredyty,
5. ocena perspektyw gospodarowania,
6. dane o kierowniku gospodarstwa.

 W kwietniu 2012 r. ankietowano 254 gospodarstwa rolne, gospodarujące na 8 180 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet można wywnioskować że:  

 Ad.1. przychody pieniężne 42 % rolników wykazuje jako takie same, a 17 % większe, jednocześnie 37 % przewiduje że w lipcu 2012 r. też będą takie same, a tylko 19 % że większe. Przewidywaną sytuację w finansach gospodarstw potwierdzają nastroje w „przyszłości gospodarowania”. Przewidywane oszczędności na tym samym poziomie, a zadłużenia z niewielkim wzrostem.

 Ad.2. w zakupach nawozów mineralnych 48 % kupiło tyle samo i 12 % więcej, pasz 50 % tyle samo i 16 % więcej, środków ochrony roślin 46 % tyle samo i 12 % więcej. Kilku procentowy wzrostu zakupów nawozów mineralnych, środków ochrony roślin i pasz oraz brak zakupów w 3 % nawozów, w 12 % pasz i w 6 % środków ochrony roślin w porównaniu do poprzedniego okresu, jest sygnałem o słabej „zasobności” rolników i przeznaczenia 59 %  na zakup środków do produkcji rolnej ze wsparcia finansowego z UE.

 Ad.3. inwestycje to w 23 % kupili lub planują kupić maszyny i urządzenia rolnicze i 12 % w zakresie inwestycji budowlanych. Poziom tych inwestycji wykazuje spadek do poprzednich okresów ze względu na kłopoty z finansowaniem kredytów preferencyjnych.

 Ad.4. w zakresie kredytów, 37 % ankietowanych wzięło kredyty preferencyjne, a 13 % kredyty rynkowe. W kredytach jest widoczny spadek z 60 % do 50 % gospodarstw wspiera się kredytami bankowymi.

 Ad.5. w ocenie perspektyw gospodarowania, na którą jako dobrą w kwietniu br. było 15 % odpowiedzi, a jako złą też 16 % odpowiedzi i pozostałe 69 % odpowiedzi to obawa w przyszłość gospodarowania, na co głównie ma wpływ spadająca opłacalność produkcji rolniczej i perspektywa wzrostu ceny środków do produkcji rolnej.

 Ad.6. dotyczy informacji, że rolnik ma 31-45 lat - 42 %, 46-60 lat - 48 %, a wykształcenie rolników to w 59 %  średnie lub pomaturalne zawodowe, a w 8 % wyższe. Odpowiedzi te obrazują aktualny w tym zakresie status rolników.

 Poza tym interesujące i niepokojące są odpowiedzi na temat przeznaczenia wsparcia finansowego z UE, które na potrzeby życiowe wynosiło aż dla 26 % rolników, a na środki produkcji rolnej 59 %, a tylko 15 % było na inwestycje w gospodarstwie.   

 Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele z wykresami zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie obrazują tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w kwietniu 2012 r. jak też i nastroje ludności rolniczej. Z odpowiedzi tych wynika, że początek  roku dla rolnictwa i wsi jest gorszym na tle poprzednich okresów, a widać to szczególnie po odpowiedziach o bieżącej sytuacji finansowej z jednej strony i z drugiej w odpowiedziach o przeznaczeniu wsparcia finansowego z UE i perspektyw gospodarowania, które jako dobre ocenia tylko 15 % rolników, a z obawą w przyszłość patrzy aż 69 % rolników.

 Ankietowanie gospodarstw rolnych jako obraz rolnictwa i wsi w odczuciu rolników, będzie kontynuowane w 2012 roku przez WODR w Poznaniu, Dział Ekonomiki.

                                                                                                    Więcej w załączniku.

 Jan Brożek

Gł. specjalista ds. ekonomiki

Jaka (opłacalna) cena za tucznika ?

W roku bieżącym opłacalność produkcji żywca wieprzowego jest niska, (również była niska w roku ubiegłym), gdyż aktualnie rynkowe średnie ceny skupu (brutto) wagi żywej tuczników oscylują na poziomie ok. 5,20 zł/kg żywca, a koszt produkcji 1 kg tucznika to ok. 5,90 zł/kg (3 dekada kwietnia br.) w tzw. cyklu zamkniętym produkcji i na własnych zbożach paszowych. Koszt produkcji własnych zbóż paszowych przeznaczonych do produkcji tuczników uwzględnienia dopłat obszarowych, dopłaty do materiału siewnego i dopłatę do paliwa rolniczego. Poprawę sytuacji w opłacalności produkcji tuczników można oczekiwać m.in. w wyniku realizacji eksportu, a zminimalizowania importu mięsa wieprzowego.

Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że ceny zbytu (m.in. tuczników) kształtuje sytuacja rynkowa w kraju i UE, gdyż przynależność naszego kraju do UE, gdzie podstawowym prawem jest m.in. swobodny przepływ towarów i usług, zobowiązuje nasz kraj do stosowania tego prawa, co nie może spowodować zakazu importu z krajów UE.

Drugim (oprócz ceny zbytu) podstawowym czynnikiem mającym wpływ na opłacalność produkcji produktów rolnych, w tym tuczników, jest koszt produkcji, czyli jednostkowy koszt produkcji np. 1 kg żywca wieprzowego, wołowego, 1 l mleka, czy 1 dt zbóż, a jest to element w opłacalności na który rolnik-producent ma wpływ, czyli prościej mówiąc, minimalizowanie kosztów, ale z zachowaniem reżimów technologicznych w żywieniu i zachowaniu wymogów higieny w hodowli zwierząt.

Reasumując, cena zbytu opłacalna, lub tzw. minimalna, to taka cena, która daje rolnikowi, (rodzinie rolnika) przychód ze sprzedaży, który pokryje koszty produkcji danego produktu i wystarczy na tzw. parytet dochodu rolnika, tj. na kwotę, która będzie równa np. średniemu wynagrodzeniu krajowemu (netto) wg danych GUS. Przeliczenia takie najlepiej wykonać w układzie rocznym, ze względu na specyfikę, sezonowość produkcji rolniczej.

Uwzględniając powyższe, dojdziemy do wniosku, że na opłacalność produkcji, duży wpływ ma właśnie koszt produkcji, który ma przełożenie na wielkość produkcji, czyli też na wielkość gospodarstwa, oraz czasie pracy w gospodarstwie, który musimy również brać pod uwagę przy porównywaniu dochodu do średniego wynagrodzenia krajowego netto, a który wynosi 2184 godziny rocznie, wg normy UE, na jedną osobę.

Wykonując analizę opłacalności produkcji tuczników wyliczymy, że aktualna cena brutto zbytu tuczników tj. 5,94 zł/1 kg wagi żywej, jest ceną która daje rolnikowi (dwie osoby pracujące w gospodarstwie) parytet dochodu do dochodu poza rolnictwem, czyli średniego krajowego wynagrodzenia netto, wg GUS, ale dla gospodarstwa w którym zachowany jest parytet (nakład) pracy dwóch osób, (rolnika i żony), który jest osiągany w gospodarstwie wielkości trzykrotności średniego wojewódzkiego gospodarstwa, które produkuje tuczniki w ilości ok. 400 szt. rocznie w cyklu zamkniętym tj. własne prosięta, na własnych zbożach paszowych i zakupie dodatków paszowych. Teoretyczna cena zbytu dla parytetu dochodu dla gospodarstwa średniego w województwie (13,43 ha) wyniesie 8,52 zł/1 kg, a dla gospodarstwa dwukrotnie większego (26,86 ha) 6,58 zł/1 kg, ale nakład pracy w pierwszym przypadku to ok. 33 % normy, a w drugim ok. 67 %, i stąd podstawowy wniosek, że nie można nagradzać większą ceną zbytu tych co mniej pracują, w celu wyrównania dla nich dochodów do poziomu tych co pracują więcej tj. pracują wg normy nakładów pracy.         

                                                               Więcej w załączniku:  

Jan Brożek

Dział Ekonomiki, WODR w Poznaniu.

Zaproszeni goście z Uniwersytetu Ukraińskiego podzielili się swoimi spostrzeżeniami odnośnie zamierania lasów w zachodniej Ukrainie. Zamieranie lasów ma skomplikowany charakter, ale największą rolę prawdopodobnie odgrywają : specyfika gospodarki leśnej w przeszłości, monokultura, brak zabiegów ochronnych mających na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się groźnych patogenów i fitofagów. Barbara Bill z firmy DESIO polecała preparat HUWA-SAN TR50 jako nowy środek do poprawy jakości i plonowania roślin. Preparat oparty jest na związku koloidalnego srebra w nadtlenku wodoru. W doświadczeniach stwierdzono, że środek zastosowany w stężeniu 0,05% do moczenia sadzonek lub ich opryskiwania powodował szybszy wzrost oraz większą ilość korzeni i liści.
Miłym akcentem był „głos" z Wielkopolski profesora dr hab. Henryka Pospiesznego (zdjęcie poniżej) z IOR-PIB w Poznaniu który wygłosił referat pod nazwą Czy rośliny są porażane przez priony? Zdaniem prelegenta białka występujące w komórkach, zarówno uszkodzone jak i normalne mają skłonność do tworzenia agregatów, które nazywane są prionami czyli białkowymi cząstkami zakaźnymi. Dotąd występowanie prionów stwierdzono u ludzi, zwierząt, grzybów i drożdży. Coraz częściej uważa się, że priony nie są zjawiskiem przypadkowym a raczej uniwersalnym mechanizmem zmienności. Często występują choroby roślin wirusopodobne, którym nie można przypisać żadnych znanych patogenów. Omówiony referat wzbudził duże zainteresowanie wśród słuchaczy.

Profesor dr.hab. Leszek Orlikowski  z Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach zaproponował preparat PLANT-TRUST jako środek do ochrony roślin przed fytoftorozą. Preparat zawiera około 17% fosetylu glinowego oraz NPK (11-6-8) zapewniając roślinom makroelementy w ciągu 2-3 miesięcy uprawy. Główne przeznaczenie środka to ochrona roślin pojemnikowych (np.cyprysików) przed gatunkami rodzaju Phytophtora.

Doktor Piotr Kamiński z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach mówił o wirusie żółtej mozaiki rzepy jako nowej destrukcyjnej chorobie kapusty pekińskiej. Stwierdził iż na roślinach kapusty pekińskiej oraz jej mieszańcach hodowlanych obserwowano zahamowanie wzrostu, mozaikę i żółte rozległe plamy. Takie rośliny nie tworzyły główek, jedynie luźne rozety liściowe. Choroba ta nie była dotychczas w Polsce znana. Uzyskane wstępne wyniki wskazują na wirusa żółtej mozaiki rzepy. Doktor Zbigniew Karolewski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu zwrócił uwagę na agrofagi niszczące kasztanowce. Okazuje się, że 10% drzewostanu Poznania stanowią kasztanowce białe i czerwone. Prowadzone doświadczenia wykazały, iż w ostatnich latach głównym zagrożeniem stało się występowanie nowej choroby mączniaka prawdziwego kasztanowca powodowanego przez Erysiphe flexuosa. Występowanie białych nalotów grzybni zaobserwowano zarówno na kasztanowcach czerwonych jak i białych.
Tematyka konferencji była ciekawa, pełna sala słuchaczy oraz licznie zadawane pytania świadczą o potrzebie ciągłego doszkalania się i śledzenia nowinek. Była to już III konferencja naukowa z cyklu „Nowe patogeny i choroby roślin". Wspólne zdjęcie uczestników ma być motywacją do spotkania za rok w takim samym gronie.

                                                                                                                                                                                                                             Dorota Piękna-Paterczyk
                                                                                                                                                                                                                              SPD

Podsumowanie działalności Zespołu Doradczego w powiecie ostrowskim w 2011roku.

We czwartek 29 marca 2012roku na Sali Urzędu Gminy w Sieroszewicach odbyło się spotkanie podsumowujące pracę Zespołu Doradczego w powiecie ostrowskim w 2011r.

W spotkaniu uczestniczyli doradcy ZD w powiecie ostrowskim oraz zaproszeni rolnicy i przedstawiciele instytucji rolniczych.

Kierownik ZD w powiecie ostrowskim – Lucjan Porczyński- powitał uczestników spotkania. Po krótkim wstępie omówił realizację zadań w powiecie w ciągu ubiegłego roku.

Zaznaczył, że w 2011r ZD zrealizował :

- 14 szkoleń z udziałem specjalistów branżowych, w których uczestniczyło 271 rolników

- 143 szkolenia informacyjne na bieżące tematy, w których udział wzięło 2080 rolników

- 3 kursy w zakresie stosowania środków ochrony roślin przy użyciu opryskiwaczy – 107 uczestników

- 11 szkoleń komercyjnych z Dyrektywy Azotanowej – 232 uczestników

Ponadto doradcy udzielili 3910 porad indywidualnych dla 3728 odbiorców.

Warto wspomnieć, że ZD w powiecie ostrowskim w 2011r zgłosił 13 uczestników do konkursów m.in. Wielkopolski Rolnik Roku, Bezpieczne Gospodarstwo Rolne (7 zgłoszeń) czy Sposób na Sukces.

Lucjan Porczyński omówił realizację priorytetu wojewódzkiego i powiatowego na terenach objętych Dyrektywą Azotanową (323 zainteresowanych).

Następnie Michał Bartz – główny specjalista ds. produkcji trzody chlewnej WODR w Poznaniu -przedstawił „Nowe technologie żywienia tuczników”, a Zbigniew Błaszczyk – główny specjalista ds. ekonomiki WODR w Poznaniu omówił zasady prowadzenia rachunkowości rolnej w systemie PL FADN.

Zebrani doradcy i zaproszeni goście chętnie wymieniali poglądy na temat obecnej sytuacji w rolnictwie oraz działalności WODR w Poznaniu.

Tekst: Paulina Hybsz ZD w powiecie ostrowskim