Ze względu na charakterystyczne „galicyjskie” ubarwienie, kury zielononóżki były utrzymywane w polskich gospodarstwach. Posiadanie ich było wyrazem patriotyzmu gospodarza.
W okresie międzywojennym, po odzyskaniu niepodległości, zielononóżki kuropatwiane stały się niemal rasą „kultową” - jako „przetrwała” polska rasa. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z czasopisma „Hodowca drobiu”, z artykułu Bronisława Obfidowicza z 1879 r. Kurę tą, na krajowej wystawie we Lwowie w 1894 r. po raz pierwszy wystawiono pod nazwą „zielononóżka”.
Kura ta zaliczana jest do rasy ogólnoużytkowej. Jest stosunkowo lekka, osiąga wagę do 2 kg. Charakteryzuje się zielonkawą barwą skoków i kuropatwianym upierzeniem, wytrzymałością na niskie temperatury, dość wysoką nieśnością, posiada dobre cechy mateczne, doskonale potrafi wykorzystywać warunki naturalne.
Średnia nieśność zielononóżek określana jest na 150-180 jaj o masie 55-58 g. Ponieważ kura ta sprawdza się w chowie drobnostadkowym (do 350 szt. – powyżej tej liczby kury się nie rozpoznają, traktują się jako obce osobniki) nadaje się do chowu w małych i średnich gospodarstwach. Nie wykorzystuje się jej w chowie bezwybiegowym, w zamkniętych i zagęszczonych kurnikach. Czynnik ten był jedną z przyczyn zmniejszania się liczebności zielononóżek.
Do lat 60-tych były utrzymywane w gospodarstwach na terenie całej Polski, w latach 70-tych, w okresie rozwoju wielkich ferm praktycznie zaprzestano chowu ze względu na brak dostosowania tych kur do chowu wielkostadnego i bezwybiegowego.
Zielononóżka wymaga zapewnienia wybiegów – pastwisk, sadów, łąk. Potrafi oddalać się od kurnika do 1 km i wracać na noc. Jaja kur zielononóżek mają obniżoną o 30 proc. zawartość cholesterolu, a mięso najniższą zawartość tłuszczu surowego. Ze względu na te walory istnieje możliwość wykorzystywania jaj i mięsa do produkcji żywności ”markowej”, o wysokiej jakości.
W ostatnich latach jest to kura dość popularna, z pewnością dzięki podejmowanym działaniom na rzecz ochrony rodzimych ras zwierząt. Pierwsze programy zachowania rodzimych ras drobiu, tworzone przez Instytut Zootechniki i później Zootechniczny Zakład Doświadczalny Chorzelów koło Mielca, pochodzą z 1972 r.
1. Budowa kurnika lub zaadaptowanie pomieszczenia z przeznaczeniem na kurnik
Przystępując do budowy kurnika należy uwzględnić wielkość planowanej hodowli, a przy tym maksymalne obsady wewnątrz budynku inwentarskiego dla: piskląt, kurek w odchowie oraz kur niosek wiek drobiu obsada Do 1 tygodnia 35 szt./m2 Do 3 tygodni 25 szt./m2 Do 4 tygodni 20 szt./m2 Do 16 tygodni 10 szt./m2 W okresie nieśności 6 szt./m2
2. Przygotowanie wychowalni dla pisklaków
Pomieszczenie, w którym będą przebywały pisklaki powinno być odpowiednio przygotowane, po to, aby uniknąć w przyszłości chorób. Wychowalnia powinna być wybiałkowana, wyposażona w kwoki elektryczne, karmidełka, poidełka, żwirek, termometr, piecyk elektryczny, podłoga musi być wyścielona.
3. Dezynfekcja pomieszczenia
Minimum 2 razy do roku należy wykonywać dezynfekcję wraz z bieleniem ścian wapnem. Okna należy myć raz na dwa miesiące. Inne środki dopuszczone do dezynfekcji budynków inwentarskich zalecane do stosowania w rolnictwie ekologicznym to:
.header {background-color: #9CCBFF;} .linehdr {background-color: #CEFFFF; font-weight: bold; text-align: right !important;} #pricing td {text-align: center; vertical-align: middle; font-size: 10px;} .eventr {background-color: #DDDDDD;} .oddtr {background-color: #FFFFFF;}
Środek dezynfekcyjny Przeznaczenie i warunki stosowania Mleczko wapienne Do malowania ścian (dezynfekować puste pomieszczenia, bez kur) Wapno palone Do dezynfekcji posadzki lub ściółki Soda kaustyczna Do mycia posadzki (dezynfekować puste pomieszczenia, bez kur) Potas kaustyczny Do mycia posadzki (dezynfekować puste pomieszczenia, bez kur) Formalina Do gazowania pomieszczeń(dezynfekować puste pomieszczenia, bez kur) Mączka bazaltowa Do dezynfekcji ściółki Mączka fosforowa . Przed wstawieniem ptaków do kurnika sprzęt do karmienia i pojenia myje się gorącą wodą z dodatkiem szarego mydła.
4. Wyposażenie kurnika
Kurnik powinien być wyposażony w gniazda, grzędy i podgrzędy, okno z możliwością regulacji stopnia nawiewu, karmidełka, poidełka, tace ze żwirkiem, otwór wybiegowy z klapą zamykającą.
5. Wyściełanie podłogi słomą
6. Przygotowanie wybiegu
Wybiegi powinny być ogrodzone i obsadzone drzewami oraz krzewami lub wyposażone w daszki zapewniające cień podczas upałów, ochronę przed wiatrem i deszczem. Wybiegi należy wyposażyć w poidła i karmidła, aby kury miały stały dostęp do wody i paszy. Dobrze jest podzielić wybieg na kwatery, zmieniając co jakiś czas miejsce. Teren powinien być co jakiś czas wywapnowany, przeorany i zadarniony. Możemy go zrekultywować, pozbyć się pasożytów i patogenów.
7. Zakup piskląt
Pisklęta należy kupować tylko z certyfikowanej wylęgarni. Co jakiś czas powinno się dokonywać przeglądu stada, usuwając pisklęta o niezagojonych pępowinach, z objawami biegunki. Przez cały okres wychowu należy pisklęta dokładnie obserwować.
8. Przygotowanie paszy dla ptaków
W ekologicznym chowie niedopuszczalne są produkty genetycznie modyfikowane. Natomiast można przygotowywać:
a) pasze objętościowe – a wśród nich młode zielonki (kapusta pastewna, koniczyna czerwona, liście buraków cukrowych, lucerna, pokrzywa młoda) lub zimą przygotowane z nich kiszonki, parowane ziemniaki, buraki pastewne, cukrowe i półcukrowe, marchew pastewna, siano z koniczyny, lucerny, pokrzywy;
b) pasze treściwe – ziarna zbóż, śruty z owsa, jęczmienia i pszenicy, kukurydzy, grochu, peluszki, łubinu pastewnego;
c) pasze pochodzenia przemysłowego – mieszanki paszowe, drożdże pastewne, kiełki słodowe, otręby pszenne.
Artykuł powstał na podstawie materiałów projektu "Dajmy sobie pracę - Ekoszansa"
Dodała: Katarzyna Kaczmarek ZD Wolsztyn