Rolnicy korzystający z dopłat bezpośrednich jak i płatności otrzymywanych w ramach PROW 2007 – 2013 zawartych w osi II, tj. płatności rolnośrodowiskowych, płatności ONW oraz za zalesianie, zobowiązani są do spełniania podstawowych wymogów z zakresu zarządzania oraz do utrzymywania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnie z ochroną środowiska. Normy dobrej kultury rolnej dotyczą m.in. zasad „obchodzenia się” z trwałymi użytkami zielonymi. Zgodnie z tymi normami:
- na łąkach przeprowadza się koszenie okrywy roślinnej i ją usuwa co najmniej raz w roku w terminie do 31 lipca.
- na pastwiskach realizowany jest wypas zwierząt w okresie wegetacyjnym traw lub przeprowadza się koszenie okrywy roślinnej i jej usunięcie co najmniej raz w roku w terminie do 31 lipca.
Zabiegi te mają zapobiegać wkraczaniu na użytki zielone niepożądanej roślinności.
Ale jeżeli w gospodarstwie realizowany jest program rolnośrodowiskowy bądź rolnik otrzymuje płatność dla obszarów Natura 2000 lub płatności związane z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz płatności z tytułu realizacji przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt, to powinny być stosowane właściwe dla nich terminy i zabiegi koszenia i usuwania okrywy roślinnej. Są to sytuacje, kiedy np. pierwszy pokos można wykonać dopiero w sierpniu, albo też pokosów nie przeprowadza się każdego roku. Wymagane jest usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany.
Jeżeli rolnik nie może wykonać 1-go pokosu w terminie do 31 lipca lub nie może zebrać ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, powinien o tym fakcie poinformować (pisemne oświadczenie) kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i zobowiązać się do przeprowadzenie wymaganych zabiegów najszybciej, jak tylko pozwolą na to warunki. Jest to rozwiązanie, które w razie kontroli na miejscu uchroni rolnika przed sankcją za niewywiązanie się z obowiązujących wymogów.
Należy też pamiętać o ochronie trwałych użytków zielonych. Powierzchnia trwałych użytków zielonych w Polsce nie może zmniejszyć się więcej niż 10% w stosunku do roku referencyjnego (2004 rok). Co roku więc Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłasza o ile zmienił się udział trwałych użytków zielonych w stosunku do roku referencyjnego. Do tej pory nie odnotowano zmniejszenia powierzchni użytków zielonych. Jeżeli jednak stosunek ten zmaleje, rolnik będzie zobowiązany do przestrzegania następujących obowiązków:
- gdy w danym roku stosunek wielkości powierzchni trwałych użytków zielonych do wielkości powierzchni całkowitego obszaru rolnego zmaleje więcej niż o 5% to zmiana sposobu użytkowania trwałych użytków zielonych w danym roku wymaga zgody kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. O taką zgodę należy wystąpić na 30 dni przed zmianą.
- gdy w danym roku stosunek trwałych użytków zielonych spadnie poniżej 8%, kierownik biura powiatowego Agencji odmawia udzielenia zgody na przekształcenie. Rolnicy posiadający grunty przekształcone z trwałych użytków zielonych mają obowiązek przywrócenia ponownie wskazanej ilości do dnia 15 maja roku następnego.
Przepisy te dotyczą wszystkich gospodarstw posiadających grunty rolne. Normy dobrej kultury rolnej zostały wdrożone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2010r. w sprawie minimalnych norm (Dz. U. z 2010r. Nr 39, poz. 211).
Wioletta Kmiećkowiak
Dział EOŚ, WODR w Poznaniu
W przypadku uprawy gleby w systemie bezorkowym możliwe jest wykonanie innych zabiegów agrotechnicznych, tj. częściowe wymieszanie słomy z glebą, wymieszanie międzyplonów z glebą lub uprawa międzyplonów.
Wprowadzenie zmianowania upraw służyć ma utrzymaniu odpowiedniego poziomu substancji organicznej gleby i ograniczaniu jej degradacji. Zawartość substancji organicznej w glebie decyduje m.in. o zdolności zatrzymywania i gromadzenia składników pokarmowych, pojemności wodnej i zdolności jej zatrzymywania, strukturze gruzełkowatej ułatwiającej mechaniczną uprawę roli, aktywności biologicznej gleby, jak i jej właściwościach cieplnych.
Wypełniając wniosek o płatności obszarowe na dany rok należy pamiętać, że w przypadku uprawy 4 podstawowych gatunków zbóż, tj. pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa, należy na załączniku graficznym do wniosku (ortofotomapie) zaznaczyć obszar uprawy pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa (napisać na mapce).
Przepisy te dotyczą wszystkich gospodarstw posiadających grunty rolne. Normy dobrej kultury rolnej zostały wdrożone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2010r. w sprawie minimalnych norm (Dz. U. z 2010r. Nr 39, poz. 211).
Wioletta Kmiećkowiak
Dział EOŚ, WODR w Poznaniu
Za strukturę najkorzystniejszą uważa się tzw. strukturę gruzełkowatą. Odgrywa ona istotną rolę w kształtowaniu właściwości fizycznych, fizykochemicznych i biologicznych gleby. Warunkuje aktywność biologiczną gleby, penetrację korzeni w głąb oraz reguluje właściwości wodne, powietrzne i cieplne gleb. Wpływając w ten sposób na wzrost
i plonowanie roślin zapewnia utrzymanie przez długi czas wysokiej sprawności roli.
Struktura gleby jest uzależniona od wielu czynników m.in.: rodzaju gleby, zawartości i właściwości próchnicy, aktywności biologicznej, warunków wilgotnościowych, procesów zamarzania i rozmarzania, procesów nawilżania i osuszania, korzeni roślin i ich wydzielin, uprawy roślin strukturotwórczych i międzyplonów, stosowanych zabiegów uprawowych.
Rozwój rolnictwa i postęp techniczny w tej dziedzinie pociągają za sobą wzrost liczby przejazdów maszyn rolniczych po polach oraz wzrost ich wymiarów geometrycznych,
a zatem też ich masy. Przyczynia się to do zmian struktury gleby na skutek jej zagęszczenia.
Podaje się, iż podczas wykonywania zabiegów agrotechnicznych ciągnik przejeżdża od 20 do 100 km na hektar rocznie, niejednokrotnie po tym samym śladzie (jeden punkt może być ugniatany 10-krotnie). Zatem sumaryczna powierzchnia ugniatana kołami może być nawet kilkakrotnie większa niż powierzchnia pola. Przy uprawie zbóż przewyższa ona
5- krotnie powierzchnie pól, a w przypadku uprawy roślin okopowych 8 –krotnie.
Zagęszczona górna warstwa gleby do głębokości 30cm podlega zabiegom spulchniania jednak głębsze warstwy gleby ulegają stopniowej degradacji w wyniku kumulacji zagęszczenia. Ugniecenie warstw profilu glebowego na skutek nacisków kół na spulchnione podłoże może przekraczać głębokość 50cm, a przy większych obciążeniach nawet 1m. Wg publikacji Hakansson i Reedera przejazdy agregatów z naciskiem na oś 4 ton w warunkach wilgotnych, uprawnych gleb rolniczych mogą prowadzić do wzrostu ugniecenia w warstwie, co najmniej 30cm i odpowiednio: przy nacisku 6 ton - 40cm, 10 ton – 60cm,
a z dalszym wzrostem nacisku ten zasięg będzie się zwiększał. Trzeba też pamiętać,
iż zagęszczenie głębszych warstw gleby jest zazwyczaj procesem nieodwracalnym. Nie jest możliwa jej regeneracja ani przez głęboką uprawę mechaniczną, ani na skutek aktywności biologicznej, czy też w wyniku oddziaływania procesów zamarzania i tajania bądź nawilżania i suszenia.
Kolejnym czynnikiem mającym znaczący wpływ na zagęszczenie gleby jest ciśnienie opon. Wysokie ciśnienie opon znacząco zwiększa głębokość śladu, opór penetracji gleby
w śladzie i naprężenia w glebie. Stosowanie obniżonego ciśnienia w oponach powoduje zagęszczenie gleby w mniejszym stopniu.
Podatność gleby na ugniatanie kołami przejeżdżających po polu ciągników zależy również od jej wilgotności. Ma ona wpływ na wielkość naprężeń i zakres ich rozchodzenia się w warstwie ornej pod kołami przejeżdżających pojazdów. Ma to związek z faktem, iż każda gleba ma swoistą dla siebie wilgotność, przy której jej odporność na działanie sił mechanicznych jest najmniejsza. Podaje się, że wilgotność ta waha się od ok. 14% (piaski gliniaste i gliny piaszczyste) do 26% (pyły i ciężkie gliny).
Haman w swojej publikacji na temat agroekologicznych aspektów mechanizacji rolnictwa stwierdził: „Dostrzegając zagrożenia ekosystemu, jakie nieść może nadmierne zużycie energii przez maszyny rolnicze, musimy zdawać sobie sprawę, że nie wynika on ani
z nadmiaru rozproszonego ciepła, ani z nadmiernej koncentracji spalin, lecz przede wszystkim z nadmiernie agresywnego mechanicznego oddziaływania na środowisko glebowe i same rośliny”. Bowiem znaczne zagęszczenie gleby zmienia warunki fizyczne, chemiczne
i biologiczne środowiska glebowego i wywołuje wiele negatywnych zjawisk:
- Ograniczenie wzrostu korzeni, możliwości pobierania wody oraz składników mineralnych. Natomiast niewchłonięte nawozy mogą dłużej utrzymywać się w glebie
i być z niej wymywane, co z kolei może doprowadzić również do zanieczyszczenia wód. - Zwiększenie emisji gazów szklarniowych:
- podtlenek azotu (większa wilgotność i ograniczony dostęp tlenu stymuluje bakterie denitryfikacyjne do jego produkcji),
- dwutlenek węgla (utrudniona uprawa zagęszczonej gleby powoduje zwiększenie spalania paliwa napędowego).
3. Erozja i zwiększony spływ powierzchniowy (zagęszczona gleba pozbawiona jest możliwości infiltracji i magazynowania wody opadowej).
Do zalecanych działań ograniczających zjawisko zagęszczenia gleby zalicza się:
- zmniejszenie do minimum ruchu pojazdów rolniczych np. przez agregatownie maszyn,
- zredukowanie przejazdów w okresach zwiększonej podatności gleby na zagęszczenie czyli kiedy jest wilgotna,
- stosowanie niskiego ciśnienia powietrza w ogumieniu,
- stosowanie szerszych opon lub zastąpienie opony zestawem dwóch mniejszych opon.
Opracowała
Anna Giera
Na podstawie literatury:
Arvidsson J. (1998): Soil compaction caused by heavy sugar beet harvesters measurements with traditional and new techniques. Soil Compaction and Compression in Relation to Sugar Beet Production. Advances in Sugar Beet Research, vol. 1, International Institute for Beet Research, Brussels. Belgium. s. 35-42.
Arvidsson J. (2001): Subsoil compaction caused by heavy sugarbeet harvesters in southern Sweden. I. Soil physical properties and crop field in six field experiments. Soil & Tillage Research. Vol. 60. s. 67-78.
Ardvidsson J., Ristic S (1996).: Soil stress and compaction effect for four tractor tyres. Journal of Terramechanics, 33 (5) 223-232.
Banasiak J. (red.), Detyna J., Hutnik E., Szewczyk A., Zimny L. (1999): Agrotechnologia. Wyd. Nauk. PWN Warszawa.
Haman J. (1987): Agroekologiczne aspekty mechanizacji rolnictwa. Nauka Pol. 35, 6:93-103.
Commission of the European Communities Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions Towards a Thematic Strategy for Soil Protection. Bruksela, 2002, s. 35.
Ehlers W, Werner D, Mähner T. (2000): Wirkung mechanischer Belastung auf Geflüge und Ertagsleistung einer Löss-Parabraunerde mit zwei Bearbeitungssystemen. J. Plant Nutr. Soil Sci. 163. s. 321-333.
Etana A., Håkansson I. (1994):. Swedish experiments on the persistence of subsoil compaction caused by vehicles with high axle load. Soil & Tillage Research. Vol. 29, nr 2-3. s. 167-172.
Forssblad L. (1981): Vibratory soil and rock fill compaction. Dynapac Maskin AB, Solna, Sweden. s. 175.
Haman J. (1987): Agroekologiczne aspekty mechanizacji rolnictwa. Nauka Pol. 35, 6:93-103.
Håkansson I. (1994): Subsoil compaction caused by heavy vehicles – a long term threat to soil productivity. Soil & Tillage Research, Vol. 29. s. 105-110.
Ilnicki P. (2004): Polskie rolnictwo a ochrona środowiska. Wyd. Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu. Poznań.
Lipiec J., Rejman J. (2007): Gleba pod kołami. Badania w toku Agrofizyka. ACADEMIA, 3 (11): 38-39.
Niemczyk H (2004): Znaczenie ścieżek przejazdowych w ograniczaniu niekorzystnego oddziaływania kół agregatów rolniczych na właściwości fizyczne gleby i plonowanie roślin. Annales UMCS, Sec. E, Lublin, 59, 2, s. 913-922.
Owczarzak W, Rząsa S. (1990): Graniczne stany potencjalnego zagęszczenia gleb mineralnych Cz II. Stany i stopnie oraz wskaźniki zagęszczenia i spulchnienia gleb mineralnych Polski. Mat. Międzynarodowego Seminarium RWPG „Modelowanie i optymalizacja parametrów żyzności gleb”, IUNG Puławy.
Szeptycki A. (2003): Wpływ ciężkich maszyn rolniczych na fizykomechaniczne właściwości gleby. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 48, Nr 2. s. 38-42.
Weidema, B.P., M.J.G. Meeusen. (1999): Agricultural data for life cycle assessments. The Hague, Agricultural Economics Research Institute (LEI). Report 2.00.01; ISBN 90-5242-563-9.
Van den Akker J. J. H. (2004): SOCOMO a soil compaction model to calculate soil stresses and the subsoil carrying capacity. Soil & Tillage Research, 79 113-127.
Zimny L. (2008): Struktura gleby warunkiem wysokich plonów. Nasza Rola, 20:27-30.
http://www.ibtpolska.pl/?struktura-gleby,44 (27.04.2012)
Celem przeprowadzania bilansu materii organicznej jest ocena zasobności gleby w masę organiczną. Aktualna zawartość materii organicznej w glebie jest wynikiem równowagi procesów prowadzących do jej nagromadzania i rozkładu. Procesy te mają charakter mikrobiologiczny, aczkolwiek duży wpływ ma również sposób gospodarowania stosowany przez rolnika. Oddziaływanie rolnika na zawartość glebowej substancji organicznej uwzględniane w bilansie zależy od rodzaju uprawianych roślin oraz stosowanych nawozów organicznych.
Wpływ roślin uprawnych na bilans glebowej substancji organicznej
Uprawiane rośliny ze względu na rodzaj wpływu na bilans glebowej substancji organicznej można podzielić na trzy grupy:
- wzbogacające glebę w substancję organiczną,
- zubożające glebę,
- rośliny o małym, ujemnym wpływie na bilans próchnicy lub neutralne.
Różnią się one przede wszystkim ilością i jakością resztek pożniwnych.
Do roślin wzbogacających glebę w substancję organiczną zalicza się wieloletnie rośliny pastewne motylkowe i ich mieszanki z trawami oraz trawy w uprawie polowej. Dodatnio na bilans oddziałują również rośliny strączkowe oraz międzyplony przeznaczone na zielony nawóz choć ich wpływ jest mniejszy od pozostałych wymienionych grup roślin. Uważa się iż rośliny motylkowe z trawami pozostawiają 6-krotnie więcej resztek pożniwnych niż rośliny okopowe. Ponadto mają optymalny stosunek węgla do azotu (C:N). Rośliny motylkowe oraz rośliny strączkowe należą do grupy roślin motylkowatych (Fabacae) charakteryzujących się dodatkowymi cechami pozytywnie wpływającymi na środowisko glebowe. Posiadają one zdolność do wiązania azotu atmosferycznego dzięki symbiotycznemu współżyciu z bakteriami z rodzaju Rhizobium, zdolność zwiększania biologicznej aktywności gleby oraz spulchniania jej głębszych warstw. Mieszanki roślin motylkowych z trawami zapobiegają w znacznym stopniu erozji wodnej i wietrznej czyli zjawiskom wpływającym ujemnie na bilans glebowej substancji organicznej.
Do roślin zubożających glebę zalicza się rośliny okopowe, kukurydzę oraz warzywa korzeniowe. Pozostawiają one na polu niewielką ilość resztek pożniwnych. Ponadto ich wysiew w szerokie rzędy, międzyrzędowe zabiegi pielęgnacyjne oraz późne zwarcie łanu nasilają zjawiska rozkładu materii organicznej w glebie oraz erozji.
Do roślin o małym, ujemnym wpływie na bilans próchnicy lub neutralnych należą zboża i rośliny oleiste. Zboża uważane są jako negatywnie oddziałujące na zasobność gleby w substancję organiczną aczkolwiek obecnie w mniejszym stopniu niż w przeszłości. Wiąże się to ze zmianami dotyczącymi uprawy tej grupy roślin. Zarówno zagęszczenie łanów poprzez skrócenie słomy oraz kombajnowy zbiór umożliwiający wysokie cięcie powoduje zwiększenie ilości pozostawianych na polu resztek pożniwnych. Ocenia się, iż ilość resztek pożniwnych zbóż jest 3-krotnie większa niż okopowych. Pod względem ich jakości zboża cechują się niekorzystnym stosunkiem węgla do azotu (C:N).
Wpływ stosowania nawozów organicznych na bilans glebowej substancji organicznej
Nagromadzeniu glebowej substancji organicznej sprzyja stosowanie nawozów organicznych zarówno pochodzenia zwierzęcego (obornik, gnojowica, gnojówka) jak i roślinnego (słoma, liście buraków). Odnotowuje się systematyczny spadek wielkości obsady zwierząt, dlatego też coraz większego znaczenia jako źródło substancji organicznej nabiera słoma.
Jak sporządzić bilans glebowej substancji organicznej w gospodarstwie?
Bilans sporządza się na podstawie współczynników reprodukcji i degradacji glebowej substancji organicznej (tab. 1 i 2). Współczynnik reprodukcji (ze znakiem „+”) oznacza ilość ton materii organicznej, o jaką gleba zostaje wzbogacona w ciągu roku na 1 ha użytków rolnych. Współczynnik degradacji (ze znakiem „-”) oznacza ilość ton materii organicznej, o jaką gleba zostaje zubożona w ciągu roku na 1 ha użytków rolnych. Współczynniki te różnią się w zależności od gleb, od rodzaju upraw i stosowanych nawozów organicznych.
Tab. 1. Współczynniki reprodukcji (+) lub degradacji (-) glebowej substancji organicznej dla poszczególnych grup roślin uprawnych
|
Rośliny uprawne |
Współczynniki reprodukcji (+) lub degradacji (-) dla gleb |
||
|
lekkich |
średnich |
ciężkich |
|
|
Okopowe |
- 1,26 |
- 1,40 |
- 1,54 |
|
Kukurydza |
- 1,12 |
- 1,15 |
- 1,22 |
|
Zboża, oleiste |
- 0,49 |
- 0,53 |
- 0,56 |
|
Strączkowe |
+ 0,32 |
+ 0,35 |
+ 0,38 |
|
Międzyplony na zielony nawóz |
+ 0,63 |
+ 0,70 |
+ 0,77 |
|
Trawy w polu |
+ 0,95 |
+ 1,05 |
+ 1,16 |
|
Motylkowe, mieszanki |
+ 1,89 |
+ 1,96 |
+ 2,10 |
Tab. 2. Współczynniki reprodukcji (+) glebowej substancji organicznej dla nawozów organicznych
|
Nawóz |
Współczynniki reprodukcji (+) |
|
Obornik |
+ 0,07 |
|
Gnojowica |
+ 0,028 |
|
Liście buraka |
+ 0,14 |
|
Słoma |
+ 0,18 |
Uprawiane rodzaje roślin należy przyporządkować do odpowiedniej grupy roślin o określonym współczynniku. Następnie przemnożyć powierzchnie upraw danej grupy roślin przez odpowiedni współczynnik reprodukcji lub degradacji.
W przypadku nawozów organicznych należy przemnożyć ilość zastosowanego nawozu przez przyporządkowany współczynnik reprodukcji.
Ostateczny wynik bilansu stanowi sumę przychodu oraz rozchodu. Na przychód w bilansie składają się uprawa grupy roślin o dodatnim współczynniku oraz stosowanie nawozów organicznych a na rozchód uprawa grupy roślin o ujemnym współczynniku.
W przychodzie jak i rozchodzie należy wziąć pod uwagę również zakup oraz sprzedaż produktów mogących wpływać na bilans (obornik, gnojówka, gnojowica, słoma, liście buraków).
Przykład obliczania bilansu glebowej substancji organicznej
Zmianowanie na glebie lekkiej: ziemniak (5ha), burak cukrowy (3ha), kukurydza (2ha), jęczmień jary (8ha). Zastosowano 150t obornika.
Obliczenia bilansu w przykładowym gospodarstwie zostały przedstawione w tabelach 3, 4 i 5.
Tab. 3. Obliczanie rozchodu substancji organicznej
|
Rozchód |
||||
|
Roślina uprawna |
Grupa roślin |
Powierzchnia w ha |
Współczynnik |
Wynik |
|
Ziemniak |
okopowe |
5 |
-1,26 |
= 5 · (-1,26) = - 6,30 |
|
Burak cukrowy |
okopowe |
3 |
-1,26 |
= 3 · (-1,26) = -3,78 |
|
Kukurydza |
kukurydza |
2 |
-1,12 |
= 2 · (-1,12) = -2,24 |
|
Jęczmień jary |
zboża |
8 |
-0,49 |
= 8 · (-0,49) = -3,92 |
|
Razem |
-16,24 |
|||
Tab. 4. Obliczanie przychodu substancji organicznej
|
Przychód |
||||
|
Nawóz organiczny lub roślina uprawna |
Grupa roślin |
Ilość w t lub powierzchnia w ha |
Współczynnik |
Przychód |
|
obornik |
- |
150 |
+ 0,07 |
= 150 · 0,07 = 10,5 |
|
Razem |
10,5 |
|||
Tab. 5. Obliczanie ostatecznego wyniku bilansu glebowej substancji organicznej
|
Rozchód |
Przychód |
Saldo |
|
-16,24 |
+ 10,5 |
(-16,24) +10,5 = -5,74 |
Co dalej?
Przy ujemnym wyniku bilansu (tak jak w przedstawionym przykładzie) Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej zaleca zmianę gospodarowania. Może ona obejmować zwiększenie udziału roślin wieloletnich w zmianowaniu, zwiększenie ilości nawozów naturalnych oraz masy poplonów.
Jest to istotne, gdyż utrzymujące się od kilku do kilkunastu lat ujemne saldo może spowodować degradację gleby, utratę jej żyzności i produkcyjności. Ponadto przyspieszone tempo rozkładu glebowej materii organicznej spowodowane działalnością człowieka skutkuje uwalnianiem się dużej ilości składników mineralnych, te z kolei, zwłaszcza azot, dostając się do wód powierzchniowych i gruntowych mogą doprowadzić do ich zanieczyszczenia.
Istnieją również działania utrwalające zawartość substancji organicznej. Zaliczyć można do nich ochronną uprawę gleby. Polega ona na stosowaniu zasady: „tak dużo zabiegów uprawowych jak to jest konieczne, tak mało jak to jest możliwe”. Kolejne działania tego typu to zabiegi przeciwerozyjne obejmujące m.in. mulczowanie, uprawę roślin ochronnych oraz tworzenie stref buforowych (pasy roślinności zwykle o 5-20 m szerokości tworzone wzdłuż granic pól). Utrzymywaniu właściwego bilansu sprzyja również regularne wapnowanie.
Opracowała
Anna Giera
Na podstawie literatury:
Buckman H. C., Brady N. C. (1971): Gleba i jej właściwości. Państw. Wyd. Rol. i Leś. Warszawa
Fotyma M., Mercik S. (1992): Chemia rolna. Wyd. PWN. Warszawa
Jończyk K. (2005): Płodozmiany w gospodarstwie ekologicznym. Red. Krysztoforski M. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu
Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej. 2002. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Środowiska. (red.) Duer I., Fotyma M., Madej A., Warszawa
Lasocki W. (1998): Bilans substancji organicznej w glebie. ODR, Olecko
Szukała J. (1997): Rośliny motylkowe. W: Szczegółowa uprawa roślin rolniczych. Red. Dubas A., Gladysiak S. Wyd. AR, Poznań: 119-175.
Trybała M. (1999): Produkcja i przechowywanie płodów rolniczych. Wyd. AR Wrocław
Pożyteczne mikroorganizmy dla poprawy żyzności gleby
Przygotowane przez Wioletta KmiećkowiakGłównymi zagrożeniami dla gleb są obniżenie zawartości materii organicznej oraz spadek bioróżnorodności. Są to te dwa parametry, które odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu jakości i żyzności gleb. Ilość i jakość materii organicznej w glebie decyduje o fizycznych, chemicznych i biologicznych jej cechach. Glebowa materia organiczna stanowi też główne źródło składników pokarmowych i energii dla mikroorganizmów glebowych, co z kolei decyduje o ich składzie, liczebności i bioróżnorodności. Mikroorganizmy odgrywają wiodącą rolę w powstawaniu i życiu gleby. Materia organiczna, kształtując właściwości fizyczne gleb sprzyja lepszemu odżywianiu się roślin modyfikując właściwości chemiczne, poprawia buforowość, zwiększając zdolność zatrzymywania wód opadowych w wierzchniej warstwie gleby. Zmiany te podwyższają produktywność pól uprawnych, przy jednoczesnym zwiększeniu bioróżnorodności (zróżnicowania gatunkowego) siedliska.
Jedną z istotnych zmian, które zachodzą w środowisku od kilkudziesięciu już lat, jest pogłębiający się deficyt wody w rolnictwie. Konsekwencją obniżania się poziomu wód gruntowych są duże straty glebowej materii organicznej z gleb. Straty te są dodatkowo wzmacniane uproszczeniem płodozmianów, degradacją struktury gleby w wyniku stosowania intensywnych metod uprawy roli, gospodarką bezinwentarzową, czy też postępującą specjalizacją gospodarstw. Straty materii organicznej spowodowane są też mineralizacją substancji organicznej prowadzącą do emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Emisja dwutlenku węgla może być ograniczona dzięki wiązaniu go przez glebę (proces ten nazywamy sekwestracją węgla). Proces ten ma istotne znaczenie dla ograniczania efektu cieplarnianego. Odpowiednia ilość materii organicznej w glebie warunkuje prawidłowy proces wiązania azotu i dzięki temu ograniczenie jego wymywania. Aby jednak gleba mogła skutecznie wiązać dwutlenek węgla czy azot musi być aktywna, czyli zasobna w mikroorganizmy glebowe. Tworzenie próchnicy w glebie oparte jest na złożonych procesach mikrobiologicznych i fizyko – chemicznych oraz ich oddziaływaniu na związki organiczne gleby. Proces zwiększania urodzajności gleby oraz zwiększania jej biologicznej aktywności jest procesem powolnym. Można go przyspieszyć, wprowadzając do gleby probiotyczne mikroorganizmy. Pożyteczne mikroorganizmy to różnorodne kompozycje odpowiednio wyselekcjonowanych, współpracujących ze sobą tlenowych i beztlenowych szczepów mikroorganizmów o właściwościach probiotycznych i regeneracyjnych. Zostały opracowane przez profesora Teruo Higa z Japonii. Mikroorganizmy skutecznie i trwale przywracają glebie jej żyzność i urodzajność oraz dostępność składników pokarmowych. Jest to technologia bez karencji czy prewencji. Ożywienie gleby i jej regeneracja przyczynia się do przywrócenia właściwości warunkujących przyswajanie składników pokarmowych w postaci makro- i mikroelementów. Pożyteczne mikroorganizmy poprawiają strukturę i pojemność wodną gleby, przyspieszają rozkład resztek pożniwnych, słomy, poplonów i obornika, hamują procesy gnilne i przenoszenie chorób odglebowych, wiążą wolny azot z powietrza, stabilizują pH, intensyfikują rozwój systemu korzeniowego roślin, poprawiają kondycję i zdrowotność roślin. Dzięki poprawie struktury łatwiejsza jest uprawa gleby. Zdaniem wielu rośliny traktowane preparatami z mikroorganizmami nie reagują tak gwałtownie na zmieniające się warunki pogodowe, w tym silne ochłodzenie. Preparaty te są stosowane w formie stałych lub płynnych nawozów organicznych, na glebę, rośliny i do zaprawiania nasion. Dzięki swoim właściwościom umożliwiają ograniczanie stosowania chemicznych środków ochrony roślin, nawozów mineralnych itp. I nie ma pogorszenia zasobności w składniki pokarmowe gleby, po mimo ograniczonego nawożenia. Gleba aktywna biologicznie lepiej też radzi sobie z problemem zachwaszczenia. Pożyteczne mikroorganizmy doskonale sprawdzają się też jako dodatek do obornika i gnojowicy. Gnojowica przefermentowana z udziałem mikroorganizmów wnosi do gleby duże ilości pożytecznych mikrobów i łatwo przyswajalnych przez rośliny składników pokarmowych – makro- i mikroelementów. Taka przefermentowana gnojowica jest o wiele zasobniejsza w składniki pokarmowe, aniżeli ta świeża, nieprzefermentowana. Świeża może być wręcz szkodliwa. Pożyteczne mikroorganizmy dodane do gnojowicy wiążą obecne w niej gazy, w procesie kilkumiesięcznej fermentacji i przekształcają je w składniki pokarmowe. Niektórzy rolnicy stosują tak przefermentowaną gnojowicę jako nawóz dolistny. Podobnie obornik, po przefermentowaniu z udziałem pożytecznych mikroorganizmów, jest dobrze rozłożony – wygląda niemal jak kompost, jest bogaty w makro- i mikroelementy łatwo przyswajane przez rośliny. Dobrze rozkłada się w glebie. I co ważne, pożyteczne mikroorganizmy niwelują odory towarzyszące tym nawozom, zwłaszcza gnojowicy. Rolnicy, którzy od kilku lat stosują pożyteczne mikroorganizmy zauważyli, że gleba ma lepszą strukturę, nie tworzą się zastoiska wody podczas intensywnych deszczy, natomiast w czasie niedoborów wody rośliny lepiej sobie radzą, a plony są całkiem zadowalające. Coraz silniejsza obecność probiotycznych mikroorganizmów w glebie łagodzi skutki zarówno niedoboru jak i nadmiaru wody, rośliny lepiej radzą sobie w obliczu niesprzyjających warunków atmosferycznych.
Reasumując, przestrzeganie zasad poprawnej agrotechniki i zwiększanie bioróżnorodności środowiska glebowego sprzyja akumulacji substancji organicznej. Substancja organiczna decyduje o właściwościach fizycznych i chemicznych gleb kreując ich żyzność i produktywność. Gleby bogate w substancję organiczną i aktywne biologicznie retencjonują duże ilości wody sprzyjając uzyskiwaniu wysokich plonów roślin.
Źródło: 1. IUNG-PIB w Puławach. 2. Greenland Technologia EM. 3. Stowarzyszenie EkosysteEM – Dziedzictwo Natury.
Wioletta Kmiećkowiak
WODR w Poznaniu
Genetyczne metody zwiększenia płodności i plenności loch
Napisane przez Jan SarnowskiCechy użytkowe takie jak płodność, plenność i mleczność,a więc cechy związane z reprodukcją, należą do cech, które w niewielkim stopniu są odziedziczalne. Zauważono, że
przy kojarzeniu zwierząt należących do różnych ras, a więc przy krzyżowaniu, ilość i zdrowotność prosiąt jest większa. Zjawisko to w genetyce nazywa się heterozją, czyli
wybujałością cech i występuje głównie w pokoleniu F1. W każdym następnym pokoleniu zjawisko to zanika. Efekt heterozji związany z rozrodem może wynosić 10–15 %.
Oznacza to, że możemy uzyskać od 1 do 2 prosiąt więcej w miocie, a prosięta te będą na dodatek jeszcze silniejsze.
Ze zjawiska heterozji możemy skorzystać gdy:
a) Krzyżujemy zwierzęta czystorasowe, należące do różnych ras np. WBP x PBZ. Takie krzyżowanie nazywamy krzyżowaniem dwurasowym.
b) Gdy krzyżujemy osobniki F1 (np. WBP x PBZ) z osobnikiem należącym do trzeciej rasy np. duroc. Wówczas mamy krzyżowanie trzyrasowe.
c) Gdy krzyżujemy mieszańce F1 (WBP x PBZ) tzw. komponent mateczny z mieszańcami F1 ( np. hampshire x pietrain) – Krzyżowanie czterorasowe.
Potencjał genetyczny zwierząt w największym stopniu ujawni się, gdy jednocześnie zadbamy o dobrostan zwierząt. Bo wysoka produkcyjność zwierząt jest pochodną
środowiska i uwarunkowań genetycznych.
Opracował Jan Sarnowski
WODR Poznań
Jedzenie truskawek to jedna z bardzo niewielu przyjemności – jedzenia bez umiaru, czyli szalonego obżarstwa, którą można polecić każdemu- niezależnie od wieku, stanu zdrowia itd. Nawet osoby chore na cukrzycę mogą jadać truskawki, bo zawarty w nich cukier ( lewuloza) jest łatwo przyswajalny.
Co zawierają truskawki?
W 100 g truskawek jest około 60 mg witaminy C, aż 100 mcg witaminy B, 30 mcg witaminy B1, 100 j.m. witaminy A. Są w nich prawie wszystkie makro i mikroelementy, głównie żelazo, wapń, fosfor, magnez, mangan. Truskawki są owocami niskokalorycznymi- 100 g to 40 kcal. Sok z truskawek ma działanie bakteriobójcze, gdyż zawiera fitoncydy, podobnie jak czosnek, cebula, chrzan.
Kto powinien jadać truskawki w celach leczniczych?
Zaleca się jedzenie truskawek osobom chorującym na choroby reumatoidalne, artretyzm- są alkalizujące i moczopędne. Również chorujący na podagrę, mający problemy z wątrobą, nerkami, czy płucami mogą jeść truskawki. Truskawki są wskazane dla dzieci, które po przebytych chorobach przechodzą okres rekonwalescencji. Jest to wspaniały owoc, który działa na urodę , ale można go stosować również do przygotowania maseczek upiększających.
Jak przygotować truskawki?
Truskawki najlepiej myć pod bieżącą wodą – nie moczyć, bo woda „zabiera” aromat i smak. Obierać dopiero po umyciu, żeby woda nie wpływała do środka owoców. Z owoców można przygotować dżemy, konfitury, soki, nektary, ale najlepiej jeść je codziennie na surowo.
Jednak warto przygotować trochę własnych przetworów, które można z przyjemnością zjeść, kiedy już świeżych truskawek nie będzie można kupić-naszych krajowych.
Truskawki we własnym soku
Owoce umyć, osączyć, usunąć szypułki, nałożyć do słoików i posypać 2-3 łyżkami cukru ( chociaż mogą być bez). Słoiki zamknąć i pasteryzować około 20 minut w temperaturze 80°C.
Sok truskawkowy
2 kg truskawek, 15 dag cukru
Wybrać dojrzałe, mocno wybarwione owoce, umyć je, oczyścić. Zalać 2 szklankami przegotowanej wody- naczynie przykryć i zostawić w ciepłym miejscu na noc. Przecedzić przez kilkakrotnie złożoną gazę. Na każdy litr soku dodać 6-8 dag cukru, mieszać aż się rozpuści. Przelać do butelek z hermetycznym zamknięciem i pasteryzować około 20 minut w temperaturze 90°C.
Dżem truskawkowy
1 kg truskawek, 50-60 dag cukru, sok lub kwasek cytrynowy
Truskawki umyć, obrać i oddzielić – małe i dorodne. Małe truskawki rozdrobnić, podgrzewać, wsypać cukier i gotować około 15 minut. Dodać dorodne truskawki, zakwasić i ogrzewać jeszcze 10 minut, do momentu aż staną się przezroczyste. Można zrobić próbę z kroplą dżemu na talerzyku- jeżeli się nie rozlewa to dżem jest dobry do włożenia do słoików. Gorące słoiki nakryć kocem i zostawić do ostygnięcia.
A jeszcze przepis na pyszne babeczki.
Pyszne babeczki
15 dag biszkoptów, 5 dag herbatników, 12 dag masła, 50 dag truskawek, 3-4 łyżki cukru, 200ml kremówki, serek mascarpone, 4 łyżki soku z cytryny, 5 łyżeczek żelatyny, listki mięty do dekoracji
6 filiżanek ( pojemność 200 ml) wyłożyć folią spożywczą. Spód i brzegi filiżanek obłożyć plasterkami truskawek- ułożyć na zakładkę. Pozostałe truskawki zmiksować serkiem mascarpone, cukrem i sokiem z cytryny. Żelatynę rozpuścić w małej ilości gorącej wody i zostawić do przestygnięcia. Kremówkę ubić. Do masy serowo-truskawkowej dodawać stopniowo żelatynę i wymieszać z ubitą kremówką. Masę nałożyć do filiżanek- do 4/5 wysokości. Masło stopić, w blenderze zmielić herbatniki i biszkopty, wymieszać z masłem. Porcję masy rozsmarować na kremie truskawkowym, lekko docisnąć. Filiżanki wstawić na 12 godzin do lodówki. Przed podaniem babeczki wyjąć na talerzyki, usunąć folię, udekorować truskawkami i listkami mięty.
Alicja Nowak
WODR w Poznaniu
PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE UE ZEZWOLIŁY NA GRUPY PRODUCENCKIE
Przygotowane przez Jerzy MikołajczakNowe regulacje na unijnym rynku mleka, mające zezwolić na zrzeszanie się rolników w grupy producenckie zostały zatwierdzone na radzie ds. Ogólnych w Brukseli przez państwa członkowskie Unii Europejskiej. Sprzeciw wobec nowych przepisów wyraził tylko Luksemburg, natomiast Dania, Irlandia i Holandia wstrzymały się od głosowania. Zgodnie z nowymi regulacjami, w celu zmniejszenia różnicy w sile przetargowej pomiędzy rolnikami zajmującymi się produkcją mleka i przetwórniami mlecznymi, rolnicy powinni mieć możliwość dołączania do organizacji producenckich, które będą mogły negocjować dostawy surowego mleka i zapewnić, że producenci otrzymają wyższe zapłaty, pokrywające rosnące koszty produkcji. Limit ilości surowego mleka, jaka może być negocjowana nie może przekroczyć 3,5% całkowitej produkcji Unii Europejskiej, a także 33% całkowitej produkcji mleka w kraju, z którego mleko objęte jest negocjacjami (45% dla państw, gdzie produkcja roczna nie przekracza 500 tys. ton). W przypadku gdy negocjacjami objęte jest mleko z kilku państw unijnych, stosowany jest limit 33% łącznej produkcji zaangażowanych w proces krajów. Ponadto krajowy organ ds. konkurencji może podjąć decyzję o niedopuszczeniu do prowadzenia negocjacji lub żądać renegocjacji przez daną organizację producentów, nawet jeśli wyżej wymienione progi nie zostały przekroczone, ale istnieje ryzyko, że negocjacje takie mogłyby spowodować istotne zakłócenia konkurencji.
Zatwierdzony projekt zakłada także, że w gestii państw członkowskich pozostaje decyzja o tym, czy i na jaki okres (min. 6 miesięcy) wprowadzić obowiązkowe pisemne umowy dotyczące dostaw surowego mleka od producenta do przetwórni. Takie kontrakty musiałyby być zawierane w formie pisemnej, przed dostawą, powinny zawierać informacje o cenie, ilości mleka objętej umową i okresie obowiązywania. Parlament i Rada zatwierdziły nowe regulacje w grudniu ubiegłego roku po serii negocjacji w ramach trójstronnego dialogu nad pakietem mlecznym. Zasady, które wejdą w życie po zniesieniu systemu kwot mlecznych w kwietniu 2015 roku, będą obowiązywać do czerwca 2020 r.
Źródło: FAMMU/FAPA na podstawie KE.
Jerzy Mikołajczak
WODR Poznań
Czy rolnikom uda się przesunąć termin ponownego wprowadzenia zaliczek na kary?
Jak informuje TVP Info, "W nowym roku kwotowym, który rozpoczyna się pierwszego kwietnia - po dwuletniej przerwie - na nowo zaczną obowiązywać zaliczki kar dla rolników, którzy przekroczyli swoje limity produkcji mleka. Właśnie rozpoczęły się zabiegi, aby je na nowo zawiesić, a problem dotyczy najprawdopodobniej około 50 tysięcy rolników.
W Unii Europejskiej produkcja mleka jest ściśle reglamentowana. Każdy rolnik oraz państwo może w sezonie wytworzyć tylko tyle, ile wynosi przyznany przez Brukselę limit. Za jego przekroczenie grożą kary.
– Strach przed karą jest jak najbardziej uzasadniony i grozi to raczej wszystkim gospodarzom takim, którzy nastawili się na produkcję mleka. Wiadomo, że każdy chce tego mleka jak najwięcej wyprodukować – tłumaczy Łukasz Majowski rolnik specjalizujący się w hodowli bydła mlecznego.
Polscy rolnicy w ostatnich kilku latach kwot produkcyjnych nie przekraczali. Prawdopodobnie będzie tak i w obecnym sezonie. Jest za to inny problem, który zaprząta głowę hodowcom bydła mlecznego.
– Po dwuletniej przerwie wracają zaliczki kar za przekroczenie unijnych limitów – alarmuje Waldemar Broś szef Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich.
Mechanizm kar przewiduje bowiem płacenie przez każdego rolnika zaliczki na poczet przyszłych kar, gdy przekroczy on swój limit indywidualny.
– Taka zaliczka to 20 groszy za każdy ponadnormatywny litr mleka. Dla rolnika to zamrożony kapitał, bo zwrot zaliczki otrzymuje dopiero po zakończeniu roku kwotowego. Oczywiście pod warunkiem, że nie zostanie przekroczony limit narodowy. Wtedy jest już prawdziwy dramat, bo rolnicy muszą zapłacić całą karę – tłumaczy Waldemar Broś.
W Polsce zaliczki kar za przekroczenie indywidualnych limitów zostały na dwa lat zawieszone. Ten termin kończy się 1 kwietnia. Stąd zabiegi mleczarzy.
– Chodzi o to, aby przedłużyć obowiązek pobierania zaliczek przynajmniej na przyszły rok kwotowy, który rozpocznie się pierwszego kwietnia – dodaje Waldemar Broś
W poprzednim sezonie kwotowym swoje indywidualne limity produkcyjne przekroczyło ponad 50 tysięcy rolników. Problem dotyczył głównie intensywnie rozwijających się gospodarstw.
– Rozwój produkcji mleka jest ciągły. W 2011 roku był przyrost 12 proc. produkcji i zamierzamy ten kierunek kontynuować – mówi z dumą Martin Ziaja, hodowca bydła mlecznego z Opolszczyzny.
Ministerstwo rolnictwa wstępnie zgodziło się z sugestiami mleczarzy, aby znowelizować przepisy i na kolejny rok zawiesić pobieranie zaliczek kar. Problem w tym, że trzeba się spieszyć. Zmiany w prawie musiałby wejść w życie przed 1 kwietnia, gdy w mleczarstwie zaczyna się nowy rok kwotowy."
Źródło: Witold Katner, TVP Info.
WODR Poznań
Jerzy Mikołajczak
1. Dnia 1 czerwca b.r. w Centrum Wystawowo- Edukacyjnym w Gołaszynie po raz pierwszy zostało zorganizowane seminarium pod hasłem „Dzień szparaga".
Po uroczystym otwarciu przez Kierownika ZD Rawicz Ryszarda Bijaka, rolnicy z powiatów rawickiego, gostyńskiego, kościańskiego oraz leszczyńskiego biorący udział w seminarium, mieli możliwość wysłuchania wykładu Pana Jarosława Górskiego- specjalisty branżowego WODR na temat technologii uprawy szparagów białych i zielonych oraz zaleceń Pani Krystyny Szmyt z PIORIN-u dotyczących postępowania w przypadku wystąpienia chorób lub szkodników na plantacjach szparaga.
2. Kolejnym punktem seminarium była wspólna degustacja potraw ze szpargów przygotowanych przez członkinie Koła Gospodyń Wiejskich w Pomocnie. Można było spróbować min. kremową zupę szparagową, szparagi gotowane oraz szparagi kiszone. W trakcie degustacji Pani Zdzisława Ostrowska specjalistka d.s. wspierania rozwoju obszarów wiejskich WODR przedstawiła krótki wykład na temat wartości pokarmowych szparagów oraz możliwości ich wykorzystania w kuchni polskiej .
3. Dużym uznaniem degustujących cieszył się Pakosławski Szparag Kiszony przygotowany według tradycyjnej receptury przez Panią Beatę Walkowiak z Pakosławia. Specjał ten został wpisany na Listę Produktów Regionalnych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz otrzymał "Perłę 2011" w konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo.
4. Seminarium zakończyło się wjazdem na plantacje szparagów w Golinie Wilekiej należące do Pana Ryszarda Sytnika. Właściciel gospodarstwa udzielił uczestnikom praktycznych wskazówek dotyczących uprawy szparagów, rynków zbytu oraz organizacji pracy, a także zaprezentował w gospodarstwie pomieszczenia do segregacji i pakowania szparagów oraz samodzielnie zaprojektowane i wykonane maszyny wspomagające prace na plantacji.
Więcej...
XIII MIĘDZYNARODOWE TARGI AGROTURYSTYCZNE I TURYSTYCZNE
Napisane przez Zbigniew StaszewskiW DNIACH 02-03.06.2012 ODBYŁY SIĘ W ZŁOTOWIE POD PATRONATEM STAROSTY ZŁOTOWSKIEGO, ZARZĄDU POWIATU ZŁOTOWSKIEGO ORAZ STOWARZYSZENIA GOSPODARSTW AGROTURYSTYCZNYCH PÓŁNOCNEJ WIELKOPOLSKI ‘’KRAJNA’’ XIII MIĘDZYNARODOWE TARGI AGROTURYSTYCZNE I TURYSTYCZNE.
OPRÓCZ PREZENTACJI REGIONÓW I GOSPODARSTW AGROTURYSTYCZNYCH MOGLIŚMY UCZESTNICZYĆ W XI PRZEGLĄDZIE ZESPOŁÓW FOLKLORYSTYCZNYCH ORAZ FESTIWALU RĘKODZIEŁA LUDOWEGO JAK RÓWNIEŻ W WIELU IMPREZACH TOWARZYSZACYCH I KONKURSACH:
- KONKURS PRODUKTÓW REGIONALNYCH,
- KONKURS NA NAJLEPSZE STOISKO AGROTURYSTYCZNE,
- MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA ‘’ROZWÓJ I PROMOCJA TURYSTYKI WIEJSKIEJ – SZANSĄ DLA POLSKIEJ WSI’’,
- PREZENTACJA MASZYN I NARZĘDZI OGRODNICZYCH.
UHONOROWANO RÓWNIEŻ WYRÓŻNIAJACYCH SIĘ ROLNIKÓW POWIATU ZŁOTOWSKIEGO.
Nowy niebezpieczny i ekspansywny szkodnik
Zasięg występowania zachodniej stonki kukurydzianej (Diabrotica virgifera LeConte) w Europie powiększa się. W 1992 stwierdzono jej obecność w Jugosławii (Serbia), w 1995 na Węgrzech i w Chorwacji, w 1996 w Rumunii, w 1997 w Bośni i Hercegowinie, w 1998 we Włoszech i Bułgarii, w 2000 w Szwajcarii i Słowacji, w 2001 na Ukrainie, a w 2002 w Austrii, Francji i Czechach. W sierpniu 2003 stonka została znaleziona w Holandii na polu kukurydzy w pobliżu lotniska. Obecność stonki kukurydzianej stwierdzono w 2003 roku też w Słowenii, zarówno w jej wschodniej części (wzdłuż granicy z Chorwacją i Węgrami) jak i w części zachodniej (przy granicy z Włochami). W sierpniu 2005 po raz pierwszy stwierdzono obecność stonki kukurydzianej w Polsce; owady znaleziono w dwóch miejscach w województwie podkarpackim. Obecnie szkodnik jest zadomowiony na terenie ośmiu województw w Polsce. W 2010 roku stwierdzono w Polsce 64 ogniska występowania szkodnika Aktualnie stonkę notuje się również na Białorusi, Niemczech, Grecji i Czarnogórze.
W związku z rozszerzaniem się występowania Diabrotica virgifera w Europie, Komisja Europejska wprowadziła w życie akty prawne nakazujące obowiązkowe działania celem zapobieżenia rozprzestrzenianiu się zachodniej kukurydzianej stonki korzeniowej. Nakładają one na państwa członkowskie obowiązek prowadzenia urzędowego monitoringu obecności D. virgifera i składania sprawozdań zarówno do Komisji jak i państw członkowskich. Jeżeli zostanie stwierdzone występowanie stonki korzeniowej należy wyznaczyć obszar objęty kwarantanną w promieniu nie mniejszym niż 1km wokół porażonego pola oraz wyznaczyć strefę ochronną o promieniu przynajmniej 5 km wokół pola objętego kwarantanną. W wyznaczonych strefach powinny być rozłożone pułapki feromonowe. Z pola objętego kwarantanną zabrania się wywożenia świeżych roślin kukurydzy oraz gleby. Ponadto urzędowo określa się datę zbioru kukurydzy (obowiązuje płodozmian). Na porażonym polu nie można uprawiać kukurydzy przez dwa lata po wykryciu stonki. Konieczne jest również zastosowanie skutecznego sposobu zwalczania szkodnika. Maszyny rolnicze muszą być dezynfekowane przed opuszczeniem strefy porażenia. Z pola należy usunąć samosiewy kukurydzy. W strefie ochronnej uprawa kukurydzy musi być zastąpiona inną rośliną. Zawleczeniu szkodnika za pomocą transportu lotniczego mają zapobiec nakazy stosowania odpowiedniego zmianowania i monitoringu stonki w pobliżu lotnisk (na obszarze nie mniejszym niż 2, 5 km od portu lotniczego).
Insektycydy( posiadające stałą rejestrację) przeznaczone do zwalczania chrząszczy stonki kukurydzianej :
PROTEUS 110 OD (tiachlopryd+deltametryna) w dawce 0,75 l/ha
STEWARD 30 WG (indoksarab) w dawce 0,125—0,15 kg/ha + TREND 90 EC 100ml/100L cieczy
Na podstawie Instytutu Ochrony Roślin PIB w Poznaniu „Stonka kukurydziana”
Grzegorz Baier 29 .05.2012r.
W dniach 26-27maja br odbyła się XVIII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Sielinku. Patronat honorowy nad Wystawą objął Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak i Wojewoda Wielkopolski Piotr Florek. W wystawie udział wzięło 110 hodowców, którzy wystawili 312 sztuk zwierząt hodowlanych oraz 15 stad drobiu. Wszystkie zwierzęta zaprezentowane na wystawie ocenione zostały przez komisje oceny zwierząt powołane odpowiednio dla każdego gatunku. Przyznano 85 czempionaty, w tym 46 czempiony oraz 39 wiceczempiony. Wśród czempionów bydła mlecznego wybrano 1 superczempiony, w kategorii krów wybrana została Krowa LENIWA z Hodowli Zwierząt Zarodowej SP. Z o.o Żołędnica. Superczempionem wśród bydła mięsnego została krowa z cielęciem z Przedsiębiorstwa Rolniczego Długie Stare .
W tegorocznej wystawie brało udział: bydło mleczne- 44 sztuk, bydła mięsne -38 sztuk+ 3 cielęta, konie 50 sztuk, trzoda chlewna 59, sztuk, owce 60 sztuk, króliki 42 sztuki, nutrie 10 sztuk i 15 stadek drobiu.
Prezentowane zwierzęta wystawiane były z województw: wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, zachodnio-pomorskiego. Wielkopolskie Targi Rolnicze w Sielinku w tym Wystawa Zwierząt Hodowlanych jak co roku cieszą się dużym zainteresowaniem, co może potwierdzić bardzo duża liczba zwiedzających przekraczająca liczbę 15 tys. osób. Ponadto w czasie wystawy odbyły się pokazy maszyn, seminarium połączone z zwiedzaniem poletek demonstracyjnych roślin oleistych, zbóż, kukurydzy, oraz buraków. Zwiedzający w sobotę i niedzielę mogli uzyskać propozycje oraz informację na temat funkcjonowania przyszłości w rolnictwie w Polsce. Poradami służyły instytucje rządowe, samorządowe , firmy pracujące na rzecz rolnictwa. W trakcie targów i wystawy zwierząt można było obejrzeć zawody konne oraz posłuchać muzyki podczas występów zespołów folklorystycznych.
Z E S T A W I E N I E
przyznanych nagród za zwierzęta, które zdobyły tytuły czempionów
lub wiceczempionów na XVIII Regionalnej Wystawie Zwierząt Hodowlanych
w Sielinku w dniach 26-27 maja 2012r.
Lp wystawca tytuł
BYDŁ0
bydło mleczne
1 Hodowla Zwierzat Zarodowych Osowa Sień
Sp. z o.o
Przyczyna Górna 1, 67-400 Wschowa
wiceczempion
2 Stadnina Koni IWNO Sp. z o.o czempion
Ul. Park Mielżyńskich 1, 62-025 Kostrzyń wiceczempion
4 Stadnina Koni Golejewko Sp. z o.o czempion
Golejewko 63, 63-921 Chojno wiceczempion
5 TOP FARMS WIELKOPOLSKA Sp. z o.o czempion
Piotrowo Piewsze 6, 64-020 Czempiń wiceczempion
czempion
wiceczempion
6 Hodowla Zwierząt Zarodowych " Zołędnica"
Sp. z o.o 63-911 Rawicz 3 wiceczempion
czempion
7 Artur Klupś wiceczempion
Pępowo ul Powstańców Wlkp. 16 ,
63-830 Pępowo
11 PR-H " GAŁOPOL" Sp. z o.o czempion
Gałowo ul. Wierzbowa 10, 64-500 Szamotuły czempion
wiceczempion
12 Stadnina Koni Racot Sp. z o.o czempion
Racot ul. Dworcowa 5, 64-000 Kościan
Bydło mięsne
1 PR-H "Gałopol" Sp. z o.o czempion
Gałowo ul. Wierzbowa 10, 64-500 Szamotuły wiceczempion
3 Szuster Władysław Babimost czempion
66-110 Babimost ul. Młynisko 1 wiceczempion
5 Szykulski Zbigniew czempion
Derkacz 44, 72-121 Czarnogłowy
6 Magowski Jerzy Będzitowo 24 czempion
88-180 Złotniki Kujawskie czempion
wiceczempion
7 PR Długie Stare Sp. z o.o czempion
Ul.Wiosenna 5, 64-100 Leszno czempion
8 RSP Chrustowo 22 czempion
64-850 Ujście czempion
9 Kończewska Ewa
Ludwikowo 63, 89-240 Kcynia czempion
K O N I E
1 Stadnina Koni " Dobrzyniewo " Sp. z o.o wiceczempion
Dobrzyniewo 23, 89-311 Falmierowo
2 Jacek Wilczyński czempion
Jastrzębniki 70, 64-330 Opalenica czempion
Nr konta:
3 PR-H "Gałopol" Sp.z o.o czempion
ul. Wierzbowa 10, 64-500 Szamotuły czempion
wiceczempion
wiceczempion
4 U.P w Poznaniu Rolnicze Gospodarstwo wiceczempion
Doświadczalne Dłoń , Dłoń 4, 63-910 Miejska
Górka
6 Leszek Garstka Biadki wiceczempion
ul. Kolejowa 10, 63-714 Biadki
7 Michał Serafin czempion
Zakrzewo ul. Olszynowa 8, 62-070 Dopiewo
8 SKH "Sadyba" Przemysław Siejak wiceczempion
Boguszynek 9, 63-040 Nowe Miasto
9 Jan Serafin ul. Długa 42
62-070 Dopiewo wiceczempion
Nr konta:
10 PHR Tulce Sp. z o.o czempion
Oddział Kobylniki ul. Klonowa 2.
64-000 Kościan
11 Jacek Bartkowiak
ul. Mickiewicza 23, 64-030 Śmigiel czempion
12 Klaudia Wilczyńska wiceczempion
Jastrzębniki 70 wiceczempion
64-330 Opalenica
13 Elżbieta Kołodziejek czempion
ul. Wiatrowa 4, 64-314 Wąsowo
14 Tomasz Maciejewski czempion
ul. Osiedlowa17/4, 62-030 Luboń
TRZODA CHLEWNA
1 Leszek Prałat wiceczempion knurek
Nowawieś 39, 64-130 Rydzyna czempion knurek
czempion loszka
2 Jakub Napierała czempion knurek
Szczepankowo 30, 64-560 Ostroróg,
3 Roman Napierała czempion knurek
Szczepankowo 30, 64-560 Ostroróg
Jakub Napierala
Szczepankowo 30, 64-560 Ostroróg
czmpion knurek
4 Mieczysław Gawełek wiceczempion knurek
Zamość 75, 63-520 Grabów
5 IŻ- Państwowy Instytut Badawczy ZD czempion knurek
Pawłowice ul. Mielżyńskich 14
64-122 Pawłowice
6 Ryszard Mołdrzyk wiceczempion knurek
Głuponie 95, 64-316 Kuślin
7 Ośrodek Hodowli Zarodowej " Garzyn" wiceczempion loszka
ul. Leszczyńska 34, 64-120 Krzemieniewo wiceczempion loszka
wiceczempion loszka
8 Zbigniew Krzywda czmpion loszka
Aleksandria 35, 62-874 Brzeziny
Owce i kozy
1 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu czempion tryk
RGD Brody, 64-310 Lwówek wiceczempion tryk
czempion tryk
czempion maciorka
wiceczempion maciorka
2 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu czempion maciorka
Rolnicze Gospodarstwo Doświadczalne wiceczempion maciorka
Swadzim Zakład Złotniki 62-080 Tarnowo czempion maciorka
Podgórne czempion maciorka
3 Hodowla Zarodowa Zwierząt " Zołędnica " czempion maciorka
Sp. z o.o, Gospodarstwo Golina Wielka wiceczempion maciorka
4 IŻ PIB Zakład Doświadczalny Pawłowice czempion maciorka
Ferma Owiec Kociugi , 64-122 Pawłowice wiceczempion maciorka
5 Krzysztof Komorowski czempion maciorka
Daleszynek 64-423 Lubosz wiceczempion maciorka
6 Jan Wencel
ul Dobierzyńska 9, Wojnowice, 64-330 czempion maciorka
Opalenica
7 Fundacja Pomocy Wzajemnej BARKA
GEE Chudopczyce , 64-420 Lubosz czempion maciorka
ZWIERZĘTA FUTERKOWE
KRÓLIKI
1 Andrzej Kaczmarek wiceczempion
62-064 Plewiska ul. Skryta 13
2 Roman i Piotr Cerkawski czempion
62-260 Łubowo 97
3 Stanisław Andrzejewski wiceczempion
Poznań ul, Karlińska 21, 60-438 Poznań
przekaz pocztowy
NUTRIE
1 Mirosław Biedziak czmpion
ul. Wroniecka 33 , 62-045 Pniewy wiceczempion
wiceczempion
DRÓB
1 Zofia i Gracjan Skórniccy czempion
ul. Szamotulska 43, 64-550 Duszniki
2 Anna Skórnicka wiceczmpion
Lipno ul. Spółdzielcza 26, 64-111 Lipno
3 Przedsiębiorstwo Handlowe N&N czempion
Sp. z o.o w Mszczyczynie
4 Ireneusz Grzechowiak czempion
Ul. Zbąszyńska 42, 66-210 Zbąszynek
5 Dariusz Królik
GR Sieradz ul. Dąbrowszczaków 13/2, czempion
98-200 Sieradz.
Komisarz Wystawy Zwierzat
Zdzisław Kruk
