Rolnicy korzystający z dopłat bezpośrednich jak i płatności otrzymywanych w ramach PROW 2007 – 2013 zawartych w osi II, tj. płatności rolnośrodowiskowych, płatności ONW oraz za zalesianie, zobowiązani są do spełniania podstawowych wymogów z zakresu zarządzania oraz do utrzymywania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnie z ochroną środowiska. Normy dobrej kultury rolnej dotyczą m.in. zasad „obchodzenia się” z trwałymi użytkami zielonymi. Zgodnie z tymi normami:
- na łąkach przeprowadza się koszenie okrywy roślinnej i ją usuwa co najmniej raz w roku w terminie do 31 lipca.
- na pastwiskach realizowany jest wypas zwierząt w okresie wegetacyjnym traw lub przeprowadza się koszenie okrywy roślinnej i jej usunięcie co najmniej raz w roku w terminie do 31 lipca.
Zabiegi te mają zapobiegać wkraczaniu na użytki zielone niepożądanej roślinności.
Ale jeżeli w gospodarstwie realizowany jest program rolnośrodowiskowy bądź rolnik otrzymuje płatność dla obszarów Natura 2000 lub płatności związane z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz płatności z tytułu realizacji przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt, to powinny być stosowane właściwe dla nich terminy i zabiegi koszenia i usuwania okrywy roślinnej. Są to sytuacje, kiedy np. pierwszy pokos można wykonać dopiero w sierpniu, albo też pokosów nie przeprowadza się każdego roku. Wymagane jest usunięcie lub złożenie w stogi ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, a w uzasadnionych przypadkach dłuższym terminie, niezwłocznie po ustaniu przyczyn ze względu, na które termin ten nie był przestrzegany.
Jeżeli rolnik nie może wykonać 1-go pokosu w terminie do 31 lipca lub nie może zebrać ściętej biomasy w terminie 2 tygodni po pokosie, powinien o tym fakcie poinformować (pisemne oświadczenie) kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i zobowiązać się do przeprowadzenie wymaganych zabiegów najszybciej, jak tylko pozwolą na to warunki. Jest to rozwiązanie, które w razie kontroli na miejscu uchroni rolnika przed sankcją za niewywiązanie się z obowiązujących wymogów.
Należy też pamiętać o ochronie trwałych użytków zielonych. Powierzchnia trwałych użytków zielonych w Polsce nie może zmniejszyć się więcej niż 10% w stosunku do roku referencyjnego (2004 rok). Co roku więc Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłasza o ile zmienił się udział trwałych użytków zielonych w stosunku do roku referencyjnego. Do tej pory nie odnotowano zmniejszenia powierzchni użytków zielonych. Jeżeli jednak stosunek ten zmaleje, rolnik będzie zobowiązany do przestrzegania następujących obowiązków:
- gdy w danym roku stosunek wielkości powierzchni trwałych użytków zielonych do wielkości powierzchni całkowitego obszaru rolnego zmaleje więcej niż o 5% to zmiana sposobu użytkowania trwałych użytków zielonych w danym roku wymaga zgody kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. O taką zgodę należy wystąpić na 30 dni przed zmianą.
- gdy w danym roku stosunek trwałych użytków zielonych spadnie poniżej 8%, kierownik biura powiatowego Agencji odmawia udzielenia zgody na przekształcenie. Rolnicy posiadający grunty przekształcone z trwałych użytków zielonych mają obowiązek przywrócenia ponownie wskazanej ilości do dnia 15 maja roku następnego.
Przepisy te dotyczą wszystkich gospodarstw posiadających grunty rolne. Normy dobrej kultury rolnej zostały wdrożone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2010r. w sprawie minimalnych norm (Dz. U. z 2010r. Nr 39, poz. 211).
Wioletta Kmiećkowiak
Dział EOŚ, WODR w Poznaniu