Wnioski z analiz próbek pszczelich produktów pochodzących z różnych krajów Europy, w tym z Polski, przedstawione w raporcie pt. „Trudny los pszczół: analiza pozostałości pestycydów w pierzdze pszczelej i pyłku odłowionym od pszczoły miodnej (Apis mellifera) w 12 krajach europejskich”.

W raporcie tym pracujący dla Greenpeace eksperci analizowali przynoszony do uli pyłek oraz pierzgę pod kątem obecności różnych pestycydów. Badali też ich stężenie. Badano 25 próbek pierzgi, pobranych w 7 krajach Europy w sezonie pasiecznym 2012, i 107 próbek pyłku, pochodzącego z 12 krajów Europy, m.in. Polski (z sezonu pasiecznego 2013).

Z raportu wynika, że w Europie ponad dwie trzecie pyłku przynoszonego do ula przez pszczoły zbieraczki jest zanieczyszczone koktajlem pestycydów, składającym się w skrajnych przypadkach nawet z 17 różnych substancji. Obok nektaru pyłek stanowi główne źródło pożywienia pszczół. Pierzga zaś powstaje z połączenia pyłku, miodu oraz nektaru, a po fermentacji jest wykorzystywana jako źródło białka dla całego roju.

Wyniki te komentuje prof. Krystyna Czekońska z Wydziału Ogrodniczego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie: to, że pestycydy gromadzą się na pyłku wynika z biologii kwitnienia, ponieważ pyłek roślin owadopylnych jest lepki i przyklejają się do niego zanieczyszczenia, m.in. pestycydy czy pyły zawierające metale ciężkie. W odróżnieniu od nektaru kwiatów pyłek kwiatowy nie jest wypłukiwany przez deszcze i jest produkowany stale do czasu zapylenia. Dlatego też pyłek jest dobrym wskaźnikiem zanieczyszczeń środowiska. Pyłek jest głównym składnikiem pokarmu pszczół. Jakość i ilość pokarmu ma wpływ na odporność owadów – zaznacza prof. Czekońska i podkreśla, że pszczoły systematycznie podtruwane są podatniejsze na choroby, co może mieć związek z ginięciem tych owadów.

Od 2007 r. rozmaite organizacje i media biją na alarm, że pszczoły giną masowo. Problem wysokiej śmiertelności dostrzegany jest wśród populacji tych owadów w Europie, USA i Azji. Według danych podawanych przez Greenpeace, w USA ginie co roku średnio 1/3 pszczół, w Europie średnio 20%, przy czym istnieją rejony, w których straty sięgają ponad 50%. W Chinach są miejsca, w których pszczół nie ma już wcale.

W Polsce żyje ponad 470 gatunków pszczół, z czego ponad 220 znajduje się w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Chociaż pszczoły kojarzą się głównie z produkcją miodu, to dla człowieka najważniejszym efektem ich pracy i innych dziko żyjących owadów zapylających jest zapylanie roślin. Dzięki nim na nasze stoły trafia większość produktów roślinnych, którymi się żywimy.

Źródło: Serwis informacyjny farmer.pl

W obliczu trudnej sytuacji, jaka wystąpiła w ostatnich latach w pszczelarstwie, czasopismo „Pasieka” wspólnie z Polskim Związkiem Pszczelarskim oraz innymi organizacjami pszczelarskimi i przy wsparciu firm z branży pszczelarskiej wystąpili z inicjatywą wspierania polskiego pszczelarstwa.

O tym, jak ważna jest rola pszczoły w ekosystemie i jak trudna jest gospodarka pasieczna w dobie obecnych zagrożeń, wiedzą wszyscy pszczelarze. Uprawianie tego pięknego zawodu wymaga nie tylko ogromnej wiedzy, zaangażowania i pasji, lecz również nakładów finansowych. Większość pasiek w naszym kraju jest prowadzona hobbystycznie, a koszty ich utrzymywania przeważnie przekraczają dochody. Ponadto wiadomo, iż pszczoła miodna jest głównym zapylaczem roślin i bez jej pracy nie mielibyśmy wielu roślin i owoców. Dlatego w akcji skupiono się głównie na wspieraniu obecnych i przyszłych pszczelarzy, na zainicjowaniu działań mających wpływ na zwiększenie zainteresowania pszczelarstwem, a także nad wzrostem świadomości społecznej dotyczącej roli pszczół i właściwości produktów pszczelich.

Cele akcji:

1. Uświadomienie społeczeństwa:

•  
  • o ważnej roli pszczoły jako zapylacza;
  • o tym, że pszczelarze zapewniają pszczołom opiekę i zwiększają liczebność ich pogłowia w Polsce, a z kolei pszczelarze utrzymują swoje pasieki głównie ze sprzedaży miodu – kupując więc miód, pośrednio zapewniamy pszczołom miodnym dobrą opiekę oraz zwiększamy liczbę tak niezbędnych zapylaczy;
  • o tym, że zawód pszczelarza jest bardzo trudny i tak naprawdę pszczelarzem może być tylko ten kto naprawdę kocha pszczoły;
  • o tym, że pszczół nie trzeba się bać, a już wcale ich nie niszczyć;
  • o właściwościach miodu i innych produktów pszczelich;
  • o tym, w jaki sposób w codziennym życiu możemy pomagać pszczołom i innym owadom zapylającym.

1. Przekazanie pszczelarzom gotowej strategii marketingowej, która wpłynie na wzrost sprzedaży miodu i innych produktów sprzedawanych w ich pasiekach (ulotki informacyjne, etykiety z logo akcji rozpoznawalne przez klienta itd.), co przy równoczesnym informowaniu konsumentów o kampanii dodatnio wpłynie na wzrost konsumpcji miodu w Polsce.
2. Propagowanie zawodu pszczelarza oraz wspieranie adeptów sztuki pszczelarskiej.
3. Zwiększanie bazy pożytkowej dla pszczół – upowszechnianie nasadzeń drzew, krzewów oraz upraw roślin miododajnych.

Źródło: Wydawnictwo „Pasieka”, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript., Teresa Kobiałka.

Organizacja w znaczeniu ogólnym oznacza taką „całość, której wszystkie składniki współprzyczyniają się do powodzenia całości”. Ani siła robocza, ani ziemia, ani inne środki produkcji nie powinny w gospodarstwie występować w dowolnej ilości i jakości, lecz określonych proporcjach. Szczególne znaczenie ma dostosowanie ilości siły roboczej i środków produkcji do powierzchni ziemi, a także dostosowanie ilości siły roboczej do ilości środków produkcji. Każde zachwianie tych proporcji odbija się na efektywności ekonomicznej gospodarstwa rolnego. Na przykład zbyt mała ilość siły roboczej i środków produkcji (budynków, zwierząt, maszyn itp.) w stosunku do powierzchni ziemi uniemożliwia właściwe jej zagospodarowanie. I odwrotnie – za dużo siły roboczej i środków produkcji w stosunku do powierzchni ziemi spowoduje niepełne ich wykorzystanie, a to obniży efektywność ekonomiczną gospodarstwa. Organizując gospodarstwo rolne, należy z góry przewidzieć i określić najbardziej właściwe proporcje jego części składowych. Na tym polega organizacja gospodarstwa. Natomiast organizacja produkcji w gospodarstwie rolnym ma na celu stosowanie najbardziej efektywnych ekonomicznie sposobów produkcji. W produkcji roślinnej będzie to wybór najefektywniejszych sposobów nawożenia, zwalczania chorób i szkodników, zmianowania, dobór roślin uprawnych itp., a w produkcji zwierzęcej – najbardziej ekonomiczne sposoby żywienia zwierząt, dobór odpowiednich w danych warunkach gatunków i ras zwierząt. Do organizacji procesów produkcji należy także zaliczyć wybór najodpowiedniejszego w danych warunkach kierunku produkcji.

Gospodarstwo rolne jako jednostka produkcyjna składa się głównie z działu produkcji roślinnej i zwierzęcej. Dział produkcji roślinnej jest działem wytwórczym, gdyż tylko tutaj praca ludzka, oddziałując na przyrodę, daje całkiem nowy produkt. Produkcja zwierzęca polega na przetwarzaniu przez organizmy zwierzęce pasz wyprodukowanych w dziale produkcji roślinnej na bardziej uszlachetnione produkty, takie jak: mięso, mleko, wełna, jaja.

Mówiąc o organizacji produkcji roślinnej mamy najczęściej na myśli proporcje poszczególnych grup roślin uprawianych na gruntach ornych. Przedmiotem oceny jest więc struktura zasiewów lub zbiorów. W raportach indywidualnych Polskiego FADN zamieszczane są informacje o powierzchni zbiorów, zbiorach i plonach wszystkich roślin uprawianych w gospodarstwie. Wyniki zostały obliczone na podstawie danych ze statystycznie reprezentatywnej próby gospodarstw rolnych pogrupowanych według typów rolniczych w regionie Wielkopolska i Śląsk.

Tabela nr 1a. Wybrane informacje z organizacji produkcji roślinnej według typów rolniczych.
 

Tabela nr 1b. Wybrane informacje z organizacji produkcji roślinnej według typów rolniczych.
 

Wykres nr 1a. Struktura produkcji roślinnej w latach 2010-2012 według typów rolniczych.
 

Wykres nr 1b. Struktura produkcji roślinnej w latach 2010-2012 według typów rolniczych.
 

Produkcja roślinna jest podstawowym, surowcowym działem produkcji rolniczej w gospodarstwie. Jej specyficznymi czynnikami wytwórczymi są ziemia i organizmy roślinne zdolne do fotosyntezy, czyli przetwarzania związków nieorganicznych w organiczne. Zasadniczą cechą szczególną produkcji roślinnej jest to, iż wymaga ona znacznych obszarów. Rolnika interesuje głównie gleba, to jest wierzchnia warstwa ziemi, cechująca się większą lub mniejszą żyznością. Chcąc uzyskać dobre wyniki w produkcji roślinnej, trzeba nie tylko utrzymywać jej urodzajność, lecz także stale ją zwiększać. W celu zwiększenia urodzajności gleby należy:

• prawidłowo wykonywać zabiegi uprawowe,
• stosować właściwy dobór roślin i ich poprawne zmianowanie,
• uzupełniać składniki pobrane przez rośliny z gleby poprzez odpowiednie nawożenie,
• dbać o stosunki wodno-powietrzne w glebie (w razie potrzeby stosować melioracje).

Każde gospodarstwo rolne stanowi pewną odrębną jednostkę produkcyjną – ekonomiczną o określonych zasobach ziemi i środków produkcji, położoną w określonych warunkach przyrodniczych i funkcjonującą w określonych warunkach ekonomicznych. Cechą charakterystyczną każdego gospodarstwa jest jego wielkość, chociaż rolnik w dłuższym okresie może powiększyć lub zmniejszyć jego powierzchnię.

Organizację produkcji zwierzęcej w raportach FADN charakteryzują dane o pogłowiu wybranych grup zwierząt w sztukach fizycznych i przeliczeniowych (LU – jednostka przeliczeniowa zwierząt).

Tabela nr 2a. Wybrane informacje z organizacji produkcji zwierzęcej według typów rolniczych.

Tabela nr 2b. Wybrane informacje z organizacji produkcji zwierzęcej według typów rolniczych. 

 Wykres nr 2a. Struktura produkcji zwierzęcej w latach 2010-2012 według typów rolniczych.

Wykres nr 2b. Struktura produkcji zwierzęcej w  atach 2010-2012 według typów rolniczych. 
 

Gospodarstwa specjalizujące się w uprawach trwałych, ogrodniczych i polowych praktycznie całą swoją produkcję wytworzyły w ramach działalności roślinnej (prawie 99%), osiągając przy tym bardzo wysoki poziom specjalizacji. Udział produkcji zwierzęcej w gospodarstwach wyspecjalizowanych w chowie zwierząt w zależności od typu rolniczego wahał się od 54% (zwierzęta trawożerne) do 72% (krowy mleczne). Udział pozostałej produkcji w produkcji ogółem zawierał się w przedziale od 0,3 do 4,1%. Najmniejszym udziałem tej produkcji charakteryzowały się gospodarstwa wyspecjalizowane w uprawach ogrodniczych i chowie zwierząt ziarnożernych (około 0,3-0,5%). Podsumowując, tego rodzaju produkcja miała marginalny udział w większości gospodarstw (patrz: Wykres 3).

Wykres nr 3. Struktura produkcji ogółem w latach 2010-2012 według typów rolniczych.
 

Pozyskiwanie wszelkiego rodzaju produktów rolniczych jest najbardziej ogólnym celem każdego gospodarstwa rolnego. Jednakże chodzi wciąż nie tylko o to, aby gospodarstwo wytwarzało jakiekolwiek produkty i w dowolnej ilości, lecz przede wszystkim o to, aby wytwarzało takie produkty i w takich ilościach, które zaspokoiłyby potrzeby rolnika i jego rodziny. W celu uzyskania dobrej efektywności ekonomicznej gospodarowania na roli należy produkcję w gospodarstwach rolnych w odpowiedni sposób zorganizować, a następnie umiejętnie nią kierować.

Opracowanie na podstawie: Wyniki standardowe uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN w latach 2010-2012, IERiGŻ – PIB Warszawa.

               

 

Foto:M.Waleńska

 

                   Forum Kobiet zorganizowane przez Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu odbyło się jak co roku w Gołaszynie. Uczestniczyło w nim  KGW z powiatów: rawickiego, leszczyńskiego oraz nie zabrakło wśród nich reprezentantek naszego regionu, które okazały się bezkonkurencyjne w konkursie na najlepsze wypieki pod hasłem ,, Ciasta piernikowe i pierniczki’’.

Powiat gostyński reprezentowały KGW: Czeluścin, Siemowo, Stankowo oraz Wilkonice.

Foto:M.Waleńska

                 Bezkonkurencyjny okazał się piernik z musem jabłkowym wykonany przez gospodynie z KGW Stankowo, które otrzymały puchar.

Uczestniczki miały także okazję wysłuchać wykładów na temat:

- działania przyjazne środowisku naturalnemu,

- na co zwrócić uwagę w żywieniu dzieci,

- ozdobne rośliny cebulowe w ogrodzie przydomowym.

 oraz degustować potraw.

 

Poniżej  przepisy na ciasta piernikowe i pierniczki , które polecają Panie z powiatu gostyńskiego.

Piernik z musem jabłkowym

Składniki: ½ litra musu jabłkowego, ½ kostki margaryny, 1 ½ szklanki cukru, 2 łyżki kakao, 3 jajka, 1 przyprawa do pierników, po ½ łyżeczki mielonych goździków i cynamonu, 2 szklanki  mąki, 2 łyżeczki sody rozpuszczonej w niewielkiej ilości wody, polewa czekoladowa

Wykonanie: mus jabłkowy, margarynę, cukier i kakao rozpuścić. Do wystudzonych składników dodać 3 żółtka, przyprawy, sodę oraz mąkę - wymieszać mikserem. Na końcu dodać ubite białka i lekko wymieszać. Piec w temperaturze 175⁰C około 45 minut. Polać polewą czekoladową.

Szybki piernik

Składniki: 125 g margaryny, 200 g miodu, ½ szklanki  cukru, 1 ½ łyżki kakao, 3/4 szklanki mąki, 3 łyżki śmietany, 1 ½ łyżki przyprawy do pierników, 1 ½ łyżeczki sody oczyszczonej, 3 jajka, orzechy, marmolada do przełożenia

Wykonanie: margarynę utrzeć z cukrem, wlać płynny miód, dodać żółtka i śmietanę, przyprawę do pierników, kakao, sodę i mąkę. Ciasto dobrze wyrobić, na koniec dodać ubite białka i orzechy. Wylać do formy i piec około 60 minut w 180⁰ C. Po upieczeniu przełożyć marmoladą i przybrać według uznania.

 

                                                                                                                                                                         KGW Czeluścin                                                                                                                                                                                                                                                               Gmina Pępowo

Piernik

Składniki na ciasto: ½ kostki margaryny, 1 szklanka cukru, 3 jajka, ½ szklanki cukru na karmel (roztopić), ½ szklanki mąki, 1 kwaśna śmietana, 3 łyżki miodu, 2 łyżki kakao, 2 łyżki powideł, przyprawa do pierników

Składniki na polewę: 5 dag margaryny, 2 łyżki słodkiej śmietany, mleczna czekolada, bakalie do dekoracji

Wykonanie: jajka, cukier i margarynę ubić mikserem, dodać pozostałe składniki i wyrobić ciasto. Następnie wylać masę  na wcześniej przygotowaną blachę. Piec w temperaturze 180 ⁰C przez 50 minut. Przygotować polewę - margarynę i śmietanę  rozpuścić w kąpieli wodnej. Gdy ciasto ostygnie należy je polać polewą i udekorować bakaliami.

                                                                                                                                                                                                                                                                KGW Siemowo

                                                                                                                                                                                                                                                                Gmina Gostyń

Pierniczki w białym lukrze

Składniki: 125 g miodu, 125 g cukru, 75 g masła, 1 jajko, 1 łyżeczka cynamonu, ¼ łyżeczki zmielonych goździków, kilka kropli olejku migdałowego, 1 łyżeczka startej skórki pomarańczowej, 400 g mąki, 3 płaskie łyżeczki proszku do pieczenia, 250 g cukru pudru, czerwone i zielone kandyzowane wiśnie

Wykonanie: miód podgrzać z masłem i cukrem, odstawić do ostygnięcia. Do letniej masy dodać jajko, cynamon, goździki, olejek migdałowy, skórkę pomarańczową i dokładnie wymieszać. Mąkę wymieszać z proszkiem do pieczenia, porcjami dodawać do masy miodowej i wyrobić gładkie ciasto. Ciasto przykryć serwetką, odstawić w ciepłe miejsce na 2-3 dni. Piekarnik nagrzać do 175⁰C. Ciasto rozwałkować na stolnicy oprószonej mąką na placek o grubości około 5 mm, następnie wykrawać foremkami. Ciastka przełożyć na blachę wyłożoną pergaminem i piec około 10 minut. Wiśnie pokroić w paseczki. Cukier puder utrzeć z 4 łyżkami cieplej wody. Pierniczki posmarować lukrem i ozdobić wiśniami.

                                                                                                                                                                                                                                                                KGW Wilkonice

                                                                                                                                                                                                                                                           Gmina Pępowo

Opracowała: M.Waleńska