Pomoc związana z wystąpieniem szkód wywołanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi - WODR Poznań

Czas grudniowy, to czas zwiększonych zakupów spowodowany świętami. Sprzyja on producentom rolnym w zwiększeniu  sprzedaży swoich produktów. Wielu konsumentów nie wyobraża sobie bowiem przygotowania  wigilii bez zakupu tradycyjnych wiejskich przysmaków czy zdrowych produktów bezpośrednio z gospodarstwa. Niestety, na zmiany ułatwiające rolnikom sprzedaż, muszą jeszcze trochę poczekać. W tym roku  obowiązują ich jeszcze dość restrykcyjne przepisy regulujące tę formę sprzedaży. Prezydent co prawda podpisał ustawę ułatwiającą rolnikom handel detaliczny w ramach sprzedaży bezpośredniej, ale wchodzi ona w życie od 1 stycznia 2017 r.

Ustawa ta między innymi zwalnia z podatku do wysokości sprzedaży 20 tyś. zł rocznie. Powyżej tej kwoty będzie obowiązywał 2% podatek ryczałtowy. Wraz z ustawą, czyli 1 stycznia 2017 r. mają wejść w życie rozporządzenia ministra rolnictwa i ministra zdrowia, które doprecyzują limity ograniczające rozmiar działalności prowadzonej przez jeden podmiot w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz wymagania higieniczne dla podmiotów prowadzących rolniczy handel detaliczny produktami pochodzenia zwierzęcego i żywnością złożoną. Należy więc mieć nadzieję, że w przyszłym roku będzie lepiej, czego rolnikom i konsumentom życzę.

Lokalna Grupa Dyskusyjna o tematyce „Ochrona roślin” została utworzona w powiecie kolskim na terenie gminy Grzegorzew. Grupę tworzą rolnicy z rejonu całej gminy, a spotkania odbywają się co kwartał.

W 2016 roku przeprowadzone zostały cztery spotkania lokalnej grupy dyskusyjnej, które odbyły się w dniach: 24 marca, 27 kwietnia, 23 września i 13 grudnia.

Tematyką spotkań była szeroko rozumiana ochrona roślin, ze szczególnym uwzględnieniem integrowanej ochrony roślin. Jak wiemy Integrowana Ochrona Roślin obowiązuje wszystkich rolników od 1 stycznia 2014 r.

Duże znaczenie w integrowanej ochronie roślin mają różnego rodzaju systemy wspomagania decyzji w ochronie roślin. Rolnicy zostali poinformowani o możliwości korzystania z takich systemów. Szczegółowo omówiono na spotkaniach system ostrzegania przed zarazą ziemniaka, który jest dostępny na stronie internetowej WODR w Poznaniu.

Rolnicy postulowali zwiększenie ilości chorób oraz roślin objętych systemem, który pozwoliłby zmniejszyć ilość stosowanych środków ochrony roślin, bez negatywnego wpływu na zdrowotność roślin.

Podczas spotkań odbywały się dyskusje, każdy z uczestników wyrażał swoje zdanie na temat integrowanej ochrony roślin i dzielił się swoimi doświadczeniami związanymi z prowadzoną produkcją roślinną.

Żyzną glebę, zasobną w składniki pokarmowe, o uregulowanych stosunkach powietrzno-wodnych, charakteryzuje duża aktywność mikroorganizmów glebowych. Są one odpowiedzialne m.in. za rozkład materii organicznej, powstawanie próchnicy glebowej, uwalnianie oraz udostępnianie roślinom substancji mineralnych. Warto o tym pamiętać i dbać o posiadane gleby w naszych gospodarstwach.

Do mikroflory glebowej zalicza się np. bakterie, promieniowce, glony oraz grzyby. Każdy z nich ma określoną rolę w glebie. Ich liczebność zależy od wielu czynników m.in.: od warunków powietrzno-wodnych, stanu uwilgotnienia gleby i natlenienia, odczynu czy zawartości substancji organicznej. Czynniki te można modyfikować przez odpowiedni system uprawy gleby oraz rodzaj stosowanych nawozów.

Nieprzestrzeganie prawidłowego płodozmianu, ograniczone nawożenie organiczne czy nadmierne stosowanie nawozów mineralnych, negatywnie wpływa na zawartość mikroorganizmów glebowych. Plantatorzy często zwracają uwagę, że pomimo prowadzenia takiego samego sposobu uprawy i nawożenia rośliny słabiej plonują. O ile zawartość składników mineralnych w glebie można precyzyjnie określić na podstawie jej analizy chemicznej, o tyle badania mikroflory glebowej są znacznie trudniejsze. Liczebność mikroorganizmów glebowych zmienia się w zależności od pory roku, wilgotności gleby, czy przebiegu warunków pogodowych. Ponadto nie wszystkie mikroorganizmy rozwijają się jednakowo, jednak bezsprzeczny jest fakt, że ich zawartość w glebie decyduje o jej żyzności.

Producenci rolni wykorzystują różne metody podnoszenia żyzności gleby, np. preparaty produkowane na bazie kwasów humusowych, użyźniacze glebowe lub tzw. Efektywne Mikroorganizmy (EM).

Twórcą technologii EM jest Japończyk prof. Teruo Higa z Uniwersytetu Ryukyus na Okinawie, który wyselekcjonował ze środowiska naturalnego i rozpoczął badanie pierwszych mieszanek EM-ów ponad 30 lat temu. Opracowanie odpowiedniej formuły preparatu zabrało mu 20 lat pracy. Ponieważ głównymi dziedzinami badań profesora Higi były ogrodnictwo i rolnictwo, pierwotnie preparaty EM stosowano na tych właśnie polach. EM są skutecznym narzędziem korygowania i nadzoru rozmaitych ekosystemów, albowiem poprawiają jakość i zdrowotność wszystkich systemów biologicznych. Tę właściwość profesor Teruo Higa określił właśnie jako technologię efektywnych mikroorganizmów (Technologia EM), która przez swoją skuteczność jest szansą na zahamowanie degradacji otaczającego nas środowiska.

Już niedługo na polskim rynku pojawią się produkty zawierające pożyteczne mikroorganizmy. Nowe formuły zawierające pożyteczne mikroorganizmy zostały opracowane w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach. W ramach projektu „EkoTech Produkt” wyselekcjonowano z puli mikroorganizmów charakterystycznej dla regionu Polski te, które mogą pomóc rolnikom. Pracami kieruje Pani profesor Lidia Sas-Paszt z IO w Skierniewicach.

Na rynku znajduje się obecnie wiele różnych preparatów mikrobiologicznych, ale metoda zastosowana w Instytucie Ogrodnictwa wydaje się najbardziej przekonująca, ponieważ dokonano wyboru spośród rodzimych szczepów, które dobrze rozwijają się w polskich warunkach klimatycznych i glebowych. Drugą zaletą jest firma czyli Instytut Ogrodnictwa, który gwarantuje prawdziwość i rzetelność prowadzonych badań. Mamy też wiele firm reklamujących na rynku swoje produkty pobudzające wzrost roślin, a rolnikowi trudno jest ocenić rzetelność otrzymanych wiadomości marketingowych.

Preparaty EM zalecane są między innymi przez Międzynarodową Federację Rolnictwa Ekologicznego oraz Polskie Towarzystwo Rolnictwa Ekologicznego. W 2004 r. Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach wydał pierwsze świadectwo kwalifikacji produktów opartych na EM-ach do stosowania w rolnictwie ekologicznym.

21 grudnia 2016

Schładzanie mleka

Napisane przez

Mleko jest produktem naturalnym pozyskiwanym w procesie dojenia krów. Stanowi bardzo ważny surowiec dla przemysłu mleczarskiego, producenta przetworów mlecznych, oraz daje wymierne korzyści ekonomiczne dla hodowcy.

Przydatność mleka jako surowca, oraz osiągane efekty ekonomiczne zależą od jego jakości. Jednym z czynników wpływających na jakość jest jego odpowiednie schłodzenie. Mleko pozyskiwane od zdrowych krów bezpośrednio po doju zawiera przeciętnie od kilkuset do ok.10 tyś komórek bakterii w 1 ml. Na to czy ta wartość się utrzyma i jak będzie wyglądała ostateczne uzależniona będzie od całego wyposażenia obory, które ma kontakt z pozyskiwanym surowcem.

Dopuszczalna liczba komórek bakterii w 1ml mleka przyjmowanego do skupu wynosi 100 tyś. Przekroczenie tego progu będzie miało finansowe negatywne skutki dla hodowcy. Mleko przez okres 2-3 godzin po doju zachowuje swą naturalną odporność antybakteryjną. Za te cechy odpowiadają zawarte w mleku immunoglobuliny oraz system laktoperoksydazy, które powodują zahamowanie rozwoju komórek bakteryjnych. W tym okresie mleko powinno byś szybko schłodzone do temperatury 4O C, które zapewni utrzymanie zawartości bakterii na niskim poziomie. Nieprzestrzeganie tego zakresu temperatur lub opóźnienie procesu chłodzenia będzie miało wpływ na jego jakość.

Poza szybkim schłodzeniem mleka, ważne jest utrzymanie w czystości urządzeń udojowych, przechowywania mleka, a także higiena doju. Będzie to miało wpływ na wyprodukowanie mleka wysokiej jakości.

W dniu 16.12.2016 roku w  Gałowie odbyła się konferencja dla rolników powiatu szamotulskiego zorganizowana przez Zespół Doradczy WODR Szamotuły. Program konferencji obejmował następujące zagadnienia: zarządzanie gospodarstwem rolnym, integrowaną ochronę roślin, wymagania dotyczące zarządzania oraz normy w zakresie dobrej kultury rolnej, zgodnej z ochroną roślin, wykorzystanie ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwiem rolnym na potrzeby budowania konkurencyjności i zorientowania na rynek, nowoczesnych technologii uprawy zbóż i podatek VAT w rolnictwie. Wykładowcami wymienionych tematów byli:  Janusz Brodzik i Piotr Matusiak. Uczestnikami konferencji byli głównie „młodzi rolnicy”, którzy skorzystali z premii finansowej, ponieważ była możliwość uzyskania po szkoleniu zaświadczenia wymaganego do ARiMR jako realizacja elementu biznesplanu.

20 grudnia 2016

Projekt FOODIE

Napisane przez

Foodie jest to projekt, którego kluczowym zadaniem jest stworzenie platformy,która obejmuje dane dotyczące sektora rolnego, w tym dane przestrzenne. Dane te dostępne dla zainteresowanych z stron sektora rolno-spożywczego. Platforma Foodie realizuje integrację istniejących otwartych zbiorów danych związanych z rolnictwem oraz powiązanie ich z zewnętrznymi źródłami, dostarczając szczegółowych i wysokiej klasy aplikacji i usług dla wsparcia planowania i procesów decyzyjnych. W Polsce zrealizowany został System Wspomagania Decyzji w zintegrowanym zarządzaniu zwalczania szkodników upraw.

Projekt Foodie skierowany jest do czterech podstawowych grup użytkowników:

  1. Podmiotów działających w sektorze rolnym - użytkowników końcowych, w tym: rolników, doradcztwa, przetwórstwa.
  2. Sektora publicznego i komunikacji z rolnikami,
  3. Naukowców.
  4. Sektora ICT i rozwoju nowych zastosowań w rolnictwie i sektorze spożywczym.

Więcej informacji o projekcie można znależć na stronie internetowej: http://www.foodie-project.eu

Systemy Wspomagania Decyzji - polski pilot

W trakcie projektu testowane były algorytmy wspomagające wykrywanie chorób i szkodników na wybranych gatunkach roślin. Zostało wybrane 9 pól testowych na których regularnie co tydzień był przeprowadzany monitoring. Dwa pola były przeznaczone na obserwacje zarazy ziemniaka i stonki ziemniaczanej w gospodarstwach wewnętrznych Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa w Sielinku oraz Marszewie. w Sielinku obserwowane były odmiany wczesne ziemniaków . Natomiast w Marszewie odmiany średnio wczesne i średnio późne. Następnie pięć pól buraków było przeznaczone na monitoring chwościka buraka i rolnic. do tego celu zostały wykorzystane dwa pola w Wielkopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego (dwa pola w Sielinku) oraz trzy poza rolnikami i indywidualnymi (w Gałopolu, w Gnieźnie oraz Karolinkach Jagodnych – koło Rawicza). Dwa pola zostały przeznaczone na obserwacje skrzypionek na pszenicy, do monitoringu wykorzystano jedno pole w Sielinku (WODR) oraz jednego prywatnego rolnika w Ostrowitym.

Metodyka monitoringu

Monitoring zarazy ziemniaka

W Polsce od 2009 roku rozpoczęto wdrażanie, głównie za sprawą WODR –u w Poznaniu internetowego systemu decyzyjnego w ochronie ziemniaka przed zarazą ziemniaczaną w oparciu o program komputerowy NegFry. Program ten na bazie danych pogodowych z polowych stacji meteorologicznych określa zagrożenie występowania choroby, a tym samym wskazuje datę wykonania zabiegu ochrony fungicydem. NegFry jest programem w pełni bezpiecznym, nawet w latach silnej presji infekcyjnej zarazy skuteczność wskazań jest na poziomie 95 %.

Monitoring rolnic

Stadium szkodliwym są żarłoczne larwy, potocznie zwane gąsienicami. na uszkodzenia, przez nie powodowane, najbardziej narażone są wschodzące, młode rośliny buraka. Gąsienice podgryzają rośliny buraka w okolicach szyjki korzeniowej, co powoduje ich odcięcie od korzeni. Uszkodzona roślina przewraca się i zamiera lub jest wciągana przez gąsienice do ziemi i w nocy zjadana. Sprzyjają im: wczesna sucha i ciepła wiosna oraz lato, długa ciepła i słoneczna jesień, a następnie mroźna i śnieżna zima.

Moinitoring Skrzypionek

Założenia testowania modelu matematycznego wspomagającego wyznaczenie terminu zabiegu chemicznego przeciwko skrzypionkom. Ważną datą jest zaobserwowanie w danym roku masowego składania jaj przez skrzypionki (w praktyce jednocześnie obserwuje się w tym czasie wyląg pierwszych pojedynczych larw z jaj składanych najwcześniej, które mają wielkość około 1 mm). Należy odnotować tę datę w systemie. od tego momentu obserwować wskazania systemu. Czekać na sygnał zalecenia wykonania zabiegu.

Projekt został zaprezentowany w czasie Wielkopolskich targów rolniczych w Sielinku. Następnie na konferencji Foodie w Sielinku. Trzecim miejscem gdzie można było usłyszeć o projekcie były targi rolnicze Agro show w Bednarach. 

20 grudnia 2016

Święta tuż, tuż

Napisane przez

Na tydzień przed Świętami Bożego Narodzenia tj. 18 grudnia br. w niedzielę odbyło się, w Budzyniu Spotkanie Bożonarodzeniowe, zorganizowane przez Pana Wójta Gminy, przy znacznym udziale Dziennego Domu Pomocy Społecznej, oraz organizacji samorządowych. Miejscem imprezy był rynek przed kościołem .

Imprezę świąteczną rozpoczął pan Wójt podkreślając,że już po raz trzeci jest organizowane Spotkanie Bożonarodzeniowe, i widzi coraz większe zainteresowanie tą imprezą, która zaczyna wpisywać się w tradycję gminy Budzyń .

Przy kolędach zaprezentowanych przez Budzyńską Orkiestrę Dęta i młodych wokalistów z Gminnego Ośrodka Kultury, można było skosztować m.in. smażonego karpia, pierogi z kapustą i grzybami, kapustę kwaszoną z grzybami, paszteciki grzybowe. Smakosze słodkości mogli poczęstować się struclą, makowcem, piernikiem, miodowcem oraz wypić gorącą kawę.

Były też stoiska, gdzie można było podziwiać świąteczne prace zaprezentowane przez panie hafciarki. Największą atrakcją dla najmłodszych była przejażdżka dorożką, której woźnicą był sam św. Mikołaj Nie zabrało również świątecznej loterii zorganizowanej przez Gminny Ośrodek Kultury.

Cała impreza, która miała świąteczną oprawę, sprawiła, że każdy mieszkaniec, który przyszedł na budzyński rynek był nią zachwycony. Można było zobaczyć radość i uśmiech na twarzach mieszkańców z okazji zbliżających się świąt, poczuć atmosferę świąteczną. Nie trzeba jechać do Poznania czy Warszawy, aby to przeżyć .Wystarczy ten pomysł przenieś do siebie. Jak mówi powiedzenie „chcieć, to móc”.

18 listopada br w Gminnym Ośrodku Kultury w Mielnicy Dużej pod patronatem Wójta Gminy Skulsk odbyło się III regionalne spotkanie Kół Gospodyń Wiejskich z terenu gminy Skulsk, Wilczyn i Jeziora Wielkie - Aktywna kobieta - Baba Andrzejkowa.

Spotkanie powstało z inicjatywy kobiet z KGW: pani Ewy Bilickiej z KGW Mielnica Duża, pani Moniki Ziółkowskiej KGW Skulsk, pani Renaty Kubackiej z KGW Mniszki oraz Radnej Gminy Skulsk pani Aldony Wiśniewskiej. W programie spotkania były: wystawa rękodzieła, występy dzieci i młodzieży ze szkoły podstawowej i gimnazjum w Skulsku, konkursy dla kobiet oraz prelekcja na temat: Rola i kształt organizacji kobiecych zrzeszonych w KGW na przestrzeni dziejów, którą przeprowadziła pani Armelia Kochaniecka. W spotkaniu gościły panie z sąsiednich gmin: Stowarzyszenie KGW z Wilczyna, Gminna Rada Kobiet z Jezior Wielkich oraz KGW z Wójcina i Woli Kożuszkowej z województwa kujawsko-pomorskiego. Z gminy Skulsk udział wzięły Koła Gospodyń Wiejskich z miejscowości: Goplana, Skulsk, Czartówek, Mniszki i Mielnica Duża. Wszystkie panie zapowiedziały już udział w następnym spotkaniu za rok.

Zdjęcia poniższe prezentują ozdoby wykonane przez panie; autor: Danuta Tomaszewska

   

 

… wystarczy niewiele by dać radość wielu …

Na terenie gminy Skulsk funkcjonuje jedenaście Kół Gospodyń Wiejskich: Buszkowo, Buszkowo Parcele, Celinowo, Goplana, Łuszczewo, Czartówek, Popielewo, Skulska Wieś, Skulsk, Radwańczewo i Mniszki. Jednak na szczególne wyróżnienie zasługuje koło w Mniszkach pod przewodnictwem pani Renaty Kubackiej, które słynne jest z pielęgnowania dziedzictwa kulturowego terenów wiejskich, podtrzymywania pięknych tradycji i obrzędów polskich oraz dziedzictwa kulinarnego. Koło współpracuje z organizacjami samorządowymi, włącza się w organizację różnych imprez dla dzieci, młodzieży i osób starszych organizowanych na terenie gminy. Panie robią piękne rzeczy na szydełku i na drutach, znakomicie gotują. Tam ciągle się coś dzieje i właśnie u jednej z członkiń w domu zorganizowano warsztaty kulinarne pod nazwą Biesiaduje, gotuje, smakuje – gotowanie na parze. W spotkaniu wzięło udział 12 osób. Sekretem gotowania jest oczywiście dobry jakościowo produkt i specjalny sprzęt. Każdy uczestnik włożył kawałek pracy w przygotowanie dań i zapoznał się ze sprzętem do gotowania na parze.  Następnie odbyła się degustacja, potrawy były bardzo smaczne i przede wszystkim zdrowe. Na zakończenie biesiadowania rozdano dyplomy i upominki w postaci książek kulinarnych. Takie spotkania to świetna okazja do wymiany poglądów na temat zdrowego odżywiania czy podzielenia się przepisami.

Zdjęcia powyższe pochodzą za zgodą ze strony gmina-skulsk.pl

Ostatnio zmieniany 20 grudnia 2016

Już niewiele czasu zostało rolnikom utrzymującym zwierzęta aby sporządzić spis zwierząt przebywających w gospodarstwie. Jest to nowość ogłoszona w czwartym kwartale tego roku i jeszcze spotykam się z przypadkami niewiedzy na ten temat wśród rolników. Dotyczy to wszystkich grup zwierząt przebywających w gospodarstwie: bydła, trzody chlewnej, owiec, kóz. Spis dokonujemy na odpowiednich formularzach udostępnionych przez ARiMR. Dla bydła, owiec i kóz podajemy numery identyfikacyjne zwierząt, dla świń tylko ogólną liczbę zwierząt w gospodarstwie ( nie ważne jest tu że zakupywane świnie mają różne numery identyfikacyjne). Spis wykonujemy najpóźniej do dnia 31 grudnia 2016 roku, umieszczając odpowiedni zapis w księgach rejestracji zwierząt i nie dłużej niż w ciągu 7 dni kalendarzowych od dokonania wpisu zgłaszamy ten fakt kierownikowi biura powiatowego ARiMR we Wrześni. 14 grudnia br. wyjaśniła się również sprawa, która budziła różne kontrowersje dotycząca znakowania tatuażem zakupywanych świń. Według wyjaśnień świnie zakupywane i przebywające w danym gospodarstwie dłużej niż 30 dni muszą posiadać kolczyk na lewej małżowinie usznej z numerem siedziby stada w której się urodziły i dodatkowe oznakowanie tatuażem z numerem siedziby stada w której przebywają dłużej niż 30 dni. Tatuowanie wykonujemy nie później niż przed opuszczeniem przez dane zwierzę siedziby stada. O zdarzeniu tym  w ciągu  7 dni kalendarzowych informujemy  ARiMR w powiecie.

 Liczne kontrole gospodarstw w gminie Pyzdry i pytania rolników skłoniły mnie do napisania paru słów na temat dokumentacji prowadzonej przez gospodarstwa rolne.

W dzisiejszych czasach gospodarstwo rolne podobnie jak przedsiębiorstwo produkcyjne poddawane jest rozlicznym kontrolom. Co roku przybywa nam dokumentów, które powinny być przechowywane w ściśle określonym czasie, jedne przez rok, inne przez pięć, dziesięć lat a nawet i dłużej. Jeżeli właściwie i rzetelnie pogrupujemy dokumentacje, którą powinniśmy mieć w swoim gospodarstwie, to nie będziemy mieć problemów z jej znalezieniem w przypadku kontroli, czy też załatwianiem spraw w urzędach. Gromadzenie dokumentów budzi często wiele dyskusji wśród rolników. Jednakże większość , która korzysta z różnych form dotacji unijnych lub krajowych zmuszona jest do prowadzenia prawidłowej dokumentacji w gospodarstwie. Różny profil produkcji rolniczej powoduje, że dokumenty w każdym gospodarstwie są bardzo urozmaicone. Systematyczne zbieranie informacji o wynikach uzyskanych na polach uprawnych, wydajnościach zwierząt, kosztach i inwestycjach w gospodarstwie rolnym przydaje się do podejmowania decyzji ekonomicznych. Dokumenty nie ulegną zniszczeniu i będziemy mogli je łatwo znaleźć, jeśli je posegregujemy i umieścimy w segregatorze. Przykład gromadzenia dokumentacji przedstawiam  na załączonych zdjęciach.

Ostatnio zmieniany 20 grudnia 2016

Początek roku 2016 obfitował w   wyjazdy szkoleniowe z rolnikami.

W styczniu zapoznaliśmy się z innowacjami w mechanizacji produkcji rolniczej  na Polagrze Premiery w Poznaniu. W lutym autokarem pojechaliśmy na Fermę  Bydła, Świń i Drobiu do Łodzi, a także na Międzynarodowe Targi Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Gardenia 2016 w Poznaniu. W marcu na gali Wielkopolski Rolnik Roku 2015 podziwialiśmy osiągnięcia nominowanych gospodarstw.  We wrześniu nie mogło nas zabraknąć na Bednarach .W październiku kilkoro rolników brało udział w warsztatach wyjazdowych na temat nowoczesnych rozwiązań organizacyjnych i technologicznych w rolnictwie „Wielkopolskie innowacje” w Gałowie  ,a także w uczestniczyło w konferencji nt: "Innowacyjne metody ograniczania populacji agrofagów a bioróżnorodność krajobrazu rolniczego" w Sielinku. W szkoleniach organizowanych na terenie gminy Pyzdry uczestnicy zapoznali się z  zasadami integrowanej ochrony roślin, podstawowymi informacjami o podatku VAT,  zasadami płatności bezpośrednich w 2016 roku, dopłatami do materiału siewnego. Ponadto omawiane były sprawy bieżące , dotyczące aktualnej sytuacji w rolnictwie . Już niedługo nowy rok i nowe wyzwania stojące przed rolnikami.

 Zapraszam do biura gminnego w Pyzdrach  już od stycznia 2017.