Ustawa z dnia 23 września 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. poz. 1605) zmieniła przepisy ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2015 r. poz. 1172, z późn. zm.), przede wszystkim w zakresie identyfikacji świń. Wprowadzono również obowiązek sporządzania raz do roku, najpóźniej w dniu 31 grudnia, spisu wszystkich zwierząt przebywających w danej siedzibie stada i przekazywania informacji do właściwego biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w terminie 7 dni od dnia dokonania tego spisu. Rozmawiając z rolnikami często spotykam się z problemem terminowego dopełnienia obowiązku zgłoszeń do systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt. Rolnicy, których biura powiatowe są znacznie oddalone od ich miejsca zamieszkania wysyłają najczęściej zgłoszenia drogą pocztową. Inni wolą osobiście wybrać się do biura powiatowego. Jest jednak sposób, który daje możliwość szybszego i tańszego (brak kosztów pocztowych czy paliwa) zgłoszenia do rejestru .To aplikacja CK IRZ, która umożliwia producentowi wprowadzanie zdarzeń ,,zwierzęcych” do systemu ZSZiK (Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli) za pośrednictwem Internetu. Producent, który będzie chciał korzystać z takiej możliwości powinien mieć dostęp do Internetu oraz login i kod dostępu otrzymany z biura powiatowego ARiMR. W tym celu składa on wniosek o założenie konta internetowego.

Dzięki tej aplikacji producent ma możliwość wprowadzenia do systemu ZSZiK następujące zgłoszenia lub wnioski:

· Zgłoszenie bydła do rejestru – dopuszczalne jest jedynie zgłaszanie zdarzeń o typie Urodzenie

· Zgłoszenie owiec albo kóz do rejestru – dopuszczalne jest jedynie zgłaszanie zdarzeń o typie Urodzenie

· Zgłoszenie świń do rejestru – dopuszczalne jest jedynie zgłaszanie zdarzeń o typie Urodzenie,

· Zgłoszenie przemieszczenia bydła owiec albo kóz - Wersja 1 (1:1)

· Zgłoszenie przemieszczenia bydła owiec albo kóz - Wersja 2 (n:1)

· Zgłoszenie padnięcia zabicia uboju gospodarczego bydła owiec albo kóz

· Zgłoszenie uboju bydła w rzeźni

· Zgłoszenie uboju w rzeźni owiec albo kóz

· Zgłoszenie uboju świń w rzeźni

· Zgłoszenie unieszkodliwienia zwłok bydła owiec albo kóz

· Zgłoszenie unieszkodliwienia zwłok świń

· Zgłoszenie zmiany stanu stada świń

· Wniosek o przydzielenie puli numerów dla bydła

· Wniosek o wydanie duplikatu paszportu dla bydła

· Wniosek o przydzielenie puli numerów duplikatów kolczyków dla bydła owiec albo kóz

Do czasu dostosowania aplikacji CK IRZ do zmian wynikających z przepisów, zgłoszenia urodzenia świń należy składać w formie papierowej, osobiście w biurze powiatowym ARiMR lub drogą pocztową.

            Aplikacja CK IRZ umożliwia, w ramach przyznanych uprawnień do konta internetowego, obsługę zgłoszeń IRZ dla siedzib stada przez pełnomocnika lub reprezentanta.

Dokumenty wprowadzone poprzez aplikację CK IRZ przez producenta są traktowanew systemie ZSZiK jako dokumenty, na których złożony został podpis. Po wydaniu dyspozycji w aplikacji CK IRZ zgłoszenie zostaje automatycznie zapisane w systemie ZSZiK i jest przygotowane do przeprowadzenia kontroli i zatwierdzania przez operatora danych IRZ w biurze powiatowym. Aplikacja umożliwia wygenerowanie dyspozycji jakie zostały wprowadzone w systemie przez producenta.

 Należy pamiętać, że dla niektórych zgłoszeń lub wniosków trzeba dostarczyć do biura powiatowego ARiMR następujące załączniki:

- dla zgłoszenia bydła do rejestru – potwierdzenie wniesienia opłaty za paszport bydła w przypadku zwierzęcia sprowadzanego z kraju UE,

- dla zgłoszenia padnięcia zabicia uboju gospodarczego bydła owiec albo kóz - w przypadku jeśli zgłoszenie dotyczy bydła – paszport bydła

- dla zgłoszenia uboju bydła w rzeźni – paszport bydła

- dla wniosku o przydzielenie puli numerów dla bydła – potwierdzenie wniesienia opłaty za paszporty bydła w liczbie zgodnej z liczbą wnioskowanych numerów,

- dla wniosku o wydanie duplikatu paszportu dla bydła – potwierdzenie wniesienia opłaty za duplikat paszportu bydła, a w przypadku, gdy zaznaczono jako powód zamówienia  „uszkodzenie” – uszkodzony  „oryginalny” paszport bydła.

Powyższe załączniki powinny być opisane numerem dokumentu nadanym w kancelarii podczas składania dyspozycji przez aplikację CK IRZ.

Dzięki aplikacji producent może dokonać zgłoszenia w dogodnym dla niego czasie, oczywiście z zachowaniem terminów. Szkoda, że brakuje informacji jaki jest aktualny stan zwierząt w siedzibie stada. Umożliwiłoby to producentowi śledzić na bieżąco czy nie pojawiły się jakieś nieścisłości. Warto zatem co jakiś czas sprawdzić stan zwierząt w systemie IRZ w biurze powiatowym ARiMR.

Źródło informacji: strona internetowa ARiMR

Integracja to słowo klucz często używane ostatnio w mediach, prasie i życiu codziennym. Ostatnio też często używane do określenia sposobu działania różnych stowarzyszeń czy instytucji. Dnia 04 grudnia br. roku  na Sali Wiejskiej w Rozdrażewie miało miejsce spotkanie przedświąteczne kół gospodyń wiejskich z terenu gminy Rozdrażew pt. „Magia Świąt” zorganizowane przez Stowarzyszenie Kobiet Wiejskich w Rozdrażewie. Przy okazji spotkania pań z KGW zorganizowano konkurs na najlepsze ciasto orzechowe, gdzie miałem przyjemność zostać członkiem komisji konkursowej, a także konkurs na najpiękniejszą szopkę bożonarodzeniową. W czasie spotkania odbyła się premiera przedstawienia przygotowanego przez uczestników warsztatów teatralnych „ Jeszcze chwila do Bożego Narodzenia”. Przy kawie i cieście spotkanie członkiń kół gospodyń wiejskich , lokalnych władz oraz przybyłych mieszkańców gminy upłynęło w przyjemnej ,przedświątecznej atmosferze.

W 2012 roku na terenie gminy Doruchów powiat ostrzeszowski została utworzona Lokalna Grupa Dyskusyjna jako metoda doradcza /doradztwo grupowe/. Grupa składa się 10 rolników producentów trzody chlewnej, w grupie pracuje się metodą dyskusji. w grupie skupieni są  rolnicy producenci trzody chlewnej, produkujący tuczniki w cyklu zamkniętym. W 2016 roku w grupie rozwiązywane były problemy produkcją, żywieniem świń /nowe technologie/ oraz zoohigieną w gospodarstwach jako ważnymi czynnikami poprawiającymi produkcję żywca wieprzowego. Na spotkaniach omawiano i analizowano problemy występujące w produkcji trzody chlewnej/tuczniki/. W celu poprawy efektywności tuczu zwracano uwagę na bilansowanie pasz–układanie dawek pokarmowych w poszczególnych przedziałach wagowych tuczników. W 2016 spotykano się 4-krotnie w gospodarstwie P. Mariusza Szykuły, omawiano między innymi: wykorzystanie roślin strączkowych w żywieniu świń, oraz ochrona gospodarstw przed wirusem Afrykańskiego Pomoru Świń. Jako baza szkoleniowa służąca upowszechnianiu i wprowadzaniu nowości służy gospodarstwo demonstracyjne P. Mariusza  Szykuły w Przytocznicy, gmina Doruchów. W dniu 12.12.2016 roku spotkano się na podsumowaniu działalności LGD. Warto dodać, że w spotkaniu uczestniczyli specjalista d.s. gospodarstw demonstracyjnych P. Czesław Bachorz, który omówił cele działania/wprowadzanie innowacji/ w gospodarstwach demonstracyjnych. w spotkaniu uczestniczyli również przedstawiciel firmy Yara Poland Sp. z.o.o., przedstawiając /Yara N-Tester/ -ręczne narzędzie, które pozwala na szybkie i łatwe pomiary, do ustalania wymaganej przez uprawę dawki azotu bezpośrednio na polu. Drugim była P. Małgorzata Czyż-przedstawiciel firmy PPH Ekodarpol /przedstawiając produkty–HUMUS AKTIVE i pozostałe jako wpływ pozytywnych mikroorganizmów na glebę roślin i plony. Na bazie nowo wybudowanej chlewni/ porodówki dla loch, odchowalnie dla warchlaków i tuczarnię na rusztach ,nowych rozwiązaniach/ wentylacja, zadawanie pasz/ omawiano wpływ w/w na produkcję trzody chlewnej. Na spotkaniach omawiano również dobre praktyki hodowli świń, jak również dobór na wiosnę zalecanych odmian zbóż jarych i kukurydzy na CCM. Spotkania w grupie to metoda ułatwiająca wymianę wiedzy pomiędzy doradcą a  rolnikami określonego obszaru produkcji rolnej. Wykorzystanie teorii w praktyce i przeniesienie do gospodarstw rolnych może dać pozytywne wyniki w gospodarstwach skupionych w LGD.

Niewydolność wątroby nie jest chorobą często diagnozowaną u koni, ale jej objawów nie należy lekceważyć. Jeżeli koń zaczyna gwałtownie tracić na wadze, jest apatyczny i słaby, nie ma ochoty jeść, a błony śluzowe, gałki oczne i mocz są zażółcone, to nie należy bagatelizować tych objawów, tylko jak najszybciej wykonać badanie biochemiczne krwi.

Wątroba u ssaków jest największym gruczołem, pełniącym istotne funkcje metaboliczne, wydzielnicze, magazynujące oraz detoksykacyjne. Funkcje wydzielnicze obejmują m.in. syntezę oraz wydzielanie do krwi białek osocza, takich jak albuminy, α- i β-globuliny, czynniki krzepnięcia oraz cholinoesterazy, jak również wytwarzanie żółci i odprowadzaniu jej drogami żółciowymi do dwunastnicy. Jedną z najistotniejszych funkcji wątroby, jest metoda polegająca na przekształcaniu substancji szkodliwych dla organizmu w związki obojętne. Szczególnie wiąże się to z przetwarzaniem toksycznego amoniaku w mocznik, który jest usuwany z moczem. Ponadto komórki wątroby wychwytują z krwi wiele substancji wytworzonych przez organizm, np. hormony oraz leki lub toksyny. Substancje te podlegają w komórkach wątroby przemianie i powracają do krwi w postaci związków nieaktywnych. Związki te w dalszej kolejności są usuwane z moczem lub żółcią. Z kolei funkcja magazynująca wątroby polega na gromadzeniu w tym narządzie witamin (np. B12, A i D), soli mineralnych i substancji energetycznych, np. glikogenu. Wątroba reguluje również gospodarkę gromadzącego się w niej żelaza oraz miedzi.

Konie, ze względu na możliwość spożycia zanieczyszczonej mykotoksynami paszy roślinnej, są szczególnie narażone na choroby wątroby. Na szczęście organ ten ma duże właściwości regeneracyjne, a choroby wątroby są często odwracalne. Samo pojęcie „choroby wątroby” jest dość ogólne. Badania naukowe i kliniczne pokazały, że co najmniej 70% narządu musi zostać uszkodzone, by pojawiły się zmiany w biochemii krwi profilu wątrobowego i kliniczne objawy zmian w narządzie.

Wykonanie badań krwi mających na celu sprawdzenie wartości dla enzymów wątrobowych jest bardzo przydatne dla potwierdzenia chorób wątroby. Dobrym markerem zmian wewnątrz komórek wątroby jest także ocena stężenia różnych frakcji bilirubiny. W przypadku podejrzenia chorób wątroby, a w szczególności, kiedy w grę wchodzi zapalenie dróg żółciowych, warto ponadto przyjrzeć się kolorowi moczu, który może ulec zmianie na pomarańczowo-zielonkawy, kiedy bilirubina „ucieka” z krwi do moczu. Dodatkowo, w celu oceny czynności wątroby, można wykonać analizę kwasów żółciowych. To bardzo dobre wskaźniki prognostyczne, jeśli chodzi o przewlekłe choroby wątroby. Jest to związane z ciekawym faktem nieposiadania przez konia pęcherzyka żółciowego.

Inny ważny czynnik diagnostyczny dla chorób wątroby, to ocena poziomu globulin i żelaza. Wysoki poziom globulin może wskazywać na intensywną odpowiedź organizmu na stan zapalny, a wysoki poziom żelaza pojawia się, i jest charakterystyczny – u koni z chorą wątrobą. Wśród objawów klinicznych, jakie mogą towarzyszyć chorobom tego narządu, jest grupa objawów neurologicznych wraz z widoczną na błonach śluzowych żółtaczką. Można też zauważyć zaburzenia równowagi i poruszania się oraz postępującą ślepotę i porażenie kończyn, objawiające się niemożnością wstania i zaleganiem zwierzęcia. W skrajnej niewydolności wątroby, kiedy dochodzi do zatrucia metabolitami całego organizmu, objawy mogą dotyczyć wielu narządów i układów. W przypadku przewlekłych chorób wątroby zwierzę może tracić masę i mieć problem z jej przybraniem mimo prawidłowego karmienia (jest to związane z upośledzeniem trawienia, odzyskiwania substancji odżywczych i neutralizacji substancji toksycznych i takich, które zmniejszają przyswajanie substancji odżywczych). Zdarzają się także kolki o różnym natężeniu, a w okolicy linii środkowej brzucha pojawia się obrzęk.

Najczęstszymi przyczynami uszkodzenia wątroby u koni są: choroba Tyzzera, zatrucie alkaloidami pirolizydynowymi, zatrucie fumaranem żelaza, mikotoksykozy, stłuszczenie wątroby oraz zapalenie, bądź kamica dróg żółciowych. Uszkodzenie wątroby może powodować również nadmierne stosowanie preparatów żelaza oraz miedzi, w celu poprawy wydolności wysiłkowej konia. Podstawowym objawem zatrucia żelazem jest ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy (uporczywa biegunka), szybko doprowadzające do zaburzeń wodno-elektrolitowych i wstrząsu. Zaburzenia metaboliczne powodują objawy neurologiczne i drgawki oraz zaburzenia oddychania.

Jedną z coraz częściej rozpoznawanych przyczyn uszkodzenia wątroby u koni jest zatrucie mykotoksynami. Mykotoksykozy (zatrucia mykotoksynami) powstają na skutek spożycia skażonej paszy produktami metabolizmu grzybów. Są to typowe zanieczyszczenia żywności powstające już w trakcie wzrostu roślin i kumulujące się w całym cyklu produkcyjnym oraz w wyniku nieprawidłowego przechowywania żywności.

Choroby bakteryjne wątroby to również ważny aspekt patologii chorób wątroby u koni, jednak z uwagi na trudności w diagnostyce, przyżyciowo są rzadko rozpoznawane. Głównymi przyczynami bakteryjnego zapalenia wątroby i dróg żółciowych u koni są infekcje drobnoustrojów.

Stosunkowo często jako przyczynę chorób wątroby podaje się niedrożność dróg żółciowych z towarzyszącym im zapalaniem komórek wątroby. Taki problem może być wtórny do powtarzających się infekcji bakteryjnych w obrębie przewodu pokarmowego (szczególnie jelito cienkie), kiedy to tworzą się osady z martwych bakterii i tego, co zostaje po spotkaniu z komórkami układu odpornościowego w obrębie dróg żółciowych. Z czasem takie osady zamieniają się w bardzo niebezpieczne kamienie żółciowe. U takich koni pojawia się gorączka, objawy kolkowe, czasem przeczulica skórna i postępująca utrata masy, a w skrajnych przypadkach objawy ze strony układu nerwowego. W przypadku kiedy zidentyfikujemy pierwotny problem, czyli zakażenia bakteryjne, można je skutecznie wyeliminować, podając odpowiednie antybiotyki i immunostymulatory wspomagające układ odporności w obrębie układu pokarmowego. Dodatkowo, żeby poprawić komfort życia chorego konia, podaje się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe lub suplementy na bazie naturalnych składników wykazujących takie działanie. Są także pojedyncze suplementy i leki powodujące częściowy rozpad kamieni i ułatwiające ich usuwanie. Niestety, nie we wszystkich przypadkach ten rodzaj terapii jest skuteczny i konieczna może okazać się interwencja chirurgiczna.

Prawidłowe żywienie oraz dobra opieka weterynaryjna, to najlepsze metody w zapobieganiu chorobom wątroby.