Już niebawem pojawi się u nas rozwiązanie umożliwiające chemiczne niszczenie  samosiewów rzepaku w zasiewach rzepaku ozimego. Chwasty z rodziny kapustowatych zyskują na znaczeniu w uprawie rzepaku. Stało się tak za sprawą sukcesywnego wzrostu powierzchni zasiewów tej rośliny w Polsce i zwiększenia częstotliwości jej uprawy na tym samym polu. Szczególnie utrapienie stanowią samosiewy rzepaku w rzepaku, których nie można wyeliminować dotychczas dostępnymi herbicydami. Pielęgnacji mechanicznej żaden poważny producent rzepaku nie bierze pod uwagę, bo od strony technicznej było by bardzo skomplikowane i pracochłonne. Sprawa jest poważna, bo samosiewy negatywnie oddziałują na plantacje:

-- powodują nadmierne zagęszczenie

-- zakłócają jednolitość odmianową

-- stwarzają silną konkurencję dla roślin z siewu, przez co hamują ich rozwój oraz zwiększają podatność na choroby i szkodniki.

-- często pogarszają jakość plonu (spadek zaolejenia i wzrost zawartości glukozynolanów).

Firma BASF przedstawiła nowe rozwiązanie, które może okazać się przydatne w wielu gospodarstwach. Jest to tzw. system Clearfield.Polega on na wysiewie odmiany rzepaku posiadającej gen tolerancji na herbicyd imazamox. Ta substancja niszczy wszystkie inne odmiany rzepaku, stulichę psią i wiele innych gatunków z rodziny kapustowatych (analogia do rozwiązania Duo System z herbicydem Focus Ultra w kukurydzy). Takie odmiany już są dostępne na rynku Obecnie trwają przygotowania do wprowadzenia na polski rynek odpowiednio przygotowanego herbicydu. Oprócz imazamoxu (17, 5 g/l) będzie jeszcze matazachlor (375 g/l) i quinmerac(100 g/l). Pierwsza substancja lepiej działa stosowana nalistnie, a pozostałe wykazują silniejsze działanie przez glebę. Dzięki temu zachodzi zjawisko uzupełniania się i wzmocnienia działania substancji aktywnych. W praktyce oznacza to, że zarówno termin stosowania (4-6 tygodni), jak i spektrum zwalczanych chwastów( blisko 30 gatunków jedno i dwuliściennych) ulegają znacznemu rozszerzeniu.

Obecnie kila firm hodowlanych (Limagrain, Monsanto, NPZ i Pioneer)  prowadzi konwencjonalną hodowlę mieszańcowych odmian rzepaku, które będą zawierały gen RLM 7(pochodzący od dzikiego rzepaku rosnącego w Kanadzie) warunkujący tolerancję na imazamox. Pierwszą taką odmianę – WRH 351 –zarejestrowano w Niemczech, a potem we Francji i Wielkiej Brytanii. Ale żeby móc ją uprawiać w systemie CLEARFIELD, potrzebna jest jeszcze rejestracja odpowiedniego herbicydu.Te warunki są już spełnione w kilku krajach. Plany jego wprowadzenia w Polsce na razie obejmują tylko rzepak i mają szansę realizacji w 2013 r. Do krajowego rejestru w br. została wpisana odmiana rzepaku ozimego przydatna w technologii   „Clearfield System (CL) „Obejmuje ona dwa produkty:

-- herbicyd o szerokim spektrum działania, zawierający określoną substancję czynną (imazamox)

- oraz odmiany mieszańcowe tolerancyjne na tę substancję.

Tą odmianą jest odmiana mieszańcowa DK Impression CL (firmy DSV)

W lutym br. Do krajowego rejestru wpisano 17 nowych odmian rzepaku: 2 jare i 15 ozimych. Spośród nich 2 pochodzą z hodowli krajowych (Brendy –HR Smolice ; Konkret—HR Strzelce), a pozostałe z zagranicznych.

Wyniki niektórych cech nowych odmian rzepaku ozimego(średnie z lat 2011-12)

*Ocena po zimie 2011/12

** wzorzec 2011 : Casoar, Chagall, Artoga, Visby ; wzorzec 2012 Chagall, Pamela,Artoga, Visby.

Odmiany rzepaku o zwiększonej odporności na kiłę kapusty

Sprawcą kiły kapusty jest pierwotniak Plasmodiophora brassicae, występujący na całym świecie i jak sama nazwa wskazuje porażający rośliny z rodziny kapustnych. Rozprzestrzenia się poprzez maszyny i narzędzia rolnicze, obuwie, deszcz, wodę gruntową, obornik oraz z drobinami gleby przenoszonymi przez wiatr. Może przetrwać w glebie ponad 10 lat pod postacią zarodników przetrwalnikowych, które cechują się dużą odpornością na niekorzystne czynniki środowiska, jak mróz, susza, brak żywiciela. Rozwiązaniem o realnych szansach powodzenia w uprawie rzepaku, jest wybór odmian o podwyższonej odporności na występowanie tego patogenu. Aktualnie na rynku dostępne są trzy odmiany:

MENDEL, niemieckiej hodowli NPZ- Lembke

SY ALISTER, szwajcarskiej Syngenty

ANDROMEDA, francuskiej Limagran

Zastosowanie odmian odpornych na terenach, na których występuje kiła nie zwalnia jednak z obowiązku przestrzegania zasad racjonalnej agrotechniki, jak na przykład :

Uprawa rzepaku na glebach o uregulowanym odczynie pH – powyżej 5,8.

Udział rzepaku w płodozmianie nieprzekraczający 25%.

Rezygnacja z gorczycy w międzyplonach ścierniskowych.

Zwalczanie chwastów z rodziny kapustowatych.

Grzegorz Baier WODR - Poznań

Źródło: Nowoczesna Uprawa 11/2012

„Na rzepak w rzepaku”  -- Joanna Panek

Nowoczesna Uprawa 04/2013

„Przybyło 17 Odmian” – Jacek Broniarz COBORU w Słupi Wielkiej

„Odmiany rzepaku o zwiększonej odporności na kiłę kapusty" – Tomasz Mroczkowski – FARMER  17.05.2013 r.