16 czerwca 2010

Miskant olbrzymi

Przygotowane przez

Miskant olbrzymi (Miscanthus giganteus), nazywany trzciną chińską, pochodzi z krajów Azji Południowo-Wschodniej. W środowisku naturalnym występuje na obszarze Japonii, Chin oraz Korei. Roślina ta jest bardzo często błędnie nazywana trawą słoniową. Miskant olbrzymi jest naturalnym mieszańcem, powstałym ze skrzyżowania Miskanta Chińskiego (Miscanthus sinensis) z Miskantem cukrowym (Miscanthus sacchariflorus).

Do Europy przybył w 1930 roku jako roślina ozdobna. Od połowy lat ’90 prowadzone są badania dotyczące m.in. możliwości jego uprawy, rozmnażania oraz przydatności dla wieloletnich plantacji energetycznych. Wśród instytucji naukowych zajmujących się badaniami miskanta należy wymienić przede wszystkim Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Oddział w Bydgoszczy, Instytut Genetyki Roślin PAN w Poznaniu oraz Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Plantacja miskanta olbrzymiego może być użytkowana 12-16 lat. Już w pierwszym roku uprawy wyrasta do 2 (a w kolejnych do 3,5) metrów wysokości. Jego korzenie sięgają do 2,5 m w głąb ziemi. Źdźbła są grube, sztywne i wypełnione gąbczastym rdzeniem. Jednakże do pierwszej zimy po wysadzeniu system korzeniowy jest słabo wykształcony co powoduje, iż roślina wymaga okrycia np. słomą. Pod koniec października miskant charakteryzuje się pierzastym kwiatostanem (do 30 cm długości) typu palmiasto – groniastej wiechy, który jest złożony z kilkudziesięciu cienkich gałązek rozmieszczonych grupami na piętrach osi kwiatostanu. Wzdłuż każdej gałązki znajdują się niewielkie sterylne kłoski (ok. 0,5 cm długości) z plewami pokrytymi jedwabistymi włoskami. Często jednak do nadejścia zimy kwiatostany są schowane w pochwach liściowych.

Miskant charakteryzuje się następującymi cechami:
·        szybkim wzrostem (szczególnie w upalne lata),
·        wysokim plonem biomasy z jednostki powierzchni (do 50 t/ha),
·        odpornością na niskie temperatury (za wyjątkiem pierwszej zimy, gdzie wymaga ściółkowania).

Sadzonki miskanta pełnię rozwoju osiągają dopiero w trzecim sezonie wegetacyjnym, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na staranne przygotowanie gleby przed wysadzeniem roślin.
Miskant nie ma szczególnie dużych wymagań agrotechnicznych. Pod jego uprawę mogą być wykorzystywane gleby IV, V, a nawet VI klasy. Najważniejsze, aby gleba posiadała właściwości do zatrzymywania i oddawania wody. Uprawa rośliny na glebach trzeciej klasy spowoduje wyższe plony oraz mniejsze zapotrzebowanie na składniki mineralne.
Odczyn pH gleby może wahać się w granicach 4,5-8,2, ale najkorzystniejszym jest zbliżony do 6,2.
Roślina wymaga w miarę wysokiego poziomu wody gruntowej. Jednakże nie mogą to być tereny podmokłe czy też bagienne. Niedobór wody powoduje obniżenie plonów. Średnia temperatura w roku powinna wynosić 8ºC.

Gęstość nasadzeń podyktowana biologią rozwoju miskanta oraz względami ekonomicznymi wynosi 1 roślina na 1 m². W pierwszych trzech latach po wysadzeniu wymaga nawożenia NPK kolejno w ilości czystego składnika na hektar: N – 60 kg, P – 50 kg 
i K – 100 kg. Natomiast po tym okresie należy obniżyć poziom nawożenia do 30% tych dawek, a nawet można całkowicie zrezygnować z nawożenia.

Zbiór masy z plantacji prowadzi się od lutego do kwietnia. Zbioru można dokonywać dwufazowo, tj. najpierw ścinać na pokos,
a potem balotować prasą hydrauliczną wysokiego zgniotu lub jednofazowo – kombajnem.

Biomasa miskanta jest wykorzystywana w przemyśle energetycznym, budowlanym, ogrodniczym, celulozowo – papierniczym, meblarskim, samochodowym i chemicznym. Z rośliny tej można produkować brykiety, pelety, benzynę, olej napędowy, gaz i ciekły wodór.

 

Literatura:
1.      „Możliwości uprawy i wykorzystania Miskanta olbrzymiego na cele energetyczne w Polsce”, „Ekonatura”, luty 2006.
2.      „Ocena zasobów i potencjalnych możliwości pozyskania surowców dla energetyki odnawialnej w woj. pomorskim” – biuro planowania przestrzennego w Słupsku.
3.      dr Piotr Gradziuk „Trawy”, Instytut Nauk Rolniczych w Zamościu, AR Lublin.

Dział Ekologii i Ochrony Środowiska

Czytany 12635 razy

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.