Decydując się na przechowywanie warzyw powinniśmy poznać wymagania i wybrać tylko takie warzywa, które spełniają cechy jakościowe, odmianowe i agrotechniczne.
Ważnym elementem jest zdrowotność warzyw. Wiadomo, że już po zbiorze następuje obniżanie jakości warzyw z powodu zachodzących procesów życiowych i utraty wody. Do przechowywania wybieramy więc warzywa zdrowe, dobrej jakości, nieuszkodzone. Tylko takie gwarantują nam, że w trakcie przechowywania nie rozwiną się choroby przechowalnicze takie jak: szara pleśń, czerń krzyżowych, mokre gnicie bakteryjne i wiele innych w zależności od przechowywanego gatunku.Istotnym elementem jest również wybór odmiany. Należy wybierać tylko takie które są do tego przeznaczone tzn. cechują się długą trwałością przechowalniczą.
Warto wiedzieć, że do przechowywania nie nadają się odmiany wczesne, jedynie czerwone buraki można przechowywać bez względu na to czy są wczesne czy też późne. Warzywa przeznaczone do długotrwałego przechowywania powinny być uprawiane na glebach lżejszych, wolnych od chorób i szkodników, z zachowaniem odpowiedniego zmianowania. Należy stosować regularną ochronę warzyw w czasie wegetacji. Wiadomo, iż cebula porażona przez mączniaka rzekomego wcześniej wyrasta w szczypior i korzenie a zaatakowana przez zgniliznę szyjkową gnije podczas przechowywania nawet w odpowiednich warunkach. Nawożenie warzyw powinno być wykonane zgodnie z zaleceniami nawozowymi oraz wymaganiami pokarmowymi. Późne nawożenie dużymi dawkami azotu pogarsza trwałość przechowalniczą. Natomiast wyższe dawki fosforu i potasu wpływają korzystnie na warzywa. Ważnym elementem w przechowywaniu warzyw jest termin ich zbioru. Warzywa należy zbierać podczas suchej, słonecznej i bezdeszczowej pogody. Cebula i czosnek po zbiorze muszą być dobrze dosuszone. Stopień dojrzałości warzyw jest kolejnym ważnym czynnikiem. Najlepiej przechowują się warzywa wyrośnięte, ale nie przejrzałe. Zebrane za wcześnie lub za późno mają gorszą trwałość, np. warzywa korzeniowe wysiane w późnym terminie (II połowa maja lub początek czerwca) przechowują się lepiej i są mniej porażane przez choroby. Do przechowywania nie należy wybierać warzyw, które były narażone na przymrozki, jedynie kapusta toleruje krótkotrwałe przymrozki, jednak gdy wystąpią silniejsze i długotrwałe mrozy taka kapusta nie nadaje się już do przechowywania.Duże znaczenie podczas przechowywania warzyw ma temperatura i wilgotność powietrza.
Ważne jest, utrzymywanie stałej temperatury przez cały okres przechowywania warzyw. Skoki temperaturowe powodują wzrost intensywności oddychania, pogorszenie jakości i skrócenie okresu składowania. Najlepsza temperatura do przechowywania warzyw to 0-10C. Jedynie warzywa ciepłolubne, czyli pomidory, ogórki, papryka, oberżyna nie powinny być ze względu na uszkodzenia chłodowe przechowywane w tak niskiej temperaturze. Przy temperaturze 1-70C i niskiej wilgotności dobrze przechowuje się cebula i czosnek. Warzywa korzeniowe mogą być przechowywane w warunkach wysokiej wilgotności i temperaturze 1-40C. Aby te warzywa nie wysychały warto ułożyć je w skrzynkach i przesypać piaskiem, który od czasu do czasu można polać niewielką ilością wody. Kapustę warto ułożyć w skrzyniach na warstwie słomy. Ziemniaki, buraczki czerwone i seler można przechowywać w przewiewnych workach.
Istniejąca baza przechowalnicza w Polsce jest ciągle za mała i nadal znaczne ilości warzyw przechowywane są w kopcach, piwnicach, altanach. Najlepsze warunki przez cały okres przechowywania można zapewnić tylko w nowoczesnych chłodniach, przechowalniach z kontrolowaną atmosferą. Barierą są wysokie koszty budowy i eksploatacji takich obiektów. Warzywa tam przechowywane zachowują dobrą jakość i mogą być w przypadku produkcji na dużą skalę produktem konkurencyjnym na rynku.
Dorota Piękna-Paterczyk – główny specjalista ds. ogrodnictwa Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu Oddział w Marszewie