Do grupy roślin dyniowatych zaliczyć można wiele mało popularnych u nas gatunków. Melony, arbuzy, kiwano, tykwy, trukwy, beninkazy nie brzmią swojsko. To rośliny, które mają bardzo wysokie wymagania termiczne i poleca się je uprawiać pod osłonami. Beninkaza szorstka zwana czasami beninkazą woskodajną lub woszczą szorstką  jest jednoroczną rośliną. Posiada duże, szorstkie i ząbkowane liście oraz kwiaty o 5-ciu płatkach. Wykształca jasnozielone, podłużne lub owalne owoce o długości do 60 cm. Częścią użytkową są owoce, młode liście i pąki kwiatowe. Skórka owocu pokryta jest warstwą białego wosku i krótkimi, szorstkimi włoskami. Do spożycia wykorzystuje się biały, dość gąbczasty miąższ o lekko słodkim smaku. Zewnętrzny wosk powoduje, że owoce mogą być przechowywane nawet 12 miesięcy. Dlatego w krajach azjatyckich funkcjonuje określenie „zimowy melon” Roślina ceniona i wykorzystywana w kuchni Dalekiego Wschodu,  w Polsce zupełnie nie znana. Mówiąc o wartości odżywczej należy podkreślić wysoką zawartość soli mineralnych – w szczególności magnezu, wapnia i potasu. Jej owoce można dusić, gotować, smażyć a nawet kandyzować. Nasiona po uprażeniu  można spożywać jako przekąskę. Ze względu na wysokie wymagania cieplne roślinę poleca się uprawiać w szklarniach lub tunelach foliowych, ponieważ w polu będą na pewno problemy z jej uprawą. Beninkaza ma wysokie wymagania pokarmowe, dlatego podłoże lub gleba powinny być zasobne w składniki pokarmowe. Ważnym elementem uprawy jest odpowiednie podlewanie. Roślina wykształca niezbyt duży system korzeniowy i niedobór wody może spowodować zrzucanie kwiatów lub zawiązków owoców.

W kuchni wietnamskiej i chińskiej owoce beninkazy podawane są w połączeniu z wieprzowiną i wołowiną jako smaczna zupka lub gulasz. W Indiach dodaję się ją do potrawy curry. W krajach azjatyckich spożywana jest jako słodka, kandyzowana przekąska lub jako marynata. Owoce beninkazy wykorzystać można do produkcji napojów owocowych o smaku słodzonych karmelizowanym cukrem. Roślina posiada właściwości zdrowotne. Sok wykorzystać można w leczeniu kamieni nerkowych a zajadając się nim można poprawić apetyt. Wietnamki spożywają to warzywo aby poprawić laktację a mężczyźni gotując w mleku nasiona wspomagają produkcję i żywotność plemników. Ta mało znana u nas roślina, być może za jakiś czas stanie się popularna. Myślę więc, że warto zainteresować się beninkazą.

Dorota Piękna-Paterczyk

WODR