Endywia

Roślina z wyglądu, sposobu użytkowania oraz podobnych wartości odżywczych przypomina sałatę liściową. Botanicznie jest krewniaczką cykorii sałatowej. To gatunek jednoroczny lub dwuletni. Wykształca szerokie rozety liści które są charakterystycznie powcinane i skędzierzawione. W zależności od odmiany liście endywii mogą przybrać barwę zieloną, żółtą lub zielonkawożółtą. Warzywo to pozytywnie wpływa na układ trawienny ponieważ wytwarza substancję o charakterystycznej goryczce. Uprawia się ją podobnie jak sałatę, choć wymagania glebowe ma nieco mniejsze. Dobrze rośnie na stanowiskach ciepłych i zacisznych. Preferuje gleby próchniczne, niezbyt ciężkie ale odpowiednio uwilgotnione. Podczas ciepłej jesieni wykształca duże rozety.  Około połowy czerwca na rozsadniku należy wysiać nasiona endywii. Po wykształceniu 4-5 liści można je przesadzić na miejsce stałe. Zbiór rozet można przeprowadzać  po około 85 dniach od sadzenia. Warto zapewnić jej wodę, ponieważ jest bardzo wrażliwa na suszę. Endywia wymaga bielenia rozet, dlatego 2-3 tygodnie przed planowanym zbiorem należy w połowie jej wysokości związać ją sznurkiem lub gumką recepturką. Zabieg taki należy przeprowadzać w słoneczny dzień. Mokre związane rozety spowodują gnicie od środka. Nie wiążemy całej plantacji jednocześnie, tylko stopniowo w zależności od zamierzonej ilości zbierania endywii. Na rynku pojawiły się już odmiany nie wymagające bielenia, ponieważ genetycznie już wykształcają białe środki. Zewnętrzne liście należy odrzucić a wykorzystać środkową część rozety. Jeśli ktoś zamierza dłużej spożywać to warzywo może przed nadejściem mrozów rośliny przesadzić z bryłą korzeniową do skrzynek inspektowych i okryć co wpłynie na dłuższy okres użytkowania. Wśród polskich odmian polecić można Eskariolę Paryską o dużych, pęcherzykowato zielonych liściach i grubym, jędrnym miąższu. Następną odmianą jest Zielona Duża Kędzierzawa, która wykształca zielone, lekko falowane liście. W przypadku tej odmiany możliwe jest nawet zimowanie w gruncie. Z odmian zagranicznych polecić można: Jennifer, która wykształca duże główki i ma zwarty żółty środek oraz  karbowane na obrzeżach liście. Jest polecana do upraw wiosennych i jesiennych. Drugą ciekawą odmianą szczególnie polecaną do uprawy jesiennej jest Kimberley, która tworzy duże główki. Liście ma głęboko powcinane z typowym białym żebrowaniem.  Endywię można wykorzystać w kuchni na wiele sposobów - dusić, gotować, zapiekać a przede wszystkim jeść na surowo. Warzywo to swój orzechowy smak zawdzięcza intybinie, która wzmacnia naczynia krwionośne, wzmaga wydzielanie soku żołądkowego oraz działa uspokajająco i wzmacniająco  na organizm. Ze względu na swe właściwości warto wprowadzić ją do jadłospisu.

 

Dorota Piękna-Paterczyk

WODR

 

Opracowano na podstawie informacji ze stron internetowych