Kiwano nazywane przez hobbystów „kolczastym ogórkiem” jest mało jeszcze znaną w Polsce rośliną, należącą do rodziny dyniowatych. Jej rodowód wywodzi się z Afryki. Kilka lat temu rozpoczęto w Instytucie Warzywnictwa w Skierniewicach badania nad uprawą i biologią. Owoce kiwano można porównać smakowo trochę do bananów, trochę do kiwi a pod względem wartości odżywczych trochę do ogórków. Nasiona wolno kiełkują. Z powodu wysokich wymagań ciepłolubnych roślinę uprawia się wyłącznie z rozsady i wysadza do gruntu po wytworzeniu 3-5 liści. Z reguły jest to na przełomie maja i czerwca a nawet później. Uważa się, że wysadzone rośliny można okryć włókniną. Stanowisko pod uprawę kiwano należy przygotować jak pod rośliny dyniowate. W okresie kwitnienia i zawiązywania owoców roślina potrzebuje większej ilości wody. Jej brak może spowodować opadanie kwiatów i ograniczone zawiązywanie owoców. Rośliny rosną silnie i wytwarzają dużą masę zielonych liści oraz bardzo długie pędy. Nadają się do prowadzenia przy sznurkach. Glebę wokół roślin można spulchniać, dzięki czemu przewietrzymy korzenie. W okresie intensywnego wzrostu poleca się zastosować wieloskładnikowy nawóz do roślin ogrodniczych. Roślina wykształca nieduże żółtopomarańczowe kwiaty, które pojawiają się na roślinie w końcu lipca i na początku sierpnia. Jedna roślina kiwano może wydać do kilkunastu owoców, które zbiera się gdy wykształcą masę ok. 200-400 g i osiągną długość 10-15 cm. Na skórce owocu występują liczne brodawki zakończone ostrymi kolcami. Owoce początkowo są marmurkowo zielone a dalej przebarwiają się na żółtopomarańczowo. Zbiór przeprowadza się na przełomie sierpnia i września. Najlepiej zbierać owoce jeszcze nie do końca wybarwione. Ze względu na ostre kolce zbiór owoców najlepiej przeprowadzać w rękawiczkach Za najsmaczniejsze uważa się takie owoce, które dobrze nie wykształciły jeszcze nasion. Po przekrojeniu znajduje się w nich soczysty miąższ z drobnymi zawiązkami nasion, bez twardej osłonki. Z tych połówek wybiera się łyżeczką miąższ, który zjada się na surowo. Wg smakoszy ten miąższ jest bardzo smacznym dodatkiem do koktajli owocowych i sałatek owocowych.

Żółtopomarańczowa barwa owocu świadczy o pełnej dojrzałości. Zaleca się zebrać wszystkie owoce przed przymrozkami, ponieważ przechłodzone zaczynają szybko gnić. Po uzyskaniu pełnej dojrzałości pojawia się ładny pomarańczowy kolor i wtedy owoce można wykorzystać jako element dekoracyjny. W temperaturze pokojowej może być przetrzymywane nawet do wiosny następnego roku. Niestety w takiej fazie nie nadaje się już do spożycia ponieważ nie posiada smacznego miąższu tylko nasiona.

Dorota Piękna-Paterczyk

WODR

Opracowano na podstawie materiałów ze stron internetowych oraz publikacji „Sekrety warzyw”.