Ziemniak należy do roślin psiankowatych, do której należą również papryka, pomidor, oberżyna, ale pod względem uzyskiwanego produktu należy do bulwiastych roślin okopowych .Uprawia go się na różne kierunki użytkowania: do bezpośredniego spożycia, na cele skrobiowe, na potrzeby przemysłu rolno-spożywczego , spirytusowego oraz na paszę.
Ziemniaki należą do podstawowych produktów węglowodanowych, zawierają od 12 – 22 % skrobi. Z tej też przyczyny mylny przez konsumentów rozpowszechniany jest pogląd, że ziemniaki są „tuczące"- to raczej za sprawą dodatków tłuszczowych przy sporządzaniu posiłków. Podobnie jak inne warzywa, ziemniaki zawierają – ok. 80 % wody, a wartość energetyczna ugotowanych bulw nie przekracza 90 kcal. I w związku z tym zaliczane są do produktów niskokalorycznych. Produkowane z ziemniaków chipsy, frytki, ze względu na wysoką zawartość tłuszczu i prawie całkowite odwodnienie są znacznie kaloryczniejsze – zawierają ok. 450 kcal. W takiej postaci spożywane w nadmiernych ilościach mogą przyczyniać się do otyłości. Ziemniaki poddawane długotrwałej obróbce kulinarnej tracą cenne białko, witaminy, czy związki mineralne.